Suðurland - 27.06.1913, Blaðsíða 1

SUÐURLAND
IV. árg.

• Snðurla 11 d
• kemur út einu siuui i viku, á
0 laugardögum. Argangurinn kost-
• ar 3 krónur, orlendis 4 kr.
• Ritstj J ó n J ó n a t a n s s o n á
S Asgautsstöðum.
• ínnheimtumenn Suðurlands eru
• hér á Eyrarbakka: skósmiður
^ Guðm. Ebenezerson og
® verzlm. J ó n A s bj ö r n s s o u (við
• verzl. Einarshöfn). I Reykjavík
S Ólafur Gíslason verslm. í
Liverpool
Auglýsingar sendist í prent
smiðju Suðurlands, og kosta:
kr. 1,50 fyrir þuml. á fyrstu síðu,
en 1,25 á hinum.
•••••••••••••#>.. -*••••••«
Launahækkunarfrumvörpin.
Hvort frumvörp þessi ei u iuörg eða
fá eða aðeins eitt, má hamingjan
vita, en liitt er mi víst oiðið, að það
er ekkert smáræði sem fram á er
farið, því 25 eru embættin sem launa
hækkunin á að ná til.
Ástæða stjórnarinnar fyrir þessari
launahækkun kvað vera sú að lífs
nauðsynjar hafi stigið svo mjög í
verði siðustu árin. Þetta er að vísu
rétt, en hitt er jafnframt, víst, að ef
hækka ætti launin af þessari ástæðu,
þá yrði að sjálfsögðu að byrja á lægst
launuðu embættunum, því þeir sem
þeim embættum Þjóna, hljóta þó oft-
ast að eiga örðugra með að geta
framfleytt sór og sínu skylduliði á
launum sínum en þeir sem sitja í best
launuðu embættunum. En eftir þvi
sem Suðurland jieflr fengið fregnir af,
þá eru það síst lægst launuðu eni-
bættin sem stjórnin ber fyiir brjósti,
en einmitt hæst launuðu embættin,
þar sem launin eru frá 3—6000 kr.
Að vísu er nokkrum lágt launuðum
embættum lofað að fljóta með, on
það kemur skýrt fram, að á þessari
ástasðu som stjórnin ber fyrir sig,
getur launahækkunin ekki verið bygð,
því ef svo ætti að vera, þá er „byrj
að á öfugum enda“.
Þegar um það er að ræða að hækka
laun embættismanna, or að vísu á
fleira að líta en launaupphæðina. J.aun
þó lág séu geta verið fullsæmileg
þegar litið er á það starf sem heimt-
að er af þeim er embættinu gegnir.
Munuiinn er mikill á því embætti sem
sk'lyrðislaust heimtar alla starfskrafta
mannsins, og hinu, sem ekki er uni
fangsmeiia en svo, að embættismað-
uiinn er litið bundinn af starflnu og
getui stundað ýmiskonar atvinnu
aðra. Pessv egna getur oft vei ið ástæðu
laust að hækka launin þó lág séu, en
Þó er það óefað, að fremur eru það
iáglaunuðu embæltin er sanngjarnt
væri að hækka.
En 'angflost embættislaun þau 6i-
stjórnin nú vifl hækka, eru fullsæmi
leg eins pg þau eru, og um sum þeina
væii kanske okki úr vegi að athuga
Alþýðublað og atvinnumála
Eyrarbakka 27. júní 1913.
Nr. 3.
nánar, hvort st.aiflð sem innt er af
hendi i þessum embættum, er í raun
og veru svo mikils virði fyrir þióð
ina, að tilvinnnndi sé fyrir hana að
greiða þessi laun sem embættunum
fylgja nú, hvað þá hærri.
Sú eina launahækkun sem komið
gæti til mála að sinni, er að hækka
þau lægri embættislaun, sem eru
ósanngjarnlega lág í samanburði við
önnur, bæta úr misrétti. En jafnvel
slikar launahækkanir getur þó ekki
komið til mála að gera fyr en stjórn
og þing er búið *ið sinna almennum
og eindregnum kröfum þjóðarinnar í
efliriaunamálinu.
Þessvegna eru þessar launahækk-
anir stjórnarinnar, hvað sem öðru
liður, ótímabærar að þessu sinni.
