Reykjavík - 11.05.1910, Blaðsíða 1

IRevkí avíh.
XI., 31
TJtbreiddasta blað landsins.
Ilpplag 2,800.
Miðvikudag 11. Maí 1910
Áskrifondur i bensm
yflp 1000.
XI., 31
Nýhafnardeildin: Allar n\rlenduvörur. Allskonar
niðursoðinn matur. Niðursoðnir ávexlir, þurkaðir ávextir. Vindlar og
allskonar tóbak. Sápur af mörgum tegundum.
Pakkhúsdeildin: íslenzkar matvörur, svo sem
smjör, kjöt, saltfxskur og harðfiskur. Einnig allskonar kornvörur.
G a m 1 a búðin: Vefnaðarvörur af öllum tegundum. Sjöl,
svuntuefni, slips, gardínuefni, gólfdúkar, drengjaföt, telpukjólar og ótal
rnai-gt fleira.
Hvíta.búðin: Alt sem til karlmannafatnaðar heyrir, yzt
senx inst; hattai', hanzkar, hálstau, skór, skóhlífar, göngustafir.
Bazardeildin: Glervörur, borðbúnaður, leikföng, barna-
vagnar, barnakerrur, hljóðfæi'i og úrval af póstkoi'tum.
Kjallaradeildin: Stæi'sta úrval af öli og vinum,
bæði áfengum og óáfengum.
Margra ara reynzla heflr sannað að hagkvœmust kaup
eru gerð í
Thomsens Magasíni.
Baðliúsið yirka daga 8—8.
Biskupsskrifstofa 9—2.
Borgarstjóraskrifstofa 10—3.
Bókasafn Alp.lestrarfél. Pósthússtr. 14, 5—8.
Bréfburður um bæinn 9 og 4.
Búnaðarfélagið 12—2.
Bæjarfógetaskrifstofa 9—2 og 4—7.
Bæjargjaldkeraskrifstofa 11—3 og 5—7.
Bæjareíminn v.d. 8—10, sunnud. 8—7.
Forngripasafnið sd., þrd. fimtud. kl. 12—2.
islandsbanki 10—21/* og 5^/a—7.
Lagaskólinn ók. leiðbeining i. og 3. ld. 7-8 e.m.
Landakotsspitalinn 101/*—12 og 4—5.
Landsbankinn 10 */a—2’/s.
Landsbókasafnið 12—3 og 5—8.
Landskjalasafnið á þrd., fmd. og ld. 12—1.
Landsjóðsoj.k. 10-2, 5-6, þrjá 1. d. í m. 10-2, 5-7.
Landssíminn V.d. 8—9, sunnud. 8—11 og4—6.
Læknaskólinn ók. lækning þrd. og fsd. 12—1.
Náttúrugripasafnið sunnud. I1/*—2‘/>.
Pósthúsið 8—2 og 4—7.
Stjórnarráðið 10—4.
Sðfnunarsjóður 1. md. í mán. kl. 6.
Tanniækning ók. í P.str. 14, 1. 0g 3. md. 11—12.
„REYKJAVÍK"
Árgangurinn kostar innanlands 3 kr.; erlendis
kr. 3,50 — 4 sh. — l doll. Borgist fyrir 1. júli.
Auglýsingar innlendar; á 1. bls. kr. 1,50;
3, og 4. bls. kr. 1,25. — Útl. augl. 33‘/*0/° hserra.
Afsláttur að mun, ef mikið er auglýst.
Ritstj. og ábyrgðarm. Stefán R,unólf8«on»
Pinglioltsstr. 3. Talsimi 18 S.
^jgreiðsla ,Reykjavíkur‘
er í
Skólastræti 3
(beint á móti verkfræðing Knud Zimsen).
Afgreiðsla blaðsins er opin frá kl. 9
árd. til kl. 8 síðxl. - Talsími 199.
Ritstjól*! er til viðtals virka daga
kl. 12—1. — linglioltsstr. 3.
Munið oflir að
^jalddagi blaðsins
er I. j li 1 í.
Hví skal kvalt til aukaþmgs?
Opið brjef til Sveins umboðsmanns
Ólafssonar í Firði.
Þjer ritið um það í Austra* 2. apríl
þ. á., hver ástæða sé til aukaþings,
og bendið á framkomu mína og rök
í því máli í fundai'samþykkt frá Rangá,
máli yðar til stuðnings.
Þjer eruð á móti aukaþingi út af
Landsbankamálinu. Þjer um það. En
þjer gátuð látið vera, að nefna mig
og aðra meirihlutamenn, sem vilja
aukaþing, smánarnöfnum, þó að jeg
taki mjer það ekki nærri. Þjer bætið
ekki með því málstað yðar nje álit og
segið meira en þjer hafið rjett til,
þrátt fyrir beiðni granna yðar og góð-
kunningja að skrifa í blöðin um málið,
er þjer látið svo drýgindalega yfir.
Þjer segið, að við hugsum um menn,
en ekki málefni, byggjum aukaþings-
kröfuna á því, að þessir 3 borgarar
þjóðfjelagsins, bankastjórnin gamla,
þurfi að fá uppreisn. Þetta er rangt
hjá yður.
