Verkamaðurinn - 20.11.1937, Page 2

2
VERKAMAÐURINN
NÝJA-BÍÓ
Laugardags- og sunnudags-
kvöld kl. 9:
Síðustu
dagar
Pompeji
Bðrn fá ekki aðgang.
Sunnudaginn kl. 5:
Louis Pasieur.
Niðursett verð. Sýnd i siðasta sinn.
Verkfallið.
(Framh. af 1. síðu).
stuðnings „Iðju“ fyrst og fremst
með því að leggja flutningabann á
S. í. S. um alt land. Alþýðusam-
bandsstjómin hefir eins og kunn-
ugt er lofað Iðju fullum stuðningi,
sambandsins. „Iðja“ má alls ekki
láta það dragast lengur að þetta
loforð verði efnt.
Það veltur altof mikið á úrslit-
um þessarar deilu fyrir alþýðu-
samtökin til þess að stjórn AI-
þýðusambandsins geti lengur
hliðrað sér hjá því að beita alls-
herjarsamtökunum gegn hinu
framúrskarandi afturhaldssama
atvinnurekendavaldi S. í. S.
Víðtækt samsæri . . . .
(Framh. af 1. síðu).
standa sem fastast saman og
styrkja sig gegn valdatöku íhalds-
ins í hvaða mynd sem er.
Síðustu fréttir:
í gær fundust vopnabirgðir á 2
stöðum hjá meðlimum Munka-
hettufélagsskaparins. M. a. 1500
sprengikúlur og 45 vélbyssur.
Vörubifreið, sem var á leiðinni til
Lille var stöðvuð og hafði hún
meðferðis nokkur hundruð riffla
í staðinn fyrir kjöt, eins og gefið
haíði verið upp.
Vinnudeila verksmiðjufólks.
tmmmmmmmmm^^immmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmtmmmm
(Framh. af 1. síðu).
að félagið var stofnað sökum óhjá-
kvæmilegrar nauðsynjar á sam-
tökum um að bæta launakjör og
vinnuskilyrði verksmið j uf ólksins.
Þrátt fyrir 23 ára viðleitni for-
stjóra „Gefjunar“ (að hans eigin
sögn) til að hækka vinnulaunin
svo sem frekast var unt — voru
þau svo langt fyrir neðan allar
hellur, að í ýmsum tilfellum voru
þau alt að 100% lægri en greitt
hefir verið í Reykjavík fyrir
samskonar vinnu.
Strax eftir að „Iðja“ var stofn-
uð, gerði hún því tilraunir til þess
á friðsaman hátt, að ná samkomu-
lagi við atvinnurekendurna um
kaup, sem væri að minsta kosti
eitthvað meira í samræmi við það,
sem annarstaðar var greitt fyrir
samskonar vinnu.
Svar atvinnurekenda var að
hundsa algerlega félagið og reyna
að ganga af því dauðu með stofn-
un svokallaðra „starfsmannafé-
laga“ í einstökum verksmiðjum
(„gul“ félög) sem þeir sjálfir
hefðu „töglin og hagldirnar“ í.
Leitaði þá „Iðja“ til Alþýðu-
sambandsins, og tók stjórn þess
við málinu haustið 1936, með það
fyrir augum, að hún, án vinnu-
deilu, næði samningi við stjórn
SÍS.
Leið svo heilt ár, eða fram á s.l.
haust, að enginn árangur varð, og
var sýnilegt, að atvinnurekendur
treystu, annarsvegar á samtaka-
leysi verksmiðjufólksins, þar sem
aðeins lítill hluti þess var kominn
í „Iðju“, hinsvegar á aðgerðaleysi
Alþýðusambandsstj órnarinnar.
Nú var svo, að auk krafa verk-
smiðjufólksins hér um bætt kjör,
hafði „Iðja“ í Reykjavík í hyggju
að hækka enn kauptaxta þann,
sem hún, með einbeittum samtök-
um, hafði fengið viðurkendan þar.
Og þar sem kauptaxti þessi, eins
og áður er getið, var mjög miklu
hærri en vinnulaun í verksmiðj-
unum hér, var helsta undanbragð
verksmiðjueigendanna í Reykja-
vík, að vitna í hið óheyrilega lága
kaup hér, og þá samkeppnis-örð-
ugleika, sem þeim stafaði af því.
Það var því sem einn þáttur í
kaupgjaldsbaráttu „Iðju“ 1 Rvik,
að hún sendi mann hingað norður
s,l. haust, Runólf Pétursson, til
þess að reyna að koma skriði á
starfsemi „Iðju“ hér.
I’ékk hann í lið með sér erind-
reka Alþýðusambandsins, Jón Sig-
uvðsson, og leitaði jafnframt tflir
stuðningi verklýðsfélaga í bænum,
ef til vinnudeilu skyldi koma.
Tckst nú að vekja allmikla hreyf-
ingu um málið, og streymdi verlr-
smiðjufólkið inn í „Iðju“, svo
félagatala hennar hækkaði á
skömmum tíma um ca, helming.
Leitaði þá Jón Sigurðsson, f. h.
Alþýðusamb., enn eftir samning-
um við forráðamenn verksmiðj-
anna hér, en þeir fóru undan í
flæmingi og vildu ekki taka upp
slíkar viðræður.
Setti þá „Iðja“ kauptaxta, sem í
höfuðatriðum var sniðinn eftir
kauptaxta „Iðju“ í Reykjavik —
þeim, sem nú hefir verið sagt upp
frá næstu áramótum. Gekk hann í
gildi 25. okt. s.L, en þó var at-
vinnurekendum enn gefinn írest-
ur til mánaðamóta okt.—nóv.
Eftir að kauptaxtinn var aug-
lýstur, skrifaði Jón Sigurðsson,
erindreki Alþýðusamb., viðkom-
andi atvinnurekendum, enn einu
sinni, og tilkynti þeim að taxtinn
mundi knúinn fram í krafti sam-
takanna, ef þeir ekki hefðu gengið
að honum, eða gert launasamning
við „Iðju“, fyrir tiltekinn tíma.
Eg hefi verið svo fjölorður um
aðdraganda deilunnar, til þess að
menn, af nefndum staðreyndum,
geti sannfærst um, að vinnustöðv-
unin er fyrst framkvæmd eftir að
margítrekaðar tilraunir til að fá
málið leyst á friðsamlegan hátt,
hafa reynst með öllu árangurs-
lausar. Verkafólkið hafði aðeins
þessa einu leið eftir — og það er
sök viðkomandi atvixmurekenda,
að hana varð að fara.
Undlrbúningur
vinnuitöðvunarinnar
Þegar séð varð að viðkomandi