Og ennfremur væri brýn nauðsyn
á að athuga rækilega hvort ekki væri
unt að gera þær launahækkanir, er
sanngjaiBar og réttmætai kynnu að
þykja, án aukinna útgjalda fyrir land
sjóð, með því að fækka embættum,
leggja niður ýms embætt.i og land-
sjóðslaunaðar stöður, sem nú eru til,
en vafasamt er að t.itvinnandi sé fyr-
ir þjóðina að halda við.
Embættismannafjöldinn ersvogeysi-
mikiil á þessu fámenna landi, að til
vandiæða horfir, og fyllsta ástæða er
til að taka til rækilegrar íhugunar
hvorl. ekki er hægt að fækka á fóðr-
unum dálít.ið. Pá yrði hægara að
launa sæmilega þau embættin sem
óhjákvæmileg eru. Og þetta hefði
nauðsynlega þurft að taka til athug-
unar áður en farið var að fara fram
á að liækka launin.
Annars er ekki vert að fara frek-
ar útí þetta mál að sinni, mtðan
þessi launahækkunarfrumvörp st.jórn-
aiinnar eru ekki kunn orðin, enda
mun þess nú skamt að bíða héðanaf.
Búnaðarsamband Suðurlands.
Aðalfundur 1913
Aðalfundur Búnaðarsamband Suð-
urlands var haidinn að Þjórsártúni
laugardaginn 21. þ. m.
Á fundinum voru mættir fulltrúar
frá þessum búnaðarfélögum:
Ör Vest.ur-Skaftafellssýslu
Búnaðarfélögum Kii kjubæjar og
Hvammshreppa.
Úr Rangárvallasýslu
Búnaðarfél. Austur Eyjafjalla, Hvol-
hrepps og Landmanna, (fulltrúi bún-
aðarfélags Holta og Ásahrepps hafði
tilkynt forföll.)
Úr Áinessýslu
Búnaðarfól. Hrunamanna, Biskups-
tungna, Laugardals, Grímsness, Ölfus,
Sandvíkur, Hraungerðis, Stokkseyrar,
Gaulverjabæjar, Villingaholtsog Skeiða-
lneppa.
Enrifremur mætti á fundinum íull
trúi Árnessýslu, Eggert Benidikttsson
hréppstj. í Laugardælum, (kosinn af
sýslunefnd). Auk þessara fulltrúa
voru og stjórnarnefndarmennirnir nú
allir mættir.
Helstu fundarmá) voru þessi:
i. Reikningar.
J.agðir fram endurskoðaðir reikn
ingar Sambandsins fyrir síðastliðið
ár. Höfðu endurskoðendur ekki haft
neitt við þá að athuga, voru þeir
samþyktir í einu hljóði.
(Jafnaðarupphæð reikningsins var
rúm 3000 kr. Eignir Sambandsins
í hestum og verkfætum voru við ný-
ár rúml. 1000 kr. Byrjað á stofnun
varasjóðs, lagt í hann árið 1912 kr.
80,00).
2. Störf Sambandsins árið 1912.
Formaður skýrði frá störfunum,
höfðu þau verið framkvæmd eftir því
sem við varð komið, samkvæmt álykt
unum aðalfundar í fyrra. Aðalstörfln
höfðu verið þessi:
a. Leiðbeiningarsiarfsemi samfara
mælingu jarðabóta. Þessari starfsemi
hafði enn ekki orðið við komið í
Vestur Skaftafellssýslu, með því sýslu-
nefnd þar hafði ekki viljað fara eftir
tillögum Sambandsins um mælinga-
mennina.
Þeir skoðunarmenn jarðabóta sem
Sambandið heflr i sinni þjónustu, hafa
jafnframt því að skoða og mæla jarða-
bætur vei't ýmsar leiðbeiningar í jarð
rækt, einkuin hirðing og notkun áburð-
ar, gert rninni háttar hallamælingar,
leiðbeint um vatnsleiðslur o. s. frv.
b. SáðsUttusýnisreitir. Á aðaifundi
í fyrra hafði verið ákveðið að koma
upp innan hvers bún iðarfélags í Sam
bandinu 1 slíkum reit, reitstærðin 1
dagslátta. Undirbúnir í fyrra 9 reit-
ir — heifaðir og sáð í þá höfrum —
grasfræi sáð í þessa reiti nú í vor,
leggur Sambandið til grasfræið ókeyp
is (25 pd. í hvern reit).
