Suðurland - 02.08.1913, Blaðsíða 2

30
SUÐURLAND
manna sinna, sem varpað heflr frægð-
arljóma yfir hið gríska nafn og hafið
Grikkland upp í hetjuminningarnar og
getið því sógufiægð, sem þá er hún var
mest, ekkert tilspara til að fá góðan
árangur af þessu stríði, sem á að
fullkomna og staðfesta hið hesta lausn
arverk. Og þessari baráttu fylgir
blessun drottins, eins og hinni fyrri,
og eg ákalla hann um náð. Grikk-
land hið mikla lifi! Gríska þjóðin
lifi!
Gefið út í Baizar þann 20. júní
(3. júlí) 1913.
Konstantín Rex.
(Lausl. þýtt eftir „Riget".)
Þakklátssemi!
„Verkmannablað“ið, sem út er far-
ið að koma í Reykjavík, flytur þá
kenningu, að þakklátssemi sé léleg-
asta dygðín, og beri vott um skriðdýrs-
hátt, og hefirþað þessa speki eftir ensk-
um manni.
Allir menn, með heilbrigða hugsun,
sjá fljótt og finna hvílík fjarstæða og
erkivitleysa þetta er, vita að þakkláts-
semi er ijós vottur prúðmensku og
kurteisi. Þakklátssemin er því sjálf-
sögð dygð hjá hverri siðaðri þjóð.
En blaðið hefir orðið alvarlega
„snortið" af þessari kenningu sinni,
t. d. hefir einn maður af sérlega mik-
illi ósérplægni og áhuga reynt að út-
breiða blaðið hér á Eyrarbakka, aug-
Jýst það á sinn kostnað í Suðurlandi
og ritað þar greinarkorn um stefnu
blaðsins til þess að kynna það. „Verk-
mannablað“ið gat, hengt hattinn sinn*
á einhverjar smávillur, sem það taldi
standa í téðu greinarkorni, flestar
nauðaómerkilegar þó, og í stað þess
að gera hlýlegar athugasemdir við það
sem þuríti (ef nokkuð var), þá setti
það kuldalegan skæting úr sér til
mannsins — það voru þakkirnar sem
hann fékk.
Birst hafa og í blaðinu greinar,
sem heita „Tryggvasenna". Er þar
andmæJt greinum frá Tryggva Gunn-
arssyni, sem hann skrifaði í Lögréttu
í vor.
í*að er nú í sjálfu sér ekkert at-
hugavert við það, þó andmælt sé
greinum. Slíkt er heilbrigt. En þjóð-
in á heimting á því, finst mér, að
það sé gert á sómasamlegan hátt.
Þessi „Tryggvasenna" er þrungin af
svo stækri fyrirlitningu og blátt áfram
ókurteisi í garð þessa aldurhnigna
mikilmennis, að slíkt er hreint dæma-
laust. Og þó Tryggva kunni eitt-
hvað að greina á við verkamenn í
Reykjavík, þá ætti öllum að vera
það Jjóst, að hann vill verkamönnum
landsins alt hið besta, eins og hann
vili Jandinu alt hið besta. Tvo menn
getur greint á um Jeiðir, þó báðir
vilji vel. Svo er um Tryggva og
verkmannafélagið „Dagsbrún". Og
þá ríður á að hvorirtveggja kunni að
virða mennina, hugsjónina sameigin
legu, sem á bak við stendur hjá báðum.
Hver hefir stuðlað fremur að því
á síðari hluta fyrri aldar, og það sem
af er þessari, að islenskir verkamenn
fengju vinnu, en Tryggvi Gunnarsson ?
Hefir h ann ekki verið lífið og sálin í
ýmsum stórtækum atvinnufyrirtækj-
um til lands og sjávar? Hversu oft
hafa ekki fátækir verkamenn í Reykja-
vík fengið atvinnu fyrir tillögur hans
og framkvæmdir í bæjarstjórninni ?
Studdi hann ekki fátæka prentara, sem
voru áð koma sér upp sjálfstæðri
vinnustofu í Reykjavík.
Þessar og fleiri líkar spurningar
mætti leggja fyrir verkmenn í Reykja-
víkurbæ og út um alt land.
Eru þetta launin sem Tryggvi fær
hjá verkalýðnum?
Eg sé að „Yermannablað“ið er að
raupa af því að það sé mikið keypt
í Reykjavík.
Jæja, verkamenn góðir! Þá hafið
þið í höndum ykkargreinina „Tryggva-
senna“. Athugið hana vel og and-
ann sem hún er skrifuð í. Rennið
svo augunum yfir lífsstarf þessa ald-
urhnigna manns, sjáið hvað fyrir
hans dugnað er framkvæmt í þessu
landi og í bæjarfélagi Reykjavíkur,
og eg er sannfærður um að þið fáið
megnasta ógeð á „Tryggvasennu" og
því, að nokkurt blað, sem gerir kröfu
til þess að heita heiðarlegt blað, skuli
flytja svo óhræsislega skrifuð mót-
mæli.
