Reykjavík - 10.01.1910, Blaðsíða 3

REYKJAVÍK
3
Sauíárkróksfuníurinn
í fyrra dag, 8. þ. m.
Um landsstjórnina
og bankahneykslið.
Vel af staö farið.
Pingmenn Skagfirdinga höfðu hoð-
að til fundarins.
Fundurinu hófst einni stundu
eftir hádegi og stóð til náttmála.
Fundarstjóri var Páll V. Bjarna-
son sýslumaður.
Skrifari fundarins síra Jónnuind-
ur Halldórsson á Barði i Fljótum.
Á fundinum voru mæltir 26 full-
trúar, 2 kjörnir fulltrúar úr hverj-
um hreppi Skagafjarðarsýslu nema
Fellshreppi; þaðan komu engir
fulltrúar.
Fulltrúar einir höfðu atkvæðis-
rjett, en fundarmenn allir málfrelsi
og tillögurjett.
Þær 8 klukkustundir, sem fund-
urinn stóð yfir, var jafnan húsfyllir.
Umræður urðu miklar og töl-
uðu margir.
Bar fundarmönnum saman um,
að lögbrot væri framið á rjetti al-
þingis og gæslustjórum þess, og að
aðfarir stjórnarinnar í bankamál-
inu væru óafsakanlegar.
Enginn ágreiningur “var um ó-
hæfa framkomu ráðherra í banka-
málinu. Fundarmenn gátu að eins
ekki allir orðið á eitt sáttir um
það, hvað gera skyldi, hvers þjóð-
in skyldi kreQast.
Tillaga kom fram á fundinum
frá þingmönnunum og krajðist
hún aukaþings.
Sigurður Sigurðsson kennari á
Hólum, fulltrúi fyrir Hólahrepp,
bar fram tillögu um, að kosin væri
5 manna nefnd til þess að orða
tillögu fyrir fundinn, en síðar tók
hann tillögu þá aftur, og bar þá
fram tillögu um, acf hinir löglega
kosnu gœzlustjórar grðu af ráð-
herra settir inn í stöðu sína aftur,
að öðrum kosti á hann skorað, að
hlutast til um, að kvatt yrði til
aukaþings hið allra bráðasta.
En þingmennirnir mæltu með
sinni tillögu, og mun þeim liafa
þótt tillaga Sigurðar kennara fúll
skörp, — vildu bersýnilega skjóta
ráðherra undan kröfu um svo
mikla auðmýkt frá hans hálfu, að
hann setti gæslustjórana inn í
stöðu sína aftur, eftir að hann þ.
3. þ. m. var búinn að lýsa þvi
vfir, að hann ætlaði sjer það ekki.
Báðar þessar tillögur, hæði þing-
mannanna og Sigurðar kennara,
fóru fram á aukaþing.
Mæltu allir með því nema 3
menn; 2 þeirra hreyfðu mótmæl-
um gegn aukaþingi, en mœltu ráð-
herra þar fyrir enga bót í málinu,
töldu að ýmislegt hefði átt að vera
þar ógert, þótt hinsvegar yrði ekki
lagður neinn fullnaðardómur á ráð-
herra, meðan nægjanlegar skýrsl-
ur væru enn ekki fengnar.
Mótmæli sin gegn aukaþingi
4 v
væru enn þá mikil elliinörk á Qárhagslega hlutanum af heila
Druces.
Þegar hin unga frú Druce sat grátandi í herbergishorninu
sinu, eins og getið er um í upphafi sögunnar, kom tengdafaðir
hennar inn og læddist eins og þjófur. Hann var smáeygur og
hvasseygur, en augnaráðið nokkuð flóltalegt. Augun tindruðu
undir loðnu augabrúnunum hans, eins og neistar af sjóðandi
stáli. Hann virtist aldrei horfa beint framan í nokkurn mann,
og það leit oft svo út, sem hann væri að reyna að skygnast
aftur fyrir sig, eins og hann væri hræddur um, að einhverjir
væru að veita sjer eftirför. Sumir sögðu, að Druce væri si og
æ hræddur um það, að hann yrði myrtur, og aðrir fullyrtu, að
hann vissi að íjandinn væri ætið á hælunum á honum og myndi
taka liann að lokum.
Gamli maðurlnn nam staðar á iniðju gólli, þegar hann sá
tengdadóttur sína grátandi.
»En góða mín, góða mín«, mælti liann, »hvað gengur að
þjer ? Hefir hann Edvard verið vondur við þig?«
»Nei, nei, pabbi«, svaraði hún. »Enginn getur verið betri
og ástúðlegri við mig, en hann er. Nei, það er ekkert«.
()g til þess að sýna, að hún segði þetta satt, fór hún
aftur að gráta.
Gamli maðurinn settist við hliðina á henni, tók hönd
hennar og hjelt henni milli handa sjer.
»Peningar?« spurði hann ákafur, en þó í hljóði.
»Nei, nei. Jeg hefi miklu meira af öllu, heldur en nokkur
maður getur óskað sjer«.
Gamli maðurinn varð þungur á brún. Þegar ekki var
hægt að bæta lir vandkvæðunuin með peningum, þá vissi hann
engin ráð.
bygðu þeir á því, að það eftir at-
vikum fengist naumast saman fyr
en á áliðnu sumri, og væri þá
skemst eftir til reglulegs alþingis í
febrúar.
