Reykjavík - 20.05.1905, Blaðsíða 3

103
„Rætt yar nm það. hvort félagsmenn,
sem selja ]and sitt og flytja burt að vor-
inu, œttu tilkall til verðlauna fyrir liðið
ár, og var samþykt að svo væri ekki.“
Þessi kafli af fundarskjrslunni er sérstak-
lega villandi, eins og sjá má af því sem
hér segir: Gjaldkeri félagsins skýrði frá
því á fundinum, að hann hefði ekki viljað
borga Sveini trésmið Jónssyni vinnustyrk
þann — fyrir jarðabætur unnar á árinu
1903 — er honum báru samkvæmt ákvörð-
un aðalfundar 1904, af þeirri ástæðu, að
hann hefði flutt sig burt úr bænum á síð-
astliðnu ári, og þá selt land sitt. "Vildi
hann láta fundinn með atkvæðagreiðslu
skera úr því, hvort honum skyldi greiða
þennan vinnustyrk eður ekki. Um þetta
urðu allmiklar umræður, þvi fundarmenn
voru ekki á einu máli; komu þvi fram á
fundinum 3 tillögur.
Ein var þess efnis, að þenna vinnustyrk
Sveins Jónssonar skyidi félagið borga til
núverandi eiganda að landi hans. önnur
tillagan var þess efuis, að Sveini skyldi
sjálfum greiddur þessi vinnustyrkur frá íé-
laginu. Þriðja tillagan var þess ofnis, að
þessi vinnustyrkur skyldi renna í félags-
sjóð. — Tvær fyrri tillögurnar vóru ekki
bornar upp undir atkvæði fundarius, en
síðasta tillagan var horin undir atkvæði
og samþykt með 7 atkv. gegn 5 er á móti
voru. Tveir fuudarmenn groiddu ekki
atkvæði. Á fundinum voru alls 14 félags-
mcnn mættir.
Á þessu sést, að fundurinn samþykti
ekkert alment ákvæði i þessu máli, fyrir
ókominn tíma. Tiilögurnar vóru e k k i
þannig bornar undir atkvæði.
Reykjavík i Apríl 1905.
Gísli Porbjarnarson.
Áreiðanleiki loftritunarinnar.
Ekki er efl á því, að af peim loft-
ritunaraðferðum, sem til eru, þá er
Marconi-aðferðin fullkomnust.
Hún er sú eina enn í dag, sem
reynst heflr geta flutt skeyti svo
langan veg, sem er á milli íslands
og næsta lands í mentuðum heimi
(Færeyja). Sú aðferð, sem næst henni
hefir komist, hefir að eins dregið 90
enskar mílur (vei þriðjung leiðar milli
Færeyja og Austurlands). Þriðja að-
ferðin (rúsnesk), sem þar kemst næst,
nær enn skemmra. Um aðrar ófull-
komnari þarf ekki að tala.
En sá mikii meinbugur er á Mar-
coni-aðferðinni, eins og öllum hinum,
að enginn vegur er til að varna því,
að skeytin berist öðrum í hendur,
heldur en þau eru ætluð, eins þeim
er sízt skyldi.
Fyrir eitthvað þrem árum (eða meir)
boðaði Marconi, að hann hefði fund-
ið veg til að varna þessu, með því
að samtóna senditól og viðtökutól,
svo að ekkert viðtökutól gæti tekið
við skeytum nema frá senditóli, sem
væri samtónað því. Og hann þóttist
geta haft yfir 2000 samtónanir, hver-
ja annari ólíka.
En þessar samtónanir hafa reynst
bráðónýtar, og meira að segja, fræg-
ir vísindamenn, sem þetta hafa
rannsakað, efa nú stórlega, að nokkru
sinni geti orðið auðið að varna því,
að loftritaskeyti berist öðrum í hend-
ur, en þau eru ætluð.
Enginn hefir stutt inn mikla hug-
vitsmann Marconi og ina merkilegu
uppgötvun hans betur en Lundúna-
blaðið Times. Það gerði samning
við félagið um, að fá dagleg loftrita-
skeyti hjá því frá Frakkiandi til Eng-
hmds; en eftir fáa daga varð það að
hætta. Reyndi svo aftur á ný nokkr-
um sinnum, en varð að gefast alveg
upp við það.
Þá er japanska stríðið hófst, leigði
Times eimskip með loftritunaráhöld-
um, sem það lét vera á vakki í gula
haflnu, til að ná sem hraðast í fregn-
ir og senda þær með loftiitun til
næsta lands. Þetta varð þó að engu
liði fyrir blaðið, því að aðrir náðu
líka skeytum þess. Svo varð blaðið
að hætta við þetta eftir stutta stund,
Þá er Rosjdestvenski réð á botn-
vörpungana ensku í Norðursjónum,
fóru ýmis loftritaskeyti milli herskip-
anna rúsnesku. En sum af þeim
komu einnig fram á ioftritastöðvum
Marconifélagsins í Poldhue á Englandi.
