Reykjavík - 08.04.1905, Side 2

72
tso a:
gmíðar manna bezt húsgögn og gerir við.
Heimsendanna milli.
Skólavörðus
Frú Ainalie Skrain, skáldkonan
norska (gift Erik Skram í Khöfn) er
dáin á 58. ári.
Deunzer'. fyrv. stjórnarforseti, hef-
ir gengið úr liði stjórnarinnar (Re-
form-partiet) á fólksþingimi og sam-
einast vinstri mönnum, er lir gengu.
í>eir eru nú orðnir 15 úr 8.
Noregur, Ekki er sá tiigangur
Korðmanna, að samþykkja a þrem
þingum nýkösnum login Um sér-
staka konsúla, heldur að gera um
það „samþykt í lagaformi“ nú þeg-
ar og iáta hana ná gildi, hvað sem
konungur segir, ekki síðar en í Marz-
lok að ári. Neiti konungur, segja
þeir enginn Norðmaður fáist til að
vera ráðgjafi hans. Þá hafi hann
sjálfur fyrirgert því, að hann geti
stjórnað löglega. Svo taki þeir til
sinna ráða og Svíar megi þá fara
í stríð, ef þeir þori.
Næst var það viija Norðmanna nú,
að Friðþjófur Nansen hefði orðið
stjórnarformaður, en á því vóru þeir
meinbugir, að stjórnarskrá þeirra
kveður svo á, að stjórnarforseti skuli
heyra til þjóðkyrkjunni, en Nansen
hefir sagt sig úr henni ■ fyrir löngu
(mnn vera únítari).
í fyiradag fókk „Rvík“ ensk blöð
til 27. f. m.
ltíkislán Japana. Þegar á átti
að herða gekk ekki saman með Jap-
önum og Þjóðverjum um lánið. Þjóð-
verjar vildu að Japanar iofuðu að
kaupa framvegis talsvert af herút-
búnaði í Þjóðverjalandi, en því þver-
neituðu Japanar. Bandaríkja og Bret-
lands bankar tóku þegar við og
veittu Jöpunum lánið £ 30,000,000
(kaupverð skuldabr. 90, en vextir að
eins 41/2%-)
ltíkislán Kúsa. Enn á ný hafa
Rúsar leit.að láns i Frakklandi, og var
tekið í mál um hríð, en síðast þver-
tekið fyrir (16. f. m.).
Mandsjúrí. Rúsnesku herleifarnar
eru sífeit á flótta norður eftir. Rúsar
urðu að kljúfa þær i tvent, og stefna
sinni flóttadeild í hvora átt, svo að
liðið yrði ekki hungurmorða; átti
annar helmingurinn að halda til Har-
bín, en hinn til Kirin, sem er borg
sýnd á herkorti Reykjavíkur inu fyrsta.
Hún er um 50 mílur enskar austur
frá járnbrautinni milli Port Arthur
og Harbin, á ca. 43° 67’ n. br., og
og er höfuðborg í Mið-Mandsjúrí; hefir
120—150,000 íbúa og liggur við
Kirin fljót, sem er 150 faðma broitt
þar og sldpgengt; það rennur norður
og vestur, og liggur járnbrautin frá
P. A. til Harbín yfir það. Rúsar
höfðu firn birgða af matvælum og
herbúnað nokkurn í Kírin, og töldu
sór ómissandi að ná þangað með her
_ % \
til að Wdi" bojrginnri, ef þetr , æWíu
að getffíháldið síér •fæm leáð riorður
að j;jrnbrautinni til Yladiwostok.
Eö Japanar hafa elt fióttaherinn
svo hart, að hann virðist allur á
tvistringi; daglega gefst upp fjöldi
manna af Rúsum og eykst fanga-tala
Japana stórkostlega. En svo er undan-
hald Rúsa tæpt, að þeir verða að
skilja eftir umhirðulausa á bersvæði
alla særða menn og þreytta, og tina
Japanar þá álja upp og hirða um þá;
en oft eru meimirnjr kaidir tii skemda
eða helfreðnir áður en Japanar ná
að bjarga þeim.
27, f, m, sendi Oyama marskálkur,
yórhershöfðingi Japana, landstjóra Sín-
verja í Kirín orð og bað hann búast
við að taka vel móti her Japana
(undir Oku’s forustu), er mundi halda
innreið sína fyrirstöðulaust í Kirín
10. Apríl.
Þá eiga herleifarnar vestari enn
langt í land norður til Harbin, og
veitir þeim og flóttinn erfitt.
Svo segja Rúsar nú sjálfir, að ekki
muni þeir fá varið Harbin lengur en
3 vikur eftir að Japanar nái þangað
norður. En brautina austur búast
þeir við að Japanar taki þá og þeg-.
ar og er Yladivostok þá af kvíuð á
sjó og landi.