Þá var því hreyft, að heyrzt
hefði, að ráðherra mundi ætlasjer
að stilla svo til, að reglulegt al-
þingi skyldi ekki koma saman tyr
en í mai eða júní næsta ár.
Bar þá hinn þriðji þeirra fjelaga,
er mótfallnir voru aukaþingi, fram
tillögu um að bankamálið fyrir
greindar sakir yrði látið bíða reglu-
legs alþingis, en þess jafníramt
krafizt, að reglulegt alþingi kæmi
saman í febrúar.
Fulltrúar skiftust um þessar 3
tillögur: tillögu þingmannanna, til-
lögu Sigurðar kennara og hina
síðast töldu tillögu.
I.oks var gengið til atkvæða, og
bar þá fundarstjóri fyrst upp til-
lögu þingmannanna.
Hún er svohljóðandi:
Með því að það er álit fundarins,
1, að landsstjórnina eftir lög-
um um stofnun Landsbanka
bresti heimild til að víkja gœzlu-
stjórunum frá til futlnaðar, eða
skipa gœzlustjóra til langframa
að fornspurðu alþingi, sem eitt
hefir rjett og skyldu til að kjósa
menn í þá trúnaðarstöðu
2, að slíkt vald, og þar af leiðandi
ótakmörkuð yfirráð eins manns
yfir bankanum, sje viðsjárverð,
og þannig lagað fordœmi gœti
verið hœttulegt vopn í höndum
hverrar stjórnar
3, að þjóðin eigi örðugl með að
komast að rjettri niðurstöðu í
málinu, meðan öll vök fyrir frá-
vikningu bankastjórnar eru ekki
lögð fyrir þingið til rannsóknar,
— telur fnndurinn nauðsynlegt,
að alþingi gefist sem fyrst kost-
ur á að kynna sjer allt sem
bankastjórnin er sökuð um,
meta gildi þess, og kjósa gœzlu-
stjóra ef þörf krefur.
Fundurinn skorar því á ráð-
herra, að hlutast til um að kvatt
verði til aukaþings hið bráðasta.
Tillaga þessi var samþykt með
15 atkvæðum gegn 11.
Þar með taldi fundarstjóri hinar
aðrar tillögur fallnar.
Gegn tillögu þessari greiddu at-
kvæði Sigurður kennari Sigurðs-
son á Hólum og þeir, er honum
fylgdu að málum og hans tillögu.
Þeir skýra svo frá, að þeir hefðu
greitt tillögu þingmannanna at-
kvæði sitt, ef þeirra tillaga, semer
hvassari og að því leyti betri, hefði
fyr komið til atkvœða og fallið.
Þeir einir voru því á móti kjarna
þess, er i milli bar, aukaþingi, sem
fresta vildu bankamálinu til reglu-
legs alþingis, gegn þvi að það kæmi
saman i febrúar, en ekki nema 3
menn tjáðu sig því fylgjandi, eins
og þegar hefir verið tekið fram.
En fundarmenn voru eindregnir
á móti ráðherra í öllu atferli hans
gagnvart landsbankanum.
Fundurinn fal þingmönnunum
að birta ráðherra áskorun fundar-
ins þegar i stað með símskeyti, og
aðalefni röksemdanna. Ennfrem-
ur var þeim falið að sjá um, að
ráðherra verði með næsta pósti
send skýrsla um fundinn.
Heill og heiður sje Skagflrðing-
nm“og þingmönnum þeirra.
ðájeng sæt ávaxtasaft
írá H. G. Raaschou, Kaupmanna-
höfn er ódýrust. [2 í m. — 3 m.].
Til leigu óskast 14. Maí:
3 herbergi mót sól, ásamt eldhúsi. — Uppl.
j Gutenberg.
Hrekkur.
Úti i horni í afarskrautlegu herbergi sat ung og fögur kona
i mjúkum hægindastól. Hún var gift syni einhvers auðugasta
mannsins í Ameriku. Hún var ung, maðurinn hennar unni
henni hugástum, og hún bjó þarna sem drottning í höll sinni.
Allt það, sem auðið var að fá fyrir peninga, gat hún veitt sjer,
ef hún að eins fór tram á það. En nú sat hún grátandi, og
var nýskeð komin að þeirri niðurstöðu, að liún væri í raun-
inni ólánsamasta kona heimsins.
Ef ókunnur maður hefði komið inn i herbergið, myndi
hann fyrst hafa hugsað sem svo, að þetta væri einhver fríð-
asta konan, sem hann liefði sjeð, og að sig minnti fastlega, að
liann hefði sjeð hana einhvern tima áður. Ef hann var lista-
vinur, myndi það liafa rifjast upp fyrir honum, að hann hlyti
að hafa sjeð andlit hennar á einhverri málverkasýningu, og ef
hann var ekki með öllu ókunnur öllum þvaðursögum, þá hlaut
hann að minnast þess, hve blöðin göspruðu hátt um það, þeg-
ar hinn ungi málari, Edvard Druce, gekk að eiga stúlku þá, er
hann og starfsbræður hans höfðu haft sem fyrirmynd, og ann-
áluð var fyrir fegurð.
Blöðin notuðu þetta og þýddu það eins og þeirra er siður.
lidvard var töluvert öðrn vísi skapi farinn, en faðir hans. Hann