Reykjavík - 10.11.1908, Síða 2

198
RE'YKJAVlR
Hér með vottum við undirskrifaðir,
sem vorum viðstaddir rannsókn herra
Sigurðar Jónssonar, að framanskráð
frásaga er rétt í öllum greinum.
Þorgrimur Guðmundsson
Laugaveg 70.
Eyjólfur Gislason
Vitastig 15.
Svona er verkið unnið þ a r, sem
það var skoðað.
Pípurnar liggja þvert ofan í gjörð-
an samning, heilbrigða skgnsemi,hvers
manns regnslu og dgrt eftirlit, sum-
staðar svo ofarlega i jörð. að búast
má við að pipurnar, seni allar eru
úr steyptum potti, s p r i n g i í
fyrstu frostum.
Og rnundi ekki víðar geta verið
líkt ástatt, eins og þar sem skoðað
var?
Hér eru tugir þúsunda í hættu,
sómi bæjarstjórnar og bæjarbúa og
alt hið mikla gagn, sem leiðir af
jafn þörfu fyrirtæki og góð vatns-
veita er.
Fyrir því verður bæjarstjórnin
þegarí stað að láta rann-
saka atla leiðina frá Rauð-
ará innaðám.
Og reynist verkið jafn óforsvar-
anlegt og ástæða er til að ætla, verð-
ur strax að grípa til þeirra úrrœða,
sem trygt geta bænum að öllu eða
einhverju leyti bætur fyrir óvönd-
unina.
Rannsóknin mú ekki dragast einn
dag.
Sómi bæjarstjórnarinnar og eins
þeirra manna, sem hafðir eru fyrir
sök, þolir það ekki.
Og — borgararnir þola það held-
ur ekki.
Borgari.
Borgarafundur
var haidinn hér í „Báruhúsinu* á
sunnudaginn var, og hófst hann kl. 6
síðdegis.
Fundurinn var boðaður að tiihlutun
„Framfarafélagsins" hér, til þess að
ræða um vatnsveitumálið.
Fyrir fjórum vikum siðan hafði því
verið hreyft á bæjarstjórnarfundi, að
margt væri athugavert við framkvæmd
vatnsveituverksins, en fékk ekki byr
hjá meiri hluta bæjarfulltrúanna. Á
seinasta bæjarstjórnarfundi var málinu
hreyft aftur undir umræðunum um
fjárhagsáætlunina, og þá lögð fram
tillaga um að fækka eftirlitsmönnunum.
Á þeim fundi var og fram komin kæra
yflr vatnsveituverkinu frá á fjórða
hundrað bæjarmanna. En meiri hluti
bæjarfuiitrúanna greiddi atkvæði móti
því, að kæruskjölin væri lesin upp á
fundinum og tiilagan var ekki borin
undir atkvæði. Sáu bæjarmenn sér þá
ekki annað fært en að stofna til borgara-
fundar og bjóða til hans gjaldendum
bæjarins, borgarstjóra, vatnsveitunefnd-
inni og eftiriitsmönnunum.
Fundarsalurinn troðfyltist strax í
fundarbyrjun. Fundarstjóri var kosinn
Siguiður Sigurðsson ráðunautur, og
kvaddi hann til skrifara Þorst. Gíslason
ritstjóra. Þegar fundarstjóri hafði sett
fundinn hóf Pétur Zóphóníasson banka-
ritari umræðurnar, og innleiddi málið
af hendi fundarboðendanna. Hann
gjörði grein fyrir hvað mönnum þætti
að ráðstöfunum vatnsveitunefndarinnar
og framdvæmdínni á verkinu, og óskaði
upplýsinga frá nefndinni viðvíkjandi
þeim aðfinningum. Það sern hann
fann að, var einkum þetta :
að verkið gengi óhæfilega seint,
skurðirnir í götunum stæðu opnir ó-
hæfilega iangan tíma o. s. frv.
að verkið væri illa af hendi leyst.
T. d. væru pípurnar sumstaðar lagðar
á kiöpp, sumstaðar í sand, sumstaðar
í mold og sumstaðar væri holt undir
nokkurn hluta þeirra. Þar sem búið
væri að leggja pípurnar og moka ofan
yfir, væri sumstaðar svo frá því gengið,
að ekki væri nema 4 þuml. þykt lag
ofan á pípunum,
að eftirlitið væri alltof dýrt, óþarf-
lega margir eftirlitsmenn ráðnir og þó
virtist eftirlitið slælegt.
Þegar P. Z. hafði lokið ræðu sinni
tók borgarstjóri til máls. En þegar
hann var nýlega byrjaður að tala var
kallað frammi í salnum að eldur væri
í húsinu. Slokknuðu þá og ijósin svo
niðdimt varð í salnum. Gjöiðist þá
svo mikill ys og þröng er fólkið rudd-
ist út í myrkrinu að lá við meiðslum.
