Reykjavík - 07.07.1908, Blaðsíða 2

110
RE YKJAVIK
Aðferð hans i millilandanefndinni
bendir öll gagngjört til þess, að hann
hafi alt af ætlað að skerast úr leik.
Eins og kunnugt er, sbr. nefndar-
álitið bls. 165—166, urðu breytingar-
tillögur hans 8 talsins.
En 6 — sex af þeim fóru gagn-
gjört ofan í það sem hann hafði
samþykt áður, einu sinni eða oftar.
1. Hann hafði 3. og 18. apríl
samþykt og undirskrifað, að ís-
land skyldi vera „frjálst og sjálf-
stætt iand, er eigi verður af hendi
látið".
2. Hann hafði 7. marz og 18. apríl
samþykt og undirskrifað orðatil-
tækið „veldi Danakonungs".
3. Hann hafði 18. apríl samþykt og
undirskrifað, að „hervarnir á sjó
og lándi“ skyldu vera sameigin-
legar, án þess að áskilja sam-
þykki ísl. stjórnarvalda til „her-
skaparráðstafana “, og þessi sam-
þykt hans 18. apríl er því eítir-
tektaverðari, sem hún ónýtti líka
samþykt á frv. frá 3. apríl eins
og hann bar einn fram seinna.
4. Hann hafði 18. apríl samþykt og
undirskrifað, að eftirlit íslendinga
með fiskiveiðum yrði ekki aukið
nema „eftir samkomulagi við
Danmörku".
5. Hann hafði 18. ágúst saraþykt og
undirskrifað orðatiltækið: „land-
helgivið Danmörku og ísland".
6. Hann hafði 3. og 18. apríl sam-
þykt og undirskrifað, að dóms-
forseti hæstaréttar skyldi vera
„sjáifkjörinn oddamaður".
Hann hafði ekki látið mjög ólíklega
við hr. Jóh. Jóhannesson, þegar J. J.
fór gagngjört til hans til að spyrja
hann um, hvernig hann mundi taka
í 4-mannafrumv. írá 30. apríl.
En 3 dögum seinna eða 3. Maí
laumaði hann breytingartillögum sín-
um í prentsmiðjuna, án þess að hafa
gefið herra J. J. og Stef. Stefánssyni
kost á að sjá þœr, hvað þá heldur
hinum meðnefndarmönnum sínum.
Þeir St. St. og Jóh. Jóh. kváðust
líka allt af hafa grunað hann um að
kljúfa nefndina.
Og Guðm. Hannesson læknir sagði
þeim Jóni Jakobssynilandsbókav. ogPétri
Jónssyni alþm., 8. maí: „að sér hefði
fyrir löngu verið kunnugt um að
Skúli mundi skerast úr leik, en
það hefði verið leyndarmál sem
hann hefði ekki mátt skýra frá*.
Fyrir þessu er skriflegt vottorð þeirra
J. J. og P. J.
Það er því ekkert undarlegt þó að
Sk. Th. tæki sig út úr, þegar á átti
að herða.
Til hvers bera sumir menn hnífinn
í erminni.
Til hvers annars en að hleypa hon-
um fram úr erminni þegar í færi er
komið.
sem fyrsti og annar kennari við
barnaskóla Búðahrepps í Fáskrúðs-
firði eru laus. Kennslutími frá 1. okt.
til 30. apríl. Laun 1. kennara eru
600 krónur, 2. kennara 400 krónur og
sjái þeir sér sjálfir fyrir fæði, húsnæði,
ljósi og hita.
Skrifleg umsókn ásamt próf-vottorði
og méðmælum sendist skólanefnd Búða-
hrepps fyrir 15. ágúst n. k. [—30
„Þjóðólfur^ og millilandanefndin.
Hinn minnugi maður hr. Hannes
Þorsteinsson lýsti því yfir á Stokks-
eyrarfundinum 28. f. m., að það væri
ósatt, að hann hefði átt kost á að
komast í millilandanefndina.
Eftirfarandi vottorð sýnir, að enda
gott minni er ekki alt af óbrigðult.
Vid undirritaðir spurðum hvor um
sig herra ritstjóra Hannes Porsteinsson
i þingbyrjun 1907, hvort hann vildi
taka sæti í millilandanefndinni, en
hann tók þvi fjarri.
Reykjavik 30. júni 1908.
G. Björnsson. Lárus H. Bjarnason.
Sunn-lýlingum til skemtunar.
Af því að sárfáir menn í Suður-
Múlasýslu lesa „Isafolc/, get ég ekki
stilt mig um að gjöra Sunn-Mýlingum
þá dægrastytting, að gefa þeim ofur-
lítið sýnishorn af skýrslum þess blaðs
um kosningahorfurnar og byr sam-
bandsfrumvarpsinsíkjördæmumlands-
ins.
