Verkamaðurinn - 07.07.1945, Blaðsíða 2

2
VERKAMAÐURINN
Tunnusmíðið
Ríkisstjórnin vill styðja að því# að tunnur
verði smíðaðar á Akureyri
1 t...............
ODDUR BJÖRNSSON
prentmeistari,
andaðist fimmtudaginn 5. júlí síðastliðinn.
Jarðarförin verður tilkynnt síðar.
Vandamenn.
Vilhjðlmur Þór - og Svíþjóðarbátarnir
í vor þegar sendinefnd bæjar-
stjórnarinnar ræddi við Nýbygging-
arráð var tunnusmíðamálið ofar-
lega á dagskrá. Fór nefndin fram á,
að Nýbyggingarráð gerði þær ráð-
stafanir, sem það teldi fært til að
tryggja innlendum tunnuverk-
smiðjum sölu á framleiðslu þeirra
ár frá ári, því nokkuð hafði borið á
því, að síldarsaltendur hefðu til-
hneygingu til að líta á innlendu
tunnuframleiðsluna sem „vara-
sjóð“, sem gott væri að grípa til
þegar skortur væri á tunnum, en
mættu annars gjarnan liggja til
næsta árs, ef verkast vildi.
Nýbyggingarráð tók þessu vel, og
lofaði að ræða það við Síldarútvegs-
nefnd og ríkisstjórn.
Sem árangur af þeim viðræðum
gerði Síldarútvegsnefnd nokkru síð-
ar svohljóðandi samþykt:
„Nefndin samþykkir að fara
fram á'það við ríkisstjórnina, að
hún heimili S. Ú. N. að gera samn-
inga við tunnuverksmiðjurnar á
Akureyri og Siglufirði um, að þær
srrtíði í næstu 5 ár, frá 1946 að
telja, tunnur til að salta í síld, enda
samþykki nefndin efni, smíði og
verð í byrjun hvers árs fyrir sig.
Skal þá sérstaklega haft fyrir aug-
um, að tunnuranr séu að öllu leyti
svo sambærilegar við aðfluttar
tunnur til sömu nota, að fært þyki
að festa kaup á þeim að hverju
sinni.“
Undirtektir ríkisstjórnarinnar
hafa einnig verið góðar. Hefir at-
vinnumálaráðherra, Áki Jakobsson,
sent mann gagngert til að skoða
tunnuverksmiðjurnar hér og á
Siglufirði og gera tillögur um end-
urbyggingu þeirra og rekstur. Hef-
ir maðui; þessi, Haraldur Loftsson,
*-----------------------------í%-
Brjóstmynd af Lárusi Rist
afhjúpuð í
Iþróttahúsi Akureyrar.
íþróttabandalag Akureyrar bauð
þingfulltrúum í. S. í„ bæjarstjórn
Akureyrar og fleiri gestum upp í
íþróttahús Akureyrar sl. fimtudags-
kvöld í tilefni af því, að þar átti að
afhjúpa brjóstmynd af Lárusi Rist,
sundkennara. Myndina hafði gert
Guðmundur Einarsson frá Miðdal,
en nokkrir vinir Lárusar hér í bæn-
um höfðu safnað fé í þessu skyni.
Fór athöfnin virðulega fram.
Fluttu þar ræður Ármann Dal-
mannsson og Hermann Stefánsson,
en síðan sýndu flokkur karla og
kvenna úr ,,Þór“ leikfimi undir
stjórn Tryggva Þorsteinssonar og
Steinunnar Sigurbjörnsdóttur, en
Áskell jónsson lék undir á orgel.
Forseti í. S. í„ Beneditk G.
Waage, þakkaði fyrir hönd gest-
anna og bauð síðan öllum við-
stöddum að horfa á sýningu íþrótta-
•kvikmynda í. S. í. í Samkomuhúsi
bæjarins.
nýlega verið hér á ferðinni og mun
bráðlega skila áliti sínu og tillög-
um til atvinnumálaráðherra, og
mun bæjarstjórnin þá einnig fá af-
rit af þeim.