Tryggvi Gunnarsson er einn af
þeim fáu fyrirliðum þessárar þjóðar,
sem hefir starfað, ekki aðeins í orði,
heldur og í verki. Og á hann það
manna sístskilið, hvorkisem „Tryggvi
Gunnarsson" né heldur som „bæjar-
fulltrúi" Reykjavíkur, að hann sé svo
óhræsislega óvirtur, sem gert er í
téðri „Tryggvasennu". —
En þegar þakklæti er lélegasta dygð-
in, þá er vanþakklætið auðvitað mesta
dygðin. Eða hvað? —
VerJcamaður.
ÆlóóGaéió í SalóniRi.
Það var skýrt frá því í vetur, að
Grikkir og Búlgararar í sameiningu
hefðu tekið Saloniki. Síðan hafa báð
ar þjóðirnar haft þar nokkurt setu
lið, með því þær ætluðu sér báðar
borgina þegar skiftin yrðu gerð.
Nú þegar ófriðurinn gaus upp milli
sambandsþjóðanna, þá létu Grikkir
það vera sitt hið fyrsta að reka
Búlgara úr borginni. Peir vildu nauð-
ugir fara og leiluðu sér hælis í svo-
nefndu Sofíumusteri (moskee). Þegar
þeir sáu Grikki umkringja musterið,
þá beiddust þeir friðar og létust
mundu vikja.burt. En er Grikkjum
þótti það dragast, þá réðust þeir inn
í húsið. En þegar þar kom þá hófu
Búlgarar grimdarskothríð á móti
þeim. Grikkir beiddust ekki vægðar,
en drápu hvern einasta Búlgara sem
þeir náðu í.
Á öðrurn stað höfðu Búlgarar tek-
ið sér aðsetur í kvennaskólahúsi.
Þar dundi skothríðin frá báðum hlið
um jafnt, þangað til Grikkir fengu
sér fallbyssu og skutu af henni
vægðarlaust uns Búlgarar beidd-
ust vægðar. Þeir voru svo her-
teknir.
Nú er búið að cyða öllu liði Búlg-
ara í Saloniki.
Óþarfa launahækkanir
og1 eyðsla úr landsjóði.
Jámbraut austur.
Suðurland á þakkir skilið fyrir að
hafaritað á móti launaviðbótum handa
best launuðu embættismönnum lands-
ins. Bes^ var þörf, því að landstjórn-
in hefir lagt fyrir alþingi nokkur laga-
frumvörp í þá átt og um stofnun
nýrra embætta.
Ef alþingi samþykkir þetta, veldur
það langt yfir 40,000 kr. árlegum
útgjöldum fyrir landssjóð, en landið
fær eigi neitt verulegt eða betri vinnu
fyrir þetta. Bað er 40,000 kr. árlegt
tap fyrir þjóðfélagið.
Embættismenn þeir, sem hér eiga
hlut að máli, eru misjafnir; sumir
þeirra eru dágóðir embættismenn en
sumir ekki, og sumir alveg bráðónýt-
ir, sem alls ekki hafa verðskuldað að
komast í þá stöðu sem þeir eru í.
Ef þetta verður samþykt á alþingi,
munu margir aðrir embættismenn
koma til næsta alþingis og heimta
launaviðbót, og þá getur þetta kostað
landið 80,000 kr. á ári eða meira.
Vér öfundum embættismennina alls
ekki af launum þeirra, en vér verðum
að kre/jast ]iess af alþingi, að ]>að
fresti þessu máli og bœti fyrst atvinnu-
vegina og fjárhag landsins, áður en það
fer að auka laun þeirra, sem mest
hafa.
Fjárlagafrumvarpið sýnir að fjár-
hagurinn er eigi svo glæsilegur, að
slíkt sé forsvaranlegt. Þótt með tekj-
um séu taldar afborganir af útlánum
viðlagasjóðs 116,000 kr. og væntanl.
útdregin bankavaxtabréf 40,000 kr.
samtals 156,000 kr., er þó tekjuaf-
gangur aðeins 75,586 kr. Það er
með öðrum orðum yfir 80,000 kr.
tekjuhal li!
Sumt mætti spara sem sett er á fjár-
lagafrumvarpið, t. a. m. 1200 kr.
skáldlaun til Borsteins Erlingssonar,
sem aldrei hefir gert neitt öll þau
ár, sem hann hefir haft skáldastyrk,
eða 2500 kr. á ári til Hannesar for-
steinssonar til að semja æflsðgur!!
