Verkamaðurinn - 22.11.1930, Qupperneq 3

VERKAMAÐURUrtf
3
Félag ungra jafflaðarmanna
heldur fund í »Skjaldborgc (kaffisaln-
um) á morgun, Sunnud. 23. Nóv.
kl. 1 e. h. — Mörg áríðandi mál
á dagskrá. — Félegar, fjölmennið.
STJÓRNIN.
»Hér hefi eg einn orðið«, sagði
skólameistarinn i ræðunni sinni
frægu á Miðvikudaginn var. Já, við
þá athöfn hafði hann éinn orðið.
En hver veit nema einmitt þessir
atburðir og aðrir slíkir, sem nú eru
að gerast i landi voru, flýti fyrir
þeim aldahvörfum, að aðrir taki orðið.
Svo mikið er nóttin farin að lyftast
af fjallabrúnum í islensku þjóðlifi,
að til lengdar verður ekki sú menta-
stofnun hylt, sem opinberlega set-
ur sér það mark og mið að ala
upp »verðandi embættismenn*, til
þess að berjast gegn vaxandi rétt-
arkröfum alþýðunnar. Forvígismenn
slíkrar stefnu í landi voru eru sjálfir
að safna glóðum elds yfir höfuð
sér. Og óvist er, þegar að úrslit-
unum kemur, að þeir, sem »nú
hafa einir orðið* standi jafnkeikir
frammi fyrir sínum örlagadómi eins
og Ásgeir Blöndal á skólafundinum
á Miðvikudaginn var.
-------o-------
»Dagur« skýrir frá því í fyrradag,
að Samband isl. samvinnufélaga hafi
fyrst atvinnurekenda hér á staðnum,
brotið kauptaxta þann, er allir aðrir
atvinnurekendur hafa greitt og
greiða möglunarlaust. Og blaðið er
auðsjáanlega stóránægt yfir því, að
hafa leyfi til að kunngera það, að
S. í. S. sé nú orðið eitt af illræmd-
ustu atvinnurekendum landsins, sem
leggi sig niður við að níðast á ör-
fáum fátækum verkamönnum, í
skjóli atvinnuskorts, fátæktar og
skilningsléysisverkamannannasjálfra.
Pað vex svo sem ekki lítið í áliti,
miljónafyrirtækið, sem í draumum
Dags, og samvinnumannanna, sem
að honum standa, á að gleypa landið
í framtíðinni — fyrir það að draga
nokkrar krónur af viðurkendu og
réttmætu kaupi nokkurra fátækra
verkamanna, samtímis og önnur
ólíkt bolmagnsminni og órikari at-
vinnufyrirtæki greiða full laun.
------o-----
thöldin faðmast.
»ísl.« sem út kom í gær,/er stór-
glaður yfir brottrekstri Asgeirs Blön-
dals úr mentaskólanum og hælir
skólameistara og dómsmálaráðherra
á hvert reipi fyrir dugnað þeirra
við að spilla æskulýð Iandsins. Eru
það hæfiieg og verðskulduð laun,
sem falla i skaut þessum landsfrægu
skoðanakúgurum, að blöð íhaldsins,
sem í tíma og ótíma hafa lagt sig
öli fram til að Ijúga og rægja
mannorð af dómsmálaráðherra fyrir
það, sem hann vel gerir, skuli lofa
hann nú er andstygð alþjóðar hlýtur
að falla á hann og þjóna hans fyrir
það óþrifaverk sem hafið er hér f
mentaskólanum.
-------o------
Hvert stefnir?
Hringur íslensku síórbændanna,
S. I. S., brýtur kauptaxta
Verkamannnfélags Akureyrar.
S. í. S., sem er nýfarið að starf-
rækja gærurotunarverksmiðju sína,
hér í bænum, þverbrýtur gildandi
kauptaxta verkamanna. Pað borgar
þar hæst 80 aura um tímann, sem
er 45 aurum fyrir neðan taxta.
Hér er bein kauplækkunartilraun
komin fram i dagsljósið. S. f. S.
hefir ákveðið þetta 80 aura kaup
og neitar að víkja frá því; neitar
að semja við verkamannafélagið og
neitar að viðurkenna rétt verkamanna
til þess að ráða sínu eigin kaupi.
Hvað kemur næst?
Þeir verkamenn, sem augu hafa
og geta séð, og þeir, sem eyru
hafa og geta heyrt, þeir ættu nú
að geta sannfærst um það, að S. í.
S. er versti og hættulegasti kaup-
kúgari landsins, næst rikinu. K. E.
A., sem er einn langstærsti anginn
af S. í. S., ætti að vera orðið þekt
tii fullnustu fyrir viðskifti þess við
bæjarbúa. Kjötið hefir það félag selt
hér i bæinn, á hverju hausti, ffyrír
mikið hærra verð en fáanlegt hefir
verið fyrir það erlendum markaði.
Fyrir tveimur árum arðrændi K.
E. A. sjómenn bæjarins í stórum
stil, þegar það gaf 8 aura fyrir
stykkið af kolkrabbanum, en seldi
aftur út á 30 — 40 aura stk. Pannig
mætti lengi telja.
Allir vita hvað atvinna er litil og
stópul hér yfir veturinn. Pess vegna
þarf ekki hvað síst að vera borgað
sæmilegt kaup fyrir það, sem unnið
er þann tima, enda mælir engin
sanngirni með þvi, að hafa kaupið
lægra á vetrum, heldur þvert á
móti. Pegar verkamannafélagið setti
kauptaxta sinn siðastl. vor, þá var
það meiningin, að hann gilti einnig
yfir veturinn, eins og hjá flestum
öðrum verkamannafélögum landsins.
S. í. S. skákar i þvi skjóli, þegar
það skamtar þetta smánarkaup sitt
til verkamannanna hér, að K. E. A.
sé orðið svo voldugt hér í bænum,
að verkamennirnir þori ekki að rísa
upp á móti því, hvernig sem að
þeim er búið. En þetta gæti nú
orðið feilreikningur hjá þeim góðu
mönnum, þvi svo lengi má kúga,
að út brjótist eldur um síðir.
Verkamennirnir, sem vinna við
gærurotunarverksmiðjuna, sem sum-
ir hverjir eru félagar í verkamanna-
félaginu, hafa harðlega neitað að
leggja niður vinnu, þó verkamanna-
félagið hafi krafist þess. Er því ekki
annað sýnilegt, en þessir menn
hafi verið keyptir til þess að vérða
verkfæri atvinnurékendanna til að
þrýsta niður kaupinu í bænum.
Eg get samt ekki trúað þvi á
peinn verkamann, að hann sé svo
lágt hugsandi að láta hafa sig til
sliks.
Eitt er víst og það er, að gegn
þessari kúgun S. í. S. verða verka-
L
f