Reykjavík - 18.03.1904, Page 1

lítgofandi: hlutafélagib „RF.yKjAVÍK11
Ábyrgðarmaður: Jón Ólaksson.
Gjaldkerí og afgreiðslumaður:
Ben. S. Þórarinsson.
IRepkjavtk.
Arg. (60tbl. minst) kostar með burðar-
ejii 1 kr. (erlendis 1 kr. 50 au í!
sh. — 50 cts). Afgreiðsla
Laugavegi 7.
PRÉTTABLA Ð — VERZLUNARBLAÐ — SKEMTIBLAÐ — AUGLÝSINGABLAÐ
V. árgangur,
Föstudaginn 18. IVlarz 1904.
12. tölublað B.
itnnavs
„Mjðlnir.“ Ég lá veikur í vetur
þegar eigendur „Mjölnis" buðu rit,-
stjóium Reykjavikur-biaðanna að
koma inn eftir og skoða Mjölni, svo
að óg gat ekki farið. Ég lagði því
upp hér á dögunum með einum af
eigendum „Mjölnis" og tveim öðrum
skemtilegum förunautum, til að skoða
’harðkjaft þennan.
Hvað er „Mjölnir" ? Að upprun
-anum þýðir orðið: sá sem mylnr.
Því var hamar Þórs kailaður Mjölnir,
að með honum muldi hann, haus-
kúpur bergþursa, þegar hann „fór í
Austrveg at berja tröll.“ — Sá „Mjöl-
uir“, sem hór er urn að ræða, er
grimmasta villidýr úr stáli. Það
hefir síopinn kjaftinn og tyggur svo
títt, að einn maður heldur ekki út,
nema svo sem eina stundarfjórð i
senn að mata lrann; en bitarnir,
sern sífelt er stungið i gin ófresk-
junnar, eiru grjóthnullungar all vænir;
hryður Stálkjaftur þá af mikilli grimd
og hrækir svo út sér tuggunni. Eftir
þessu er nefnd verksmiðjan „Mjöl
nir“ og félagið „Mjölmr", sem á hana.
Aðalmenn þess og stjórnendnr eru
þeir herrar Jón Jakobsson forngripa
vörður, Sturla Jónsson kaupmaður
og Knútur Zirnsen bæjar-verkfræð-
ingur. Verkstjóri og meðeigandi er
Valentínus Eyjólfsson steínsmiður.
Hlutverk verksmiðjunnar er að
mylja griót og gera úr því stein-
steypu (beton).
Félagið heflr hér fyrir innan Rauð-
ará reist 4 hús, öll áföst hvort öðru
•og hvort niður af öðru, og mun láta
nærri á að gezka að húsin taki yflr
1000 □ álnir. Efsta (syðsta) húsið
er hæst, og efst innum vegginn þar
hgg ir sporbraut utan úr holtunum
og renna þar inn vagnar fullir með
hnullungs-grjót, og er þvi steypt úr
þeim inn á gólflð rétt við hlið mul
ningar-vélarinnar. Þar stendur svo
maður og tekur upp stein og stein í
einu, jafnt og þétt, og stingur í kjaft
vélarinnar. En hana knýr eimvél
með eitthvað 12—15 hesta afli. Vél-
in hrækir stöðugt út úr sér aftur
tuggunum, og kon.a fram úr henni
fiemst flísmulningar (skœrver) af
þeirri stærð, sem tiðast er í stein-
steypu haft. Nær henni fellur nið-
smágerðara mul, og allra-næst sér
slefai hún fínum sandi úr munn-
vikunum.
Þegar vélin er í gangi, mylur hún
15 tunnur á klukkustund, og verða
anenn sífelt að moka frá henni mul-
Með póstgufuskipunum
„laura; „ceres" °g „yesta’
hefir verzlunin
,G 0 D T H A A B‘
fengið mikið af alls konar nauðsynjavörum, og er því nú aftur vel birg af
öllum vörum til heimilisþarfa, skipaútgerðar og húsabyggingar. Allar vör-
ur verða að vanda seldar mjög ódýi't.
Enn fremur bráðlega von á gufuskipinu „IÍEKLA“ með stóran
farm af úrvals timbri,
SEM ER OG VERÐUR BEZT f VERZLUNINNI
,. G 0 D T H A A B “•
ti! þeirra, er ætla að byggja.
Tilbúnar hurðir og glugga umgerðir fást nú hjá mér undirrituðum ;
alt úr nijög góftu efni.
Sömuleiðis tek óg að mér að smíða hús i akkorði, gera yfirslög og
annast uppdrætti að húsum. Komið sem fyrst og semjið við mig, það
mun borga sig. Laugavegi 57.
hfuftiiLiiiidur Egtlssou. trésmiður.
yiuto-kóp iub ækur aar
renna út til kaupmanna og embættismanna
bæði i Reykjavík og út um land. Allir
hrósa þeim, sem reynt haf’a. Verð (400 bfs. í 4to ) 9 kr. 37 au. Ný bók, til að setja
innan í gömlu spjöldin, kostar 3 kr. 75 an. Maður skrifar með hverju algengubleki
á vonjulegan pappir. — Þær fást hvergi í Daumörku né á íslandi nema hjá mér.