Þau vóru fram lögð fyrir gerðardómn-
urn í París og báru Rúsar ekki við
að véfengja þau.
Þess ber að geta, að hvorug þessi
loftritun (Times’ í gula haflnu nó
rúsneska flotans) var Marconi aðferð.
Enn bar svo til skömmu áður en
Rosjdestvenski lagði af stað austur
frá Madagaskar, að brezkt herskip
kom austan frá Indlandi á heimleið
og var komið nær í landsýn við
Madagaskar; en þá varð sá atburður,
að á viðtökutól skipsins til loftskeyta
komu fram ýmis skeyti, er japönsk
herskip vóru að senda hvert öðru.
Japanar hafa Marconi-aðferð, og skip
þeirra, þau er sendust skeytunum á,
vóru fyrir austan Sumatra.
Þetta eru nokkur fá dæmi þess,
hve afar-óáreiðanleg aðferðin er; og
þetta eru dæmi, sem öllum eru kunn,
því að þau hafa staðið í öllum út-
lendum dagblöðum.
Hvernig mundi kaupmönnum og
öðrum koma það, ef keppinautar þeirra
gætu hent á lofti skeyti þeirra?
Sumir kunna að ætla, að ekki se
hætt við slíku hér; þessi tól sé svo
dýr. En það eru senditóliu, sem eru
dýr, en eklci viðtökutóliu. Pau kosta
ekki mikið og geta verið svo fyrir-
ferðalítil, að vel má leyna þeim t. d.
uppi á þaki á háu húsi.
Þetta eitt gerir það ekki fýsilegt,
að hafna (um 20 ár, ef til vill) áreið-
anlegu firðritasambandi við útlönd
með síma, en kjósa í staðinn loft-
ritun, sem er alveg óáreiðanleg og oss
miklu, miklu dýrari.
„Meira en helmingnum.“
Það fullyrða þau stjórnfjendablöðin hér
að „ekki minna en 300,000 kr.“ kosti land-
símalagningin hér landsjóð, auk þeirra
300,000 kr., sem „St. N.“ leggur oss til
þess fyrirtækis.
Þotta þykjast þau byggja á einhverjum
ummælum í Berlinga-tiðindum.
Það er líka grundvöllur á að byggja —
ummæli í blaðagrein, sem ekki kemur fram
sam annað en lauslegt framvarp. „Berlinga-
tiðindi11 hafa ekki, svo vitanlegt sé, gcrt
neinar rannsóknir eða mælingar hér á
landi þessu efni viðvíkjandi.
En slíkar rannsóknir hafa pó verið
gerðar fyrir nokkrum árum. Og vandaðir
og æfðir sérfræðingar hafa gert áætlun
fyrir stjórnina um kostnaðinn — ekki að
eins danskir menn (ef Dana-ætum vorum
er það nokkur hugléttir), heldur og norskir,
og reyndum norskum mönnum er hugsað
að fela verkið á hendur.
Þessir menn, sem ekki tala alveg i
blindni, hafa áætlað, að vér verðum að
bæta 144,000 kr. við þá upphæð, sem „St.
N.“ leggur fram. Auk þess er búist við
3000 kr. kostnaði til að mæla upp leiðina
árið eftir að síminn er lagður, og reisa
merkisteina til að marka vegaiengdina.
Þetta yrði þá alls 147,000 kr. — meira
en helmingi minna, en stjórnfjendablöðin
vilja telja mönnum trú um.
Elest skal að grýlu gert!
iRepkjavík oö örenð.
Dáinn er hér í bænum 11. þ. m. séra
Jón Bjarnason uppgjafaprestur.lengiprest-
ur i Yogi í Dölum vestra, 82 ára. Eftir
að hann lét af prestskap (1891) dvaldi hann
hjá sonum sínum. Böm hans á lifi eru: séra
Magnúsí Yallanesi á Fljótsdalshéraði, Bjarni
cand. mag. í Rvík, Helgi náttúrufræðingur i
Kaupmannahöfn og Elín, gift kona á
Vesturlandi.
Trúloluð eru Hans Hoffmann verzlun-
armaður og ungfrú Guðrún Kristjánsdóttir
(Þorgrimssonar lcaupmanns); Gunnar Sæ-
mundsson stúdent og ungfrú Elísabet Tóm-
asdóttir frá Yöllum i Svarfaðardal.
Barðastrandasýsla. Um hana sækja
lögfræðiskandídatarnir Guðm. Björnsson,
Karl Einarsson, Sigurður Eggerz, Magnús
Jónsson og Tómas Skúlason.
Hckla hefir enn tekið 5 botnvörp-
unga við veiðar í landhelgi fyrir sunnan
land, 3 af þeim þýzka. Fór með einn inn
til Seyðisfjarðar, en. 4 til Vestmannaeyja.
