Suðurland - 02.03.1911, Page 2

150
SUÐURLAND.
SUÐURLAND
kemur út vikulega (minst 52 bloð á ári). Verð
árgangsins o kr., er borgist fyrir 1. nóv. Upp
sögn skrifleg fyrir 1. nóv. og því aðeins gild, að
kaupandi sé þá ekuldlaus.
Ritstjóri og ábyrgðarm.: Karl H. Bjarnar-
son, preutari, Eyrarbakka. Og skulu allar
ritgerðir, sem í blaðið eiga að koma send-
ast honum.
Gjaldkeri: Guðmundur Jónsson, verzlun-
armaður á Eyrarbakka.
Prentarar: JÓN HELGASON og KARL H. BJARNARSON
Þeir veita móttöku öllum auglýsingum, sem í
blaðið eiga að koma.
Afgreiðsla blaðsins er i prentsmiðjunni,
utanáskrift: Afgreiðsla Suðurlands, Eyr-
arbakka.
Járnbraut eða höfn.
Svar frá 510.
— o —
Loksins er þó komið skrið á uinræð-
urnar um þessi mál, og ýmislegt er búið
að segja um þau, en engir eru sammála um
hvort verði happasælla fyrir Suðurlands-
undirlendið, höfn hér austanfjalls eða járn
braut frá Reykjavík. Eg og aðrir, sem
víð sjóinn búa, halda fram höfninni, en
sveitabændurnir járnbrautinni.
í 33. tbl. „Suðurlands" er grein um
járnbraut, austur í Árnessýslu og furðar
höf. sig á því, hve Árnesingar iáti sig það
mál litlu skifta, þrátt fyrir sífeldar kvart
anir um ónógar og slæmar samgöngur.
Við erum vist sammála um það, að mal
þessi þurfi að ræða og athuga með ró og
stillingu og að rannsaka þurfl hver leið'n
sé heppilegri og framkvæmaniegri, og að
sú rannsókn þurfi að fara fram sern íyrst,
og til þess beri að fá menn, sem hafa vit
á verkinu, og viija til að rétta okkur hjalp-
arhönd og fræða okkur um það, sern mest
þörf er á að vita í þessum málum, og um-
fram alt, menn, sem hafa sjálfstœði oq
hlutleysi til að bera, og sem eiu lausir við
áhrif einstakra hceja, sveita eða sýslna,
heldur hugsa um að lúka verki sínu rétt
og samviskusamiega.
Að öðru leyti er eg ekki heiðruðum höf.
samdóma um tillögur hans í járnbrautar
málinu. Óttast það, að sú brautarlagning
yrði ekki notadrjúg fyrir almenning í aust
ursýslunum og mór virðist höf. æði þröng
sýnn og einhliða i þessu brautarmáli, virð
ist ait benda á að hann ætlist tii að braut-
in sé mest gjörð fyrir Grímsnesinga.
Heiðr. höf. minnist á leiðina sem Krabbe
hefir áætlað, og finnur fyrst og fremst það,
að um brautarstöð geti ekki verið að iæða
frá Gjábakka að Sogsbrú, en segir þó jafn-
framt að öðru.megin á þessu svæði séu
mestmegnis óbygðir og vegleysur en hins
vegar stór vötn. — En má eg þá spyrja?
Til hvers ætti þá brautarstöð að vera á
þessu svæði? Ef tii vill til þess að lestin
gæti hvílt sig eftii einhvern harðfennis-
skafiinn, það gæti hún nú reyndar gjört á
teinunum stöðvarlaust. Hvað hafa annars
brautarmenn hugsað sér til'að halda braut-
inni opirini á vetrum í snjóum og byljum?
Ef til vill ætla þeir lestinni sjálfri að hafa
fyrir pví, en þá er eg hræddur um að hún
yrði einhverntíma á eftir áætlun. Eða ætla
þeir sér að fá srijóplóg? Snjóplógur sem
óhætt væri að ætla að gæti haldið braut-
inni hreinni hvernig sem viðraði að vetr-
inuin til, kostar nú reyndar ekki nema
80 þús. kr., en eg býst við að brautarm.
vaxi þ.ið ekki svo mjög í augurn.
Annars hefi eg i 30. tbl. Sl. látið í ijósi
alit mitt um notkun á brautinni og fer
því ekki Jengra útí það hér.
Eg álit það eðlilegt og sjálfsagt að braut-
armenn athugi vel alt er að brautinni
lýtur, þvi „fatt er of vandlega hugað0 og
vorkunn er þótt hver vilji þar skara eld
að sirini köku, og alveg er það réttmætt
að trúa betur margra ára reynslu og at
huguuum en lauslegrí umsögn einhvers
vei kfræðingsins, sem oss er sendur af náð.
í 37. tbl. Suðurl. er einnig grein um
þetta mál, andsvör til mín frá hr. Þorf.
Þórarinssyni, og er eg honum þakklátur
fyrir, þótt ekki sé með öllu laust við hnút
,ur í garð okkar fáfræðinganna, en eg tek
slikt ekki illa upp fyrir honum, og þótt
hann ef til vill, búist við að eg muni ekki
af „eðiilegum ástæðum" minnast meira á
þetta mál, verður það að vonbrygðum fyr-
ir hann.
Eg er og verð honum líkl. aldrei sam-
mála um þetta mál, og langar til að gjöra
lítilsháttar athugasemd við grein hans.
