Reykjavík - 15.10.1903, Side 2

2
Stjórnarskrárbreyting vor
séð með dönskum augum,
Ekki „Landvarnar“-skilningur.
Það var ein af aðalkenningum
»Landvarnar“ sálugu, að Danir sætu
á svikráðum við oss og að hr. Alberti
væri að reyna að ginna oss til með
stjórnarskrár-breytingunni að afsala
oss sjálfstæði voru gagnvart þeim.
Því væri ekkert mark á takandi, hvað
gefið væri í skyn eða undir fótinn
með skiining á stjórnarbreytingunni;
■það væri alt saman tál, til að ginna
oss til að ganga að henni.
En eftir að vér fyrir vort leyti
höfum að henni gengið, þá virðist
oss að jafnvel „].andvarnai-“-mcnn
megi játa, að horfinn só öll ástæða
tíl fyrir Dani að láta neinn annan
skilning í Ijós um stjórnarhreytinguna,
en þann sem er þeirra einlægskoðun.
Því þykir oss merkilegt að sjá,
hvað „Politiken“ segir um málið,
eftir að hún hafði frétt það að
stjórnarskrárfrumvarpið var sam-
J)yid tíl fullnaðar af báðum deildum
alþingis. Yér skulum taka það fram,
að þótt „Dannebrog“ sé eign og því
sérstaklega málgagn hr. Albertís, þá
er „Politiken“ engu að síður, jafnt
sem „Dbr.“, málgagn stjórnarinnar.
í ritstjórnardálkum hennar kemur
aldrei fram í neinu máli eða atriði
skoðun, er gagnstæð sé eða ósam-
kvæm skoðun stjórnarinnar.
20. Ágúst stóð ritstjórnar-grein í
„Polit.“: „tsland. Stjórnarslcráin
og fjárlögin. “ Þar er fyrst getið
helztu frumvarpa, er stjórnin lagði
fyrir alþingi, og svo sagt frá, að nú
sé stjómarskráin samþykt. af, alþingi.
Þar segir svo:
„Síðasta tölubl. Stjórnartíðindanna
[dönsku] flytur heilmörg lagafrumvörp
um íslenzk mál, og eru þau, meira
en alt það, er hér heima [í Danm.]
hefir fram farið síðustu tvö árin,
sterkur vottur þess, að gersamleg
stefnubreyting er orðin á danskri
ríkisstjórn.
„Fyrsta frumvarpið er það, sem
ntí er samþytd af alþingi, og var
það um breytingu á stjómarskrá
þeirri, er bróðurland vort fékk á þús-
undára-hátið sinni 1874, sem afborg-
un á gamalli skuld1]. í þessu nýja
frumvarpi er það fastákveðið, að ís-
lanð skuli hafa sérstakan ráðgjafa út
af fyrir sig, er geti ritað og talað
íslenzku, eigi heimili í Reyltjavík og
ferðist að eins til Iíaupmanuahafnar
þá er nauðsyn ber til, til þess að
leggja fyrir konung í ríkisráðinu lög
©g mikilsvarðandi stjórnarráðstafanir.
Itáðgjafinn á að bera ábyrgð á stjórn-
arathöfninni og getur alþingi kært
1) Með þossum orðum er -viðurkent,
að vér höfum átt, rétt á frekara sjálísforræði,
en þá fékst. Kitstj. „Kv£ku«“.
Þeir sem eiga enn ótekin tau hjá
mér, óska ég að vildu sækja þau nú
þegar, og láta ekki oftar þurfa að
minna á það.
Og þeir, sem .ætla að koma ullar-
sendingum með næstu póstskipsferð,
til beztu klæðaverksmiðjunnar, ættu
að senda þær strax sem þeir hafa
þetta lesið til umboðsmanns hennar.
Jón Helgason, kaupm.
Laugavegi 27.
Kálmeti:
Hvítkál, Rauðkál,
Gulrætur, Redbeder,
Laukur, Kartöfiur,
h j á
Jes Zimsen,
Spil og kerti
er bezt að kaupa hjá
Jes Zimsen.
Stærsta úrval í bæinnn
a f
Peningabuddum
og nokkuð af t ö s k u m
hjá
]es Zimsen.
Fyrir Jólin
þurfa margir að fá sér silki í svuntu
eða slipsi. — Síðustu forvöð til að fá það
gott — ódýrt og fallegt,
er að panta það nú fyrir 23. ]». m.
eftir sýnishornum hjá
Þuríði Sígurðardóttur,
Bergstaðastr. 6.
Ull
Léreft og
Twtst
.. fást settð hjá
jfl JES ZIMSEN.
íil söln 2 jiskiskip
vel sterk og vönduð, mjög góðir borg-
unar skilmálar, sömuleiðis stór og
smáíbúðarhús. Nánari upplýsingar gef-
ur fyrv. lögregluþjónn f—51 ah.
lorstelnn Grunnarsson.
hann samkvæmt lögum, er um það
efni verða samþylct.