JÓN ÓLAFSSON.
uingnum í tunnur, og eru þær svo
bornar burt. Hér virtist mér sem
betur hefði mátt til haga, láta vél-
ina standa svo hátt, að nokkuð meira
en tunnuhæð væri undir opið, er
inulningurinn kemur fram úr. Þá
hefði ég viljað láta tunnu statfda
þar undir, svo hún fyltist sjálfkrafa
og hefði hún átt að standa á vagni,
er rynni eftir sporbraut fram úr hús-
inu. Þyrfti þá að eins að setja tunn-
urnar undir, hverja á fætur annari,
og mundi það spara mikið manns-
starf. Ég hafði orð á þessu við þann
eigendanna, er með var, og sagði
hann mér, að þeir væru búnir að
afráða að grafa niður í gólfið fyrir
vagnspori og ætluðu svo að haga
þessu eins og á var minst.
Verksmiðjan kostar nú, eins og
hún stendur, um 18,000 kr., en auk
þess þarf veltufé til sementkaupa,
verkalauna o. s. frv.
Til að steypa steina af ýmsum
stærðum hefir orðið að smíða tré-
mót; af þeim hafði verksmiðjan nú
þegar 120, en er að láta gera 1 —
200 til. Mótin eru dýr, kosta að
meðaltali hátt á 3. krónu hvert.
♦ ♦
♦
♦
♦
♦
♦
i
♦
i
♦
i
5
Ég sá þar steypta steina af ýmsri
stærð. Verksmiðjan steypir nú steina
24X12X12 þml., 24X12X10, 24X
12X0 og 24X12X8. Steinar 24 X
12X12 á stærð kosta kr. 1,30, en
afsláttur í stórkaupum.
Steina sá ég þar, er bæjarstjórnin
hafði pantað’; það vóru 200 lengdar-
álnir af stéttsteinum (24X12X10),
og eru þeir seldir bænum á kr: 1,25.
Þeir munu vera ætlaðir í gangstétt-
ar-rönd.
Þá sá ég þar stétthellur, ætlaðar
til að leggja úr sléttan flöt, t. d.
fyrir framan húsdyr; þær vóru sér-
lega fallegar. Þessar stótthellur vóru
24X24X4 þml. á stærð (þ. e. 1 al.
á kant, en 4 þml. á þykt); þær kost-
uðu kr. 1,75 hver. Aðrar vóru þar jafu
þykkar, en minni ummáls á kr. 1,15.
Veggsteinarnir eru sléttír, en sé
þess óskað, getur verksmiðjan haft
þá rákaða, t. d. með tígul-rákum, til
prýði.
Grjótmul og sand selur verksmið-
jan, þegar svo stendur á, að vélin
mylur meira af því, en verksmiðjan
þarf sjálf að nota, og selur hún þá
almennan mulning á 30 au, tn.,
Frá 1. Apríl 1904 kaupir
fjhorvaldsensfélagið
fyrir borgun út í hönd, ef þess
er óskað, nokkuð af vandaðri
ísl. ullarvinnu, svo sem sokka,
vettlinga, hvítt vaðmál, húfur o.
fl., einnig gamalt silfur og gamla £
útskorna rnuni úr tré og horni. *
♦♦♦♦♦^♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦#
sand með sama verði, en meðal-
stærðar-mulning á 40 au.
Full reynsla er nú á það komin,
að hús úr ísletizku brunagrjóti, eins
og þau hafa alment reist verið i
í Reykjavík siðastf. 23 ár, eru bæði
dýrustu hús og jafnframt óholl og
stórgallagripir, því að steinninn er
ekki vatnsheldur og húsin fyllast
raka og myglu. Alþingishúsið hér
svitnar enn saltinu eftir 23 ár og
kemur á vetrinnþumlungs-þykk mygla
intian á suðurveggina sumstaðar. —
Eina húsið hér í bæ úr ísi. steini,
sem ég þekki og ekki er slagnings-
samt, er landsbanka-húsið, sement-
húðað alt utan og asfalt-lagt undir
veggjum. En hvað kostaði það líka?
Það er geypidýrt að sementhúða ísL
steininn. Sé hann slétthöggvinn, verð-
u|- hann munum dýrari en steyptur
steinn; sé hann ekki alveg slétt-
höggvmn, fer margfalt meira sement
til að húða vegginn. En án sement-
húðar eru steinveggir ónotandi með
öllu.
Margfalt fijótlegra er að hlaða úr
steyptu grjóti, en höggnu, svo að
mikill sparnuður verður í verki, ekki
síður en efni.
Niðurstaðan á samanburði á að
gera nús úr höggnum steini og
steyptvm verður sú.
1. steyptu steinarnir verða heldur
ódýrari en óslétthöggnir steinar; en
munum ódýrari cn slótthöggnir
steinar.
2. miklum mun fljótlegra, og því
ódýrara, er að hlaða veggi úr steypu-
steini.
3. eigi að sement-húða veggi (og
það er óhjákvæmilegt ef grjótið er
höggið), fer miklu minna eement á
steypusteins-veggi.
4. steypusteinshúsin verða raka-
laus og því hollari-
í samanburði við timburhús, þá
er þess að geta, að milað af þeim
timburhúsum, sem nú eru bygð hér,
eru endingarlaus og svo köld, að
ekki eru byggileg, nema með óhóf-
egri kolaeyðslu. Timburhús, eins-
1