Ég tek fregn hennar um Suður-
Múlasýslu og þingmálafundi mína þar
sem sýnishorn. Hún segir orðrétt
svo frá:
fi 8 (átta) fundi hafi hann
] haldið í því kjördæmi og
að sótt hafi þá fundi um 20
kjósendur alls (2—3 hvern um
sig að meðaltali, en enginn
maður hafi tekið til máls á nein-
um fundinum, nema hann einn
[J. Ó.]“.
Á fundunum — sem voru 10 —
mættu samtals hátt á 4. hundrað
manns.
Enn fremur segir blaðið, að sumir
bæti því við, að „flestir sýslubúar"
séu á móti frumvarpinu. Sýslumaður
(A. Y. Tulinius) segir hún og sé
„alveg andvígur". Það lítur út fyrir
að „ísafold* sé undarlega glögg að
rannsaka hjörtun og nýrun. Sunn-
Mýlingar vita bezt sjálfir, hvoru megin
þeir eru flestallir. Þeir geta líka af
þessum ummælum blaðsins ráðið,
hve miklu sé trúandi af fregnum þess
úr öðrum kjördæmum.
Rvik, 6. júlí 1908.
Jón Ótafsson.
Snndlaugin.
Á seinasta bæjarstjómarfundi hreyfði
lagaskólastj. L. H. Bjarnason því, að
vatnið í sundlauginni hér væri svo ó-
þverralegt af írennsli úr þvottalaugun-
um, að viðbjóður væri að fara þar ofaní,
og þyrfti þar bráðra aðgjörða við, ef
halda ætti áfram að kenna þar sund.
Það virðist líka vera sú fyrsta og
sjálfsagðasta krafa sem gjöra á i sund-
kenslumálinu, að vatnið í sundpollin-
um sé svo hreint sem vatn getur bezt
verið. Það er ekki nóg með það, að
hverjum jneðal-þrifnum manni býður
við að lauga sjálfan sig eða láta kenna
barni sínu sund í vatni, sem er dökkt
og þykt af óhreinindum og óheilnæmi,
heldur er einnig viðbúið, að þeir sem
UrsmíðaYinnustofa
Carl F. Bartels
Laogaregi 5. Talsími 137.
sund eru að læra, kunni við og við
að gleypa ofurlítið af vatni í sund-
lauginni, og er því- ekki sízt frá því
sjónarmiði óhafandi að vatnið sé við-
bjóðslegt.
í þvottalaugunum er, sem eðlilegt
er, þveginn alls konar þvottur af heil-
brigðum og sjúkum, frá þrifaheimilum
og óþrifnum, svo að nærri má geta
hvernig lögurinn af því samsafni er.
Hann getur ékki verið hollt sundlaug-
arvatn.
Menn fara í laug til þess að koma
upp úr henni aftur hreinni og hressari
en áður, en alls ekki til þess að þurfa
upp úr lauginni í baðhúsið og vera
hálfhræddir um að þeir hafi sýkst í
lauginni.
Bæjarstjórnin fól veganefndinni að
undirbúa tillögur um endurbætur á
sundlauginni.
„Isafold“ sjálfri sér lik.
í 39. tölubl. „ísafoldar“ stendur að
Hlutabankinn hafi keypt af • Lands-
bankanum bankavaxtabréf fyrir mill.
króna „til þess að greiða fram úr pen-
ingaskorti hans, og auk þess um V4
mill. króna af einstökum mönnum, sem
Landsbankinn hefir ekki getað hjálpað
um peninga fyrir bréfin“.
Ervitt á „ísafold" með að segja satt;
í 7 línum getur hún komið fyrir tveim
stórum ósannindum, sem ekkert gat
rekið hana til nema vanaleg hlutdrægni
og breiskleiki að segja ósatt.
Salan á bankavaxtabréfunum var
hrein bankaviðskifti, sem Hlutabankinn
baðst eftir, en ég var tregur til að
samþykkja vegna affalla sem voru á
bréfunum. Brjóstgæði eða hjálpsemi
held ég að hvorki kaupanda eða selj-
anda hafi komið til hugar.
Éað var rétt af bankastj. Hlutab.
að kaupa bréfin, af því hann hélt að
hann gæti notað bréfin sínum banka
í hag, og þess utan er meiri hagur
fyrir hans banka að geyma í skúffun-
um */a mill. af pappírum, sem gefa
4V2°/o heldur en seðla, sem liggja þar
arðlausir, úr því hann lítur svo á, að
hætta sé að gjöra þá arðberandi í út-
lánum.
