Verkamaðurinn - 01.11.1941, Blaðsíða 1

XXIV. ÁRG. Laugardaginn 1. nóvember 1941. 44. tbl.
Ameriskum tundnrspilli sökt
rétt framan við nefið á Roosevelt.
„Breytir engu um stefnu Bandarikjanna i al-
þjóðamálumu, segir forsetinn.
leysi raunverulega úr sögunni á
Atlantshafi. Annað blað kemst svo
að orði, að með þessu hafi Þjóð-
verjar í raun og veru sagt Banda-
ríkjunum stríð á hendur. Krefjast
blöðin þess, að undanskildum naz-
istablöðunum, að Bandaríkin grípf
til viðeigandi, harðhentra gagn-
ráðstafana.
Þjóðverjar kennaveðr
inu uin að þeir komast
ekki til Moskva.
Rússar hafa yfirgefið Stalino og Karkoff.
Látlausir bardagar hafa haldið
áfram þessa viku á austurvíg-
stöðvunum. Rússar hafa yfirgefið
borgirnar Stalino og Kharkoff í
Ukrainu, og viðurkenna að horf-
urnar séu alvarlegar á suðurhluta
vígstöðvanna. Samkvæmt fregn-
um snemma í morgun voru harð-
astir bardagarnir í nótt á milli
Taganrog og Rostoff og á Krím-
Verklýðsfélögin mótm æl a þ¥i
að kaup^jaldið verði lögfest.
Flotamálaráðuneyti Bandaríkj-
anna tilkynnti í gær að amerísk-
um tundurspilli hefði verið sökt
í fyrrinótt á siglingaleiðinni milli
Bandaríkjanna og íslands og er
óvíst um hvort nokkur hefir
bjargast af áhöfninni.
Tundurspillirinn var 1193 smá-
lestir að stærð og eru tundurspill-
ar af þessari gerð vanalega með
122 manna áhöfn. Tundurspillin-
um, sem var sökt, var hleypt af
stokkunum 4. okt. 1919 og var
hann fullsmíðaður 24. sept. 1920.
Þetta er í fyrsta sinn í þessari
styrjöld sem amerísku herskipi er
sökt, en amerísk herskip hafa tví-
vegis áður orðið fyrir árás, og
biðu 11 manns bana í seinni árás-
inni.
Roosevelt vék að þessum at-
burði við blaðamenn í gær. Sagði
forsetinn m. a. að Bandaríkja-
stjórn myndi ekki breyta stefnu
sinni í alþjóðamálum vegna þess-
arar árásar. Flestum mun nú
finnast að svo mjög hafi nú verið
höggvið nærri sæmd Bandaríkj-
anna að þau geti ekki lengur látið
kyrt liggja.
í amerískum blöðum er farið
mjög hörðum orðum um árásina
á tundurspillirinn. Telur eitt blað-
ið, að með þessari árás sé alt hlut-
Amerískir hermenn
halda enn áfram
ofbeldisverkum
S.l. sunnudagsnótt gerðust þeir
atburðir að 3 amerískir hermenn
skriðu inn um glugga á sal í kjall-
ara Háskólans, en súdentar höfðu
dansleik í þessum sal. Urðu
nokkrar stympingar milli stú-
denta og hermannanna. Hröktu
stúdentar þessa óvelkomnu gesti
á dyr. Fór einn stúdentinn út með
þeim, en þegar félagar hans urðu
þess áskynja, fóru margir þeirra
út á eftir og bar þar að er stú-
dentinn þreytti hnefaleik við einn
hermanninn og fór hermaðurinn
halloka og skildu þeir síðan.
Skömmu síðar kom hópur af
amerískum hermönnum á vett-
vang og reyndu þeir að brjótast
inn í salinn, en íslensk og amerísk
lögregla kom nú til skjalanna qg
dreifði hóp ofbeldisseggjanna.
Voru þrír amerísku hermennirnir
handteknir.
Fjöldamörg verklýðsfélög hafa
undanfarið haldið fundi 'og sam-
þykt meira og minna harðorð
mótmæli gegn þeim tillögum, er
fram hafa komið á Alþingi um að
leysa dýrtíðarmálin á þann hátt
að lögfesta kaupgjaldið og svifta
þar með verklýðsfélögin helgasta
rétti þeirra.
Mörg verklýðsfélög munu halda
fundi næstu daga til að ræða og
mótmæla lögfestingu kaupgjalds-
ins.
Það er ekki úr vegi að minna á
að lögfesting kaupgjaldsins hefir
reynst stórt spor í áttina til ein-
ræðis og fasisma, þar sem hún
hefir verið framkvæmd, svo sem
í Frakklandi.
Eysteinn Jónsson og Framsókn-
arbroddarnir eru því með tillögu
sinni um að lögfesta kaupgjaldið
og svifta verklýðsfélögin sjálfs-
ákvörðunarrétti að reyna að troða
Dómnr Hœstarélfar í
máli „Kélfvísinnaru gegn
rifsfjóra „Þjóðólfs“.
