Reykjavík - 25.03.1905, Blaðsíða 3

•3
Þinginu að gera samþykt um kon-
súlamálið og leita staðfestingar kon-
nngs á. En syniaði hann þess, skyldi
fram haldið inu sama samt, svo að
framgang fengi, hvað sem konungur
segði.
Af 117 þingmönnum vita menn
víst að yflr 100 verða með tillögu
nefndarinnar, en öll blöð allra flokka
le&gja fast að þingmönnum, að sam-
þyktin verði í einU hljóði með öllum
atkvæðum. Telja konung þá eigi
munu synjað geta.
l-andshornanna tnilU.
— :o: —
Norskir sjómcnn uiir 200 kvað
vera ráðnir til íslenskra útgerðar-
manna á Austfjörðum ; heflr Þorsteinn
kaupm. Jónsson í Borgarfirði ráðið
þá, en Thor E. Tulinius stórkaupm.
ætlaði, að því er sagt er, að senda
skip með þá frá Noregi til Austfjarða.
Oddrúnar-málið, sem svo heflr
veríð nefnt, var dæmt í yfirrétti 13.
þ. m. Eins og áður hefir verið frá
skýrt í blöðunum, er mál þetta svo
til orðið, að Oddrún, sú sem málið
er við kent, bar þa,ð á tvo menn
nafngreinda á Seyðisfirði, að þeir væru
valdir að þjófnaði, sem fyrir kom þar
á bæjarfógetaskrifstofunni fyrir nokk-
rum árum, en þeir höfðuðu mál gegn
henui fyrir áburðinn. Framburður
hennar var dæmdur marklaus fyrir
undirrétti, en hún til hegningar. Lands-
yfirróttur sýknaði hana og telur sann-
að, að hún só ekki og hafi ekki verið
með öllum .mjalla.
Afii. ] vikunni sem leið vóru
sjóróðrar byrjaðir frá Eyrarbakka og
Þorlákshöfn, og var þar töluverður
afli, alt að 100 í hlut. í Vestmanna-
eyjum hafði verið ágætis afli um
sama leyti.
Frauskar fiskiskútur tvær strönd-
uðu nýlega á söndunum við Kúða-
fljóts-ós. Menn vóru 25 á hvorri, en
björguðust, og kom fyrri skipshöfnin
hingað suður í fyrradag.
TRe^^íavíK Oð Qrenfc.
Leikfélagið. Það hefir nú sýnt
Jeppa 4 Bjargi, eftir Holberg, 8 sinn-
um, oftastnær fyrir fullu húsi. Nú
er fél^gið byrjað á nýjum leik, „Hjálp-
inni, “ eftir P. A. Rosenberg.
Sunnanstormur var hér mjög
hvass á Miðvikudaginn var og fram
eftir næstu nótt. Hvassast var um
morgunin fram undir hádegi. Þá
sleit hér upp á höfninni flskiskútuna
„Velocité," eign Þórðar í Ráðagerði,
íak upp í Effersey, en náðist út aft-
Ur ÞeSar veðrinu lægði, óskemd að
öllu.
„Ycsta kom 17. m< norðan
um land frá útlöndum. Með henni
hom frá Khöfn Sighv. - Bjarnason
hankastjóri. Aðrir farþegar vóru:
séra Eiríkur Gíslason á Prestsbakka,
séra Matth. Eggertsson í Grímsey,
Sigf. H. Bjarnason konsúll á ísafirði,
írú Hemmert frá Skagaströnd o. fl.
„Yesta“ hélt áleiðis til útlanda 20.
þ. m.
Stýrimaður drukknaði af flski-
skútunni „Pollux," eign Brydes verzl-
unar í Hafnarfirði, tók út í stórsjó á
Sunnudaginn var. Maðurinn hét Sig-
urður Bjarnason, ungur maður vest-
firskur.
Laudbúnaðarnefndiii, sem setið
heflr hér aðjstörfum í vetur, hefir
samið 12 lagafrumvörp, sem nú eru
prentuð og komin út. “
Fátækramálancfndin hefir sam-
ið lagabálk í 80 greinum; er hann
einnig kominn út, ásamt skýringum
nefndarinnar, og er stór bók.
Gufusk. Marie, kapt. Aaset, kom
hingað á Þriðjudaginn með timbur-
farm til Völundar-félagsins.
„Laura“ fór til útlanda 18 þ. m.
Með henni fór Páll Stefánsson agent.
Fiskigufuskip hafa þrír menn ný-
lega keypt í Noregi: Ásgrímur Ein-
arsson, Hannes Ólafsson og Hans Sig-
urbjarnarson. Skipið heitir Leslie
og er 113 tn. Það er ætlað bæði
til þorskveiða og síldveiða og á að
leggja upp aflann hér í Rvík.
