Reykjavík - 16.09.1911, Side 1

IRe^kjavífc.
XII., 40
Laugardag 16. September 1911
XII., 40
Rúðubrotid.
Skjöl og skilríki.
Umræður alþingis um íjár-
veitinguna.
Því hefir verið haldið íram af
hr. Skiila Thoroddsen og talsmönn-
um hans, að það komi engum við,
nema sjálfum honum, hvernig liann
hefir rekið erindi sitt sem fulltrúi
þings og þjóðar við hátíðahöldin
á Frakklandi, og hvernig hann
heflr varið fje þvi, er honum var
veitt til Frakklandsfararinnar.
Þeir halda því fram, að hr. Sk.
Th. hafi unnið fyrir fjárveiting-
unni, og haft rjett til þess að heimta
hana sjer greidda, ef hann hafi
að eins til Frakklands komið, þótt
hann hafi hvergi gert vart við sig
við hátíðahöldin.
Það er þess vegna ekki ófróðlegt,
að rifja upp fyrir sjer umræður
þær, sem urðu um fjárveiting þessa
á síðasta alþingi; og með því að
Alþingistíðindin eru í fárra hönd-
um, setjum vjer umræðurnar hjer
orðrjettar, og án þess að fella nokk-
uð úr þeim. En leturbreytingarnar
höfum vjer gert.
Þegar fjáraukalögin fyrir 1910 og
1911 voru til siðustu umr. (einnar
umr.) í efri deild alþingis, og með-
ferð þeirra var lokið í neðri deild,
fór fjáraukalaganefnd efri deildar
fram á það, að mag. Guðm. Finn-
bogasyni yrði veittur 1000 kr. ferða-
styrkur til þess að sækja 1000 ára
hátið Normandís sem fulltrúi ís-
lands þar. — Tillaga þessi var
samþykkt þar með 9 samhljóða
atkvæðum, og umræðulaust að öðru
en því, að framsögumaður fjár-
aukalaganna fór um hana þessum
orðum:
Framsöguin. Stelngrfmur Jóns-
son: »Þá er ný br.till. frá nefnd-
inni við 6. gr., sem fer fram á það,
að magister Guðm. Finnbogasyni
sje veittur þúsund króna ferðastyrk-
ur til þess að sækja þúsund ára
hátið Normandís sem fulltrúi ís-
lands þar. Bretagnebúar og Rouen-
búar, frændur okkar, ætla að minn-
ast þess í sumar, að nú eru þús-
und ár liðin síðan norrænir vík-
ingar fengu þar ljen og riki, og
hafa boðið gestum frá Norðurlönd-
um að sækja þau hátíðahöld og
þann fagnað, sem þar er i vænd-
um í minningu þess. Þeir hafa
sýnt íslendingum þann sóma að
bjóða mönnum hjeðan að taka
þátt i þeim. Guðmundur meistari
Finnbogasson hefir fengið boð
þangað, ennfremur hefir Bókmenta-
fjelaginu verið boðið að senda full-
trúa, og forseta sameinaðs þings
hefir lika verið boðið að koma.
Nefndinni þótti fara vel á því, að
íslendingar ættu sjer fulltrúa á
þessum hátíðum, eins og aðrar
Norðurlandaþjóðir. Þessi heimboð
Frakka mega vera oss gleðiefni;
þau sýna, að þeir hafa hugboð
um að hjer búi írændþjóð sín af
norrænum kynstofni. Jeg tel með
öllu óviðeigandi að hafna þessu
boði. Og vjer eigum naumast völ
á íærari manni til þessarar farar
en Guðmundi Finnbogasyni. Hann
er, eins og við allir vitum, maður
mjög vel mentaður, og nýkominn
frá Frakklandi, og því ekki farinn
að ryðga í frakkneskri tungu. Jeg
ber því engan kvíðboga fyrir, að
framkoma hans verði ekki eins og
land og þjóð mega una við. — Þess
eru víst ekki mörg dæmi, að Frakk-
ar hafi munað, að íslendingar
væru til, og færi illa á þvi, að vjer
gæfum slíku kurteisis-boði engan
gaum.«
Mag. Guðm. Finnbogason mun
hafa tekið að sjer, að mæta við
hátíðahöldin sem íulltrúi Bók-
menntafjelagsins.
Frá forseta sameinaðs þings, hr.
Sk. Thoroddsen, kom engin beiðni
um ferðastyrk.
