Suðurland - 14.10.1911, Blaðsíða 2

72
RUÐURLAND,
var t. d. nú í vor Flóavegurinn svo illur
nálægt Bitru, að til stórvandræða horfði,
og sýslan varð að kosta stórfé til umbóta,
og þó hafði verið gert við þennan vog i
fyrra suraar, og hann síðan afhentur. Varla
hafa ófærurnar á þessum vegi verið að
kenna umferð eða óeðlilegri rýrnun, úr þvj
ekki var um lengri tíma að ræða, heldur
hinu, að illa hefir verið gert við veginn,
en engin leiðrétting hefir fengist á þessu.
Sömuleiðis varð sýsian að gera við stór-
skemdir á veginum fyrir sunnan Selfoss,
og eru slíkt ekki góðar framtiðarhorfur.
Páð er ekki síst afhendingarákvæðið, sem
gerir þessi lög ófær.
í’ess ber að geta, að þau hlunnindi fylgdu
vegalögunum, að sýslufélögum voru gefnar
eftir skuldir þeirra til viðlagasjóðs, sem
stafað hafa af byggingu vega og brúa. Þótt
Árnessýsla væri búin að borga mikið af
þeim skuldum, þá var samt þetta þægilegt
ákvæði, en því er spilt með því, að stjórn-
arráðinu or gefin heimild til að heimta, að
því fé sem þannig sparast verði varið til
nýrra vega, og þar með er snara lögð um
hálsinn á öllu sjálfstæði hóraðanna, stjórn-
arráðið getur kúgað sýslunefndirnar til
hvers sem því sýnist, með því að nota
þennan rétt, sinn, eí sýsiunefndir vilja þver-
skallast í öðrum máluin. Er það auðsætt,
hvað hættulegt slíkt ákvæði er.
Hér verður að uema staðar að sirmi, og
væri þó tilefni til að athuga margt, annað
í þessum lögum, svo sem ákvæðin um
jarðrask, lögferjur o. fl., en það verður að
bíða. Grein þessi er aðaliega rituð til þess,
að vekja menn til umtals um vegamál
héraðsins og vekja athygli manna á hinum
gildandi vegalögum, sem að einhverju leyti
verður úr að næta. En hvernig á að kippa
vegamálunum í betra horf? Gainan væri
að það atriði yrði rætt, og rriunum vér við
tækifæri koma fram með vorar tillögur,
aðrir get.a gert sínar.
* »
*
Eins og svo rækilega er tekið frain í
t'essari grein, er það vítavert, að 1-tndsmenn
skuli vera svo blindaðir að fylla þingið með
búsettum mönnum úr Reykjavík. Þeir hag-
nýta sér auðvitað heimsku landsmanna, sem
ekki er að lá.
En hvað snertir nefnd vegalög, þá vil eg
spyrja heiðraða kjósendur, hvorir þeim þykja
liklegri til þess að vinna af alhug að afnámi
þeirra á þingi, Reykvíkingarnir, Hannes og
Sigurður, eða innansýsluframbjóðendurnir,
séra Kjartan og Jón Jónatansson, sem báðir
oru gjaldendur í sýsiunni og hljóta því sjálfir
að finna til byrðarinnar. Viija menn ekki
leggja flokksklafana til hliðar og athuga of-
urlítið héraðsmálin óg kjósa eftir þeim.
Hátt er hrópað með það, að hér sé að-
eins kosið til eins þings, en engin vissa er
fyrir því, getur vel komið' fyrir að þeir
þingmenn, sem nú vei ða kjörnir, sitji lengur.
í>að er ekki vansalaust fyrir eina lang-
fjölmennustu sýslu landsins, að sækja báða
þingmenn sína út úr sýslunni, og óþarft
verk og ekki gott, eru þeir menn að vinna,
sem eru nú að læða út í almenrúng ýms-
ura hviksögum, sem miða í þá átt að
rýra álit innansýsluframbjóðenda.