Nýlega hefir hæstiréttur kveðið
upp dóm í máli því sem „réttvís-
in“ lét höfða gegn Valdimar Jó-
hannssyni, ritstjóra „Þjóðólfs“
Undirréttur hafði eins og kunn-
ugt er dæmt Valdimar í 60 daga
varðhald. Hæstiréttur komst að
þeirri niðurstöðu að dómur undir-
réttar væri hvorki meira né
minna en helmingi þyngri en
hæfilegt er að dómi hæstaréttar.
Dómur almennings er hinsvegar
sá, að dómur hæstaréttar sé 30
dögum þyngri en hæfilegt væri
| fyrir það afbrot að segja það sem
brautina fyrir fasismann. Glæpa-
mensku þessara manna virðast
engin takmörk sett.
Vonandi reynist íslensk verk-
lýðsstétt þó nægilega þroskuð til
þess að hindra að fyrirætlanir
Jónasar-fasistanna komist í fram-
kvæmd.
I nóvember.
Sósíalistafélag Akureyrar hefir
ákveðið að minnast hinnar vask-
legu baráttu Sovétþjóðanna í
þágu mannkynsins með opinberri
samkomu í Samkomuhúsi bæjar-
ins, föstudaginn 7. nóv. næstk.
Nefnd hefir þegar tekið til
starfa í þessu ‘ skyni og hefir hún
nú að mestu leyti lokið undirbún-
ingsstarfi sínu.
í aðalatriðum verður tilhögun
samkomunnar á þessa leið: Ræða,
einsöngur, sýndar skuggamyndir
frá austurvígstöðvunum, með
skýringum, kórsöngur, kvikmynd
frá Sovétríkjunum og að lokum
verður stiginn dans.
Eins og sjá má af þessu, verður
þessi kvöldskemtun hin fjöl-
breyttasta.
Aðgöngumiðar verða seldir n.k.
fimtud. á skrifstofu Sósíalista-
félagsins, Gránufélagsgötu 23.' Er
vissara að tryggja sér þá í tíma.
öll þjóðin vildi sagt hafa, að und-
anteknum nokkrum bitlingamönn-
um ,,þjóðstjórnarinnar“.
Hæstiréttur er launaður af því
ríkisvaldi, sem hefir traðkað
stjórnarskrána undir fótum sér.
Menn vita svo sem á hvaða fótum
réttvísin stendur í þessu landi.
skaganum, sérstaklega þó fyrir
vestan Rostoff. Þjóðverjum hefir
tekist áð ryðja sér braut suður
Perekop-eiðið og er nú barist á
sjálfum Krímskaganum. Rússar
segja, að Þjóðverjar hafi mist
marga tugi þúsunda hermanna á
Perekop-eiðinu og við Stalino um
50 þús. manna og 120 þús. við
Kharkoff.
Á miðvígstöðvunum hefir Þjóð-
verjum víða ekkert orðið ágengt
þessa viku, þó hafa þeir sótt fram
frá Orel í áttina til Tula, er ligg-
ur suðvestur af Moskva. Telja
Rússar þar allmikla hættu á ferð-
um og segir fréttaritari „Pravda“,
að iðnverkamenn í Tula hafi lagt
frá sér verkfærin og tekið sér
vopn í hönd til að verja borgina.
Þjóðverjum verður nú mjög tíð-
rætt um örðugleika af völdum
veðurs á miðvígstöðvunum.
(Framh. á 4. síðu).
Hæstiréttur kveður upp nýj-
an tineykslisdóii).
Dæmir Gunnar Benc-
dikfsaon ■ 15 daga fang-
elsl.
Hæstiréttur hefir nú kveðið
upp annan dóm út af skrifum um
fisksölusamninginn. Er það dómur
í máli „Réttvísinnar“ gegn Gunn-
ari Benediktssyni. í undirrétti var
Gunnar dæmdur í 200 kr. sekt, en
Hæstiréttur hefir nú kveðið upp
þann dóm, að Gunnar skuli sæta
15 daga varðhaldi fyrir ummæli
sín um hinn illræmda fisksölu-
samning, sem „þjóðstjórnar“blöð-
in hafa meira að segja ekki þorað
annað en að játa, að sé illa þokk-
aður meðal alls þorra þjóðarinnar.
Er þessi dómur Hæstaréttar
hinn svívirðilegasti, og hinum ves-
ælu þjónum í Hæstarétti til ævar-
andi vanvirðu og skammar, þó að
menn viti, að þeir taka laun sín
úr ríkissjóði eins og önnur þý
ríkisstjórnarinnar (og Bretanna).
Væri Hæstaréttardómurunum
sæmra að taka til meðferðar hin
stórfeldu skattsvik burgeisanna
hér á Akureyri og í Reykjavík og
hafa nánara eftirlit með réttarfar-
inu, t .d. hér á Akureyri, heldur
en að vera að dæma menn í fang-
elsi fyrir að segja það, sem öll
þjóðin veit, að er ekki annað en
sannleikur.