Yoru gluggar mölvaðir og stukku sumir
þar út, en flestir leituðu þó dyranna.
Hefði stórtjón getað af orðið ef nokkrir
menn hefðu ekki verið kyrrir inni, sem
reyndu að sefa menn og koma viti
fyrir þá, fengu þeir kveikt Ijós og
skoruðu á menn að fara með hægð
út úr húsinu. Kviknað hafði í skúr,
sem er áfastur við húsið, en í skúrnum
er mótorinn sem framleiðir rafmagnið
til ijósanna í húsinu. Tókst fljótt að
slökkva, og eftir lítinn tíma en mikið
þóf varð hægt að byrja fundinn aftur.
Var borgarstjóri þá farinn og kom
ekki aftur; kvaðst ekki treysta sér til
að vera lengur á fundinum vegna
lasleika.
Þegar kyrð var aftur á komin var
tekið til óspiltra málanna. Töluðu þá
Sigurður Jónsson frá Fjöllum, L. H.
Bjarnason, Kr. Ó. Þorgrímsson, Þ. J.
Thoroddsen, P. Hjaltested, frú Guðrún
Björnsdóttir, dr. Jón Þorkelsson o. fl.
Allir ræðumenn að Jóni Þorkelssyni
og Þ. J. Thoroddsen undanskiidum
sýndu íram á hvert óefni vatnsveitu-
málið væri komið í, og hve ábótavant
flestri tilhögun og framkvæmd verks-
ins væri. Verkið gengi óhæfilega seint,
væri að ýmsu leyti illa af hendi leyst
og yrði óhæfllega og óþarflega dýrt.
Töiuðu sumir oft og gjörði þingheimur
hinn bezta róm að máii þeirra, enda
færðu þeir skýr og ljós rök að að-
finnslum sínum.
Einhverjir úr vatnsveitunefndinni
höfðu komið á fundinn í byrjun, en
fóru þegar eidsuppþotið varð og komu
ekki aftur nema Þ. J. Thoroddsen, sem
varð einn fyrir svörum af hálfu nefnd-
arinnar. Talaði hann nokkrum sinn-
um og reyndi að bera i bætifláka fyrir
nefndina. En svo skýr og vel máli
farinn maður sem Þ. J. Thoroddsen
er, þá tókst honum þó illa vörnin, og
sannar það bezt hve vondur málstaður
nefndarinnar er. Sú eina upplýsing
hans á fundinum sem gjörður var
góður rómur að var sú, að tveir af
eftiriitsmönnunum, þeir 0. V. Kjögx
og Kn. Zimsen væru búnir að segja
af sér með tiiteknum uppsagnarfresti.
Annars tókst honum ekki að verja
gjörðir nefndarinnar og eftirlitsmann-
anna, enda játaði Þ. J. Th. flestu af
því sem að hafði verið fundið.
Tiilaga var borin fram svohljóðandi:
„Borgarafundurinn telur vatnsveitunni
miða óhæfllega seint áfram, telur
verkið víða illa unnið og auk þess
ráðlauslega dýrt, sérstaklega eftirlitið.
Fyrir því skorar fundurinn á bæjar-
stjórnina að hlutast til um að verk-
inu verði haldið áfram með sem
mestum hraða, að verkið verði vel
vandað og þó gætt sparnaðar.
Sérstaklega skorar fundurinn á bæjar-
stjórnina að fœkka hinum launuðu
eftiriitsmönnum og lætur jafnframt
í ijósi að æskilegt, ef ekki nauðsyn-
legt sé, að skifta um þá“.
Dr. Jón Þorkelsson, þingm. Reyk-
víkinga kom með breytingartillögu um
að feldur væri burtu allur fyrri hiuti
tillögunnar. Kvað J. Þ., sem gjörði
hark og hávaða á fundinum, upphaf til-
lögunnar of hart, og fór að reyna að
blanda pólitík þar ínn í, ætlaði vitan-
lega, með því að æsa fundinn gegn
tillögunni og tiliögumönnunum. En
fundurinn tók illa máli þingmannsins
og harki hans. Stöppuðu menn í gólfið
og kallað heyrðist hvað et'tir annað :
„þaggið þið niður í gráa stráknum" o. fl.
Brást þingmanninum bogalistin svo
gjörsamlega, að þegar fundarstjóri bar
breytingartillögu hans undir atkvæði,
fékk hún að eins eitt atkvæði (þing-
mannsins sjálfs), en aðaltillagan var
samþykt, heil og óbreytt með öllum
(um 500) atkvæðum gegn einu (þing-
manns Reykvíkinga). Var það „dauft
fyrir doktor Jón“ að sigla með svo
litlum byr af fundi kjósenda sinna um
eitt þeirra allra helzta og þýðingar-
mesta áhugamál.
Fundarmenn hafa sjálfsagt verið um
500. Að undanteknu eldsuppþotinu
og óværðinni á dr. Jóni fór fundurinn
mjög vel fram, enda ieysti fundar-
stjóri sitt vandasama verk ágætlega af
hendi.