Varist alla óeðiilega og óheilbrigða flokkaof
stæki við kosningarnar í haust. Hafiðeinung-
isfyriraugum gagn og sæmd kjördæmisins
og þjóðarinnar í heild sinni. Kjósið þá
menn, sein iíklegastir eru ti) að hrinda á-
hugamálum ykkar í rétt horf.
Adam.
Úr Meðallandi.
Kæra Suðuriand! Pað er nú orðið all
langt síðan þú hefir fengið iínu 1rá mór,
jafnve) þó eg hafl hugsað mér að láta það
ekki dragast svona iengi. I-Infa vaidið því
ýmsar annir og aðburðaleysi, et( eg ætla nú
að bæta það upp og láta þig fá til birting-
ar, það sem héðan er fréttnæmt.
Eg hætti þar við síðast., er gamla „Góa“
var að kveðja land og iýð, með sóiríkum
sumarlegum hlýleika, þó nokkuð væri enn
til sumarmálanna. Einmánuður rann upp
með sama hætti, og byrjaði hann með því
að múgur og margmenni safnaðist saman
á sjávarströndinni, skyldi þar halda uppboð
á hinu strandaða skipi, „Babettu" og góssi
því tilheyrandi. Var þar saman komið
fólk úr Meðallandi og nærliggjandi sveitum,
var það sannefnd „Einmánaðar samkoma",
veður blítt og bjart og lá vel á öllum, en
þá er til verka skyldi taka, kemur skyndi
boði með þá fregn að gufuskip sé að stranda
við eða í Kúðaós. Sýslumaður bregður þeg-
ar við, setur skrifara sinn, Jón Þorsteinsson
fyrir uppboðshaldara, og kveður til fylgdar
nokkra vaska drengi og ríður áleiðis til
hins nýja strands. Getir hann síðan þær
ráðstafanir sem honum virðist nauðsynleg-
ar og snýr aftur til uppboðsins og lýkur því.
Hið nýstrandaða skip hót „Volante" frá
Grimsby. Skipverjar 12 að tölu koniust
siysalaust á land og voru fluttir til bæja.
Skipstjóri sagði sig ekki í strand en talaði
um að létta skipið ef þörf gerðist. Skipið
hafði lent vestan við ósinn, svo nærri
hreppsmörkum, að vafi lék á hvort það til-
heyrði heldur Meðallandi eða Álftaveri.
Mátti sjá að hlutaðeigandi hreppstjórum var
allþungt í skapi þó stiltir væru. Varð þar
ekkert til tiðinda, fyr en 2 dögum síðar
komu þau boð skyndilega, að nú skyldi
tekið til að skipa upp flski og selja jaín-
óðum. Þustu menn á stað og vildu fá
sér í soðið, en þegar til kom var skipið
farið og koiriið á sæ út og höfðu menn ekki
meira af því. Urðu menn allgramir yfir
þessari lognu fregn sem við ekkert hafði
að styðjast nema ranga eftirtekt. Sýnir
þetta eins og margt fleira, hve litið er tak-
andi mark á þó eitthvað sé fullyrt og eins
hitt. hvað misskilningur getur af sér leitt.
Ókunnugt er hvar hviksaga þessi hefir ver-
ið búin til, en i Skaftártungu er hún fyrst
fullvaxta, þaðan barst hún austur á Síðu
og svo suður í Meðalland. Hefir þetta eir;-
att síðan verið nefnt stóra vitleysan eða
lyga-strand.
Góða veðráttán varaði áfram en um pásk-
ana gerði nokkurn snjó, er brátt-tók þó upp
aftur og vorið kom blítt og gróðursælt, að
sönnu í kaldara lagi stundum, grasspretta
mun hafa orðið í meðallagi eða vel það.
Til sláttar var almennt tekið í 12. og 13.
viku sumars. Var þá þurkatíð fyrst en svo
eftir 14. helgina brá til óþurka er vöruðu
í 3 vikur. Gerði þá góðan þerrikafla þar
til nú fyrir hálfum mánuði að gerði stór-
rigningu og deyfutíð svo alt fylti, en þerri-
dagar komu seinni part síðustu viku. í
gær og í nótt var ofsaregn. Heyafli mun
hér tæplega í meðallagi, af því tiðin reynd-
ist svona og sláttur nú á förum. Töður
hröktust talsvert, en það er bót í máli að
margir eiga firningar frá fyrra ári, svo hey-
birgðir eru víst í góðu lagi.
