Reykjavík - 14.12.1904, Blaðsíða 3

231
Konur, sem klæðast vilja eftir
nýjustu tízku
murni ekki vanrœkjs að biðja um sýnishorn nýjunga vorra.
Áfbrögð: Silkidúkar í brúðar-, dans-, samkvæmis- og úti-bú-
ninga, og blúzur, f ó ð u r o. s. frv., svartir hvítir og litaðir.
Vér seljum beinleiðis einstaklingum og sendum umbeðnar silkivörur
ótollaðar og buroargjaldslaust heim til inanna.
Schweizer & Co., Luzern Y 6 (Schweiz),
Silki-útflytjendur — Kgl. liirðsalar.
í bókina, þá verður þess að gæta, að
slíkt er óhjákvæmilegt eftir stærð
bókarinnár og tilgángi. Auk þess
var annað óhugsandi, meðan engin
viðunanleg orðabók íslenzk var til að
'byggja á.
Höf. hefir leyst verk sitt af hendi
með mestu vandvirkni, og víða með
snild. Bókin er þarfast.a bók, og
hetri en við hefði mátt búast að
fyrsta íslenzka orðabók ýrði, sem
elcki var stærri en þetta. J. O.
Þorsteinn Gíslason: Nokkur
kvæði. 64 bls. 16me Rvík 1904.
Þá er Þoist. Gislason fyrir nokkr-
um árum gaf út kvæðasafn, var
hann kornungur maður; enda var
J>ar, eins gerist, misjafn sauður í
mörgu fé. En sýnt var það þá þeg-
ar, að þar óx upp skáld. Það var
ein af þeim bókum, sem manni
þykir enn þá vænna um fyrir þau
framtíðar-loforð, sem hún felur í sér,
heldur en einu sinni það sem í
henni er.
, Nú hefir Þ. C. gefið út nýtt safn
af kvæðum, og það uppfyliir sem
bezt má verða ailar þær vonir, sem
hann hafði áður vakið.
Auðvitað er það ekki nema 64
blaðsiður, þetta nýja safn, en þar er
ekkert í, ékki nokkur lausavísa, sem
ekki helgar sér rúm sitt -- ekkert,
sem maður vildi missa.
Lausavísurnar eru hver annari
fallegri og betur kveðnar. Hvað
segja inenn um ferhendu eins og
þessa, kveðna á útsiglingu, um fjall-
konuna ?
Fellur kögur fjalls af brún,
felur lögur hlíðir.
Hverja sögu, er segir, hún,
syngur í bögur víðir.
Eða þá þessi „Þingvísa" („um lang-
orðan þingmarm"):
Mikið djásn er þvogli þinn;
það veit guð á hæðum.
Þú þurkar innan þingsalinn
með þínum löngu ræðum.
Náttúran íslenzka er uppáhalds-
yrkisefni skáldsins, og þó einkum
vorið. En hann kveður líka svo vel
um það efni, að ekkert íslenzkt skáld
hefir gert það betur •— fá eins vel.
—: Þótt hann fari að yrkja um vor-
ið suður í Kaupmannahöfn, þá flýg-
ur andinn undir eins beim (6. bls.).
•Ég verð enn að benda á „Fyrstu
vordægur“ (11. bls.), og „Vor“ (24.
bls.) og „Júní“ (62. bls.).
Öll þekkjum við yndislega kvæðið
hans Jónasar Haligrímssonar „Fífil-
brekka, gróin grund.“ Þegar ég sá,
að Þorsteinn hafði gerst svo áræð-
inn að velja sér sama bragarhátt.
fyrir kvæði sitt „Vorið" (24. bls.),
þá hnykti mór við; því sami bragar-
háttur og svipað yrkisefni freista til
samanburðar. En hann hefir sloppið
svo óskemdur frá þeirri dirfsku, að
manni verður ósjálfrátt að spyrja
sjálfan sig á éftir lestrinum : Stendur
þetta kvæði í nokkru að baki kvæði
Jónasar ?