Rúsar ætluðu fyrst. að nema stað-
ar í Guntzuling við P. A.-Harbin-
brautina, en verða nú að hrökkva
þaðan undan Japönum og tala nú
urn að. reyna viðnám í Kwan-tsé-sa,
sem er brautstöð, þar sem brautin
liggur yfir Kírin-fljót (öðru nafni
Sungarí-fljót). Takist það ekkki, segja
þeir fyrir lítið koma að reyna að stað-
næmast í Harbin, og hafa þá helzt
við,orð að flýja með allan her úr
Mandsjúrí og til Síberíu.
475,000 hermanna höfðu Rúsar í
orrustunni við Mukden, að því er nú
er kunnugt orðið, og hafa því verið
liðfleiri en Japanar.
Samkvæmt skýrsium Rúsastjórnar
hefir hún fram til þessa sent til
Mandsjúrís 774,494 manns (761,467
óbreytta hermenn og undirforingja,
og 13,027 foringja), 146,408 hesta
og 1521 fallbyssur.
Full 200,000 er manntjón Rúsa
taiið nú verið hafa alls í orrustunni
við Múkden (fallnir, óvígir og fangar),
en síðan eykst daglega við á flótt-
anum.
Óeirðir haldast sífelt við í Rúslandi,
uppþot í borgum, brennur og rán til
sveita, og þýtur upp á nýjum stöð-
um jafnótt sem bælt er á öðrum.—
í Polínalandi er hvað ókyrrast, eink-
um í Warsjá; þar var nýlega lögreglu-
stjóra gert tilræði með spi-engikúlu
og særðist hann svo mjög. að tvísýnt
er um líf hans.
Rosjdestvenski halda menn nú að
só loks kominn austur á leið í Ind
landshaf með flota sinn. Hann hef-
ir svo iitlar kolabirgðir, að tvísýnt
þykir hann nái austur, þangað er
hann íai kolað.
11 skfp) "ligmir
Við MalápcaíSunaJ'S||id^^ihd % suð-
ur af Borneo og biðuv þar R.úsa. En
kaupför hafa nýlega séð rúsnesk beiti-
skip tvö með flota smærri skipa aust-
arlega í Indlandshafi, og þykir það
vei'a miklu austar en nokkur von
geti verið á að Rosjdestvenski’s floti
geti verið kominn, og telja menn
vist, að það só japönsk herskip, er
sigli undir rúsnesku flaggi til tor-
kenningar og muni æfla að reyna að
hrekkja flota Rúsa ög eyða nokkr-
um skiþum fyrir þeim, þótt það
kunni að kosti Japana, þá sem á eru,
lífið. Þeir hafa oft sýnt, að þeir
horfa ekki í það.
Fund áttu allir ráðgjafárnir ásamt
Rúsakeisara síðustu dagay og lögðu
allir fast að honum að leita nú frið-
ar, en hann var ekki á því. Mun
fara helzt að ráðum stóifurstanna
frænda sinna og eft.ir sínu skapi sjálfs.
Vcrzlunar-fréttir. Khöfn, 15.
Marz. — Korn. Hveiti 133 pda kr.
6,30; hollenzkt 130 pda kr. 6.20.—
Rúgur 123 pda kr. 5,00. — Hafrar
88 ®a kr. 5,40; 93 Sa kr. 5,60. —-
Oripafóður. Sáðir (klíð): hveitisáð-
ir grófar, danskar, kr. 5,25—5,30,
útlendar 4,85—5,00. — Rúgsáðir kr.
4,85—5,10. — Rúsn. fóðurbygg kr.
4,65—4,75. — Mais, amer. 4,60 (alt
pr. 100 ffi); ódýrara í.stórum kaupum.
— Smjör. Smjörnefndar-verð 9. Marz
92—94 kr. pr. 100 — — Lundún-
um, 13. Marz, fínasta danskt smjör
107—109 sh. pr. cwt. — Leith og
Newcastle s. d. 108—110 sh. —
Hœn'saegg 9. Marz; ný, hrein, óflokk-
uð, 37—40 au. pd. í Khöfu. — 14.
Marz 36—38 au. pd. eða 90—92 au.
pr. 20 stk.
Ábyrgðin!
Þá er Guðmundi Böðvarssyni var
veitt váðsmenskustarfið við Laugar-
riess spítala, þá ■ þaut í. einu Valtýs-
málgagni yfir því; hann var ung-
ur, óreyndur maður, sem ekki hafði
sér annað til ágætis, en að konan
hans var af Stephensens-ættinni — í
ætt við landshöfðingjann.
Nú er hann fer frá, þá játar jafn-
vel ísaf., að hann hafi leyst sitt starf
svo vel af hendi, að honum sé vand-
fundinn eftirmaður.
