Reykjavík - 29.07.1908, Page 2

126
RE\KJAVlK
það. Pað er ísafold,*) sem vill halda
áfram að byggja allt á góðvild Dana
og náð og láta þá geta misbeitt
valdi á oss.
„Af hverju vilja menn hafna
sambandslagafrumvarpinu?“
„Isafold" virðist hafa lesið með mik-
illi athygli grein vora um þetta efni,
þar sem vér skipuðum mótstöðumönn-
um frumvarpsins í 4 flokka: afturhalds-
menn, einfeldninga, angurgapa og
„spekúlanta11. Blaðið bendir á, að vér
munum hafa gleymt einum flokki,
andatrúarmönnunum, þeim sem hafa
fengið vitrun um það í borðfæti, að
frumvarpið sé óhafandi. Vér erum
þakklátir fyrir bendinguna, en satt að
segja töldum vér þessa menn í ein-
feldningaflokki.
Eftir nákvæma yfirvegun kemst blað-
ið að þeirri niðurstöðu, að skáldin
Einar Hjörleifsson og Þorstein Erlings-
son beri að telja með einfeldningunum
og Kristján háyfirdómara með „spekú-
löntunum“.
Vér skulum ekki deila við ,,ísafold“
um þetta. Hún þekkir þessa menn
eflaust betur en vér.
En hvers vegna stingur Isafoldar-
ritstjórinn ekki hendinni í sinn eiginn
barm? Veit hann ekki, hvar hann
sjálfur á heima? Eða þekkir hann
betur sína menn en sjálfan sig?
jfý Vesturheims-beita.
„ísafold" & Co. hefir undanfarið verið
að dreyfa hér út símskeytum um funda-
samþyktir meðal Vestur-íslendinga þess
efnis að hvetja þjóð vora til þess að
hafna sambandslagafrumvarpinu.
Fegin og frámunalega gleið gein hún
yfir þeirri galdra-flugunni, gamla kon-
an. Gætti þess ekki fyrir ákafanum
og ofurmegni flokkstækisins að kryfja
hana til mergjar, áður en hún lagði
hana sér til munns.
Þessi vestan-skeyti eru árangurinn
af fundarhaldi, sem boðað er til í ný-
komnum vestan-blöðum.
í fundarboðinu er það tekið fram
að til samkomunnar sé stofnað til þess
að ræða um hin þýðingarmiklu tíma-
mót í stjórnmálum á hinni „kæru
ættjörðu" fundarboðendanna.
Og á meðal þeirra sem undir fundar-
boðið skrifa könnumst vér svo mjög vel
við þessi nöfn: B. L. Baldwinsson,
Stefán Björnsson, S. B. Brynjólfsson,
Jón Bjarnason, F. J. Bergmann, W. H.
Paulson, J. A. Blöndal, S. J. Jóhann-
esson. Flest alt agentar.
Mikið dæmalaust mun hún vera þeim
„kær“ ættjörðin þeirra!
Það eru nú karlar, sem hafa sýnt
það um æflna að þeir unna henni hug-
ástum og láta sér ant um velferð
hennar!
Mennirnir eru, sem sé, flestir að því
einu kunnir hér heima að vera meira og
minna ófyrirleitnir vesturfara-smalar,
menn sem ekki hafa látið sitt eftir
liggja í ræðu og riti að gjöra fóstur-
jörð sinni og þjóð hér heima alt það,
sem þeir hafa orkað, til meins og háð-
ungar.
Það lætur óneitanlega hálf-illa í
eyrum að heyra slíka fugla vera að
*) Leturbreyting af ritstj.
syngja um ísland sem „sína kæru
fósturjörð“.
Enn til hvers eru þá „refarnir skornir"
hjá þessum herrum ?
Það þarf ekki djúpt að grafa eftir
svarinu.
Þeir þykjast sjá það í hendi sér,
föðurlandsvinirnir, að með því að skara
vel og dyggilega að óánægju- og sundr-
ungar-kolunum hér heima opnist þeim
ný leið til þess að ginna enn fleira af
sonum og dætrum sinnar „kæru fóstur-
jarðar“ vestur í Canada-sæluna. Þeirra
fjárglögga agentasál sér í fjarska bregða
fyrir glampanum af nýjum mannsals-
dollurum, sér til handa. Þar með er
þeirra takmarki náð.
Og jaínvel á þá glapstigu líka er nú
Gamli-Björn genginn að vera orðinn
liðsmaður og máltól slikra kumpána.
Oafvitandi, líklega, er hann nú kom-
inn á það stig að standa framarlega
í flokki þessara samlagsbræðra sinna,
Vesturheims - agen tann a.
Svo holl varð honum „sendingin"
að vestan forðum að hann stendur
nú í þessum sporum.