Litlu siðar voru fjárlögin fyrir
árin 1912—1913 til einnar umræðu
i neðri deild, og þá komu þeir
Benedikt Sveinsson og Jón Þor-
kelsson með svohljóðandi viðauka-
tillögu við 15. gr. 50. lið fjárlag-
anna :
y>Til forseta sameinaðs alþingis
lil þess, samkvœmt boði, að taka
þátt f, fyrfr þiiigsins liöeid.
hátíðalialdi Frakka, i minningu
um, að 1000 ár eru liðin síðan
Norðmenn byggðu Normandí, 1200
kr. fyrra áriða.
1 deildinni urðu þessar umræður
um málið:
Jón Þorkelsson: »jJá er brt.till.
á þgskj. 930. Svo stendur á henni,
að foi'seti sameinaðs þings fjekk á
síðasta augnabliki boð um að taka
þátt i 1000 ára hálíð Normandís.
Pessu boði þykir oss eigi mega
taka þegjandi. Eins og kunnugt
er, vann Göngu-Hrólfur Rúðu árið
911; verða niðjar hans stórhöfð-
ingjar, og eru þar á meðal Engla-
konungar. Margir íslendingar er
nú lifa, geta og rakið ætt sína lil
hans. Hrollaugur hjet bróðir Göngu-
Hrólfs. Hann nam Hornafjörð. Þar
heita enn Hrollaugseyjar og Hrol-
laugshólar; þar er liann heygður.
Munu ættvísir menn geta rakið ættir
frá honum til núlifandi manna, og
munu ekki fáir þeirra hjer i þess-
um sal«.
Hanncs Hafstein: »Hjer er till.
á þgskj. 930 um 1200 kr. fjárveit-
ingu til forseta sameinaðs þings,
lil að mæta fyrir alþingis hönd á
1000 ára hátíð Normandís í sumar.
Jeg vil leyfa mjer að spyrja um
það, hvort háttv. þm. N.-ísf. (Sk.
Th.) hefir sótt um þennan styrk
eða ekki, og hvort þm. þyki ekki
kappnóg, að sá maður fari, sem
Ed. hefir fyrir sitt leyti veitt styrk
til fararinnar og sótt hefir um það.
Verðskrá
h.|f. Sápuhússins og Sápubúðarinnar í Reykjavík.
Til þvotta.
Ágæt grænsápa pd. 0,16
— brúnsápa — 0,18
— Kristalsápa — 0,22
— Maseillesápa — 0,25
— Salmiaksápa — 0,30
— Stangasápa — 0,20
Prima Do. — 0,30
Ekta Lessive lútarduft — 0,20
Kem. Sápuspænir — 0,35
Príma Blegsodi 8—10—11—17 au. pd.
Gallsápa á mislit föt st. 0,18
Blámi í dósum 0,08
3 pd. sóda fínn ög grófur 0,15
Handsápur frá 5 aurum upp í 1 kr.
Á tennnrnnr.
Sana tannpasta 0,30
Kosmodont 0,50
Tannduft frá 0,15
Tannburstar frá 0,12
í hárið.
Franskt brennivín giasiö 0,28
Brillantine glasið frá 0,25
Eau de Quiníne viö hárlosi i stórum
glösum 0,50—0,60—1,00. — Champoo-
ing duft (með eggjum) 0,10—0,25.
Góöar hárgreiður á 0,25—0,35—0,50
-0,75-1,00.
Ilmvötn.
I glösum frá 0,10
Ekta pröfuflöskur 0,45
Eftir máli 10 gr. 0,10
Skóábni'ður.
Juno Creme, svart 0,10
Standard í dósum 0,25
Filscream Boxcalf 0,20
Skócreame í túpum á svarta, brúna
og gula skó 0,15—0,25.
Brúnn áburður í dósum 0,20
Allskonar burstar og sápa, Gólfklút-
ar, Svampar, Hárnælur, Kambar, mjög
mifcið úrval og gott verð.
h/f Sápuhúsið, Austurstræti 17. Sápubúðin, Laugaveg 40.
Talsimi 155.
Talsími 131.
Alþingi getur nœgilega leyst hend-
ur sínar með því að senda sam-
fagnaðarkveðju í brjefi eða sím-
skeyti. Mjer er ekki kunnugt um
það, hvort háttv. þm. N.-ísf. (Sk.
