Verkamaðurinn - 22.11.1941, Blaðsíða 2

2
VERKAMAÐURINN
iasn
Til geðveikrahæli§ins
eftir pyndingarnar I
þýska pislarklefanum
i Bergen.
Frásagnirnar um pyndingarnar í þýsku fangelsunum eru svo hræðilegar, að
naumast er hægt að trúa því, að nokkur mannltíg vera (en það eru þó Þjóð-
verjar þrátt fyrir alt) geti fengist til að fremja jafn djöfulleg grimdarverk
og skýrt er £rá í frásögnunum. Stundum eru frásagnirnar þannig, að naumast er
hægt að birta þær á prenti.
Eftirfarandi lýsingar eru þýddar úr norska blaðinu »Norsk Tidend«, sem
gefið e'r út í London af norsku stjórninni. Frásagnirnar eru eftir norskum
manni, sem tókst að flýja til Englands eftir að hann hafði persónulega komist
í kynni við pyndingaraðferðir nazistanna og fengið aðstöðu til að fyigjast með
þeim pyndingum, sem hann skýrir frá.
Meðal þeirra manna, er upp-
Ijóstrarmanninum Flesland tókst
að handtaka hjá Bergen í vor,
þegar þeir voru að reyna að flýja
til Englands, var maður um tví-
tugt. Hann var Gyðingur í aðra
ætt — stæðilegur og sterkur pilt-
ur, sem hafði getið sér góðan orð-
stír í bardögunum í Noregi.
Þjóðverjar lögðu auðvitað mikla
áherslu á að telja fólki trú um, aO
hann væri potturinn og pannan í
þessu máli og að hann hefði lagt
fram féð til fararinnar.
PYNDINGARNAR í IÐNAÐAR-
MANNAHÚSINU.
Það var farið með piltinn,
ásamt hinum, til aðalstöðva Ge-
stapo (þýska leynilögreglan) í
Bergen, þar sem pyndingarnar
fara fram. Þær eru, samkvæmt
sögn þýskra herlögreglumanna,
framkvæmdar af mönnum, sem
hafa tveggja ára nám í pynding-
um. Varð pilturinn að þola þarna
hræðilegustu píslir og var barinn
með skammbyssuskefti í hnakk-
ann, svo hann féll í rot. Þeir
heltu þá köldu vatni yfir hann,
en varla hafði sést lífsmark með
honum, fyr en þeir slóu hann í
rot aftur. Þegar hann kom til
sjálfs sín aftur, var hann með
höfuðið niðri í vatnsfötu, og nú
var hann sleginn í rot í þriðja
sinn.
Áður en hann var kominn al-
menniléga til sjálfs sín, var farið
með hann rennandi votan til
hinna fanganna og sögðu þá Þjóð-
verjarnir: „Hér sjáið þið þann,
sem hefir ljóstrað uppumykkur“.
Pilturinn hafði ekki hugmynd
um þeíta atvik, fyr en síðar, að
félagar hans skýrðu honum frá
því.
Þjóðverjarnir reyndu nú að fá
hann til þess að tala með því að
nota „köttinn“ á hann. Þeir
spenna keðju um úlnliðinn, hafa
taug í henni og snúa upp á, svo
það stríðkar á keðjunni. Ein um-
ferð í einu og fórnarlambið verð-
ur að gefast upp. Þegar þessu var
lokið, skýrði hann frá því, að
hann hefði verið heppinn, því
Þjóðverjarnir höfðu ekki veitt
því athygli, að stálarmbandsúrið
hafði lent á milli og hafði það
minkað þrýstinginn — annars
hefði hann aldrei getað þolað
þetta og neyðst til að játa því,
sem þeir hefðu viljað fá hann til
að játa, hvað sem það hefði verið.
GYÐINGURINN FÉKK EKKI AÐ
BÚA HJÁ „ARÍUNUM11.
Pilturinn var sendur til Ulven.
Hann kvartaði sífelt um kvalir í
hnakkanum og þjáðist af minnis-
leysi. Það var ýmsilegt sem benti
til, að hauskúpan hefði verið
brotin.
Á þessum tímá bjuggu allir
fangarnir í sameiginlegum skála.