En nú er Hermanni alþm. Jónas-
syni veitt starfið. Hann á að vera
alveg óhæfur maður til þess, og er
sér í lagi til þess íundið, hversu
hann hafi staðið fyrir skólabúinu á
Hólum. Hann tók þar reyndar við
sauðfé og nautgripum öllu horuðu
og mergrunnu, en skilaði því svo af
sér, er hann fór, að jafnvel mesti ó-
vildarmaður hans játaði, að nálega
hver sauðskepna eða nautgripur, er
hann skilaði, mætti heita kynbóta-
gripur. Hann kom snauður að skól-
anum, en mun hafa átt um 6000
kr. skuldlaust, er hann fórfráhonum.
um,.-4we<.fákænh og óhagsýnn ‘ Her-
mann sé. Getur verið! Yér legg-
jum engan dóm á það. Má vera að
reynslan sýni, að hann só alls ónýt-
ur maður til ráðsmanns-starfans.
Það er ekki fyrir oss að leggja-
dóm á það fyrirfram. Reynslan verð-
ur að skeia úr þvi
En setjum svo, að Hermann væri
ófær maður, ófærastur allra 40 um-,
sækjendannna — hvað svo? Hverj-
um er sök á því gefandi?
l.íklega forstöðunefnd spítalans,
sem veitir stöðuna.
Nei — ekki þykir ísaf. það (og
systkin hennar: Fjkon., Þjóðv. og Nl.
munu éta ið sama eftir þessa viku.
og inar næstu).
Nei — ábyrgðina á veitingunní.
ber ehki nefndin, sem veitingarvald-
ið hefir, heldur — ráðherrann, sem.
eliki hefir veitingarvaldið í þessu máli,
Hvernig stendur á því?
Jú, einn nefndarmaður er mágur
ráðherrans, og annar er frændi hans-
og hvað er þá eðlilegra, en að heimtá-
að ráðherrann beri ábyrgð á öllum
þeirra gerðurn - - hugsunum, orðum
og verkum?
Ráðherrann á Iíka frænda., sem ér'
kaupmaður, og annan, sem er for-
stjóri Gránufélags verzlunar. Ef eih-
hverjir skyldu vera óánægðir méð
þessar verzlanir í einhverju, (t. d.
yfir því að Gránufélag verzlar með-
Kína-lífs-elixír) þá vita þeir nú, hvert
þeir eiga að snúa sór — auðvitað til
ráðherrans, sem ber ábyrgð á öllú,.
sern ættingjar hans gera, hver veit L
hvað marga liði.
1Re\>fcíavik oo grenö..
KoEdsveikraspítaSinn. Ráðsmanijs-
starfið þar er veitt Hermanni Jónassyni'
alþm. á Þingeyrum í stað tíuðmundjar'
Böðvarssonar, er sagði því lausu. Guð-
mundur flytur hingað inn i bæinn og fer.'
að verzla.
46 sóttu um ráðsmonskustarfið.
Dáin or hér 30. f. m. Yngibjörg Jóhanns-
dóttir, ekkja Einars Jónssonar snikkara,.
fædd 31. Okt. 1818, valinkunn ágætiskona.
TrúDofiuð eru: Lárus Thorarensjem
stud. theol. og ungfrú Þóra Yilhjálms-
dóttir á Rauðará. Pétur Pálsson skraut-
ritari og ungfrú Margrét ísaksdóttir.
Krókiar. Séra Magnús Þorsteinsson á
Lágafelli tók sér far með „Kong Trygve“
þegar hamx íór héðan síðast, og ætiaði til
Vestmannaeyja til þess að finna föður sinn,,
Þorstein lækni. Þegar skipið fór hjá Eyj-
nnmn, var þar ólendandi fyrir stormi, og
fór því séra Magnús með skipinu alla leið-
til útlanda og kom með því nú aftur.
„Ceres,, fór til útl. 26. f. m. og með
henniflestir Austfirðingarnix-, sem með henni
kornu. Til Fáskrúðsfj. fór héðan hótel-
ráðsmaður Júl. Jþrgensen, og til útlanda
heimatrúboði Sigurbj. Ástvaldur Gíslason..
„Trjfggwj kongur11 (Env. Nielsen)
fór liéðan áleiðis til Vesturlandsins 5. Ap-
ríl, og með honum 44í—5D farþegar.
Frá „T!hore“-félag5BiM eru nú 8 gufu-
skip í förum hér við ísland.
„Hekla“ hefir enn tekið 2 botnvörpunga
5. og 6. þ. m. Annar fékk £ 80, hinn £
60 sekt. „Hekla“ hefir nú alls tekíð 6
botnvörpunga í vor.