Th.), sem nú er forseti sameinaðs
þings, er svo vel að sjer í frönsk-
unni, að hann geti t. d. lialdið ræðu
fi frönsku. Það má vel vera, að
svo sje, og að liann þyki að öðru
leyti vel til slíks erindis fallinn.
Þetta og annað, sem till. snertir,
væri gott að íá upplýst«.
Skiíli Thoroddsen : »Þá vil jeg
svara háttv. 1. þm. Eyf. (H. H.).
Hann gerði þá fyrirspurn, hvort
jeg heíði sótt um það fje, 1200 lu\,
sem farið er fram á handa forseta
sameinaðs þings, til þess að sækja
Göngu-Hrólfs hátíðina. Mjer hefir,
sem forseta, borizt brjef, sem er til
mín og annara meðlima þingsins,
og hefi jeg lagt það fram á lestra-
salinn. Þar er forseta sameinaðs
þings boðið, og það er á þingsins
valdi, hvað það vill að gera skuli
i þvi máli. Jeg hefi ekki kornið
þar nærri til annars en að leggja
þetta fram, og svo var mjer líka
kunnugt um, að háltv. 1. þm. Rvk.
(J. Þ.) kom fram með þessa breyt.-
till. Annan lilut hefi jeg ekki átt
að þessu máli. En þar sem þm.
fór með vanalegri góðvild i minn
garð að ympra á því, hvort jeg
mundi vera sendilegur vegna kunn-
áttu minnar í frönsku, þá er því
þar til að svara, að jeg hefi áður
bablað nokkuð í því máli, og
jafnvel haldið rœður á þvt, en er
nú orðinn — það skal jeg játa —
svo ryðgaður, að jeg veít ekki, hvort
jeg mundi treysta mjer til þess leng-
ur. En þótt svo sjc, þá yrði þó
mín »repræsentation« aldrei lakari
en lians var, þegar hann var ráð-
herra og var að fara út í skipin
með túlk, eða þegar hann hafði
sjóliðsforingjana i boði hjá sjer og
varð að gæta þess sem vandlegast,
að hafa »cliefinm< sem fjærst sjer
við borðið. Það yrði kannske eitt-
hvað líkt um okkur i þessu, en
fráleitt gæti það orðið verra hjá
mjer. En svo getur honum varla
verið ókunnugt um það, að það
er til annað mál, sem öllu fremur
getur kallast heimsmál, og það er
enska, og hygg jeg, að jeg mundi
reyna að lialda tölu á því raáli, eí
á þyrfti að halda. Forseta sam-
einaðs þings er ekki heldur boðið
vegna þess, að það sje sjálfsagt, að
hann kunni betur frönsku en aðrir,
heldur vegna stöðu hans, til þess
að »rcpræsentera« þingið og landið,
og skal jeg svo ekki fara frekar út
i þessa sálma«.
Hannes Hafstein: »Jeg þóttist
skilja það á háttv. forseta sam.þ.
(Sk. Th.), að hann vildi gjarna,
að sjer væru veittar þessar 1200 kr.
til þess að sækja 1000 ára hátíðina
í Normandí fyrir alþingis hönd.
Pað gleður mig, hvað hann ireystir
sjer vel. Ekki mundi mig íýsa að
fara þessa för, eí jeg væri í lians
sporum. En það er nú víst hka
nokkur munur á frönsku-kunnátt-
unni okkar. Mín er víst ekki beysin,
ef það er satt, sem hann lagði svo
mikla áherzlu á, að jeg hafi í veizlu
fyrir foringja á franska herskipinu
látið »chefinn« sjálfan sitja sem
lengst frá mjer við borðið! En
jeg held að lika megi skilja þetta
atriði á annan veg. Háttv. þm.
hefir ef til vill ekki heyrt þess
getið, að það er sumstaðar talin
kurteisi, að vísa heiðursgestinum
til sætis í heiðurssætinu við hlið
húsfrúarinnar, án þess að húsbónd-
inn klíni sjer þar.hjá. Hann hefir
þá oftasl sitt sæti hinu megin við
borðið og lætur sjer nægja að setja
þann næst æðsta hjá sjer. Mjcr
þykir ekki ósennilegt, að háttv. þm.
kynnist einhverjum mannasiðum t
þessa átt, ef hann fer þessa Frakk-
landsför, sem hann fýsir svo mjog
til, og i öllu falli vona jeg, að hann
verði búinn að læra það, áður en
hann kemst í liið langþreyða ráð-
herrasæti — ef það á fyrir honum