Verkamaðurinn - 03.06.1939, Síða 1

vERKflmnÐURinn
XXII. ÁRG. Laugardaginn, 3. júní 1939. 22. tbl.
Sjómannadagurinn.
ins minst í fyrsta sinn, s. 1. vor
með miklum myndarleik og fjöl-
menni meira en tíðkast hafði við
önnur tækifæri.
Nú hafa félög sjómanna hér á
Akureyri, „Skipstjórafélag Norð-
lendinga“, „Sjómannafélag Akur-
eyrar“ og „Vélstjórafélag Akur-
eyrar“ ákveðið að efna til hátíða-
íalda á sjómannadaginn, eins og
auglýst er á öðrum stað í blaðinu.
Er tekjuöflun dagsins ætluð fyrir
„Bj&rgunarskútu Norðurlands".
Er sjómannastéttin vissulega þess
makleg, að bæjarbúar og lands-
menn alment sýni henni þá viður-
kenningu, að fjölmenna á hátíð
hennar, og þá ekki síst að styðja
framangreint menningarmál, sem
á í framtíðinni að stuðla að því, að
fleiri komi heim í vertíðarlok
framvegis, þeirra ósvikulu manna,
sem á sjóinn sækja.
Orjúfandi bandalag gegn
ofbeldi árásarrikjanna
er krafa Sovétríkjanna
Chambeflain og Daladier
Molotoff forsætis- og utanríkis-
málaráðherra Sovétríkjanna flutti
s. 1. miðvikudag, í Sameinuðu
þingi Sovétríkjanna, ræðu um ut-
anríkismál. Ræðunni var útvarp-
að.
Molotoff gagnrýndi mjög hvast
framkomu auðvaldsríkjanna, ein-
ræðisríkin fyrir ofbeldi þeirra og
yfirgang og lýðræðisríkin fyrir
hina svonefndu hlutleysisstefnu.
Fasistarikin fá hæfllegt svar.
Fyrsti sunnudagur í júní hefir
verið kjörinn sem hátíðis- og
gleðidagur sjómanna. Er þá þorsk-
veiðum skipanna lokið víðast
hvar á landinu, en þau búast til
nýrra veiðifanga — síldveiðanna.
— Er þessi dagur því nokkurskon-
ar — vertíðaskiftadagur — arftaki
lokadagsins gamla, sem nú er að
þoka úr sögunni fyrir breyttum
aðstæðum seinni tíma.
Á lokadaginn voru vertíðaskip-
in sett hlið við hlið í hinar mörgu
fengsælu varir sjávarsíðunnar og
siglutré þilskipanna settu tignar-
svip á hafnir landsins, þar sem
þau höfðu „ankerað“ hlið við hlið,
með góðan feng innanborðs, eftir
hörð fangtök við úthafsbylgjuna á
vetrarvertíðinni. Ef til vill komu
öli skipin í höfn, en oftast vantaði
eitt eða fleiri, sem höfðu horfið i
djúpið með sína hraustu drengi
innanborðs. En sjómenn tóku
lokadeginum með innilegustu
gleði, þrátt fyrir alt.
Á Suðuxlandi var sjómannadags-
Pverrandi lylyi Sl. Jóhanns.
Meiri hluti meðlima
Vélstjórafélags Akur-
eyrar með úrsögn úr
Alþýðusambandinu.
S.l. mánudag fór fram allsherj-
aratkvæðagreiðsla í Vélstjórafé-
lagi Akureyrar um það hvort fé-
lagið ætti að ganga úr Alþýðu-
sambandinu. Greiddu 26 atkvæði
með úrsögninni en 23 á móti.
Samt sem áður var úrskurðað
samkvæmt lögum fró gerfiþingi
Alþýðusambandsins, að tillagan
um úrsögnina væri feld þar sem
ekki voru % greiddra atkvæða
með úrsögninni.
Fyrir rúmum 2 árum gekk Vél-
stjórafélagið í Alþýðusambandið i
trausti þess, að fá þar styrk í bar-
áttunni fyrir bættum kjörum vél-
stjóranna. Var sú ákvörðun tekin
nær því mótspyrnulaust. Á því
tímabili, sem liðið er síðan, hefir
félagið einu sinni leitað aðstoðar
sambandsins, en.var svikið um þá
hjálp. Hinsvegar hefir félagið
greitt á 5. hundrað króna til sam-
bandsins.
Þessi úrsliit í allsherjaratkvæða-
greiðslunni og úrslitm í atkvæða-
greiðslu á síðasta fundi félagsins,
um hvort fyrnefnd allsherjarat-
kvæðagreiðsla skyldi fara fram,
en með því voru 14 gegn 2, sýna
glögt hversu ört meðlimir fagfé-
laganna glata trúnni á Alþýðu-
sambandinu eins og það er nú
orðW,
Velmegunin i Sovélcíh)-
ununi eykst stórkostlega
með hverju órt.
í auðvaldslttndunum
vex f)ármálaöngþvetlið.
Ræða, sem Sverjeff, fjármála-
ráðherra Sovétrikjanna flutti 26.
f. m. á Sovétþinginu hefir vakið
geysilega athygli.
Lýsti hann þvi m. a. yfir að
rikisstjórnin legði til að á þessu
þessu ári yrði varið 40 þúsund
miljónum rúblna til hermáta i
stað 27 miljarða rúblna árið 1938.