Það voru nokkrir Gyðingar þar,
og það eina *sem skildi Gyðingana
frá „aríunum“, var það, að Gyð-
ingarnir urðu að hafa stóran,
gulan miða á brjóstinu eða á bak-
inu. Þegar yfirmaður Gestapo í
Vestland kom í eftirlitsferð, gerð-
ist minnisstæður atburður út af
eftirfarandi: Gyðingarnir máttu
ekki vera í sama herbergi og „arí-
arnir“. Hinir fangarnir voru
spurðir að því, hvernig þeir gætu
sætt sig við að vera í sama her-
bergi ög Gyðingar, en þeir svör-
uðu því til, að Gyðingarnir væru
menn eins og þeir sjálfir. Yfir-
maður Gestapo varð öskuvondur
og krafðist þess að Gyðingarnir
yrðu tafarlaust fluttir.
Pilturinn var einmitt nýkominn
á fætur þennan dag, en var ekki
hitalaus. Hann varð nú að taka
saman pjönkur sínar meðan
skammirnar dundu á honum og
flytja einn í lítinn, eins manns
klefa — eins langt burtu og
mögulegt var frá hinum eins
manns klefunum, sem voru ætlað-
ir, „sérstaklega hættulegum Gyð-
ingum“.
HANN VAR GERÐUR
VITSTOLA.
Þetta var meira en hann þoldi.
Hann fékk algert taugaáfall.
Fangarnir, félagar hans, önnuðust
um hann, háttuðu hann og vöktu
yfir honum, til þess að hann færi
sér ekki að voða. Yfirmanni
fangaherbúðanna var gert aðvart,
og hann símaði til þýsks læknis,
sem upplýsti í símanum, að pilt-
urinn gerði sér þetta bara upp —
læknirinn vildi ekki skoða fang-
ann.
Yfirmaður fangabúðanna kærði
sig ekki heldur um að líta á pilt-
inn, og bannaði hinum fongunum
að fara inn til hans. Fangarnir
hirtu hinsvegar ekkert um bannið
og laumuðust inn til hans. Að
lokum varð pilturinn örmagna af
kastinu og sofnaði. Þegar hann
vaknaði næsta dag, var hann bú-
inn að vera, bæði andlega og
líkamlega. Hann gat ekki talað og
hafði engin mannleg eða dýrsleg
viðbrögð. Það eina, sem bar vott
um, að einhver skynfæri væru
starfandi, var það, að harin kippt-
ist snögglega við og leitaðist við
að fela sig, þegar hann heyrði
fótatak, eða ef hann heyrði yfir-
leitt nokkurt hljóð. Ef komið var
við hnakkanh á honum, úthverfð-
ist hann í framan vegna sársauka.
Fangarnir, félagar hans, urðu að
hella ofan í hann rennandi mat,
en pilturinn veitti ekki viðbragð,
og ekki varð vart við nokkur
merki þess, að hann vildi fá meiri
mat eða, að hann væri búinn
að fá nóg.
Meðfangar hans héldu áfram ao
annast um hinn sjúka í laumi.
Það var kvartað við Þjóðverjana,
,en kom að engu haldi. Yfirmaður
fangabúðanna kom ekki einusinni
til þess að líta á hann, og fang-
arnir voru þeirrar skoðunar, að
það væri blátt áfram af því, að
hann brysti kjark til þess. Fyrst
eftir að vika var liðin kom þýsk-
ur læknir, hann staðnæmdist í
klefadyrunum og horfði á piltinn
sofa. Eftir þessa „skoðun“ sló
hann því föstu, að pilturinn væri
með látalæti og fór sína leið.
Það stoðaði ekki, að leyna því
til lengdar, að fangarnir hjálpuðu
hinum veika. þjáningarbróður sín-
um, því að þeir urðu daglega að
fara og biðja um hrein föt til að
skifta á honum, og í hvert skifti
notuðu þeir tækifærið til þess að
hamra á því, að eitthvað yrði
gert.
Þegar ca. 14 dagar voru liðnir,
kom yfirmaður úr lögregluliðinu
á eftirlitsferð. Spurði hann þá
Thuland lögregluþjón, sem hafði
lengi verið í mjög ströngu varð-
haldi, m. a. án þess að fá einn
einasta dag að fara út og anda að
sér fersku lofti, hvernig hann
hefði það.