En hann á fleiri strengi á hörpu
sinni, heldur en strengi náttúrufeg-
urðarinnar. Dimmustu tilfinninga
strengi sáiarinnar leikur hann á með
list og snild í kvæðinu „Guðrún.“ —
Og skáldlega séðar óg skýrt dregnar
eru þær tvær myndir úr iífinu, sem
lýst er í „Grafskrift“ (15. bls.) og
„Eftirmæium“ (17. bls.).
Biturt er háðið í „Gvendur og
Glói.“
En ég get ekki verið að tína til
öll fallegu kvæðin — frumsamin og
þýdd — því að ég yrði þá að telja upp
hvert einasta kvseði og visu í kver-
inu.
Það eina, sem ég get sagt hverjum
þeim, sem elskar fallegan skáldskap,
er þetta: Kauptu kverið ! Ef þú les
eina vísu í því, þá geturðu ekki látið
vera að lesa það alt — lesa það aftur
og aftur.
Með þessu kveri er Þorsteinn Gísia-
son stiginn í tölu vorra beztu skálda,
og þar situr hann öruggur úr þessu,
þótt hann dæi á morgun. J. Ó.
Bragi: Sýnisbók íslenzkrarljóða-
gerðar á 19. öld. I. b. 1. og 2.
h. Rvík 1904. Útgefandi: Jón
Olafsson,
Það er synd, að benda mönnum
ekki á þessi kver, því þau eru jafn-
eiguleg og hontug, hvort sem menn
vilja kaupa sór sjálfum 'eitthvað til
skemtunar eða til að gefa öðrum,
og* svo mikið mun óhætt að segja,
að þeir, sem gaman hafa af ljóðum
og að kynnast ævi og lífskjörum
skáldanna, munu hafa varanlegri og
ynnilegri ánægju af að fá þessi kver
en margt hvað, sem er í jólabúðun-
um nú, og þó kostar hvort heftið ekki
nema 50 aura, eða 1 kr. bæði og
þó bundin í pappaband.
Slík rit og þetta eru mjög vinsæl
hjá alþýðu í öðrum löndum og flest-
ar þjóðir eiga urmul af þeim. Sama
mun vera á ísiandi, því annað safn
Snótar vildi hver maður eiga og var
valið þar þó mjög af handahófi og
margt vitaónýtt og engin æviágrip
skðldanna, en safnið var fjölskrúð
ugt og í því mörg beztu kvæði ís-
lenzk. Að sýnisbók Boga er ekki
vinsæl, mun stafa af því, að hún er
dýr, æviágripalaus og valið hryllilegt,
þar sem höfundarnir hafa ekki valið
sjálfir, og velja þeir þó mjög misvei,
því höfundar eru ekki allír smekk-
vísir.
í safn, ekki stærra en þetta, er
mikill vandi að veija, en sé iitið til
þeirrar meginreglu, sem útgefandinn
hefir fylgt, mnn tæplega verða fund-
ið að vali hans með rökum, því þar
mun ílest vera það bezta, sem hvert
skáldið um sig hefir ort og því er
einkennilegast, enda fer það oft eðli-
lega mjög saman. í fyrsta heftinu
eru þeir Jón Þorláksson* Sigarður
Pétursson, gamli Gröndal, Pállskáldi
og Níels sJcáldi, en í fjórða heftinu
Jónus Ilallgrímsson. í 2. og 3.
heftið koma svo skáldin, sem þar
eiga heima, eftir röð1). Hér er ljóst
og tiltölulega greinilegt æviágrip
hvers skáldsins, svo að nægir, til að
sjá hfskjör þeirra og tímann, sem
þau yrkja á. Slík æviágrip heimtar
nú hver hugsandi maður, til þess að
geta skilið og metið rótt verk hvers
höfundar.
Það er engan veginn allra meðfæri
að gefa út verk eins og þetta, ein-
kum ekki stærra. Sumir vildu kann-
ske bæta einhverju inn í eða skifta
um eitt og eitt kvæðí, en það mun
enginn segja, að hér só ekki að unn-
ið bæði með vandvirkni og smekk.