Hann hefir ritað æflsögu Benedikts
Sveinssonar í Andvara, lökustu æfi
söguna sem komið hefir i því tíma-
riti. Ef hér væri farið eftir verðleik-
um og réttlæti, væri ómögulegt að
veita honum meira en tvö til fimm
hundruð krónur; auk þess hefir hann
embætti. .
Fleira mætti nefna, en vér látum
þetta nægja að sinni. En vér skatt-
gjaldendur verðum að krefjast þess
af þingi, að það fari vel með fé lands
ins.
Vér skorum því á alþingi að láta
járnbrautarmálið sitja fyrir öllum
launahækkunum og ónýtum og rang-
látum fjárveitingum í ár. Bað er
eitthvert hið mesta framfaramál og
nauðsynjamál, sem hér er um að
ræða, og það eru öll líkindi til að
það muni ekki þurfa að kosta lands-
sjóð meira á ári að leggja járnbraut
austur að Þjórsá, en nemur launa
hækkunum þeim og óþarfa og ónytj
unga fjárveitingum þeim, sem farið
er fram á.
Alþingismenn! Látiðekkiþáskömm
spyrjast af þingi, að launahækkanirn-
ar verði látnar sitja 1 fyrinúmi fyrir
járnbrautarmálinu.
Bætið fyist samgöngur og bjarg-
ræðisvegi landsins og efnahag. Þegar
það er gert, er timi kominn til að
bæta laun embættismannanna en fyr
ekki.
Einn af gjaldendum landsjóðs.
* »
«
Atlis.
Grein þessi barst blaðinu eftir að
launahækkunarfrumvörpin voru fall-
in.
Hvita þrælasalan.
Eitt af stóru mannfélagsmeinunum
nú á dögum, er sala „hvítra þræla".
í Ameríku er hún orðin að plágu og
margir af stjórnmálamönnum Banda-
ríkjanna beita sér fyrir að fá hana
afnumda. Einna fremstur í þeirra
hóp er Taft fyrrum forseti, og varð
honum mikið ágengt á stjórnarárum
sínum. En þrælakaupmennirnir gef-
ast ekki upp að heldur. fegar þrengt
er að þeirn heima, þá færa þeir sig
austur yfir hafið og gera kaupin þar
með ýmsum ráðum. Flestir þykjast
þeir vera „agentar" til að útvega
vinnufólk vestur og bjóða oft góð
kjör, en svo þegar vestur kemur, þá
stilla þeir svo til að engum vörnum
vorði komið við. Stundum látast þeir
vera trúboðar, helst af mormóna-
flokki, og ýmsum öðrum brögðum
beita þeir.
Pessi ófögnuður er orðinn svo magn-
aður í mörgum löndum Norðurálf-
unnar, að ýmsir mannvinir hafa risið
upp og myndað félög í ýmsum lönd-
um til að sporna við honum.
Fyrir tveimur árum var stofnað
eitt slíkt félag, sem nær yfir Þýska-
land, Bretlandseyjar og Danmörk. Því
hefir orðið allmikið ágengt og hefir
hepnast að afhjúpa suma fantana.
Mörg slík félög eru til í ýmsum öðr-
um löndum, því menn hafa þóst
verða þess varir við nánari rannsókn,
að þrælakaupmenn læðast um allar
bygðir í flestum eða jafnvel í öllum
löndum Norðurálfunnar, mest þó þar
sem löggæslan er minst, eins og t. d.
á Balkanskaganum.
Fyrir rúmum mánuði átlu þessi
félög fulltrúaþing í Lundúnum. Var
þar borið upp frumvarp um að koma
á lögum um að hýða skyldi þræla-
salana. Bað var Arthur Lee, þing-
maður frá Hampstead, sem mælti
mest með því. Skoraði hann á full-
trúana frá öðrum löndum að berjast
fyiir þessu heima fyrir. Hann sagði,
að síðan þessi regla var upptekin á
Englandi, mætti segja að þrælasal-
arnir væru horfnir þaðan.
Ennfremur hélt hann því fram, að
óumflýanlegt. væri að koma á alþjóð-
legum reglum til útrýmingar ófögn-
uðinum, svo að þi ælasalarnir létu
sér skiljast það, að þeir væru um
allan heim taldir óþrifagerlar mann-
kynsins.
Enginn fulltrúi var þarna frá ís-
landi, sem ekki var heldur von, því
það hefir víst aldrei verið aðgætt
hvort þessir herrar koma hingað.
Mundi það vera alveg óhugsandi að
einhver kynni að hafa ferðast hér um
í sauðargæru, eins og alltítt er í öðr-