Reykjavík - 21.01.1905, Blaðsíða 2

14
Heimsendanna milli.
—:o:—
Ráðaneytis-skifti í Danmðrka. Fjármála-
xiefnd fólksþingsins komst að því, að Madsen her-
xnálaráðgjafi hafði enn einu sinni narrað þingið,
notað fé, sem það veitti í vor, til að varðveita
hlutleysi Danmerkur í austræna ófriðnum, þvert á
móti loforði, sem hann hafði gefið fjárlaganefnd-
inni. Að þessu fann nefndin og ætlaði að fara
allhörðum orðum um í áliti sínu. En þá báðu þeir Al-
berti og Christensen Stadil nefndina, að minnast
sein minst á þetta í nefndarálitinu, en lofuðu að
Madsen skyldi segja af sér í vikunni á eftir (milli
Jóla og Nýárs). En til að mýkja þetta fall Mad-
sens var hann látinn verða ósáttur við flotaráð-
gjafann (Jöhnke), svo að heita skyldi að hann færi
frá af J>eim ágreiningi, en ekki ósætti við þingið.
Svo heimtu þeir fjórir, Alberti, Christensen, Soren-
sen og Hansen, að Jöhnke færi frá líka, en Deunt-
zer kvað hann ekki hafa til þess unnið, og þá
sögðu þeir fjórir af sér. — Nú vóru ekki eftir
nema Deuntzer,Jöhnke og Hage, og biðu þeir þess,
er þingið kom saman aftur eftir hátíðina (10. þ.
m.). Þá var fundur haldinn í vinstrimanna þing-
ílokknum, og kom þá í Ijós, að menn treystu bezt
Christensen-Stadil til að mynda nýtt ráðaneyti, er
stuðning hefði flokksins. Deuntzer sagði því af sér
fyrir hönd allra dönshi ráðgjafanna, og réð kon-
ungi að fela Christensen-Stadil að myuda nýtt
ráðaneyti, og það gerði konungur. Þá er „Yesta“
fór frá Höfn, var nýja ráðaneytið enn ekki mynd-
að — talið, að það mundi eigi orðið geta fyrri en
í fyrsta lagi 16. þ. m. — Ekki vita menn með
vissu, hverjir í því verða, nema víst er, að Madsen
verður þar ekki, en tæplega heldur neinn af inum
frjálslyndari vinstri-mönnum. Enginn hermálaráð-
gjafi kvað eiga að verða, og enginn flota-ráðgjafi
en í staðinn á að koma landvarnar-ráðjafi og verð-
ur það Christensen Stadil. Alberti er talið verði
dómsmála og utanríkismála ráðgjafi, en Ole Han-
seu og Enevold Sorensen taki aftur embætti sín
í ráðaneytinu. Tvísýnt er, hvort þingílokkur vinstri
maima í-piingur ekki við þetta. 8 vildu ekki heita
Cbristensfcn Stadil iylgi, en kváðust ætla verða í
ílokknum. Talað um, að reka þá úr; en þá fara
16. Hefir þa raðaiieytið að eins 58 atkvæði í
fólksþinginu, að sínum atkvæðum sjálfra meðtöld-
um, en án þeirra yrði ekki meirihluti, nema með
styrk inna hægri-blt-iiUuu intðalhófsmanna („moder-
ate‘).
Port Arthur gafst upp 2. þ. m. Reyndist því
alveg rétt og áreiðanleg sögusógn skipstjórans á
,Saga“.
■28. Desbr. náðu Japanar Erhlung-virkinu, 1 x/4
mílu enska norður af Port Arthur. 31. s. m. náðu
þe;r Sungsjú-san-virki, tæpa enska mílu n. n. v. af
bænum, og 1. þ. m. náðu þeir Wangtai, þar rétt
vestur af. Þeir höfðu og komið 11 þuml. fallbyss-
um í virkin, og hélzt þá ekkert, við í bænum, alt
sprákk í loft upp. Að kvöldi þess dags sendi Stözzel
þá mann til Nogi, til að biðja hann að gera hié á
og semja um uppgjöf. Næsta dag (2. þ. m.) vóru
svo til nefndir menn af beggja hálfu og síðdegis
þann dag var samDÍngur um uppgjöf undirskrifað-
ur. En um nóttina áður og um morguninn (2.
Jan.) sprengdu Rúsar skip sín öil og það sem þejr
gátu af virkjum. En tundurbáta nokkra 0g tund-
urspilla tókst þeim að senda um nóttjna j)UffclL
Náðu sumir þeirra til Tsjífú, en aðrir til Kjá-tsjá
og vóru þegar afvopnaðir.
«o
o
o
m
55
V—t
CQ
C5
<C
■C3
w
o
M
Eh
Ö
J3
4-3
8
'03
d
xo
t-i
1»
O
Ö
cz
bc
o
o
u
&
a
Ö
cð
a
o
ss
a
W
«
c
R
e
<*■
:ð
JC
S
c
c
B
E
a
3
m
‘8
t.
Ui
Það var til skilið, að alt yrði eign
Japana, er í var borginni og virki
öll, skip og herneskja. Setuliðið alt
tekið til fanga nema yfirforingjarnir,
sem mega fara heim til Rúslands og
halda sverðum sinum, ef þeir sverja
-við drengskap sinn, að taka ekki
framar þátt í þessu stríði né gera
neitt það er Japan megi mein að
verða meðan ófriðurinn stendur. 3.
þ. m. byrjaði afhending virkja og
muna og fanga. Að kvöldi 7. var
lokið afhending fanganna. Alls gáf-
ust þar upp 878 yfirforingjar og
23,491 hermenn og undirforingjar.
Auk þessa vóru auðvitað margir í
borginni, sem ekki vóru í herþjón
ustu. Og svo er að sjá, segja ensk
blöð, að ekki sé hér með taldir 15000
sjúkir og sárir. En auðvitað vóru
tiltölulega fáir í rauninni vígfærir,
líkl. að eins 6 — 8000 manns. En alls
hefir upphaflega verið í P. A. um
50,000 vígfært lið af sjóher og land-
her, er umsátin hófst.
10,000 Rúsar höfðu failið í P. A.,
en ] 5,000 lágu á spítölum. Skyr-
bjúgur þjáði flesta að síðustu, og
hor, því að menn höfðu í 6 vikur
setið við hálfan skamt matar.
Ekki var enn full-rannsakað, hversu
rúsnesku skipin soknu og sprengdu
vóru ástigs; þó talið ekki ólíklegt,
að við þau megi gera svo jafngóð
verði.
Höfnin er svo full af flökum og
sprengivélum, að Japanar hafa nóg
að vinna lengi að hreinsa hana, og
er öllum skipum, nema stjórnarinn-
ar, bannað að koma þangað að svo
stöddu, en Dainy mega allir sigla
upp.
Af 878 foringjum þáðu 441 lausn
upp á drengskaparorð, en hinir kusu
heldur að vera fangar Japana, treystu
sér ekki til að halda drengskapar-
heit. Meðal þeirra eru 3 hershöfð-
ingjar og einn aðmiráll (Wirén).
Mikið af her Nogis er nú komið
norður til iiðs við Oyama. Er bú-
ist við tíðindum bráðum þar nyrðra.
Rúsakeisarl hefir enn einu sinni-
gefið út fagurmælt bréf, er heitir
ýmsum réttarbótum, en ekki er þar
heitið þjóðinni neinni hlutdeild í
stjórninni, ekki svo mikið sem ráð-