Thuland svaraði: Mér virðist
bara að.það sé hræðilegt, að það
skuli ekkert vera gert fyrir hinn
sjúka hérna.
SÖKINNI SKELT Á
MEÐFANGA HANS!
Lögregluyfirmaðurinn svaraði
þá því, að norska lögreglan í
Bergen hefði fyrir ' löngu síðan
fengið tilkynningu um, að sækja
piltinn, svo að það væri auðsjá-
anlega hún, sem ekki kærði sig
um Gyðinginn. Þetta var svo
viðkvæðið næstu dagana, bæði
hjá stjórn fangabúðanna og fanga-
vörðunum. Nokkrum dögum síðar
sótti norska lögreglan piltinn og
auðvitað kom í ljós við rannsókn,
að lögreglan hafði lagt af stað til
að sækja piltinn, um leið og hún
fékk tilkynningu um það frá
þýsku yfirvöldunum.
Pilturinn var fluttur á sjúkra-
hús í Neevengárden, og var því
lýst yfir þar, að hann væri hald-
inn af ólæknandi geðveiki.
Þegar verið var að flytja hann
frá Ulven, var einn Gestapomað-
ur og eftirlitsmaður fanganna,
Finn Fluge Pedersen, viðstaddir
og horfðu á þegar pilturinn var
látinn inn í bifreiðina. Það var
átakanleg sjón, og Gestapomaður-
inn sagði við Fluge Pedersen:
Það er hyllilegt, hvernig þið farið
með vini ykkar.
Fluge Pedersen svaraði: Við
höfum verið honum góðir, við
höfum farið eins vel með hann
eins og við höfum getað, allan
tímann. En þetta kemur áreiðan-
lega á reikninginn, já, líka þetta!
Gestapomaðurinn gat engu svar-
að. Það var augljóst, að meðal
þeirra Þjóðverja, sem vissu ekki
beinlínis um pyndingarnar, átti
það að heita svo, sem það væru
norsku fangarnir, sem hefðu „ann-
'ast um“ Gyðinginn.
Síottar Íiéltií..
í málverkasafninu í Moskva er senni-
lega besta safn, sem til er af mál-
verkum Henri Matisse, það á 38
málverk eftir Matisse og er talið að
hvort þeirra muni seljast fyrir nálægt
því 3000 dollara ef þau verða seld
núna í New York.
Bókasafnið í Moskva telur um
3, 300,000 bækur og rit. Bókasafnið
í Leningrad er*þó enn þá stærra því
það tekur um 6, 000.000 bækur, og
er því álíka stórt og British Museum
og Congressbókasafnið í Washington.
Allar bækur í hinu heimsfræga bóka-
safni Bibliotheque Nationale í París,
sem ekki eru að skapi nazista, hafa verið
brendar. En auk þess hafa nasislar
stolið bókum þaðan í þúsunda tali og
flutt til Pýskalands.
Losovski sagði nýlega. »Við getum sent
herafla í svo óskaplega stórum stíl að
Pjóðverjar hafi ehga hugmynd um
það.«
Það er talið að ein af hinum leynilegu
þýsku útvaipsstöðvum sé starfrækt af
herforingjaklíkunni gegn nazistaflokkn-
um. Pað verður aðeins öðru hvoru
vart við hana og hún lætur aðeins til
sín heyra til þess að lofa yfirmenn
hersins og gagnrýna flokksmeðlimina:
Er þetta talið ný sönnun fyrir hinni
vaxandi misklíð milli hersins og naz-
istaflokksins.
Shostskovich, eitt frægasta núlifandi
tónskáld Rússa, dvelur nú í Leningrad
og tekur þar þátt í hinni hetjulegu
vörn borgarinnar. Hann hefir kosið
að taka þátt í þessari vörn, sem,
eins og hann sjálfur komst að orði ný-
lega í útvaipserindi, er innblástar (in-
spiration) fyrir hann einmitt nú þegar
hann er að semja sjöunndu hljómkviðu
sína.
Yrir 140 leynileg blöð hafa verið gefin
út í Póllandi síðan nazistar lögðu það
undir sig og yfir 30 í Noregi. Pólsku
blöðin eru farin að birta myndir, sem
þau fá frá London, þrátt fyrir árvekni
nazista.