c. Plcegingakensla. Hún hafði að
þessu sinni farið fram aðeins hjá 3
félögum, íleiri ekki óskað eftir henni —
áður lokið einni umfeið með kenslu
þessa hjá öllum félögum innan Sam-
bandsins.
d. Leiðbeinivg i vélanotkun. Leið-
beining þessi var veitt með því móti
að Sambandið hafði falið vissum
mönnum : í Skaftafellssýslu l, í Rang-
árvallasýslu 2 og í Árnessýslu 1 að
sofj.i saman sláf.tuvélar fyrir þá sem
þær keypt.u, og jafuframt veita leið
beiningar um notkun vélanna. Hafði
það greitt. þessum mönnum 3 kr. fyr-
ir hverja vél, en tilutaðoigendur önn
uðust borgun að öðru leyti. En í
Arnessýslu var þetta gert að öliu
leyti á kostnað Sambandsins að þessu
sinni, með því að leiðbeining í véla-
notkun hafði áður farið fram í hin
um sýslunum báðum í tvð sunmr
ókeypis, en litið í Arnessýslu. — 35
sláttuvélar höfðu bætst við í fyrra á
Sambandssvæðinu, 3 rakstrarvélar og
20—30 brýningaráhöld. Alls eru
sláttuvélarnar hér austanfjalls um
100 og fjölgar enn að mun í sumar.
e. Verðlaun fyrir góða hirðing áburð•
ar höfðu veitt verið nú í fyrsta sinn
samkvæmt ályktun aðalfundar í fyrra.
Yerðlaunin voru veitt 8 mönnum, 25
kr. hverjum, og greiðast þau í verk-
færum.
Um starfsemi Sambandssins á ár-
inu sem leið urðu litlar umræður.
Fulltrúarnir úr Skaftafellssýslu kvört-
uðu um að engin leiðbeiningastaif
semi frá Sambandinu hefði farið þar
fram í fyrra, og óskuðu að úr yrði
bætt. Stjórnarnefnd bar fyrir sig
ágreining þann er verið hafði milli
hennar og sýslunefndarinnar, en við-
urkendi að gera yrði tilraun til að
koma þessari starfsemi þar á eigi
að síður, en tjáði sig hafa viljað bíða
fundarályktunar um það mál. Uiðu
allmiklar umræður um þetta, og að
lokum samþykt að Sambandið tæki
upp þessa staifsemi í Vestur-Skafta-
fellssýslu nú í sumar hjá þeim félög-
um, er þess óskuðu.
Þá lagði formaður fram tillögu
st.jórnarnefndar um starfsemi Sam-
bandsins næsta ár, en þær eru þess-
ar:
1. Plægingakenslu verði haldið
áfram á næsta ári með sama sniði
og var í fyrra. Gert ráð fyrir 3
kensluskeiðum.
2. Sýnisreitir þeir 9 að tölu, sem
teknir hafa verið upp á þessu ári
verði fullgerðir á næsta ári og teknir
upp alt að 8 reitir í viðbót.
3. Leiðbeining í vélanotkun haldið
áfram með sarna fyrirkomulagi og i
fyrra.
4. Sambandið*’táði í þjónustu sína
á næsta ári, um vortímann, sérfróð-
an mann, er fari um milli búnaðar
félaganna og veití verklegar og miinn-
legar leiðbeiningar í garðrækt.
5. Leiðbeiningastarfinu haldið á-
fram í þeim sýslum sem það vilja
nota.
Um þessar tillögur urðu talsverðar
umiæður, einkum þó um 4 tillöguna.
Voru skoðanir skiftar bæði um þörf-
ina á slíkum leiðbeiningum, getu Sam-
bandsins til að taka þær að sér og
tökin á að koma þeim svo fyrir að
verulegt gagn yrði að. Urðu þau
úrslitin að lokum, að fundurinn vildi
ekki aðhyllast uppástungu stjórnar-
nefndar um sérstakan mann t.il þessa
slarfs, en samþykti aftur á móti að
fela þeim mönnum, er hefðu á hendi
jarðabótamælingu og leiðbeiningastarf-
ið, að veita leiðbeiningar í garðiækt
eftir því sem við yrði komið.
Að öðru leyti voru tillðgur stjóin-
arnefndar samþyktar óbreyttar og
sömuleiðis fjárhagsáætlun sú,er stjóin-
arnefnd lagði fram í sainbandi vjð
tillögur þessar. Það fé sem stjórn-
arnefnd hifði áætlað til sérstakra leið-