Hr. Pétur Hjaltested gullsmiður
hafði í utanför sinni í vetur hjáipað
kaupendum skipsins til að leysa út
eftirstöðvar verðsins og er því skipið
nú sem stendur hans eign. Hann
kom upp nú með „Laura“ siðast.
Skipið fer 9 mílur á vöku og var
5 daga á leiðinni hingað frá Stafangri.
Það er af eigendum talið 50 þús.
kr. virði; er með nýrri vél, sem kost-
aði 25 þús. kr.
Fiskiskúturnar hata margar kom-
ið inn þessa dagana vegna hvassviðra;
afli frá 2—8 þús.
Ný trúiofun. Ungfreyja Sólveig
Stefánsdóttir og skipstjóri Guðmund-
ur Kr. Bjarnason, bæði hér í bæ.
Hvaöanæva.
Akurcyri, 8. Marz 1905. — Héð-
an úr bænum ekkert að frétta, nema
stöðugt kosningastapp. Engar líkur
hygg ég til að Guðm. Hannesson
nái kosningu hér; að minsta kosti
er þá fáum að trúa, ef annað yrði
uppi. ^
„Leiðrétting."
Herra ritstjóri!
í 7. tbl. „Reykjavíkur“ þ. á. er
það haft eftir dönskum manni í sýn-
ingarnefndinni hér, að ég hafi komið
fram með þá tillögu í nefndinni, að
sýna íslenzkan torfbæ og íslenzka
fjölskyldu í honum. Hver svo sem
heimildarmaður yðar kann að vera,
þá verð ég að lýsa þetta tilhæfulaust.
Tillagan um að sýna íslenzkan bæ
var framkomin áður en ég gekk í
nefndina, og hefir prófessor Finnur
Jónsson sagt mér, að fyrir sér hafi
vakað, er rætt var um að skora á
mig að ganga í nefndina, að ég mundi
einna færastur hér til að sjá um, að
inn fyrirhugaði bær yrði sæmilegur,
og gæfi rétta hugmynd um íslenzk-
ar bæjarbyggingar. En sjálfur hefi
ég altaf verið fremur mótfallinn þess-
ari bæjarsýning; þó ekki af því, að
ég gæti álitið hann neitt niðrandi
fýrir okkur, því sjálfur er ég fæddur
og uppalinn í íslenzkum torfbæ, og
skammast min ekkert fyrir það. En
ég var hræddur um að bæjarbygg-
ingin yrði of dýr, ef nokkur mynd
ætti að vera á henni.
Um að sýna íslenzka fjölskyldu í
bænum hefi ég aldrei heyrt talað i
nefndinni, og hefi því aldrei fengið á-
stæðu til að láta álit mitt í Ijósi um
það. Ég veit ekki betur en að það
sé tómur tilbúningur úr blöðunum.
Þetta hlýtur að vera sprottið af
misskilningi hjá heimildarmanni yðar,
sem ég renni grun í, hver vera muni,
því hann er svo mikill heiðursmaður,
að viljandi mundi hann ekki skýra
rangt frá þessu. En honum heflr nú
samt orðið það á, þótt óviljandi sé.
Þessa leiðrétting vona ég, að mál-
gagni sannsöglinnar sé Ijúft að flytja.
K.höfn, 25. Febr. 1905.
Yaliýr Ouðmundsson.
*
* *
Algerlega mun Dr. V. G. vaða reyk,
er hann þykist „renna grun í“, hver
heimildarmaður vor sé í þessu máli
— að minsta kosti ef hann ætlar það
öðrum hvorum landa sínum (F. J.
eða Th. E. T.), sem í nefndinni er.
En samvizkusamur og réttorður
heiðursmaður er heimildarmaður vor
engu að síður. Ritstj.
Ying-jarnleg orð.
—
[Fáein dönsk blöð urðu æf yfir því, að
islenzkur nemandi á Askov-skóla dró þar
upp fálka-flagg Og kallaði íslenzkt flagg
og gaf lýðslcólanum það. Af því tilefni
ritar „Extrabladet,11 sem e lc k i er kvöld-
útgáfa af „Politiken11 lengur, heldur alveg
sjálístætt blað, grein þá er hér fer á eftir.
Ritstjóri blaðsins er Freylif Olsen, bróðir
Cavlings, sem er nú ritstj. „Politiken11].
íslendingar.