Sigurður Kristjánsson bóksali
átti 25 ára bóksala-afmæli 20. f. m.
Til minningar um það sendi iiann
þann dag sjúkrasamlagi prentara hér
í bænum 1000 kr. að gjöf og lét þau
ummæli fylgja, að hann gjörði þetta
í minníngu þess að þá væru „liðin 25 ár
rá bvi að hann skifti um vist í musteri
mentagyðjunnar, gjörðist bókaútgefandi
og bóksali, í stað þess að hann var áður
prentari".
Sigurður Kristjénsson hefir verið ís-
ienzkum bókmentum allra bókaútgef-
enda þarfastur. Sérstaklega á hann
mikið lof skilið fyrir útgáfu fornritanna,
sem hann byrjaði fyrir mörgum árum.
Hefir hann gefið út allar íslendinga-
sögur og Eddurnur, og er nú með
Sturlungu.
Innan bæjar og utan.
Bæjarbruni. Nýlega brann bæt inn
á Skógum í Fnjóskadal til kaldra kola
um hádag. Ekkert var heima af fólki
nema ein kona öldruð. Kviknað hafði
í frá ofnröri. Engu varð bjargað, ekki
einu sinni peninguin, um 200 kr., sem
bóndi hafði átt heima fyrirliggjandi.
í Skógum var vel hýst. Sagt er að
hvorki hafi verið vátrygt hús né munir
og er því skaði hlutaðeigenda mikill.
„Sterling“ kom hittgað frá útl. í
gær, tveim dögum á undan áætlun.
r
Islenzku skáldsögurnar:
C5
0
•H
s
X
!t
b
Piltur og; stúlka
fflaður og- Kona
Eiríknr Ilansson
llpp við fossa
Ilrazilíufararnir
Ilalla
Leysing
Ileidarbýlid
Ofurefli o. fl.
H
p
i—i
rn
Hs
3
(w
O
©
fást hjá
bókbindara SIGURÐI JÓNSSYNi,
Lindargötu 1B, Rvík. [—tf.
t
Frú Olufa Finsen
ekkja Hilmars sál. Finsens fyrrum
iandshöfðingja andaðist í Kaupm.höfn
5. ágúst síðastl.
Frú Olufa sál. Finsen (f. Bojsen)
var fædd 16. júní 1836. Foreldrar
hennar voru danskir. Hún var hin
merkasta kona og mikils metin. Hún
átti mikinn og góðan þátt i stofn-
un kvennaskóians hér, og hlynti
faðir hennar einnig talsvert að stofnun
þess skóla, með því að safna handa
honum samskotum erlendis. Hún
sýndi það bæði 1 afskiftum sínum af
skólastofnuninni og öðrum framkvæmd-
um hér að hún var einlæglega velviljuð
íslandi bæði meðan þau hjón dvöldu
hér og eins eftir að þau fluttu héðan.
Af börnum þeirra hjóna eru 4 á lífi
2 synir Jón og Ólafur, báðír embm.
í Danmörku, og 2 dætur, Anna gift i
Noregi og Ólöf ógift í Kaupm.höfn.
2 af börnum þeirra hjóna eru dáin,
Árni drukknaði í Kaupmannahöfn á
ungum aidri, var kominn á háskól-
ann, og Ragnheiður sem var gift Kock
adjutant hjá Chr. IX.
Athugasemd.
Sízt munu óþarfar aðfinningarnar
við vatnsleiðsluframkvæmdirnar og
meðferð vatnspipnanna 1 bænum, í
blaðinu „Reykjavík“ síðast. En með
öllu ástœðulaus og öréttmæt sletta er
það, að nefna sláturhúsið og „gorfor"
þar i því sambandi. Engin bæjar-
vainsleiðslupípa liggur mðri í neinni
„for“ eða „kviksyndi“, er frá slátur-
húsinu stafi, og ekki nær því en upp
við Lindargötu, í jafnhæð við þak húss-
ins. Engin „gorfor" er til við slátur-
húsið. Gorílát hússins er lokaður,
steinsteyptur brunnur, inni í hinum
steinsteypta, fágaða húsgarði, sem
þveginn er daglega. Gorbrunnurinn er
einnig tæmdur jafnóðum. Hefir slátur-
húsið sitt eigið góða vatnsból og vatns-
leiðslu, og sparar eigi vatnið til hreins-
unar þess svæðis, er það starfar á.
Mættu bæjarbúar þakka fyrir, ef hvergi
í bænum væri meiri óþrifnaður, en
sláturhúsið veldur.
24/io—’’08.
B. B.
Athugasemd herra B. B. er óþörf, þvi
Bœjarbúi segir rétt frá því í grein sinni
að vatnspípur liggja, eða hafa til skamms
tíma legið, niðri í for á lóð slátrunar-
félagsins.