Reykjavík - 05.02.1910, Blaðsíða 3

REYKJAVÍK
19
Fundarboð.
Almennir kjósendafundir fyrir Reykjavik út af bankamáiinu
verða haldnir þannig:
1. Fyrir Þingholtin að meðtöldu Bankastræti, Skólavörðustig, Njáls-
götu og Grettisgötu, sunnudaginn 6. Febr. kl. 8 siðdegis i Gói-
templarahúsinu.
2. Fyrir hinn hluta Austurbæjarins (Laugaveg allan og alt þar fyrir
neðan) Mánudag 7. Febr. kl. 8 siðdegis sama stað.
3. Fyrir Vesturbæinn og Miðbæinn (allir fyrir vestan læk) Þriðjudag-
inn 8. Febr. kl. 8 siðd. á sama stað.
Alþingismenn bæjarins eru sérstakiega boðnir á alla fundina.
Alþingiskjósendur geta vitjað aðgöngumiða, sem hljóða upp á
nafn, i Góðtemplarahúsinu, frá því á Laugardag til þess á Þriðjudag,
kl. 11—7 hvern dag.
Engum verður hleypt inn nema hann haíi aðgöngumiða ag
sé alþingiskjósandi, á því svæði, er fundurinn er fyrir.
Reykjavík 4. Febr. 1910.
Jón Jónsson alþm. Jón Porláksson verkfr. Pétur Zóphóniasson rits(j.
Porleifur H. Bjarnason kennari. Pétur Porsteinsson verkstjóri.
Bjarni Jónsson snikkari. Bergsteinn Magnússon bakari. H. Hafstein alþm.
Karl Nikulásson versl.stj. Ót. Runólfsson bókhaldari.
Jóh. Jóhannesson kaupm. Jes Zimsen kaupm. Bjarnhéðinn Jónsson.
Porsteinn Gíslason ritstjóri. Siggeir Torfason kaupm.
Arinbj. Sveinbjarnarson bókbindari. Baldvin Einarsson aktygjasm.
Jón Ólafsson alþm. Sig. Björnsson kaupm. Jón Helgason kaupm.
Gísli Porbjarnarson verslunarm. Kristján Teitsson trésm.
Jón Stefánsson skósm. Kristófer Sigurðsson járnsm.
Ólafur Sveinsson úrsmiður. Kristján S. Sigurðsson trésmiður.
S. Sigfússon kaupm. Jón Hermannsson úrsmiður.
Jóhannes Magnússon verslunarm. Sigurjón Sigurðsson trésm.
Jón ólafsson skipstjóri.
Wntaar «g hrala
«E éwteag«i ði|M stmmé* 1
aáfHi mmémrn hrel« m.
M Mfifl latta af
SUNLIGHT SAPU
Hún er ireUflaleft hrtin og
•meticuó.
Borgarness-fundurinn.
IVýramenn lýsa vantrausti á ráðherra
og krefjast aukaþings.
Eins og skýrt var frá f nsest
síðasta tölubl. »Reykjavíkur« að til
stæði, hjeldu Mýramenn almennan
kjósendafund í Borgarnesi 31. f. m.
fyrir forgöngu þingmanns síns, Jóns
bónda Sigurðurssonar í Haukagili.
Eftir símtalsfregnum hefir »Rvík«
fengið þessa skýrslu um fundinn, en
samþyktirnar voru sendar í símskeyti
orðrjettar:
Fundurinn hófst kl. I2l/x og stóð
til kl. 4. Fundarstjóri var Sigurður
Þórðarson sýslumaður. — Fyrstur tók
til máls þingmaður Mýramanna, Jón
Siguiðsson bóndi á Haukagili. Hann
kvað ráðherra í bankamálinu hafa
sýnt þinginu óvirðingu og gengið á
rjett þess, sýndi fram á, að ráðherra
metti þingræðið að engu og að hann
með stjórnarathöfnum sínum hefði
traðkað þingræðisreglunni. Þótti þetta
bæði vel mælt og skörulega. í ræðu-
lok bar þingmaðurinn fram tillög þá,
sem hjer fer á eftir:
»Fundurinn telur einveldi það,
sem núverandi ráðherra hefir
tekið sjer yfir Landsbankanum
með því að setja þangað á sitt
eindœmi 2 gcezlustjóra, að gœzlu-
stjórum alþingis lifandi og ófor-
fölluðum á allar lundir, og þrátt
fyrir skijlaus orð og anda banka-
ktganna frá 9. júlí f. á. og þvert
ofan í óraskaðan rjetlarúrskurð,
— vera bersýnilegt lagabrot og
slórhœttulegt fyrirtœki fyrir þjóð
oora.
