Ríki - 21.07.1911, Qupperneq 4

4
rt l K I
Og þegar svo við þetía bæt!?i, ao
margir af eftirlaunamönnunum hefðu
aldrei átt að fá e nbætti, og því síður
að njóta þessara hlunninda frá þjóðfje-
laginu, þá er von að mönnum renni
enn meira til rifja, er þeir hugsa út í
eftirlaunabyrðrna. En alþýðumaðurinn,
sem alla æfi hefir unnið baki brotnu
í þarfir þjóðfjeiagsins, með dygð og
trúmensku, hann verður að fara á sveit-
ina, og missa öll sín borgaralegu rjett-
indi, þegar hann ekki lengur geturunn-
ið fyrir sjer eða sínum, ef hann ekki á
ættingja eða vini, sembgeta hlaupið und-
tr bagga og bjargað honum. Þetta
geysilega misrjetti og ranglæti hefir á
síðustu árum knúð fram einróma radd-
ír frá alþýðunni, þvínær á hverjum ein-
asta þingmálafundi um landið þvert og
endilangt, um að þessari óhæfu væri
ljett af, — að öll eftirlaun embœttis-
manna vœru afnumin.
Nú fara í hönd nýjar kosningar, og
væri þá ekki úr vegi fyrir kjósendur að
athuga afstöðu þingmanna, og flokkanna,
til þessa eftirlaunamáls; athuga hve trú-
lega þeir hafa fylgt fram þessum kröf-
um og óskum alþýðunnar. Og svo
framarlega sem kjósendur vilja vera
samkvæmir sjálfum sjer, svo framarlega
sem þeir ekki vilja gera sjer að góðu,
að kröfur þeirra sjeu einkisvirtar, og
vilji þeirra forsmáður, sem ómerkilegur
»goluþytur«, þá er það skylda þeirra
að gjalda þeim þingmönnum »rauðan
belg fyrir gráan* við kosningarnar,sem
reynslan hefir sýnt, að standa öndverð-
ir gegn þjóðarviljanum í þessu máli.
Og af nýjum þingmannaefnum ættu
þeir að krefjast skýlausrar yfirlýsingar
um það, að þau sjeu málinu fylgjandi,
og loforði um að koma því höfn á
nœsta þingi.
Þetta er eini og rjetti vegurinn sem
kjósendur — valdhafarnir sjálfir — eiga
að hafa í þessu áhugamáli sínu sem
öðrum.
Þeir mega aldrei falla frá kröfum
sínum, og eiga að hefna þess vægðar-
laust með þeim hætti sem fyrr er greint,
ef þær eru einskisvirtar. Slaki kjósendur
nokkurntíma til á þessu, þá slá þeir
sjálfir úr höndum sjer bitbesta vopnið,
sem þeir eiga til, því þá má líta svo
á, að kröfurnar sjeu ekki alvörumál, þeir
hafi enga fasta, grundvallaða stefnu,
vilji eitt í dag og annað á morgun o. s. frv.
Þessu mega kjóstndur aldrei gleyma.
Hjer á eftir skal sögð saga eftirlauna-
málsins, (bæði að því er snertir eftir-
laun ráðherrans, og eftirlaun annara
embættism.) eins og hún birtist á al-
þingi 1909 og 1911.
Jeg segi þessa sögu, vegna þess að
málið er mjer mikið áhugamál, og eins
vegna hins, að jeg veit að alþýðu manna
er hún mjög ókunn, sem von er, því
fæst af henni hefur tíma eða ástæður
til að fylgjast með því er á þingi gerist.
. 1.
Eftirlaunamálið á þingi 1909.
Á alþingi 1909 flytja þeir dr. Jón
Þorkelsson 1. þm. Reykvíkinga, og Bjarni
Jónsson frá Vogi, þingm. Dalamanna
svohljóðandi tillögu til þingsályktunar.