En af slíku föruneyti sem þessu
mun enginn íslendingur öfunda gamla
manninn, heldar miklu fremur vor-
kenna honum að ráða sig nú á gam-
als aldri á slíka landráða-galeiðu.
Skoplegt er það að sjá hann nú
gamlan og gráhærðan gjörast það ginn-
ingarfífl agentanna að hampa nú fram-
an í þjóð sína þessari nýjustu Vestur-
heims-beitu og þykjast mikill af.
„Dýpra og dýpra . . . .“
A.
Þar sprakk blaðran.
Nú er Ísafoldar-Björn orðinn skiln-
aðarmaður og ekkert annað.
Nú vill hann ólmur afsetja konginn,
hvorki meira né minna, og gera ís-
land að lýðveldi og sig þá náttúrlega
að forseta.
Það eru hans óbjöguð orð í „Ingólfl“
26. þ. m. Björn ritar Ingólf og gefur
út, meðan Ari veður vaðalinn norður
á Ströndum.
Björn segir svo út af bulli Vestur-
flutninga-agentanna í amerísku blöð-
unum:
„Sjálfstœtt og fullveðja lýðveldi.
Vissulega er það einmitt sú stjórnar-
tilhögun, sem allir sannir íslendingar
þrá og vita sig eiga rétt á“. Hann
vill „herða á kröfunum og fylgja þeim
svo sem tilvinnst".
Þetta hefir tognað úr manninum,
sem alltaf barðist með hnúum og hnef-
um móti endurskoðun stjórnarskrár-
innar meðan hún var uppi.
Þetta heflr tognað úr manninum,
sem alltaf hamaðist fyrir Hafnarstjórn-
inni, hlutabankanum og allskonar yfir-
gangi útlendinga, svo sem landhelgis-
sölunni ogfl. þessháttar.
Þetta hefir raknað úr manninum,
sem árum saman heflr bölsótast eins
og naut í flagi móti Heimastjórninni,
Landsbankanum, símanum og allskon-
ar innanlandsframförum.
Nú lætur hann sér ekki nægja minna
en algerðan skilnað.
Uppá þessa spónnýju stefnuskrá
hröklast hann nú landshornanna milli,
ÚrsmíðaYinnustofa 1
Oarl IU. Bartels |
Laugavegi 5. Talsími 137. |
milli Eystrahorns að austan og Langa-
ness að vestan, til þess að sníkja sér
atkvæði til þings, meðal manna sem
ekki þekkja hann.
Hann er búinn að bera niður í
Rvík og varð ekki var. Svo sendi
hann Einar meðhjálpara sinn austur í
Skaftafellssýslur og þar fór á sömu
leið. Jafnvel Sigurður frá Helli, einn
af fáum eyðufyllum „ísaf.“ í Rangár-
vallasýslu, kvaðst ekki taka í mál að
kjósa hann. Þá hröklaðist karlinn
vestur í Barðastrandarsýslu. Hann
hafði fyrir 29 árum setið á 1 — einu
— þingi fyrir Strandamenn, og það
við svo rýran orðstýr, að 29 ár þurfti
til þess að garmurinn þyrði að bjóða
sig fram aftur.
Nú er Barðaströnd eina uppástólið
hans. — Alkunnur gárungi hér í bæn-
um hafði logið því að honum, að þar
myndu menn trúa því að sálir fram-
liðinna lifðu í borðfótum, að löngu
dauðir norskir læknar læknuðu krabba-
meinssjúka menn með holdskurði og
að þar hötuðu allir konginn, af því að
hann hefði engann krossað þar í fyrra.
Gárunginn taldi honum trú um, að
þar yrði hann áreiðanlega kosinn.
Og karlfuglinn, sem er trúgjarnari
en 10 vetra barn, varð svo gleiður
við, að hann skrifaði uppá nokkur
hundruð króna víxil fyrir háðfuglinn í
staðinn.
Gárunginn segist nú sjá mest eftir
því, að hann taldi karlflóninu ekki trú
um að hann gæti orðið kórónaður
keisari hér á landi, ef hann bara skrif-
aði leiðara um það í Ingólf eða ísa-
fold. Fyrir slíka uppástungu segist
gárunginn mundu hafa getað slegið
karlinn um of fjár.
Sá þekkir á karlinn.
Kunnugur.
Yanskil á blaðasendingum.
í Vesturheimsbl. „Heimskringla"
1. þ. m. er meðal annars sagt um ísl.
blöðin :
.......„Stjórnarblöðin „Lögrétta"
og „Reykjavík" hættu að fylgjast með
öðrum íslenzkum blöðum hingað
vestur . . . .“
„Reykjavík" er ekki farin að láta
sjá sig enn hér vestra, síðan frv. var
birt . . . .“
Sé þessi frásögn blaðsins sönn, sem
ekki mun þurfa að efa, þá verður
manni fyrir að spyrja, hvað hefir orðið
af þessum blöðum, og hvers vegna
koma þau ekki til skila eins og hin
blöðin ?
