Reykjavík - 07.10.1905, Blaðsíða 2

186
REYKJAVÍK
í ábyrgð gegn tjóni
af olclsvoða
tekur undirskrifaður alls konar muni
fyrir brunabótafélagið
Union Assurarce Society í London,
sama félag, sem Helgi heitinn Jóns
son, bankaassistent, var umboðs-
maður fyrir.
Reykjavík, Pósthúsinu, 29. Sept. 1905.
JPorleifur* .fónsson.
nýkomnir í VERZi
EDINBORG.
„Kcynslan cr sannlciKur“
sagði Jón gamli Repp.
Það verður ekki hrakið. — En það
verður heldur ekki hrakið, að þeir
sem keypt hafa einu sinni hjá Giuðin.
kaupm. Guðinundssýni bóksaln á
Langavegi 2, koma ailir aftur. Þar
eru fjölbreyttar og góðar vörur og
gott viðmót, sem ekki fæst í öllum
búðum. Virðingarfylst
Guðm. Guðmundsson.
Ráöskona.
Stúlka vön innanhúss störfum óskar
eftir atvinnu, helzt sem ráðskona.
IJpplýsingar hjá ritstjóra þessa blaðs.
Fæði og iierbergi
fyrir einhleypa fæst í Þingholtstr. 7.
þrifln og vön eldhússförf-
um getur nú þegar fengið
góða vist og hátt kaup. Ritstj. ávísar.
jÆ-á-l-a-k-e-n-s-l-a.
^Ef nokkrir fleiri nemendur vilja
gefa sig fram til að taka þátt í nám-
inu, þá heflr verzlunarskóiinn í huga
að gefa kost á sérstakri kensiu í
ensku, dönsku og þýzku í síðdegis-
tímum. Nemendur geta þó eftir ósk
um tekið tekið þátt í náminu í einu
eða fleirum af þessum málum.
Lysthafar gefi sig fram við hr.
cand. phil. Karl Níkulásson eða ritstj.
Jón Ólafsson, næstu daga.
12 Myr\dir
fyrir 3 kr. 50 au. í Atelier Moderne.
Oir. 1S. Eyj»lf§§on.
Tækifæriskaup.
til söiu með góðu verði. Mjög
hentugtil aðhyggjaáíhúðar-
hús. Staðurinn góður (rétt
við miðbæinn). Upplýsingar
gefur Porv. Porvarðsson prentari. f—tf.
ILulla ný er vegna plássleysis,
til sölu í Þingholtsstræt 23. Mikill
afsláttur.
Er hann geggjaður?
Svo hefir margur spurt in síðar-
ár um ritstjóra „ísafoldar" — margi
ur sá einkanlega, sem þekt hefir hann
á fyrri árum að vitsmunum og dreng
skap. — Ekki getum vér gezkað á,
hve marga vér höfum heyrt hreyfa
þessari spurningu síðasta árið eða
hve oft, en sjálfsagt er það mörg
hundnið sinnum — stundum oft á
dag.
Og hamingjan veit, hve oft vér
höfum spurt sjálfan oss að sömu
spurningunni.
Og ekki minnumst vór að hafa
heyrt nema eitt og sama svarið. af
annara vörum upp á þessa spur-
ningu — jafnan: „já.“
Vér skulum hér ekkert um það
segja, hvort þetta er rétt svarað
eða ekki. En eitt er víst, að lang-
oftast liggur bak við spurninguna og
svarið foin velvild, sem óskar að geta
afsakað manninn með því, að hon
um só ekki sjálfræði. *
í sjálfu sér er spurning eins og
þessari einatt vandsvarað; því að
bilun á geðsmunum og vitsmunum
getur verið svo ákaílega tilbreyti
leg. Það er margur geggjaður, þótt
ekki sé bandóður. Margur geggjað-
ur maður getur verið svo, að alveg
só háskalaust fyrir líf og limu hans
og annara að láta hann ganga laus-
an. Margur er sá geggjaður maður,
sem ekkert ber á í tali eða viðmóti
fyrri en kemur að einhveiju sór-
stöku umtalsefni; þá heyrist undir
eins að maðurinn er geggjaður, þótt.
hann virðist heilbrigður á geði og
viti um alt annað. Þetta er kallað
ein-brjálun. („monomania“).