Sekt eins 75 pd. sterl., en hinna 60 pd.
Afli og veiðarfæri upptækt.
Hlaðafli er nú í Vestmannaeyjum.
Hlutir 20—30 kr. á dag.
Landshornanna miUi.
— :o: —
Frönsk fiskiskúta strandaði 5. þ. m.
á Hörgaeyri í Yestmannaeyjum. Menn
björguðust.
Þorlákshöfn. Hún er nú seld Ste-
fáni Steinholt, kaupmanni á Seyðisfirði.
Jón bóndi í Þorlákshöfn keypti aftur Stein-
holt í Seyðisfirði með tilheyrandi verz n
arhúsum.
Mannalút. 22. f. m. andaðist Þorsteinn
Einarsson Thorlacius á Öxnafelli i Eyja-
firði, hálfáttræður, faðir séra Einars í Saur-
bæ á Hvalfjarðarströnd.
27. f. m. andaðist Jón bóndi Jónsson á
Munkaþverá í Eyjafirði, á áttræðisaldri.
Skip á hvolfi, mannlaust, en hlaðið
timbri, rak við Loftsstaðahól 12. þ. m.
Reykjarfjarðar-verzlun hefir Jakob
kaupmaður Thorarensen leigt C. Jensen,
8em undaniarandi hefir verið við verzlun
á Patreksfirði.
Ritsíminn. Verkiræðingarnir, sem
hingað komu með „Kong Trygve“ um
daginn og eiga að ákveða legu landsímans,
eru nú lagðir á stað norður um land.
Lagningin á þráðnum kvað eiga að byrja
héðan frá Reykjavík i Ágúst. Yfir Hvalfjörð
kvað eiga að leggja símann i sjó.
Sjúkraskýli. Af sýslusjóði Árness-
sýslu eru kvenfélagi Eyrarbakka veittar 200
kr. til sjúkraskýlis mót 100 kr. framlagi
af hreppsfé.
Kynbótabú hafa Árnesingar stofnað
á Fjalli þar í sýslu með styrk úr sýslusjóði,
Lýðháskóla er Sigurður Þórólfsson,
áður forstöðumaður Búðardalsskólans, að
setja upp í Bakkakoti í Borgarfirði.
----m • m-------
Veðurathuganir
i Reykjavík, eftir Sigbísi B.töensdóttur.
1905 Maí Loftvog millim. Hiti (C.) -fJ -- ■s *o > G bo ci s m CÖ • S S O IZ •Þ a
Fi 11. 8 752,9 3,7 0 8
2 755,5 5,7 0 6
9 760,2 5,7 0 3
Fö 12. 8 759,3 4,8 E 1 10
2 756,0 6,7 E 1 10
9 755,9 8,4 SE 1 9
Ld 13. 8 764,1 7,5 S l 5 0,6
2 762.8 10.0 S 1 8
9 758,5 7.5 ssw 1 10
Sd 14. 8 758,6 6.9 sw 1 7 9,4
2 761,2 7,6 sw 1 8
9 763,0 5,1 s 1 9
Má 15. g 761,8 7,8 NE 1 10 0,3
2 758,6 8,5 SE 1 10
9 755,1 8.9 SE 1 10
Þr 16. 8 752.3 9,6 SE 1 2,4
2 754,3 9,6 S 1
9 757,4 7,2 sw 1 10
Mi 17. 8 765,6 7,9 sw 1 10 0,5
2 767,8 8,1 sw 1 10
9 768,1 10,5 E 1 10
Gufuskipafél. „ Thore" S|s „Kong
Trygve" fer héðan til Færeyja og útlanda
(Leith og Kaupm.hafnar) miðvikudaginn 24.
Mai kl. 6 siðdegis.
Skipið kemur hingað aftur 20. Júní.
Með skipum „Thore“-félagsins er langó-
dýrast fargjald til og fiá íslandi.
Áreiðanlega gott og yandað
KARLmiA&A§.GULIÍK fæst
keypt með mjög sanngjörnu verði
hjá N. B. Nielsen, Austurstrœti 1.
Karlmanna- kvenna- og barna-
STIGVEI, mjög góð og falleg,
fást nú áreiðanlega ódýrust hjá
frú l.árii B. líielson,
Austurstræti 1.
4 SJÓMENN
duglegir geta nú þegar fengið pláss
á þilskipi. Ný veiðiaðferð. Hátt
kaup. Semja má við Tnjggva
Gimnarsson.
Vegna mislingasóttarinnar á
aðra hlið og fyrirhugaðrar kirkju-
byggingar á liina er fermingu
ungmenna í Fríkirkjusöfnuðinum
frestað til haustsins.
Rvik ao/6—’05
Ólafur Ólafsson.