Með þessum lögum er enáir á
gerður því undirlœgju-ástandi, er
mjög var þunghært fyrir íslend-
inga, að mál þeirra Jieyrðu undir
einn af ráðgjöfum kouungsríkis-
ins1), en honum vóru íslauds-málin
hjáverk, sem hann því síður skildi
nokkuð í, sem hann hvorki þekti
landið né tungu þess. Eftir að stjórn-
arskrárbreytingin er samþykt og
staðfest af konungi, verður ísland á
allar lundir eins' sjálfstætt land eins
og aðal-landið („Moderlandet") fo:
Danmörk] og getur ráðið sjálft for-
lðgum sínum.“
Síðan bendir blaðið á, að þing-
ræðið :--sé íslendingum betur trygt,
en Dönum, þar sem alþingi geti i
sameinuðu þingi ráðið fram úr á-
greiningi milli þingdeildanna. — Þar
næst getur blaðið um ina nýju em-
bættaskipun og launin í sambandi
við hana; um lögin um iieimullegar
kosnipgar, \sem það telur tryggja
betur, en Jög Dana um sama efni,
að atkvæðagreiðslan verði sannarlega
heimulleg.
Þá minnist það á fjárlögin, og
segir, að það sjáist af þeim, að
„þetta þroskaða ríki [o: ísland] með
sinni víðtæku sjálfstjórn" komist
tæplega á borð við danskan kaup-
stað. Tekjur og gjöld landsins eftir
frumvarpinu nemi svo sem 1/w af
tekjum og gjöldum Kaupmannahafn-
ar. Meðal tekjanna só 60,000 kr.
árstillag frá ríkissjóði Dana.
„Þessar 60,000 kr. eru þó auð-
vitað ekki eina tillag -ríkisins til ís-
lands. Meðal annars kostar eftirlit-
ið með fiskiveiðunum [varðskipið]
þar ekki smáfó; enda er naumast
efi á, að fyrirtæki Dana þar [verzl-
un, fiskiveiðar] munu hafa mikinn
arð af því, að land vort er gagnvart
íslandi aðallandið, þangað til2) íslend-
ingar á því nýja tímabili, semvinstri-
mannastjórnin er nú að hefja, fá
bolmagn til að hagnýta sér sjálfir
anðsuppsprettur landsins."
Þetta nýja tímabil, sem þegar beri
vott um, að íslendingar só að koma
ýmsum mikiivægum umbótum á hjá
sér, vonar blaðið verði til að tengja
ísland og Danmörku nánar saman,
heldur en „yfirforráða-stjórn sú, er
hingað til hefir átt sér stað.“
1) Leturbreytingin er gerð af ritstj.
„Rvk“, en orðin eru nákvæmlega rétt
þýdd.
2) Eínkent af bitstj. „rvk.“
Leirrör,
tvær stæriir, 6 þml. og 9 þml., eru
hvergi eins ódýr og í verzlun
W. Fischer’s.
Gerpúlver
í lausri vigt, í smápökkum til 1 og-
2 einnig í glösum, ágætlega gott.
og ódýrt í verzlun
W. ftcsher’s.
Brent og malað kaffi
fæst í verzlun
W. fischsr’s.
CN G U K, reglusamur maðar,.
vanur bókfærsJu við verzlun,
getur feugið atvinnu nú þegar. —
Ritstj. ávísar.
Nokkrar efnilegar stúlkur
geta fcnglð tilsögn í klæðasaiuui.
Krisiín grynjól]síótiir,
Lindargötu 40.
[-50.
Úr bréfi 2B/8. 1903.
.... „Ekki er ofsögum sagt af
brcnnivíiiimi frá Bev. S. Þórar-
inssyni. Það er undantekningarlaust
bezta brennivin, er éy Jiefi noJdau
sinni drukkið, og heíi ég þó verið
á höttunum eftir góðu brennvíní síð-
an ég kom frá Khöfn. Þú þekkir að
ég þekki þó bragðið að því. Brenni-
vínið frá Ben. S. Þórarinssyni er
sannJcállaður goðadrykkur.
Salt
ágætt í kjöt, fæst hjá
TH. THORSTEIRSSON.
Óróna
sjóvettlinga
kaupir
TH. THORSTEINSSON.
T 6 m a r
STEINOLÍUTUNNUR
kaupir
TH THORSTEINSSON.
Á LAUFÁSVEGl 4
fást eingöngu danskir rammalistar af beztu
sort, Spegilgler, Rúðugler, Yeggjamyndir
Líkkistumyndir.
Enn fremnr smíðaðar Mpbler, Speglar
og LíkkÍ8tur úr vönduðu efni, o. fl., o. fh
€yv. /rnason