Heimsku-blað eitt — í þetta sinn þó ekki
„Dannebrog,“ heldur „Nationaltidende11 —
hefir reynt að koma af stað gremju og ó-
róa, af því nokkrir íslendingar við alþýðu-
háskólann í Askov hafa dregið upp nokk-
uð, sém þeir nefna „merki íslands,11 og
dregið það upp við hlið danska fánaus,
Uppþot blaðsins er heimskan sjálf, þó
ekki væri nema af þvi, að gamalt blað á
aldrei að rjúka upp á nef sér yfir tiltæk-
jum ungra manna, þegar þeir troða því þá
ekki sjálfu um tær. En sérstök fíflska er
það, af því þetta uppþot snertir við mál-
efni, sem betra væri að láta óhreyft ennþá
um stund. , .
Þétta málefni er spurnmgm um stoðu
íslands í inu danska ríki. Þetta er spurn-
Myiida rammar
fást áreiðanlega hvergi vandaðri, og
þó ótrúlega ódýrir, en á Lanfás-
vegi 37. [ah.—25.
<3onas ét. ctónasson.
ing, sem hefir legið kyrr í margar aldir
af því einu, að íslendingar eru fáir, fá-
tækir og lítilsmáttar, en rísa mun upp,
þegar sem þeir sjá, að þeir eru fjölmenn-
ari, auðugri og aflmeiri.
Þeir hafa ekki nefnt þetta á nafn öld-
um saman, en þeir hafa fundið það og
vitað, að þeir eru ekki danskir, þó þeir
lúti dönskum yfirráðum. Þeir eru önnur
þjóð en Danir, og þeir hafa ekki getað lif-
að lífi sjálfstæðrar þjóðar á yfirborðinu
af því einu, að þeir eru fáir og fátækir.
Þeir eru ekki Danir og vilja ekki vera
það. Þeir eru íslendingar og vilja ekki
vera annað. Þeir eiga sitt eigið allsherjar
þing, sína eigin dómstóla og hafa fengið
sinn sérstaka ráðherra. Maturinn örvar
lystina hjá þeim: því meiri réttindi sem
þeir hafa náð í, því meiri vilja þeir fá —
nú vilja þeir fá sérstakt merki fyrir sig.
011 heimsku-blöð í Danmörku munu vera
sammála um, að þetta sé sú græðgi, sem
nálgist það að vera hneyksli. Ekki nema
það! Er ekki Dannebrog frá himnum komið
nógu gott handa íslendingum? Þetta eru,
Ijótu vanþakklætis kvikindin! — Þetta er
ræðutexti Nationaltiðinda.
En slik prédikun er heimskuleg. Danne-
brog er dýrindis merki — fyrir oss Dani.
Hverjum af oss, sem finnur að hann er
danskur og vil! ekki vera annað en dansk-
ur, er málefni merkisins hjartans málefni.
En það er og satt, að oss verður það tæp-
lega jafn hjartfólgið, ef vér vitum, að til
sé 70 eða 80 þúsundir manna, þó ekki sé
nema íslendingar, sem finst það vera lítil-
lækkun eða kúgun að láta þetta sama
merki blakta yfir sér. Þeir menn sem
skilja ekki það, finna það heldur ekki eins
og það er, hvað landar vorir á Suður-Jót-
landi verða að þola, þar sem útlent merki
blaktir yfir.
Heimsku-blaðið segir, að íslendingar eigi
alls engan rétt á að hafa annað merki en
Dannebrog. Já, var það ekki satt? Það
er auðvitað jaín satt eins og að hálfpund sé
mörk. En hvílíkt asnaspark er það ekki
lika! Því hver er að spyrja hér um laga-
greinir eða réttarsetningar? Það merki
sem einhverri þjóð er i nöp við, það verð-
ur aldrei hennar merki, hvern skýlausan
rétt sem það styðst við. Það eina sem
veitir merkinu rétt, það er velvild hjartn-
anna, ást þjóðarinnar á því, og sá sómi,
sem henni finst að því. Fylgi ekkert þetta
merkinu, þá gagnar því enginn lagaréttur
í veröldinni.
En einmitt vér, sem ejgum landa, sem
verða að búa undir útlendu merki, vér
skulum verða síðastir manna til þess, að
kúga nokkra þjóð undir Dannebrog. Yér
virðum það of mikils og erum of hróðugir
yfir því til þess, að vér viljum vita, að það
sé hatað og fyrirlitið af þjóð, sem lifir
undir ríkisvernd vorri og er oss náskyld
að þjóðerni. Komi sá dagur, að in íslenzka
þjóð heimti í alvöru eigið merki sitt, eins
og hún hefir fengið þing sitt og ráðherra
sinn — þá gefum vérhenni merkið og höld-
um okkar merki handa okkur sjálfum.
:uumt‘ú!________
Margt cr skrítið í „Harinoníu.“
Ég keypti mér nýlega nýja bók, sem
heitir „Bæjarskrá Reykjavíkur" 1905.
Ég sló upp bókinni og blaðaði. Ég