»Neðrí deild alþingis ályktar að skora á
landstjórnina, að undirbúa og leggja fyrir
næsta4þing frumvarp til laga um afnám
eftirlauna allra embættismanna í landinu,
svo og að gera ráðstafanir til þeirra skipana
á launum þeirra, er virðast mætti nauðsyn-
Ieg og sanngjöm í sambandi við það, að
öll eftirlaun fjelli niður.« (Alþtíð. 1909 A
Þessi þmgsályktu arti,.c.c
þykt, en ekki afgreidd frá þingmu í
þingsályktunarformi. Til máls um hana
tóku aðeins þeir dr. J. Þ. og Hannes
Hafstein. J. Þ. segir hana »mæla með
sjer sjálfa« og hún sje fiutt »eftir ósk-
um þingmálafundar f Reykjavík, og þing-
málafunda víðsvegar um land.« Kveðs'
hann vona að þingdeildin taki tillög-
unni vel. Hannes Hafstein andæfirhenni
strax, vitnar í stjórnarskrána, og segir
að eftirlaun verði ekki afnumin nema
með stjórnarskrárbreytingu. Líklega hefði
það eigi verið nein goðgá þó skorað
væri á stjórnina að undirbúa þetta mál
að vilja kjósenda, sízt þegar breyting
á stjórnarskránni var í undirbúningi.
Telur »rjettast að máli þessu sje vísað
frá, eða það tekið út af dagskrá« o. s. frv.
(Alþ. 1909 B. bls. 1972- 73.)
Lengra komst málið ekki á þingi
1909. En það var mikils um vert að
það var vakið þar, og kjósendur ráða
nú sjálfir, hvort það verður Iátið sofna
eða ekki.
Frh.
cir
sem vilja gerast
kaupendur Jíkís
hjer í bænum gefi sig fram við af-
greiðslumann blaðsins, Pjetur O.
Guðmundsson bókbindara eða rit-
stjórann, eða ef hægra þykir að senda
pantanirnar annaðhvort með drengj-
unum sem bera blaðið um bæinn,
eða í ós i.
Skújstoja
SiátjsbeSlsjtoMisvos
í Bárubúð (uppi)við Vonarstræti
Opin hvern virkan dag
eftir kl. 6l/.2 síðd.
Austurbæjarbúar
geta hvergi gert betri kaup á nauð-
synjavörum til heimilisins, en í
verzlun
Sigurþórs Sigurðssonar
Njálsgötu 26.
Mikið fyrirliggjandi af afarsterku fata-
efni handa verkamönnum, er selst
fyrir afarlágt verð. Einnig alskonar
burstum, gólfsópum, blómsturvösum
m. m., sem selst fyrir rúmlega hálf-
virði.
Notið tækifærið!
r
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
Breiðablik
Timarit
1 hefti 16. bls. á mán. í skrautkápu,
gefið út i Winnipeg.
Ritstj. síra Fr. J. Bergmann.
Ritið er fyrirtaksvel vandað,
bæði að efni og frágangi;
málið óvenju gott.
Kostar hér 4 kr., borgist fýrirfram.
Fæst hjá
Árna Jóhannssyni, bankaritara.
T
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
i
4—
Arni Eiriksson
Austurstræti 6..
Feikna mikið úrval af
Yefnaðarvörum.
Til þess að nefna eitthvað:
Klæði í peysuföt af mörgum tegundum sumarsjöl ljós-
leit og svört með silkikögri og án þess.
Frönsku sjölin, þessi eftirspurðu.
Efni í kvenlíf, í fleiri litum, feikna fallegt og óteljandi margt
fleira.
BEEZLUIIS BJÖESfliBISTJAISSOI
og þjer munuð sannfærast um, að það muni verða yður stór sparnaður.
Miklar birgðir nýkomnar. Verzlunarbækur afar ódýrar.
Herzlunin pjörn Kristjdnsson.
iVEEZLUim
BJÖEN ERISTJANSSOI
REYKJAYlK
selur
beztar og ódýrastur Vefnaðarvörur
Málningarvörur
sem og alt iil söðiasmíða og skósmfða.
VERZLUNIN '
BJÖRN KRISTJÁNSSON
Ódýrast
er að ferðast
á reiðhjólum.
Engin auka-útgjöld við þá reið-
skjóta þó dvelja þurfi á ferðalög-
um.
Reiðhjól fást með góðum kjör-
um hjá
Þórði Jónssyni
úrsmið Aðalstræti 6.
PRENTSMIÐJA D. ÖSTLUNDS.
Sjálfstæðis-
menn!
Kaupið
sjálfstæðisblöðin:
JCoÆutlaxvA
5iult\fee\tva.
Þau ein fyrjrtæki eiga að
þrífast í landinu, sem stefna
að sjálfstæði þessi