Bráðum kemur kornskerutíminn en hvern-
ig lítur út, með uppskeru er mér lítt kunn-
ugt um.
Garðrækt er hér talsverð og lítur út fyr-
ir að gefi góða uppskeru í þetta sinn. Ætti
sú atvinnugrein að vera betur stunduð en
alment er, þvi nóg er landið og vel fallið
til slíkrar ræktunar víða. Mætti mikið spara
með því kornvörukaup og væri það vissu-
lega mikil framför og vænlegt til þjóðþrifa
að leggja stund á að auka inulenda fram-
leiðslu en minka hin útlendu vörukaup, auk
þess eru garðávextir ljúffeng og nærandi
fæða. Það er vonandi að mönnum fari að
skiljast. að „holt er heima hvað“ og að
ræktun landsins er sá sparisjóður, sem besta
vexti gefur og aldrei er hætt við að verði
gjaldþrota. Það er því í alla staði óhætt
að leggja fé sitt í hann. Ræktun landsins
er líka sá besti vottur um þrek og þol og
andlegt og líkamlegt atgjörvi og fyrsta sporið
til velmegunar og efnalegs sjálfstæðis, en
efnalegt sjálfstæði er undirstaða alls annars
sjálfstæðis. En hér þarf eins og annarstað-
ar samtök sérþekkingu og bætt verkfæri,
handveikfæiin þuifa að víkja fyrir nýjum
vinnuvélum þar sem hestafl má nota, og
þær þurfa menn að kaupa í félagi og nota
í félagj. Bændur þurfa líka að læra með-
ferð jarðvegarins, áburðarins og verkfær-
anna, svo að þeir séu starfi sínu vaxnir.
Væri æskilegt, að þú, kæra Suðurland vild-
ir gefa smábendingar í þá átt.
ISú er haustið þegar komið, hirin mikli
veðravaldur er að færa herbúðir sínar nær
og nær og sýnist stundum albúinn að senda
haglregn yfir landið, en vonandi verður nokk-
•ur timi þangað til umsátur hans byrjar
fyrir alvöru, og verður að nota þann tíma
vel, menn neita allrar orku að draga föng
í bæina, svo mönnum og málleysingjum
sé óhætt þó hann haldi þeim í herkví nokk-
urn tíma og þurfi ekki að bíða tjón af
skeytum hans.
Lítið er hér talað uin landsmál, enda
öðru að sinna um þetta leyti árs, en all-
margt er þó íhuguuarvert í því sambandi
fleira en stórpólitíkin. Kost á sér til þing-
setu fyrir þetta kjördæmi hafa þeir gefið:
Sig. Eggerz sýslumaður og Gísli Sveinsson
cand. jur. Munu þeir báðir hafa hér tals-
vert fylgi. Óskandi væri að kosningadagur-
inn yrði sannur heilladagur fyrir land og
lýð. Mér virðist þessir tímar svo alvarleg-
ir og jafnframt hættulegir, að fuil ástæða
sé' til þó menn séu áhyggjufullir, væntan-
legir þingmerm eiga úr svo miklum vanda
að ráða, á margvíslegan hátt, að það er
fyllsta þöif að til þess veljist vitrir og vand-
aðir menn, sem bæði hafa vit og vilja tii
að hafna hinu illa en velja hið góða, og
finni til þeirrar ábyrgðar, sem áþeimhvíl-
ir. Og kjósendur hafa hér sinnar ábyrgð-
ar að- gæta í vali fulltrúa sinna. Þeir þurfa
að biðja hver íyrir öðrum og fyrir sjálfum
sér, og þeir þurfa og eiga að biðja Guð að
styrkja fulltrúana og gefa þeim hyggindi
til að setja landi lög, sem heillavænleg
reynast. Hér þarf margs að gæta sem
mikilsvert er. Má þar meðal annars neína.