Suðurland - 29.08.1914, Blaðsíða 1

SUÐURLAND
Alþýðublað og atvinnumála
V. árg.
Eyrarbakka 29. ágúst 1914.
Nr.
9.
Ófriðurinn.
Fréttii' af ófriðinura hefir Suðurland flutt til 13. þ. m.
Daglega koma fregnir af þeim sorglega hildarleik og verður af þeim
skeytum að eins ráðið að mönnum er slátrað eins og fé, og barist af beggja
hálfu af miklum móð og harðfengi og má ekki á milli sjá.
Landamæri Þýskalands og Frakklands eru eitt eldhaf frá Sviss yfir
Belgiu til Hollands. Fegar barist er á svo löngu svæði gefur að skilja að
einum vegnar betur á þessum stað, en verður að láta undan síga annar-
staðar.
Þjóðverjar eru eftir nýjustu fregnum komnir inn fyrir landamæri
Frakklands hjá borginni Nancy, er það óvíggirt borg. Má nærri geta hver
afdrif hennar verða. Frakkar eru aftur á móti innanvert við landamærin í
Elsass og hafa tekið þar fleiri borgir og vígi.
Þjóðverjar sækja harðast fram í' Belgíu og hafa nú tekið borgirnar
Luttich, Brussel og Namur herskildi og krefjast 250 miljóna til lausnar
borgunum af Belgjum. Þó kváðu vígin umhverfis borgirnar Lftttich og
Namur ótekin enn.
S. d. 5 skip springa fyrir utan Tyne.
S. d. Bretar skjóta í kaf hið stóra Þýska milliferðaskip „Kaiser
Wilhelm der Grosse“ við Afrikustrendur.
Japanar hafa sagt P’jóðverjurn stríð á hendur og skipað þeim rheim
með öll sín skip austan að og þegar byrjað að skjóta á Tsingtan hafnarbæ
í nýlendu Þjóðverja í Kína.
Fýski Krónprinsinn liggur særður í sjúkrahúsi í Arx la Chapella.
Franz Jósep Austurríkiskeisari liggur fárveikur.
Pius páfi X. andaðis 21. þ. m., svo nU er höfuðlaus her í þeim
herbUðum. Skömmu áður en hann dó sendi hann Vilhjálmi Þýskalands-
keisara skjal mikið, þar sem hann mótmælti harðlega að árásir séu gerðar á
hlutlaus ríki.
Yfirforingi breska hersins, Sir John Fruns er kominn til Paris og
er tekið með miklum fögnuði.
Frakkar hafa lánað Belgjum 10 milljónír £.
28. ágúst.
Bretar kalla heim herlið sitt frá Indlandi.
Flotalið Fjóðverja við Helgoland gerði árás á einhvern hluta breska
flotans í gær. Bretar söktu tveim beitiskipum og 2 tundurspillum fyrir
Fjóðverjum, en mistu ekkert af sínum skipum og voru þau eftir atvikum
lítið skemd.
Vörn Belgja og hugprýði er hvervetna mjög rómuð, og þó þeir hafi
verið ofurliði bornir, hefir frumhlaup Fjóðverja orðið þeim að miklum mun
a^iaicv oii pa heflr öraÖ fyrir i upphafl óíriðarins. Pegar þeir fótum tróðu
viðurkent hlutleysi þeirra og óðu inn á Belgi eins og grimmir hundar, hafa
þeir ekki búist við jafn skörpu viðnámi frá þeirra hendi. Nú hafa Englend*
ingar sett lið á land í Belgíu og áttu vopnaviðskifti við Þjóðverja 25. þ. m.
við Mons og héldu velli. Frakkar eru og komnir með mikið lið til hjálpar
Þingið í sumar.
Afrekin.
Belgjum.
Pjóðverjar eiga í fieiri horn að líta. A austur landamærin drepur
Rússinn ekki einungis á dyr heldur býður sjálfum sér inn, veður inn á
Austur Prússiand og fer heldur snúðugt. Þar er lið Þjóðverja að miklum
mun þunnskipaðra. Lítur út fyrir að Pjóðverjar hafl í snarkasti ætlað að
brenna alt og bræla, fyrst að vestan og geyma sér Rússann þangað til á
eftir, og hafa þeim megin aðeins myndarlegt varnarlið og treyst á her
Austurríkismanna, sem virðist eiga fult í fangi með Serba, svo nú virðist
fremur sókn en vörn af Serba hendi, enda eru Svartfellingar gengnir í lið
með Serbum.