Stundum iýsir geggjunin sér í þvi
einu, að maður heldur sig vera þunga-
miðju alls mannlífsins eða þjóðlífsins
umhverfis sig; hyggur sig borinn til
stórræða og frægðar, sem alt verði
að víkja fyrir -— öll meðul sé rétt-
mæt í sinni hendi. Þetta er kallað
stórmensku-brjálun („megalom inia").
Þetta iýsir sér oft í fyrstu á þann hátt, að
sjúklingurinn talar um það við sjáifan
sig, þá er hann hyggur enginn heyri.
Þannig hefir t. d. heyrnarvottur sagt
frá því um einn þjóðræðishöfðingja
hér, að hann hafi þegar fyrir nokkr-
um árum, er hann tók ekki eftir að
neinn annar væri inni, gengið um
gólf í skrifstofu sinni, slegið út hend-
inni og sagt í hátíðlegum róm: „Je
suis Napoléon 1’ empereur! “ (o: Ég er
Napoleon, keisarinn!).
Nú þótt slíkir menn geti virzt
heilbrigðir á milli, þegar maður ekki
kemur að keppikefli þeirra, þá eru
þeir þó vitskerðir að nokkru leyti.
En alvariegt mál er það, ef nokk-
ur hluti þjóðarinnar, þótt eigi sé all-
stór minnihluti, lætur leiðast af manni,
sem beztu fornkunningjar hans finna
það eitt til afbötunar pólitísku fram-
ferði hans, að hann sé ekki með
öllum mjalla.
Ekki með sjálfir.
„Bíður nú mjög á, að ekki bregð-
ist áskorana-drífa hingað frá sem
állra-flestam kjósendum landsins,"
skrifaði þjóðræðisgeneralinn í umburð-
arbréfi sínu 27. Ágúst (Sjá „Rvík“
21. f. m., nr. 45 A).
„Mundu þá verða gerðir menn á
fund lians [ráðherrans] frá Þjóðræðis-
félaginu raeð skjölin." (Umb.bréf 14.
Ág., „Rvík,“ 1. c.)
Viti menn! „áskorana-drifan“ barst
generalnum; en hann gleymdi alveg
„að gera menn á fund ráðherrans frá
Þjóðræðisfólaginu með skjölin," Hann
sendi þau bara með unglingi upp i
skrifstofuna.
Nei, hvorki generalinn nó hjáleigu-
presturinn nó neinn annar þjóðræðis-
fursti hafði neina iyst á að labba
sjálfir með þessi fárániegu dókument
— áskoranirnar.
En annað er þó enn merkilegra:
cnginn af ]>jóðr:cðishöfðing,jun-
uni hér lieíir ritað nafn sitt
undir nokkra áskorunina.
Nei, enginn!
„Fíflinu skal á foraðið etja“ hafa
þeir hugsað; „framhleypna presta og
fáfróðan aimenning má hafa að skálka-
skjóli; en sjálfir skulum við ekki
flónska okkur á að skrifa undir vit-
leýsuna, sem við höfum narrað hina
til. “
Drengileg frammistaða!
Hvað segja nú ginningar-fíflin
þeirra?
„G. T. H.“
Sá ©áfil-Tregi gepill er flón;
ég get ekki verið að svara honum.
— Jón.
amuu's!
—:o:—
Alt á einn veg. Maður var hér
nætursakir í vikunni austan yfir fjall.
Húsbóndi spyr hann um undirskrift-
irnar, og hafði „Reykjavík" fyrir sér
og bar upp sömu spurningar, sem
þar eru hermdar; hann fékk a!veg
sömu svörin, sem þar eru til greind.