Hvað hitt atriðið snertir, þá hefir
Landsbankinn síðan veðdeildin byrjaði
keypt öll bankavaxtabréf, sem veð-
deildin hefir afhent gegn veðdeildar-
lánum, nema að eins 28,000 kr., sem
lántakendur fóru með í Hlutabankann
seint í maí og fyrri part júní, og var
það ekki af peningaskorti Landsbank-
ans, heldur af því, að bankastjórnin
þóttist ekki geta forsvarað, að taka
lán með 6'/2% vöxtum, til þess að
kaupa bankavaxtabréf sem að eins gefa
4 V 2°/o.
Að bankastjórn Hlutab. hafi keypt
bréfin af mönnum í gustukaskyni held
ég engum detti í hug; hún keypti
bréfin af því hún áleit það hag fyrir
bankann, eins og rétt var.
Þannig eru 28,000 kr. orðnar að
J/4 mill. kr. hjá „ísafo!d“; það er aldrei
viðvaningsbragurinn á því hjá henni.
Yæri það ekki fáanlegt, að „ísafold*
hætti að minnast á Landsbankann úr
því henni er lífsómögulegt að segja satt
orð og hlutdrægnislaust um hann.
Hún má treysta því, að meðan ég er
við Landsbankann, reyni ég að styðja
að því, að hann verði engin gustuka-
skepna Hlutabankans, hvað sem vilja
„ísafoldar* líður.
Tr. Gunnarsson.
Símíre gn.
Frá Blönduósi er símað til „Reykja-
víkur" í gærmorgun:
„Pólitískur fundur var haldinn hér
í gær (5. júlí). Fundurinn var boðað-
ur með sólarhrings fyrirvara. Fundar-
stjóri var kosinn Þórarinn Jónsson al-
þingismaður á Hjaltabakka og skrifari
Jón læknir Jónsson. Mættir voru rúml.
20 kjósendur og nokkuð af öðru fólki.
Á fundinum voru þeir og alþm. Jón
Jónsson í Múla og Stefán kennari Stef-
ánsson á Akureyri. Eftir ósk fundar-
ins skýrði St. Stefánsson frumv. milli-
landanefndarinnar lið fyrir lið. Þá
talaði Jón í Múla um hverja þýðingu
það hefði fyrir réttarstöðu íslands, hvort
frumv. yrði samþ. eða því yrði hafnað.
Síðan töluðu þeir Jón læknir Jónsson
og Þórarinn alþm. Jónsson, báðir með
frumvarpinu.
Fáeinar fyrirspurnir komu fram og
svaraði St. Stefánsson þeim öllum ræki-
lega.
Engir andmæltu frumvarpinu og
engin atkvæðagreiðsla fór fram.
Sjálísag't af vangá.
Þegar „ísafold" tetrið hefir verið að
tína úr vestur-íslenzku blöðunum í
dálka sína, það sem henni hefir þótt
fréttnæmt, hefir hún sjálfsagt af vangá
hlaupið yfir dálitla klausu sem stendur
í 36. tbl. „Heimskringlu" þ. á. —
Klausan er þannig :
......ísafold" flytur all-langa grein
um tekjuafgang af landssímanum á
síðasta ári. Þykir blaðinu að vísu
tekjuafgangurinn vera all-vænlegur —
nær 5 þúsund kr. — en kvartar jafn-
framt undan því, að hann hafi að
mestu komið úr vösum sjálfra íslend-
inga og auki því útgjaldabyrði þeirra,
mjög oft að þarflitlu, eí ekki alveg
þarflausu. Ritstjóri „ísafoldar“ fór utan
fyrir nokkrum árum til lækninga. Þessi
grein hans um landssímatekjur síðasta
árs ber þess vott, að hann sé orðinn
í meira lagi lasinn á ný. Það þarf
sjáanlega að senda manninn utan í
annað sinn, ef ekki er rúm á Kleppi".
Yjer þolum það ekki,
að Þjóðólfur 19. þ. m, nje aðrir telji
alla Borgfirðinga undantekningarlaust
mótfallna sambandslagafrumvarpinu.
Þvert á móti álítum vjer það, eins
og það er, án lítilfjörlegra og kenja-
legra breytinga, vera þá rjettarbót á
stjórnarfari íslendinga, sem þjóðin
hefur óskað eftir, en Danir eigi að
undanförnu viðurkent. Það er því að
voru áliti mjög misráðið, að leitast
við að æsa alþýðu manna til upp-
reisnar gegn — ekki einasta endur-
bættu, heldur endurreistu sjálfstæði
þjóðarinnar.
Akranesi 22. júní 1908.
Þorsteinn Jónsson. Sv. Guðmundsson.
Sæm. Guðmundss. Guðm. Guðmundss.
Hallgr. Guðmundss. Einar Guðmundss.
[»Lögr.“]
Símskeyti
frá útlöndum.
Khöfn 24. iúní.
Persakonungur tekur þinghús Persa.
— Stórskotaorusta. — Manndráp. —
Ránskapur.
\