Bar Sverjeff saman muninn á
fjármálaástandi auðvaldslandanna
og Sovétríkjanna.
Halli var á fjárlögum flestra
audvaldsríkjanna. Fasistalöndin
nálguðust óðfluga gjaldþrotið. T.
d hefðu rikisskuldir Pýskalands
vaxið um 10 miljarða marka frá
1938 til 1939, rikisskuldir ítaliu
um 12 miljarða lira og ríkis-
Fólskuverk Sl. Jóhanns.
HANN SVIFTIR BYGGINGAR-
FÉLÖG VERKAMANNA
SJ ÁLFSÁKV ÖRÐUNARRÉTTI.
St. Jóhann framdi s.l. miðviku-
dag meira ofbeldisverk en nokkur
annar íslenskur ráðherra hefir áð-
ur framið. Gaf hann út bráða-
birgðalög, þar sem hann sviftir
byggingarfélög alþýðu frelsi til að
ráða málum sínum. Er þetta
fólskuverk fasistans framið til
þess að hefna sín á pólitískum
andstæðingi, reyna að bola Héðni
(Framhald & 4. síðu).
skuldir Japans um 6,5 miljarð
yen.
Aðeins i Sovétrikjunum væri
heilbrigt fjármálalíf. Samkv.
fjárlögum fyrir þetta ár yxi fram
lag til atvinnu- og menningarmála
stórkostlega þrátt fyrir hina stór-
feldu aukningu til styrktar land-
vörnunum.
(Framhald á 2. síðu).
Síldveiðin byrjul
Síldveiðin er þegar hafin. V. s.
Dagný frá Siglufirði fór á síldveið-
ar aðfaranótt 26. f. m. og Andey
lagði út s. 1. fimmtudag.
í gærmorgun komu fyrstu fregn-
ir af veiði þessara skipa. Fékk
Dagný 450 mál af síld við Langa-
nes. Haft er eftir fiskibátum frá
Siglufirði að þeir hafi orðið varir
við tvær litlar síldartorfur út af
Siglufirði.
Varðbáturinn Óðinn hefir verið
í síldarleit á vegum síldarútvegs-
nefndar og hefir hann fengið lítils-
háttar af síld í reknet. Aðfaranótt
s. 1. fimtudags fékk hann t. d. 10
tunnur, djúpt norðvestur af
Grímsey. Eggert Kristjánsson,
skipstjóri héðan frá Akureyri,
stjórnar síldarleitinni.
Síldin reynist mjög mögur.
Hjónaband. Ungfrú Elín Einarsdóttir
og Arngrímur Bjarnason.
Ungfrú Sigrún Áskelsdóttir og Þor-
steinn Austmar.
Ungfrú Rakel Jóhannsdóttir og Pálm-
ar Guðnason.
Síðan lýsti hann afstöðu Sovét-
ríkjanna til hinna ýmsu landa. Þá
ræddi hann um samkomulagsum-
’ eitanirnar milli Bretlands, Frakk-
lands og Sovétríkjanna um stofn-
un bandalags gegn ofbeldinu.
Lýsti hann því yfir að Sovétríkin
settu þrjú ófrávíkjanleg skilyrði
fyrir þátttöku þeirra í slíkum sam-
tökum:
1. Sáttmálinn sé um varnar-
(Framh. á 4. síðu).
14 félög
komin í Landssambandið.
Verklýðsfélag Norðfjarðar hefir
samþykt að ganga í Landssam-
band íslenskra stéttarfélaga og
kosið fulltrúa á stofnþingið í
haust.
í sambandið eru þá komin eftir-
farandi 14 félög: Verkamannafé-
lagið „Dagbrún“, Félag jámiðnað-
armanna, Sveinafélag múrara,
Sveinafélag skipasmiða, Félag bif-
vélavirkja, Sveinafélag húsgagna-
smiða, Blikksmiðafélag Reykja-
víkur, A. S. B. Reykjavík, en öll
fyrnefnd félög eru í Reykjavík,
auk þess hafa gengið í sambandið:
Verkamannafélagið „Hlíf“, Hafn-
arfirði, Sjómannafélag Akureyrar,
Verkamannafélagið „Þróttur“,
Siglufirði, Verkakvennafélagið
„Brynja“, Siglufirði, Verklýðsfé-
lag Borgarness og Verklýðsfélag
Norðfjarðar. Ennþá fleiri félög
hafa gerst aðilar að Varnarbanda-
laginu, og enn fleiri sagt sig úr
Alþýðusambandinu.
Bandalag stéttarfélaganna hfefir
kosið sér stjórn og skipa hana.
Guðjón Benediktsson, Guðm. Ó.
Guðmundsson, Héðinn Valdimars-
son, Helgi Sigurðsson, Hermann
Guðmundsson, Ingólfur Einarsson
og Ólafur H. Guðmundsson.
S. 1. fimtudag stöðvaði Dags-
brún vinnu ófaglærðra verka-
manna við byggingar í Reykjavík,
vegna þess að múrarameistarar og
trésmiðir hafa ekki viljað fallast
á að laun Dagsbrúnarverkamanna,
sem vinna við byggingar, verði
greidd á skrifstofu Dagsbrúnar og
að vinnuveitendur greiði félaginu
1% af upphæð vinnulaunanna i
þóknun,