Verkamaðurinn - 14.05.1938, Blaðsíða 1

Útgefandi: Verklýðssamband Norðurlands.
XXI. árg.
Akureyri, laugardaginn 14. maí 1938.
26 tbl.
Rafveitumálið.
óhætt er að fullyrða að aðalá-
hugamálbæjarbúaogaðalumræðu-
efnið um þessar mundir, er raf-
veitubyggingarmálið. Þegar menn
hittast á götu er algengt að heyra
i þéssar spurningar: Hvað liður
rafveitumálinu? Hefirðu nokkuð
frétt af þvi? Heldurðu að það
verði byggt í sumar? Sérstaklega
eru það þó verkamenn, sem eru
búnir að ganga atvinnulausir
mánuðum saman, er spyrja hvorn
Á næsta ári telur her Kínverja
IO miljónir manna.
1 viðtali, sem kínverski biskup-
inn Paul Yu-Ping frá Nanking
og dr. Sun Fo, sonur Sun Yat
Sen, áttu um miðjan s.l. mánuð
við blaðamenn i Loudon, skýrðu
þeir frá þvi m. a. að ca. 8,500,000
kinverskir hermenn væru nú nær
því fullæfðir í ýmsum héruðum
Kína. Kinverjar hafi nú 2—3
miljónir hermanna, en á næsta
ári muni þeir hafa 10 miljón
manna her á vigstöðvunum. Af ca.
1 miljón manna her, sem Japanir
hafa sent til Kina hafi ca. 300,000
særst eða fallið, og séu því að-
eins um 600,000 japanskir her-
menn i Kina. Kína mun sigra —
segir dr. Sun Fo — Kinverjar
berjast sem hetjur, sem píslar-
vottar, sem striðsmenn fullir af
eldmóði. — Kínverjar munu ekki
byrja á friðarsamningum fyr en
Japan hefir flutt alla japanska
hermenn burtu úr kínverskum
héruðum. — Biskupinn skýrði
ennfremur frá því að verið væri
að leggja veg sem tengir Birma
við Transsibiriujárnbrautina, og
verður þessi nýja samgönguleið
vigð i þessum mánuði. Verður
þjóðvegur lagður frá Birma til
Sjengtu í Setsjuan (Szecbwan)-
fylki. Járnbraut frá Sjentu til
Lan-chow i Kansi-fylki og þjóð-
vegur frá Lansjovfu til Alma-Ata
(í Sovétlýðveldunum), sem er við
Transsibiriujárnbrautina. — Þegar
þessari vegalagningu er Iokið,
verður ókleift fyrir Japani að
ætla sér að einangra Kina, þvi
þegar þessar samgönguleiðir eru
fullgerðar, hefir Kina aðstöðu til
þess að afla sér hernaðartækja
frá útlöndum, og á meðan það
er hægt getur Japan aldrei unnið
Kina.
annan og aðra, hvernig gangi
með undirbúning rafvirkjunar-
innar — þeir eru — og það
myndu flestir verða i þeirra spor-
um — orðnir langeygðir eftir
verklegum framkvæmdum í mál-
inu.
En hversu langt er þá komið
undirbúningi rafveitnbyggingar-
innar við J^axá?
I-án til virkjunarinnar er fáan-
legt hjá Handelsbanken og dönsk-
um firmum. Hin væntanlega
lánsupphæð nemur 2 milj. króna.
Lánstimi 25 ár. Engar afborg-
anir 3 fyrstu árin. Raunverulegir
vextir ca. 5V4%. Lánveitendur
gera ráð fyrir að nota % láns-
upphæðarinnar af fé, er Danir
eiga hér innifrosið. Ríkisábyrgð
og 1. veðréttur í rafveitunni er
sett sem skilyrði fyrir láninu.
í sambandi við lánstilboðið hafa
ýms dönsk tlrma gert tilboð um
vélar, efni og byggingu rafveit-
unnar að miklu leyti.
Samkvæmt tilboðum dönsku
firmanna yrði virkjunin nokkru
dýrari en gert var ráð fyrir í á-
ætlununum. En með þvi að
draga nokkurn hluta út úr til-
boðunum og láta bæinn fram-
kvæma þann hluta er hægt að
draga verulega úr þeim mismun.
Einnig er hægt á annan hátt að
minka mismuninn, eða allsniður
í ca. 6°/0. Þegar þess er gætt að
áætlanir íslenskra verkfræðinga
hafa iðulega farið töluvert fram
úr áætlun, jafnvel alt að því
50%, þá virðist, þegar ennfremur
er tekið tillit til hinnar brýnu
þarfar á nýrri raforkustöð og at-
vinnu í sambandi við hana —
og engin tilboð hafa enn fengist
hetri — þrátt fyrir mikla og