Fundurinn vantreystir ráðherra
til að fara lengur með stjórn
tandsins og krefst þess, að kvatt
verði til aukaþings þegar í stað
til þess að þinginu gefist færi á
að reka rjeltar síns og koma
stjórninni í aðrar hcndura.
Þá tók fundarstjóri til máls, og
gerði grein fyrir lagabrotum ráðherra,
þeim er tillagan hjer á undan bend-
ir til, og sýndi fram á, í hverju þau
væru fólgin. Því næst gat fundar-
stjóri þess, að á fundinn væri kom-
inn sendimaður frá stjórninni, Ari
Jónsson, aðstoðarmaður á 3. skrif-
stofu í stjórnarráðinu, og var hon-
um leyft að taka til máls.
Ari Jónsson þuldi því næst upp
alla bankaþvæluna úr ísafold og á-
kæruskjali ransóknarnefndar ráðherra,
og tók sá lestur fullan klukkutíma.
Þá talaði fundarstjóri í annað sinn
og mótmælti sendimanni stjórnar-
innar með skýrum og ljósum rökum,
sýndi fram á, að það væri í alla
staði óafsakanlegt af ráðherra, að
hafa hindrað gæzlustjórana f, að
gegna störfum sínum við Landsbank-
ann frá sfðastl. áramótum.
Sendimaður mælti nokkur orð aftur
og leitaðist við að verja ráðherra.
Þá talaði síra Jóhann prestur f
Stafholti og mæltist til, að alt færi
friðsamlega fram og að menn tækju
hverju, sem að höndum bæri, með
ró og stillingu.
Næstur tók til máls Jóhann bóndi
Eyjólfsson í Sveinatungu, og tók
eindregið f sama strenginn og þeir
þingmaðurinn og fundarstjóri. Hon-
um þótti það undarlegt og óvið-
kunnanlegt, að stjórnin hefði sent
þangað á fundinn málfærzlumann sinn
í þessu máli, en hefði hins vegar, að
því er hann hafði fengið fulla vitn-
eskju um, gert sitt ítrasta til þess að
koma í veg fyrir, að nokkuð bærist
fundarmönnum, er upplýsti málið frá
hinni hliðinni.
Þá talaði Hafsteinn Samson og
mælti fastlega með aukaþingi, ef
þingræðið ætti ekki að fara forgörð-
um frekar en orðið væri.
Enn töluðu þeir síra Jóhann í Staf-
holti, í annað sinn, og síra Gísli Ein-
arsson í Hvammi; báðu menn að
fara friðsamlega.
Var svo gengið til atkvæða um
tillögu þingmannsins og hún samþykt
með 67 atkv. gegn 27.
Þess má geta, að aðalfylgi ráð-
herrans og ísafoldar f þessu kjör-
dæmi hefir einmitt verið þarna í
kring um fundarstaðinn.
En alþingismaður Mýramanna, Jón
Sigurðsson, á mikið lof skilið fyrir
framgöngu sína. Hann fylgdi, svo
sem kunnugt er, meirihlutaflokknum
á síðasta þingi, en mun þó þá þegar
fyrir þinglokin hafa verið búinn að
fá nóg af ráðherra, þótt hvorki hon-
um nje öðrum hafi komið til hugar,
að eins færi og nú er raun á orðin.
Sambandsmálið.
Þegar þessu var lokið, sem nú
hefir verið skýrt frá, mintist fundar-
stjóri á sambandsmálið og var borin
fram svohljóðandi tillaga:
y>Fundurinn lœtur í Ijósi undrun
sína og gremju yfir afdrifum sam-
bandsmálsins á alþingi 1909 og
skorar á alla sanna sjálfstæðis-
menn í landinu að taka höndum
saman til að afmá skömmina og
skaðann, sem fiokkadráttur hefir
þar enn á ný bakað þjóð vorrh.
Jón alþm. Sigurðsson tók þá til
máls og skýrði frá gangi málsins á
þingi.
Tillagan var samþykt með 62
samhljóða atkvæðum.
