Verkamaðurinn - 26.03.1938, Blaðsíða 1

Útgefandi: Verklýðssamband Norðurlands.
Akureyri, laugardaginn 26. mars 1938. I 18. tbl.
XXI. árg. I
8 stunda
vinnudagur.
Islenski verkalýðorinn efiirbátnr
annarra þjóða.
Undir framleiðsluskipulagi auð-
valdsins, þar sem »eigendur« at-
vinnufyrirtækjanna hata úti allar
klær til þess að fá vinnuorku
verkafólksins fyrir sem allra lægst
verð, er lengd vinnudagsins eitt
af höfuðatriðum stéttabaráttunnar.
Með hraðvaxandi tækni siðustu
tima bafa afkastamöguleikar
verkamannsins margfaldast, og
vinnuhraðinn vaxið gifurlega. Þó
Akureyri sé ekki sérlega
»moderne« eða framtakssöm á
sviði athafnalifsins, þurfa þó full-
orðnu verkamennirnir hér ekki
að líta mörgáraftur i tímann til
þess að sjá þann geysilega mun,
sem orðinn er á vinnuhraðanum
hér, t.d. við byggingavinnu og
við höfnina. Ná tekur t. d. ca.
2 daga að skipa upp kolafarmi,
sem fyrir fáum árum tók heila
viku, enda þólt miklu fleiri menn
ynnu að því þá.
Þessi aukni vinnuhraði þýðir
auðvitað, að með óbreyttum
vinnudegi og daglaunum, lækka
rannveiuleo vinnulaun veikamannsins stór-
iega.
Þessvegna hafa lika verklýðs-
samtökin, víðsvegar um heim,
leitast við, um undanfarna tugi
á r a, að mæta að nokkru hinum
vaxandi vinnuhraða með kröf-
unni um slyttan VÍODUltag, án skerð-
ingar á dagkaupi.
Baráttan fyrir 8 stunda vinnu-
deginum var hafin af pýska verka-
lýðnum á árunum 1860 70- Á árunum
1880-90 stóð þungamiðja þessarar
baráttu í Ameríku, og urðu þar
harðvítug verkföll út af lengd
vinnudagsins.
Árið 1890 hefst skipulögð, alpjðð-
leg barátta fyrir 8 stunda vinnu-
deginum með því, að 1. maí
er — samkvæmt ákvörðun 1.
þings II. alþjóðasambandsins —
gerður að alþjóðlegum kröfu-
göngu- og baráttu-degi verkalýðs-
ins fyrir því að lögboðinn verði
8 st. vinnudagur.
Síðan hefir barátta verkalýðs-
ins fyiir styttingu vinnudagsins
staðið óslitið. 1 öllum menning-
arlöndum er 8 stunda vinnu-
dagurinn nú löngu viðurkendur.
— í Sovétrikjunum er vinnu-
dagurinn aðeins 6—7 stundir og
5 daga vinnuvika. 1 auðvalds-
löndunnm stillir nú verkalýður-
inn kröfunni um 42 Stunda vinnu-
viku, og hefir fengið henni fram-
gengt i Frakklandi, undir stjórn
»Alþýðufylkingarinuar«.
En íslenski verkalýðurinn er
hér eftirbátur.
Að vísu er all-langt siðan ís-
lensku verklýðssamtökin fóru að
ræða kröfnrna um 8 st. vinnu-
dag, og á þingi Alþsb. 1930 voru
' (Framh. á 2. síðu).
Hallddr Kiljan Laxness,
rithöfundur, flytur fyrirlestur í
útvarpið í Moskva í kvöld kl. 9
eftir íslenskum tíma.
Bakarasveinafélag lslands kol-
feldi tillögu, sem kom fram nm
að félagið lýsti stuðningi sinum
við vinnulöggjafHrfrumvarpið. —
Verklýðsfélag Borgarness mót-
mælti frunivarpi Sigurjóns ft Co.
með 29 atkv. gegn 18. — Sveina-
félag múrara i Rvik mótmælti
frumvarpinu með öllum greidd-
um atkvæðum gegn 1. — »Dags-
brún« mótmælti báðum vinnu-
löggjafarfrumvörpunum með 384
atkv. gesn 64. — Verklýðsfélag
Norðfjarðar mótmælli vinnulög-
gjöfinni einum rómi. sömuleiðis
Verklýðsfélag Eskifjarðar. —
Verkamannafélagið »Hlif«, Hafn-
arfirði, mótmælti vinnulöggjöf-
inni með 53 atkv. gegn 25. —
Verkakvennafélagið »Snót« i Vest-
mannaeyjum mótmælti vinnulög-
gjöfinni með öllum greiddum
atkvæðum gegn 3. 54 voru á
fundi. — Verklýðsfélagið »Hvötc
á Hvammstanga mótmælti vinnu-
löggjöfinni með 32 atkv. gegn 4.
— Málarasveinafélagið i Rvik mót-
mælti einum rómi vinnulöggjöf.
lagði af stað í söngför til Reykja-
víkur, með »Drotningunni« i gær-
kvöldi. Auk þess sem kórinn
syngur í Rvik, syngnr bann vænt-
anlega í Hafnarfirði, ísafirði og
Siglufirði. »Verkamaðurinn« árnar
kórnum hugheilla óska.