Að því er fyrri lið spumingarinnar
snertir, þá er því þar til að svara af
„Reykjavíkurinnar" hálfu, að samkv.
póstkvittunarbók hennar hefir hún á
því tímabili sem hér er um að ræða,
verið afhent þrisvar á pósthúsið hér
til að sendast til útlanda. Þá virðist
ekki vera nema um tvent að gjöra,
annaðhvort hafa blöðin alls ekki verið
send af pósthúsinu, og eru þar þá
máske ennþá, eða að þau hafa glatast
á leiðinni, en það er mjög ótrúlegt þar
sem önnur blöð komust með skilum,
sem með sömu ferðum hafa verið send.
Hinum lið spurningarinnar, hvers
vegna öll blöðin jafnt komizt ekki ferða
sinna, viljum vér ekki fara langt út í
að svara að sinni. Yér viljum ekki
væna pósthús höfuðstaðarins um að
þaðan standi blöðum eins stjórnmála-
flokks byr undir þáða vængi, en lagð-
ur sé þar steinn í götu annara.
En — af einhverju stafa vanskilin —
því þau eiga sér áreiðanlega stað hvað
blaðaútsendinguna snertir, bæði til út-
landa og innanlands.
Það upplýsist vonandi síðar.
Símskeyti til „Reykjavíkur",
Kaupmannahöfn 24. júlí.
Alberti er farinn úr ráðaneytinu.
Falliéres Frakklandsforseti er stadd-
ur í Kaupmannahöfn.
Högsbro er orðinn dómsmálaráð-
herra, Anders Nielsen landbúnaðarráð-
herra, Sanderup samgöngumálaráðherra
og Neergaard fjármálaráðherra.
Ahureyri 25. júlí.
Við lok grísku glímunnar í Lund-
únum í gær varð Jóh. Jósefsson óvíg-
ur, en ósigraður; hlaut engin verðlaun.
[Allir hinna nýju ráðherra standa og
hafa um langan tima staðið einna fremst f
þjóðþinginu. Anders Nielsen hefir verið for-
ingi stjórnarflokksins og formaður fjárlaga-
nefndarinnar, Sanderup framsögumaðurfjár-
laganefndarinnar og Neergaard foringi hinna
hæglátari vinstri manna og framsögumaður
hinna nýju tolllaga, vitur maður og hinn
vandaðasti. Neergaard og Nielsen sátu í
samhandslaganefndinni, en Sanderup var einn
í för ríkisþingsmanna síðastl. sumar. Allir
þessir menn eru góðviljaðir íslendingum].
Sveinsstaðaýunðurinn.
Símað til „Reykjayíkur".
Fundur var haldinn að Sveinsstöðum
26. þ. m. Þar voru mættir allmargir
kjósendur úr öllum hreppum beggja
sýslnanna, flestir þó úr austur-sýslunni.
Ráðherrann var staddur á fundinum
og Bjarni frá Vogi.
Tekið var til umræðu frumvarp
sambandslaganefndarinnar.
Af kjósendum töluðu þessir með
frumvarpinu:
Brynj. bóndi Bjarnason Þverárdal,
Jón Hannesson bóndi á Undirfelli,
Jón læknir Jónsson, Blönduósi,
Þórarinn Jónsson alþm., Hjaltabakka,.
en á móti:
Árni umb.m. Árnason, Höfðahólum,.
Björn Sigfússon bóndi á Kornsá,
Eggert Leví, Ósum,
séra Hálfdán Guðjónss., Breiðabólsst.,
séra Hafsteinn Péturss. frá Kaupmh.
Júlíus læknir Halldórsson, Bl.ósi.
Fyrirspurnir gjörðu:
Árni umb.m. á Höfðahólum,
séra Stefán á Auðkúlu.
Ráðherra hélt tvær langar ræður, út-
skýrði frumvarpið, hrakti mótbárurnar
og svaraði fyrirspurnunum.
Bjarni frá Vogi talaði stutt og heldur
hóflega.
Fundurinn fór vel og skipulega fram.
Engar ályktanir voru gjörðar.
Mótstöðumenn frumvarpsins virtust
nú mun kyrlátari en á hinum fyrri
Sveinsstaðafundi.
Á fundinum buðu sig fram til þing-
mennsku.
Með frumvarpinu :
Þórarinn Jónsson, Hjaltabakka,
en á móti frumvarpinu :
Árni Árnason, Höfðahólum,
Hafsteinn Pétursson frá Kaupm.h.
Fleiri framboð komu ekki.