Verkamaðurinn - 20.12.1928, Blaðsíða 1

9ERHÍIMOOURIHH
Útgefandi: VerHlýössamband Noröurlands.
XI. árg. | Akureyri, Fimtudaginn 20. Desember 1928. I 103. tbl.
„Sá sterkastt.
Eins og getið var um í blaðinu á
Þriðjudaginn var, eru »Munkarnir«
út af dagskrá hjá Leikfélaginu, en
nýr leikur kominn í staðinn. Var
hann sýndur fjórum sinnum yfir sl.
helgi.
Efni þessa leiks er ekki sótt langt
aftur í tímann, og er hið sama og í
mörgum nútíma Bio-myndum. Það
heldur því ekki áhorfendunum í
»stemningu«, en meðferð leikend-
anna á hlutverkum og útbúnaður á
leiksviði, verður að gefa — og gef-
ur — leiknum gildi og áhrif. Hefir
öllum, sem hér giga hlut að máli
tekist sérlega vel, svo ýmsir láta svo
um mælt að svo ja/ngóður leikur
hafi eigi sést hér fyr. Máske ekki
héi á landi.
Persónur leiksins eru fiinm. Höf-
uðpersónuna, Gerhardt Klenow
professor, leikur Haraldur Björns-
son af ómengaðri list. Hefir Har-
aldur aldrei sýnt hér jafn ágætan
leik; fer um það saman dómur allra
er eg hefi átt tal við, og eru þó
dómar manna oftast margskonar
um þessa hluti, eigi síður en um
annað.
Agneta, fyrst fósturdóttur og síð-
ar konu Klenows, leikur ungfrú
Þuríður Stefánsdóttir. Er það í
fyrsta sinn er hún sýnir sig í stóru
hiutverki hér á leiksviði og fer
prýðilega af stað. Er leikur hennar
alt í senn, fastur, eðlilegur og fag-
ur, svo hún er og verður uppáhald
áhorfenda frá því hún fyrst sýnir
sig sern æskuglatt eftirlætisbarn,
þar til hún hnígur í valinn í enda
leiksins.
Erik Wedel, ungur listamaður og
elskhugiAgnetar, er leikinn afÁgúst
Kvaran. Er leikur hans ákveðinn
og fastur, en ekki eins fagur og
æskilegt væri. Virðist svo sem hann
sé óþarflega fjarskalegur í ást sinni,
og hreyfingar hans sumar ekki eins
unglegar og maður hefði óskað
eftir.
Forsberg vínsala, föður Agnetar,
leikur Árni Ólafsson. Er persónan
óféti og heldur sér mætavel í með-
ferð Árna á henni.
María, ráðskona Klenows,-er leik-
in af frú Dýrleifu Tómasdóttur. Er
hún nýliði á leiksviði hér. Fer hún
vel með hlutverkið og sumstaðar á-
gætlega.
Þó hér hafi verið ’drepið á með-
ferð leikendanna á hlutverkunum,
ber ekki að líta svo á að hér sé um
dóm að ræða. Til þess að feila dóm
um nieðferð Ieikenda á stærri hlut-
verkum, þarf að gagnrýna persónur
leiksins nánar en hægt er í stuttri
blaðagrein. Það vill líka svo vel til
að allir hafa, tækifæri til að koma í
leikhúsið og dæma af eigin sjón og
raun. Og eg er ekki í neinum vafa
um að flesta muni langa þangað
aftur, er þeir hafa verið þar einu
sinni.
l'Ttbúnaður á leiksviði er ágætur.
Sérstaklega er viðhorfið í öðruin
þætti mjog fagurt. Hefir hin haga
hönd og smekkvísa auga Vigfúsar
Jónssonar verið þar að verki, hon-
um til Iofs, og áhorfendum til á-
nægju og aðdáunar.
Þýðingin á leikritinu er góð.
Leikhúsgestur.
-------0--------
Fiskafli er góður hér úti fyrir og út
í firðinum, þegar á sjó gefur. Síld er
hætt að veiðast, svo beituskortur er
sumstaðar.
Porsteinn Erlingsson:
Málleysingjar.
Ait frá þrumandi ræðum Jesajas-
ar spámanns og fram til síðustu
skáldsögu IJpton Sinclairs hrópa til
■ s út bestu ritum heimsbókment-
anna bænir og kvein hinna kúguðu,.
grátur og tár lítilmagnans, uns nú
að lpkum frelsisþrá hinna undirok-
uðu um ailan heim hefir sameinast
í djörfum kröfum jafnaðarstefnunn-
ar.
Aðeins lítill hluti af öllum þeim
hrópum sem stigið hafa upp frá
hinum fordæmdu og þjáðu þessarar
jarðar, aðeins örlítið af öllum þeim
þögulu bænum, sem beðnar hafa
verið í sárri neyð eða djúpum raun-
um, hafa þó náð að öðlast hið eilífa
líf listarinnar og berast alt til nútíð-
armanna fyrir réttlætistilfinningu og
byltingarhug spámanna og skálda.
Hve ógurlegur fjöldi slíkra and-
varpa og óska bágstaddra og und-
irokaðra hefir aldrei endurhljómað í
eyrum síðari kynslóða, dáið út —
án huggunar, án hvatningar, án
svars — eða endurhljóms síðar?
Hvar sjást nú letraðar bölbænir
egipsku þrælanna yfir byggingu
pyramídanna? Hvar má nú lesa í
latneskum bókmentum hefndarhug
og hvatningar þrælanna, sem
Spartacus stjórnaði, eða níðrúair
ristar sigrum Rómaveldis af róm-
versku bændunum? Hvar geymir nú
grísk tunga þjáningar þrælanna, er
báru glæsilegustu fornmenningu
heimsins á herðum sér? Hvar geym-
ast í fornbókmentum fslendinga
kvalir barnanna, sem víkingarnir,
forfeður vorir, hentu á spjótsoddum
sínum; aðeins eitt »barnakarls«-