Hann nefnir meðal annars leiðirnar við
byggingu og starfræksiu brautarinnar:
Þar er eg a öðru máli, því þótt það geti
vetið þægiiegt og gott og blessað, að útl.
félag taki að sér veikið og svo starfræksl
una um tiltekinn tíma, þá er slíkt þó altaf
viðsjarvert, og betra er að sleppa ekki um
of lausura taumnum við útlend gróðafélög,
þvi nóg eru dæmin til að sýna, að þau eru
ekki ætíð sem samvizkusömust í viðskift
um sinum við lít.iJmagnann, má þar nefna
þjóðverjana, er tóku að sór gaslagninguna
1 Reykjavik fyrir bæjarsfjórnina þar, því
altalað er að bæjarstj. muni að líkindum
bera þar skarðan hlut frá borði, og allir
vita þó að hún er ekki skipuð neinum fá-
ráðlingum.
Mitt álit er það, að við eigum sem ailra
minst að hægt er, að lá.ta rerma af vinnu-
launum til útlendinga fyrir það, sem við
að miklu ieyti gætum framkvæmt sjálfir.
[Niðuriag næst].
Á við og dreif.
--0--
Undarlegt er það, hvað sjaldan maður
'ér lokið lofsorði á það sem vel er gert,
vel er sagt eða vel er skrifað. Þetta kemur
vist af eintómri leti, því þó mikið sé til
af hkamlegri leti, þá er þó miklu meira
til af andlegri leti. Menn nenna ekki að
hugsa og því síður að færa hugsai ir sínar
i búuing og gefa þeim víst form. Menn
hafa sér það til afsökunar að þeir séu svo
tniklir aular, að þeir geti enga nýtilega
hugsun fætt, af sér, og svo það, að þeir
hafi ekki tíma til neins fyrir annríki og
ahyggjum. En vanalega er það svo, að
þeir sem rnest kvarta um annríki, eru af-
kastalitlir og lélegir til starfa. Það er
ekkei t smáræði sem elju- og iðjumaðurinn
með oinbeittan vilja getur afkastað í hjá-
verkum fyrir utan sín daglegu störf. Ef
enginn hefði unnið neitt um dagana annað
en það, sem skyldan bauð, eða annað en
það, sem eigin hagsmuna von stóð að
baki, þá væri mannkynið mörgum' öldurn
á eft.ir nútímanum. Gáfur eru gull,' vist
er mn það, en hvers virði eru þær í höfði
letingjans eða þess sem vantar vilja og
áhuga.
En það var nú ekki þetta, sem eg ætl-
aði að tala um. eg ætlaði fyrst og fromst
að þakka „Suðurlandi" fyrir greinina „Blóm-
in mín“, sem það flutti í haust. Mér finst
hún eiga lof skilið fyrir það, hvað hugsun-
in í henni var heilbrigð. Ef við fengjum
mikið af þannig löguðum greinum í
blöðum vorum, mundum við brátt
fá andstygð á öllum þeim blöðum, sem
mestmegnis flytja æsingar og skamma-
greinir. Við mundum þá fara smámsam-
an að þekkja „eitrið", sem verið er að
halda að okkur og láta okkur kaupa fyrir
peninga. En þeir eru alt of fáir, sem eru
óháðir og geta litið jöfnum augum á báða
flokkana. En sá, sem ekki getur litið
jöfrmm augum. á báða flokkana og skoðað
gerðir þoirra án hlutdrægni, hann or ekki
andlega heilbrigður maður, „eitrið" hefir
verkað á hann. Andleg heilbrigði og heil
brigð dómgreind er miklu fágætari en
menn alment gera sér í hugarlund.
Ofurlitið langaði mig til að minnast á
hann Ásmund nágranna, hann helir verið
daufur og fátalaður nú um tíma. Reyndar
er hann vanur að fá þunglyndisköst i
skammdeginu, en það hefir aldrei borið
jafn mikið á því og nú. En þetta mun
ekki vera að orsakalausu í þetta sinn.
Seinast þegar hann sást í „Suðurlandi"
var hann að búa sig á „Framfarafund og
hló þá á honum hver tuska, þvi hann
þráði að fá úrlausn og uppfylling á því
sem hann hafði svo lengi þráð. Framfara-
félagið er einnig gróðafélag og Ásmundur
á í því nokkra hluti. Honum var talin trú
um það, að ef hann legði peninga sína í
félag þetta, fengi hann hundraðfaldan ávöxt
og svo mundi hann komast í stjórn félags-
ins. ()g Ásmuudur vildi fyrir hvern mun
fá hundiaðfaldan avöxt og verða ríkur og
svo að komast í stjórn. En einhvernvegin
hafði það dregist þessi árin, að ekki konm
ávextirnir og ekki var hann ennþá kom-
inn í stjórnina. En nú átti þetta alt að
lagast á þessum fyrnefnda fundi og þess-
vegna var Ásmundur svo hjartanlega
glaður, þegar hann gekk þar inn.
Það var ekki fyrsta mál á dagskrá, að
skifta gróðanum á milli félagsmanna, held-
ur um það, hvernig ætti að fara að því
að fá nýtt peningalán handa félaginu og
þegar búið var að koma sér niður á þvi,
þá voru hluthafarnir látnir skrifa nöfn sin
á stórt og fallegt skjal. Og það hvíldi ein-
hver félagsblær yfir skjalinu, þar stóð
meðal annars: „einn fyrir alla og allir
fyrir einn“. Næsta mál á dagskrá var
járnbrautarmálið. Um það urðu margar
umræður og allir mæltu á móti járnbraut og
lofuðu hver öðrum að vinna af alefli á móti
járnbrautarhugmyndinni, eftir því sem þeir
höfðu kiafta og vit til. Það var svo sem ekki