Það er og ágætis kostur á safninu,
að menn geta með þessum heftum
smámsaman fengið sér eigulegt og
ágætt úrval alls íslenzks kveðskapar,
og það svo kostnaðarlítið, að varla
nokkur maður verður var við. Þetta
er bezta sending hverjum ljóðavini.
Þorstemn Erlingsson.
1) 1 2. heftinu yerður: Bjarni Thor-
arensen, Björn Gunnlaugsson, Svb. Egi]s-
son, i 4. hefti: Sig. Breiðfjörð, Olafur Ind-
riðason, Bólu-Hjálmar. — í 5.—12. hefti
skáldin, sem yngri eru en Jónas Hall-
srrímsson. Ritstj.
o
♦
Stórt úrval
a f
3öla og Cukkuóska
kortum, og
Silki-kven-slijsum
komu með s/s „Vesta“ á
Laufásveg 4,
taiún á tölublöðum þessa
árgangs Reykjavíkur hefir raskast
svo, að 56. tbl. hefir hlotið töluna
57, en 57. tbl. töluna 58.
Þetta éru menn beðnir að athuga
og leiðrótta.
1Rev>HíavíH oð öveitö.
„Ingi koiiungm*44 skip Thore-
fólagsins (skipstj. F. Schiöttz) kom
hingað að norðan og austan snemma
i gærmorgun þ. 13. Des.
Með skipinu voru um 20 farþ^gar,
þar á meðal Konráð kaupm. Hjálm-
arsson frá Mjóafirði. Skipið fór aft-
ur í dag til Færeyja og Kaupm.-
hafnar.
„Ingi“ er nú uppdubbaður eftir
strandið (í Bakkaf. í Marz sl.), sem
nýr væri, og ekkert hefir verið spar-
að til að útbúa hann að öllu leyti
eftir kröfum nútímans, sem gerðar
eru til lsta flokks farþegailutn. skipn.
lsta farrými tekur um 40 maniH.
Hingað til Rvíkur á skipið að koma
aftur 15. Jan. n. k. og íara til Vest-
urlandsins.
„Vesta“ kom í gærmorgun frá
útlöndum og Austfjörðum. Farþeg-
ar með henni frá útlöndnm: frú Bríet
Bjarnhéðinsdóttir og kaupmennirnir
Björn Guðmundsson og Benedikt
Stefánsson. Frá Austfjörðnm kom
fjöldi fólks, þar á meðal , alþingismað-
ur Pétur Jónsson á Gautlöudum, á
landbúnaðarnefndarfund.
Mannalát. u/12 andaðist hér í bæn-
um ekkjufrú íngibjövg Jóhannsdóttir
Hansen, f. i Reykjavík 1817. Maður
hennar var Rasmus M. Hansen, ætt-
aður frá Óðinsey í Danmörk, verzl-
unarmaður í Reykjavík og síðast for-
stjóri Flensborgai verzlunar i Hafn-
arfirði; hann andaðist 1855. Hún
fluttist þá til Rvíkur og hefir dvalið
hér síðan. Þau hjón lifðu 10 ár í
ástúðlegasta hjónabandi og eignuðust
7 börn. Fimm dóu í æsku, en tvö
lifa. Annað þeirra er Morten Han-
sen skólastjóri; hitt er gift kona í
Khöfn. r„Fjk.“]
í dag andaðist hér í bænum frú
Anna Hafiiðadóttir, húsfreyja Einars
Gunnárssonar stúdents; sömul. Scend
J. Hall, verzlunarmaður.
Gruðjón Guðlaugsson alþm. kom
í gærkvöidi til bæjarins með pósti.
Hann mætir hór í fátækramálanefnd-
inni (ásamt Pálí Briem og Jóni
Magnússyni).
Hermann Jónasson og Pétur
Jónsson alþingismenn eru hér og
mættir í landbúnaðarnefndinhi (ásamt
séra Þórh. Bjarnarsyni).
Páll Briem bankastjóri veiktist
i fyrradag í lungnabólgu (þriðja sinn,
sem hann fær hana); var fremur
þungt haldinn í morgun.
Sápugerð hefir cand. Edv. Moller
byrjað hér. Handsápu hans höfum