Verkamaðurinn - 20.08.1935, Síða 3

VERKAMAÐURINN
3
Nýtt blað.
í Reykjavfk er nýtt blað »Mateno«
(»Morgunn«) hlaupið af stokkunum.
Blað þetta er málgagn öreigaesperant-
ista. í ávarpi til lesendanna er komist
svo að orði:
»Fyrir hálfu þriðja ári síðan mynd-
aði örlítið brot öreigastéttarinnar, ör-
eigaesperantistar, með sér samtök (I.
P.E.). Verkefni þeirra er að efla
gagnkvæma þekkingu og skilning
verkamanna allra landa á kjörum þeirra,
lífsbaráttu og skoðunum. Öreigaesper-
antistar vita að þeir eiga í fórum sín-
um það tæki, sem gerir þeim frekar
en öðrum fært að leysa þetta hlutverk
af hendi — þar sem er hið alþjóð-
lega hjálparmál esperanto.
Við höfum nú, nokkrir íslenskir ör-
syniegt væri að koma í framkvæmd
sem allra fyrst.
Viðvíkjandi því atriði hvort »erfittc
sé fyrir bæjarsjóð að skila því fé á
þessu ári, sem hann hefir að láni frá
Gamalmennahælissjóðnum þá lítur
blaðið svo á að það sé auðvelt.
svo framarlega sem bæjarstjórn hefir
vilja á því. Hefir »Verkam.« iðulega
áður bent á hvernig og hvar bæjar-
sjóður getur fengið meira fé. Grein-
arhöf. getur þess að hann hafi talað
við ökumann, og eigeudur verkstæða,
sem hefðu tjáð sér að þeir væru fús-
ir til að semja um greiðslufrest til
næsta árs fyrir helming á keyrslu og
efni sem þeir gætu selt til þessarar
byggingar. Jafnvel þó atvinnuþörfin
sé mikil lítur »Verkam.« svo á að
slík leið sem þessi sé vægast sagt
varhugavert. Slíkur greiðslufrestur
þýðir í fyrsta lagi kauplækkun. Og
ökumenn og flestir eigendur verkstæða
hér í bæ munu ekki vera svo vel
stæðir að þeim veiti ekki af að fá
greiðslu strax á þvf sem þeir vinna
fyrir eða selja. Og ennfremur verður
að gæta þess að með því að ganga
inn á þá braut að semja um langan
greiðslufrest á kaupi til þess að fá
vinnu, þá er augljóst mál að þeir bera
sigur úr býtum í þvf kapphlaupi, sem
þola lengstan greiðslufrestinn m. ð. o.
þeir, sem helst þyrftu vinnunnar fengu
hana ekki.
eigaesp-istar, bundist samtökum um
að efla þessa starfsemi öreigaesp ista
meðal fslenskrar alþýðu.
Með útgáfu þessa blaðs reynum
við að sameina alla ísl. alþýðuesper-
antista, til virkrar félagbundinnar starf-
semi í þágu stéttar sinnan Blaðið á
að verða vettvangur, þar sem við get-
um rætt skipulagsmál okkar og stað-
háttu. t*að á einnig að verða leið-
beinandi fyrir þá, sem vilja leggja
stund á esperantonám. Þórbergur
Þórðarson hefir sýnt okkur þann vel-
vilja, að taka að sér ritstjórn á esper-
antonámskeiði í blaðinu.
Vegna þess að við vitum að marg-
ir, sem ekki kunna esperanto hafa hug
á að kynnast öreigaesperantistahreyfing-
unni, er blaðíð nú að mestu skrifað á
íslensku. Síðar mun efni þess verða
jöfnum höndum á íslensku og esper-
anto.
Vegna þess hvað íslensk tunga er
sérstæð og landið afsfðis til þessa, er
verkalýður þessa lands mjög einangr-
aður frá stéttarbræðrum sfnum erlendis.
Við leggjum þvi mikla áherslu á það,
að öreigaesperantistahreyfingin hefir
áríðandi hlutverk að leysa í þágu
verklýðsins hér á landi.«
Árstillag fyrir meðlimi ísl. U.K.
(islanda Unugia Komitato== íslensk
sameiningarnefnd) er fyrst um sinn á-
kveðið kr. 3,00, þar í innifalið áskrift-
argjald fyrir »Mateno«. Tillagið greið-
ist ársfjórðungslega fyrirfram. Þeir,
sem óska að gerast meðlimir sendi
nöfn sín og heimilisfang ásamt 75 aur.,
verður þeim þá sent kvittað meðlima-
skýrteini er gefur þeim öll réttindi
sem félögum í I.P.E. Jakob Árnason,
Eiðsvallagötu 20, Box 21, Akureyri
eða Árni Einarsson, Box 57. Reykja-
vík taka á móti inntökubeiðnum í
U.K eða nýjum áskrifendum að >Mat-
eno*.
Sameining fagfélaganna í Austurriki.
Prag, 25. 7. '85.
»Gegenangriff« tilkynnir frá Wien:
»Tilraunirnar til að sameina fagsam-
böndin hafa uú borið árangur. Á
fundi, sem haldinn var nýlega, þar
sem líka var mættur fulltrúi frá raið-
stjórn alþjóðlega fagsambandsins, var
samþykt að sameina miðstjórnir hinna
tveggja faglegu sambanda (miðstjórn-
ina sem kosin var til að vinna að
endurreisn hinna frjálsu fagfélaga og
hin svokallaða sjömannanefnd). Báðar
miðstjórnirnar skulu leystar upp, og i
stað þeirra á að mynda »sambands-
stjórn hinna frjálsu fagfélagac. Áður
voru hin tvö sambönd málmiðnaðar-
verkamanna búin að sameinast og
hafa kosið sameiginlega stjórn. Allar
ákvarðanir um sameininguna eru bygð-
ar á grundvelli fullkomins lýðræðis f
fagfélögunura og fullu skoðanafrelsi.
Innan skamms halda hin einstöku fag-
félög þing og síðan verður þing
landssambandsins kallað saman til þess
að kjósa nýja stjórn, vegna þess að nú'
verandi stjórn er aðeins til bráða-
birgða.
Nordpress.
»Læknið Hitler* — 7 mínaða fangeisi-
Stuttgart 23. 7.
Setjara frá Lðrrach hafði orðið það
á að setja einum bókstaf of mikið
þegar hann var að setja nazistaávarp,
svo f staðinn fyrir »Heil Hitler« stóð
»HeiIt Hitler* (en það þýðir : »Lækn-
aðu Hitler» (I!) Aths. Nordpress).
Þegar vart var við hina meinlegu
»prentvillu« var næstum því búið að
prenta alt upplag blaðsins og dreifa
því út. Dómstóllinn hefir nú dæmt
setjarann f 7 mánaða fangelsi, og er
látið svo ummælt i forsendum dóms-
ins, að »vegna þeirrar staðreyndar, að
hinn ákærði hafi við ýms tækifæri
talað niðrandi um stjórn þjóðernis-
jafnaðarmanna, verði að álfta að prent-
villan hafi verið gerð af ásettu ráði.
Nordpress.
Samlylkingin vinnur ð.
New York, 26. 7. 1935.
Deild amerfska jafnaðarmannaflokks-
ins í Missouri hefir gefið undirdeildum
sfnum leyfi til að taka þátt í fundum
og kröfugöngum sem verða skipulagð-
ar af kommúnistaflokknum 1. maí,
gegn striði og fasisma. Nordpress