Við leggjum aðal-áherzluna á mál-
efnið. Okkur þykir ráðherrann hafa
rýrt traust bankans og sært og veikt
þjóðarsjálfstæði vort með því að síma
út um öll lönd, að megn óafsakanleg
óregia hafi átt sjer stað í bankanum
og eptirlitið hafi verið frámunalega
:i: tsafold hefir 23. f. m. tekið upp nokk-
uð af grein Sveins eftir Austra, og álítur
Reykjavikin því rjett, að taka hjer ineð upp
svar lir. alþm. Jóns Jónssonar á Hvanná,
sem birt er í Austra 30. f. m. Mismuninn á
rithætti og ástæðum geta allir sjeð.
Carlsberg Pilsner. j
i
Agætis-vitnisburður alstaoar. *
e
Ijelegt. Blað ráðheri-ans árjettir þetta
með því, að gjöi'a ástand bankans mjög
tortryggilegt. Mennirnir, sem alþingi
hefir falið eptirlit með þessari penin'ga-
stofnun landsins, og eiga að fyrirbyggja
hlutdrægni og einræði í stjórn bank-
ans, gæzlustjórarnir, eru reknir frá
starfi sínu, og ekki einungis um stund-
arsakir, heldur fyrir fullt og allt. Hjer
á í hlut æðsti dómari landsins, og
hlýtur frávikning hans með þeim um-
mælum, sem áður eru greind, að varpa
skugga á rjettarfar og velsæmi í land-
inu í augum útleúdinga. Auk þess
virðist okkur ráðherrann hafa gengið
feti framar með frávikningu gæzlu-
stjóranna, en lög standa til. Og þrátt
íyrir úrskurð fógeta, að Kristján Jóns-
son skuli hafa aðgang að bokum og
skjöium bankans, viðurkennir lands-
stjórnin hann ekki gæzlustjóra, að
heldur, og brýtur þar einnig, að okkar
áliti, bág við dómsvaldið.
Nú hefir það gengið svo, að gæslu-
stjórar þeir, er stjórnin skipaði í stað
hinna fráviknu, hafa hvað eftir annað
sagt af sjer, aðrir svo settir, öllu
óvanir og ókunnii'. Hljóta þeir því að
vinna bankanum minna gagn í bi'áð
en þaulvanir menn.
Á þennan hátt hefir ráðherrann ó-
takmarkað vald yfir bankanum, þar
sem hann skipar einnig bankastjórana.
Getur slíkt vald leitt til ofmikillar í-
hlutunarsemi ráðherra um stjórn
og starfsemi í bankanum. En á það
leggjum við alvaidega áherzlu, að bank-
inn sje og verði óhlutdræg stofnun og
hafi það markmið að vinna að heill og
hag landsmanna, án tillit til flokka.
Okkur virðist því nauðsyn á vegna
bankans og landsmanna í lieild sinni,
að alþingi komi sem allra fyrst sam-
an til að skera úr þrætunni um
gæzlustjórana, svo að þingkjörnir
menu gegni þeim störfum.
Deilan stendur enn og mun standa
hörð eg látlaus um hag og ástand
bankans, þangað til þingið kemur sam-
•H
<0
an og rannsakar málið. Okkur er
annt um að fá að vita nokkurn vegin
með vissu tafarlaust, hvaða sannleik
þeir menn fara með, sem segja að
bankinn hljóti að tapa stórfje. Okkur
blandast ekki hugur um, að mjög er
undir því komið, að bankastjórnin við-
hafi gætni, samviskusemi og mannúð
ef tap vofir yfir og vel á að ráðast
fram úr málinu. Jeg lít svo á þetta,
að bankinn verði að hafa heill oghag
viðskiftamanna íyrir augum eins og
sinn eigin hag. Ætlunarverk hans er
ekki fyrst og íremst það, að raka sam-
an fje og okra á landsmönnum.
Þegar jeg skrifaði 5. liðinn í Rang-
ársamþyktinni, sem þjer skopist svo
mjög að, leit jeg svo á, að þinginu
væri ekki óviðkomandi, hvort bankinn
tapaði miklu eða litlu. Liti út fyrir
að tapið yrði mikið, mundi að minsta
kosti ekki spilla, að viti'ir menn og
sanngjarnir i þinginu ræddu það mál
við bankastjórnina, hver ráð væru
vænlegust.
a
<o
©
£
a
u
©
05
tí
•H
91
<0
«S
Eg hefi nú hjer í flýti gefið yður, pO
herra umboðsmaður, svo kurteis sem
þjer eruð, nokkrar frekari skýringar á jaj
því, á hverju jeg byggi aukaþings-
kröfuna.
Á viðhafnarmáli yðar komizt þjer
svo að orði, að hinn sanni tilgangur
aukaþingskröfunnar sje „ein meistara-
lega útþenkt diplomatisk draugasveifla8,
sem minnihlutinn ætli að leggja á
meirihlutann. Minnihlutinn þakkar
yður sjálfsagt hrósið. Hitt er víst, að
þetta stjórnvizkuhjal yðar er vindhögg,
þó að hátt sje reitt að höfðum okkar
meirihlutaþingmanna, sem viljum auka-
þing. Við sjáum betur fyrir afleið-
ingarnar en þjer, stöndum líka miklu
betur að vígi, að dæma um þetta.
En út í það skal nú ekki farið frekara.
Þjer hefðuð þurft að þekkja betur
menn og málefni og haga orðum yðar
sæmilegar, til þess að þjer hefðuð rjett
til að gjörast leiðtogi í þrætunni um
landsbaukann og aukaþingið. Grein