Síðustu fregnir segja Rússaher kominn að Weichelfljóti og sestan
um Kóningsberg, sem er ramgirtur kastalabær við Eystrasalt. Meiga nú
Rjóðverjar gæta sín að láta ekki Rússan bita af sér limi, þeir kváðu lystug-
ir vera og meltingaríærin i góðu standi. Niculaus stórfursti stýrir liði
Rússa.
Ýmislegt af ófriðnum.
Frakkar hafa eyðilagt flota Austurríkis í Adriahafi.
Bretar hafa tekið 600 togara til að slæða upp tundurdufi Rjóðverja,
sem morra í hálfu kafi viðsvega í Norðursjónum og orðið hafa fjölda skipa,
ýmsra þjóða að grandi.
Hið sameinaða gufuskipafélag misti nýlega tvö af sínum stærri skip-
um Maryland og Broberg.
27. þ. m. mistu Norðmenn eitt, skip.
Sama dag. „Skúli fógeti" togari Alliance félagsins í Reykjavík var
öýbúinn að selja afla sinn í Englandi fyrir 747 £ hélt heimleiðis í fyrradag
°8 sprakk úti fyrir New Castle. 4 hásetar drukknuðu, hinir komust af (3
Þeirra meiddir).
Eins og vikið var á í síðasta blaði
voru mál þau er þingið í sumar af-
greiddi flest snrávægileg en ekki skorti
málafjöldann, heldur en vant er.
Stjórnin lagði 15 frumvörp fyrir
þingið. En þingmenn bættu ríflega
við. Urðu þingmannaftumvórpin 70
talsins og má það álitlegt heita á
einu aukaþíngi. Flest voru frumvörp
þessi lítisverð, og hefðu gjarnan mátt
biða. Og undarlegur siður er það að
fleygja inn á aukaþing sem átti að
eiga og gat átt skamma setu, öllum
þessum frumvarpagrúa. Yitanlegt að
ekki yrði afgreidd sæmilega. En
þessi frumvarpaflutuingssótt þing-
manna sumra virðist með öllu ólækn
andi.
Af þessum 85 frumvörpum sem
fyrir þinginu lágu hafa 44 orðið að
lögum. 11 hafa verið tekin aftur.
22 feld og 8 ekki útrædd.
Þingsályktunartillögur hafa verið
samþykktar 22 og afgreiddar til ráð
herra. Eru sumar þeirra þaríar, eða
að minnsta kosti „gerðar í góðri
meiningu". En litill árangur hefir
oft orðið af slikum tillögum, enda
hefir þingið þá stundum gengið lin»
lega eftir; og sumar tillögurnar hafa
verið gleymdar á næsta þingi eftir
að þær voru samþykktar.
Rá hafa verið samþykktar 7 þings-
ályktunartillögur, sem eicki hafa ver-
ið afgreiddar til stjórnaniinar. —
Petta eru nú afrekin rð vöxtunum,
þegar litið er á málafjeldann, og
skiftir það minnstu í sjálfu sér, það
er innihaldið sem alt yeltur á. Suð-
urland hefir áður minnst á nokkur
frumvörp, og mun smásaman geta
þeirra laga er því þykir þess verð, en
ekki þykir því taka að leita að hverju
smástrái í þessu þingmoði. —
Aðalmál þessa þings stjórnarskrár-
málið nrun ekki hafa eytt miklu af
tíma þingsins, enda mun það hafa
verið trygt. þegar í þingbyrjun að
frumvarpið yrði samþykkt óbreytt
enda var svo gert, og um fyrirvar-
ann var ekki lengi deilt.
Stjórnarskrár og fánamál hafa þó
á þinginu fengið skaplega afgreiðslu,
og sem reyndar hefði getað fengist á
skemmri tíma.
Aðgerðir þingsins út af ófriðnum
nrunu „eftir atvikum" mega teljast
viðunandi. —
Sumum finnst altaf ástæða til að
skamma þingið fyrir allar gerðir þess
í heild sinni, og mun þeim sem þess-
um sið fylgja finnast fátt um þingið
i sumar. Og ekki er því að neita að
sitthvað hefir gerst á þingi þessu sem
ástæða er til að víta, telst þar til
fyrst og fremst meðferð þingsins á
fjáraukalögunum. Á hinn bóginn
heflr þar ýmislegt komið fram er í
rétta átt stefnir, og til umbóta, verð-
ur reikningurinn varla gerður upp í
fljótu bragði, mun Suðurland gera
það svona smámsaman eftir því sem
því vinnst tími til.
Landsi mastöðvar nýjar eru opn-
aðar í Holti uudir Eyjayöllum og í
Vík í Mýrdal.