Verkamaðurinn - 06.05.1933, Qupperneq 2

2
VERKAMAÐ URINN
Fiskverkunarkaupið.
Tvö síðastliðin ár hefir staðið
styr nokkur um kaup fiskverkunar-
kvenna hér á Akureyri. Bæði árin
hefir niðurstaðan orðið sú, að sleg-
ið - hefir verið af kauptaxta þeim,
sem Verkakvennafélagið >Eining<
hefir sett. Að svo hefir farið, stafar
vitanlega fyrst og fremstaf sundur
lyndi viðkomandi verkafólks (fisk-
verkunarkvennanna) og ónógri sam-
vinnu þeirra verklýðsfélaga, sem
hxgt er að beita i þeirri baráttu.
Allmargar fiskverkunarkonur hafa
staðið — og standa enn — utan
verklýðssamtakanna. Sumar þeirra
skilja þó gildi samtakanna og fylgj-
ast með i þeim kröfum, sem verk-
lýðsfélögin gera á hendur atvinnu-
rekendum. En hins vegar eru aðrar
sem ávalt hlusta á kveinstafi at-
vinnurekenda — og málpípa þeirra
um >tap< á atvinnurekstrinum og
vanmátt þeirra til að búa betur við
verkafólkið, þrátt fyrir þeirra ágæta
vilja. Pessar konur eru altaf fúsar
til að vinna, fyrir hvað sem er, og
ganga þannig í berhögg við sina
eigin hagsmuni og stéttarsystra
sinna og auka verklýðsfélögunum
erfiðleika, í baráttu þeirra fyrir hags-
munum verklýðsstéttarinnar.
Samvinnu verklýðsfélaganna, í
þessu efni, hefir líka verið ábóta-
vant. Vorið 1931 neitaði Erlingur
Friðjónsson — sem formaður
Verkamannafélags Akureyrar — að
taka upp sameiginlega baráttu verk-
lýðsfélaganna fyrir kauptaxta >Ein-
ingar<.
Sfðastliðið vor hófu félögin að
vísu sameiginlega baráttu fyrir
verkakvennakaupinu. En þó sú
barátta færi sæmilega af stað, þá
urðu fljótt alvarleg mistðk, sem
leiddu til þess, að samið var um
afslátt á kaupinu. — Ennfremur
skorti alveg samvinnu við verklýðs-
félög á öðrum stöðum, t. d. Siglu-
firði.
Nú, þegar enn er að byrja deila
A m'lli atvínnurekenda og verklýðs-
Erlendur Hinriksson.
Fæddur 13. tnaí 1912,
Dáinn 24. april 1933.
Eg kem hérna vinur með kvæði
í hðnd,
það krjúpa við leiðið þitt,
minningar hljóðar.
Pær fylgja þér ekkiútiókunn lönd.
Pær eru hjá mér, svo bliðar og góðar.
Hina vorgrænu jörð hefir veturinn
kvatt
og vaknandi frækorn i raoldinni búa.
Að sjá þessa dýrð, hefði sál þina
glatti
er sumarsins hendur að lífinu hlúa.
Pinn hiklausi vilji var hamingja alls,
er hlýtur að lifa, en þjáist og biður,
uns bygðin ómar frá fjöru til fjalls
við frelsisóp lýðs, er und
hlekkjunum svíður.
Mót kviða skal heitið á kjark og dug.
Pú hvilist og enduð er lífsins saga.
Við kveðjum þig vinur með
klökkum hug
og kæra þökk fyrir liðna daga.
Erl a.
félaganna ura fiskverkunarkaupið,
verður að athuga alt þetta, og leit-
ast við að komast fram hjá þeim
annmörkum, sem áður hafa valdið
ósigri verkalýðsins f þessu máli.
Fiskverkunarkonurnar — lika þær
ófélagsbundnu — vilja allar hafa
svo hátt kaup sem þær geta feng-
ið. En sumar þeirra vantreysta
verklýðsfélögunum til að hafa vald
á kaupgjaldsmálunum, og vilja svo
ekki hætta sér út i það, sem þær
telja tvisýna baráttu. — En einmitt
þetta, að konurnar þannig, ein og
ein skerast úr leik, vegna van-
trausts á stéttarsystrum sfnum og
stéttarsamtökum er það sem veldur
verklýðsfélögunum mestra örðug-
leika.
Fiskverkunarkonurnar — sem
annar verkalýður — verða að láta
sér skiljast það, að ef þær aðeins
leggjast á eitt og eru samtaka um
að bérjast fyrir kaupkröfum sinum,
þá er ekkert tvísýni um framgang
þeirra krafa.
Um samvinnu verklýðsfélaganna
í þessu máli, horfir nú betur en
en áður. Verkamannafélag Akur-
eyrar og Verkakvennafélagið >Ein-
ing háfa með sér samvinnu um
kaupgjaldsraálin á sama hátt og s.
I. ár. En þau hafa auk þess vítin
frá í fyrra til að varast. Ennfremur
eiga þau nú — í gegn um Verk-
lýðssamband Norðurlands — vísa
aðstoð verklýðsfélaganna á Siglu-
firði, en sú aðstoð getur haft ó-
metanlega þýðingu fyrir úrslit þessa
máls.
Fiskverkunarkonurnar ættu þvf,
allar sém ein, að krefjast þess hik-
laust af fiskverkendum, að þeir
greiði vinnulaun samkvæmt kaup-
taxta Verkakvennafélagsins Eining.
Pó atvinnurekendur segi, aðhann
sé of hár, þá vita konurnar sjálfar,
sem verða að draga fram lifið, án
þess að hafa ráð á að veita sér
jafnvel einföldustu og sjálfsögðustu
þægindi, að hann er alt 0( láflur.
Pað sem mestum óhug mun
valda verkakonunum, og öðrum
verkalýð, i þeirri kaupgjaldsbaráttu,
sem nú verður háð, er hin ósvifna
klofningsstarfsemi Erlings Friðjóns-
sonar. — Pegar hann var að ginna
verkafólkið til stofnunar sprengifé-
lagsins í vetur, taldi hann þvi trú
um, að það félag myndi hafa sama
kauptaxta og verklýðsfélögin á
staðnum. Nú er það komið fram,
sem fyrirfram var vitanlegt, að i
nafni þess fólks, sem þannig hefir
verið blekt til fylgis við klofnings-
starfsemina, hefir verið auglýstur
kauptaxti, sem er — hvað fiskverk-
unarkaupið snertir — mikið lægri en
taxti >Einingar<.
Nú þarf ekki að efast um það,
að stéttarbræður Erlings og innileg-
ir vinir, atvinnurekendurnir, munu
taka þessum Iægri taxta tveim hönd-
um. Ekki þarf heldur að efast um
það, að þó sprengifélagstaxtinn sé
augiýstur sem iágmarkskaup, þá mun
Erlingur leggja alt kápp á og neyta
til þess aðstöðu sinnar, afl ekki verði
borgað hærra kaup, en taxti hans ákveður.