Á sönin hókina lært. Maður
átti tal við Kjalnesing núna í vik-
unni, og har í tal um uodirskriftirnar.
Kjalnesingur kvaðst ekkert vit hafa
á því, er um var rætt i áskoruninni.
„Því varstu þá að skrifa undir?"
„Nú, ég gat ekki annað; það var
ómögulegt að komast undan honum
Kolbeini.“
Það var Kolbeinn í Kollafirði, sem
maðurinn átti við.
Það er ekki til neins að segja,
eins og sumir þjóðræðisbjálfar hér
gera, að þessi samtöl sé uppspuni.
Vér getum nefnt þeim mennina.
í réttunum:
KHeyrðu, lagsi! Viltu ekki skrifa
hérna undir skjal?
B.\ Hvern andskotann á nú að
fara að skrifa undir?
K.\ Það er skjal frá Þjóðræðisfó-
laginu.
B.\ Nú, ég held það só nú komið
eitthvað frá því áður!
K.\ Já, en þú verður að skrifa
undir þetta líka.
B.\ Ég er að draga. Ég má ekki
vera að því að lesa það. Hver skoll-
inn er það?
K.\ Það er til bezta fyrir landið.
B.\ Mér er sama, hver skrattinn
það er; ég hefi annað að gera.
K. (álengdar um leið og hann geng-
ur frá honum): Ja, þú ert náttúriega
samþykkur. Ég skrifa bara nafnið
þitt undir.
B. (álengdar): Þú um það!
K. gengur að réttarvegg og skrif-
ar nafu B. undir. •— Síðar ritar hann
neðan á skjalið, að nöfnin undir þvf
só „undirskrifuð með eigin hendi eða
þá handsöiuð, öll með fúsum vilja og
fullri sannfæringu." Og svo dáist
„ísafold" að því, að „hér fylgi hugur
máli.“
Vlll ekki meðganga. — Þeir
flokksbræður hr. yflrdómara Jóns Jens-
sonar á þingi báru hann fyrir þeirri
kenningu, að staðfesting toll-laganna
í sumar hlyti að vera ólögleg, er þau
væru staðfest utan ríkisráðs, og var
þessa getið í „Rvík“ 23. f. m. (178.
bls., 1. dlk.).
En hr. assesorinn hefir hitt oss
að máli og segir sér ranglega eign-
aða þessa skoöun og vill hann láta
þess getið hér.
Eftir að vér höfum skýrt hór í bh
'Nr. 45 B) frá svo mörgum dæmum
upp á þessa staðfestingar-aðferð, von-
um vór að fá ið fyrsta yfirlýsing lög-
manns þeirra Valtýinga, hr. Jóhann-
esar Jóhannessonar, um það, að hann
hafi aldrei verið við þessa kórvillu
kendur. Velkomið skal honum rúm
í „Rvík“.
Og þá getur hr. Skúli Thoroddsen
væntanlega „borið járn“ í Þjóðvil-
anum því til sönnunar, að aldrei hafl
hann verið við þessa staðfestingar-
flónsku feldur.
Eða ef þeim veitti erfiðlega járn-
burðurinn Jóhannesi og Skúla, þá
gætu þeir þó æviniega gert afturhvarf
og kannast, við sína fyrri viilu.
En það er nú einatt þrautin þyngri
— afturhvarfið og syndajátningi'n.
Bending.
Óvenjumikilli kaupenda-fjölgun heflr
„Reykjavík" átt að fagna síðustu vik-
ur, þar á meðal nær 50 síðan á Sunnu-
daginn; af þeim 2] úrRangárvallasýslu.
Þetta eru alt menn, sem sjálfir
hafa beiðst eftir blaðínu. En margir
vinir „Reykjavíkur" hér í bæ hafa og
keypt eintak af blaðinu fram tii næsta
Nýárs, fyrir 25 aura, til að senda að
gjöf vinum eða kunningjum í sveit-
inni.