Mýramönnum er fundur þessi til
hins mesta sóma og ætti hann að
verða öðrum kjördæmum til hvatn-
ingar og fyrirmyndar.
sem Um len§ri tíma
, hafa haft Iiggjandi hjá
mjer myndir og aðra muni, en ekki
vitjað þeirra innan 14. þ. m., til-
kynnist hjer með, að þeir verða
seldir. Reykjavík 5. febr. 1910.
Sigurj. Ólafsson.
Geitur í skúmaskoti.
í „Fjallkonunni", 3. tölubl., er tvær
jórturgreinar hver annari avívirðilegri,
um Landsbankann og hina fráfömu
stjórn hans. í þeim eru svo margar
spurningar, sem þarf að svara. Skora
jeg því hjermeð á höfunda grðinanna,
sem eru merktar J og Raukur, að
segja til síns rjetta nafns, því jeg vil
ekki eiga orðastað við raggeitur, sem
fela sig og bakbíta í skúmaskotum, og
skammast sín aö koma í dagsbirtuna.
Það ætlar að rætast, sem sagt var,
að ráðherrann með nokkrum fylgi-
flskum hefði keypt „Fjallkonuna" handa
ritstjóranum, og fengið honum með-
gjöf að auki, móti því að „Fjallkonan“
gerði fjósaverkin, og grófasta róginn,
sem stjórnarblaðið þóttist of „fínt“ til.
En illa situr það á ritstjóranum, að
vera endurskoðari við Landsbankann
með 750 kr. árslaunum, en jafnframt
vera að útbreiða nið um fráförnu banka-
stjórnina og veikja traust landsmanna
á Landsbankanum, með því að fullyrða,
að 400,000 kr. sjeu tapaðar af skuld-
um bankans, mörg þús. kr. vanti upp á
víxla og ávísanir og varasjóðurinn sje
veðsettur m. m.
Hann veit sjálfur að þetta er lygi,
þó lætur hann blað sitt breiða það út.
Þótt ráðherrann með fylgifiskuin sínum
„borgi brúsann1' verður ritstjórinn að
sjá um sóma sinn.
Tryggvi Qunnarsson.
Verzlunarbækur.
Menn eru sífelt, ýmist munnlega
eða bréflega að spyrja mig um
Lögin um verzlunarbœkur frá síðasta
Alþingi, þau er öðluðust gildi 1. þ. m.
Flestir spyrja um það, hvort verzl-
unarbækur, eða sérstaklega höfuðbók
og frumbók (Kladdi), eigi að vera
gegnumdregnar og innsiglaðar, eða
á nokkurn hátt »löggiltar«.
Til þessa er að svara: Nei! Engia
bók þarf að vera löggilt, nema
efnahags-bókin (Sfafus-bók). Hinar
hafa ekkert meira gildi löggiltar ea
ólöggiltar, og það er að fleygja pen-
ingum í sjóinn, að kosta upp á lög-
gilding þeirra.
Frumbækur eru lang-hentastar
tvíritunarbækur þær sem einn kaup-
maður selur hér ódýrt. Ég má ekki
nefna nafn hans hér, af því að ég
hefi ekki leyfi til að auglýsa ókeypis
í blaðinu, en honum er ekki sve
annt um að selja bækur þessar, að
hann vilji auglýsa þær.
Þá spyrja iðnaðarmenn eða hand-
iðnarmenn, hvort sér sé skylt að
haga bókhaldi sínu eftir lögum þess-
um.
Samkv. 1. gr. laganna eiga þau
við handiðnarmenn, er smíða varn-
ing, er þeir selja, nema því að eins,
að enginn maður vinni með þeim
að framleiðslunni, svo að þeir selji
að eins »handvinnu sjálfra sín«.
Annars er bezt fyrir menn að
lesa sjálf lögin. Þau eru prentuð
bæði í Alþingistíðindunum (A, þskj.
651) og í Stjóruartiðindunum.
Jón Ólafsson alþm.
Stórt uppboð
í Good-Templarahúsinu
þriðjudaginn 15.þ. m., kl. 11 árd,
Verða þar seld allskonar
Húsgögn,
þar á nieðal 1 Piano.
Myndir, Rammalistar 0. m. fl.
Munirnir eru til sýnis og sals nú
þegar í
Bankastræti nr. 7.
Sigurj. Ólafsson.