Það munu horfur á, að á næstu
árum verði miklum erfiðleikum
bundið fyrir íslendinga að fá þær
síldartunnur, sem við annars hefð-
um skilyrði til að salta síld í. Það
er því, bæði frá atvinnulegu og ut-
anríkisverslunarlegu sjónarmiði,
mikil þörf á að sköpuð verði skil-
yrði til verulegrar framleiðslu síld-
artunna í landinu sjálfu. Og ráð-
stafanir til þess þarf að gera hið
allra fyrsta.
Þegar fram er komið — eins og
hér hefir lauslega verið skýrt frá —
að bæði Síaldrútvegsnefnd og ríkis-
stjórnin vilja leggja þessu máli lið,
virðist vera áhættulítið fyrir bæjar-
stjórnina að stofna til tunnusmíðis-
ins, og ætti hún að hefjast handa
hið bráðasta um undirbúning, svo
hægt verði að smíða tunnur hér í
vetur, að verulegu ráði.
Nær og f jær
' Akureyri hefir fengið orð fyrir að vera
þriflegur og vel umgenginn bær og við
borgararnir viljum að það orð verði ekki
af honum skafið. Umhverfi og staðhætt-
ir allir hér í bæ eru þannig, að mjög svo
þægilegt er að halda bænum upp úr
skítnum, ef svo mætti að orði komast.
Þetta vilja allir góðir Akureyringar
kappkosta og aðeins fyrir fegurðartil-
finningu og hirðusemi einstaklinganna,
sem hér hafa bygt, hefir bærinn fengið á
sig fegurðar- og þrifnaðarorðið.
Einn er þó sá staður hér í bæ, sem
mun eiga fáa sína jafningja innan annara
borgarhliða, en það eru sorphaugarnir á
Tanganum, milli Strandgötu og Gránu-
félagsgötu. Til margra ára hefir ösku og
ýmsum úrgangi verið keyrt þar í hauga
og réttlætt með því, að þurka ætti upp
tjörnina ,sem þarna er. Þetta eiga að
nefnast öskuhaugar, en þeir, sem á ann-
að borð hafa komið þarna nærri, vita að
askan er þar algerlega hverfandi hjá
öðru og margfalt lakara sorpi. Þar eru
kynstur af allskonar matarúrgangi, stórir
haugar af illa verkuðum beinagrindum,
sennilega frá kjötbúðunum og ýmsu
álíka. I allt þetta safnast svo maðkur og
fluga og segja má næstum að beina-
grindurnar gangi þarna fram og aftur fyr-
ir atbeina maðkanna. Öllu þessu góðgæti
fylgir römm rotnunarlykt, svo vegfarend-
um getur orðið óglatt af og það í nokkurri
fjarlægð. Verkstæði og íbúðarhús eru
rétt í námunda við þetta maðka- og
drulludýki og má nærri geta hve heil-
næmt og hreint andrúmsloftið er þar,
þegar vindur stendur af haugunum. Það
.hlýtur að vera krafa allra bæjarbúa og
þá náttúrlega fyrst og fremst þeirra, sem
næst þessu búa, að hætt verði að keyra
slíkum úrgangi þarna í hauga, eða þá að
keyrt verði mold eða möl yfir hann jafn-
óðum, svo ekki komi til þeirrar ofan-
jarðarrotnunar, sem þarna á sér stað
Þeir áttu erfitt uppdráttar „Fram-
sóknar“forkólfarnir á stjórnmála-
fundinum í Nýja-Bíó 29. f. m. Er
núna. Tanga-búar mótmæla eindregið
þeim aðgerðum, að öllu sorpi úr bænum
sé keyrt heim að bæjardyrum þeirra og
lofað að úldna þar niður. Og tæplega
munu ferðamenn, sem leið sína leggja
niður á Tangann, hrósa þeim bæjarhluta
fyrir góðan ilm eða smekklega um-
gengni.
★
„Dagur“ heldur áfram þrögli sínu um
Kaupfélag Siglfirðingar. Hann segir, að
„kommúnistar“ hafi neytt- það til að
kaupa vörurusl til hagnaðar fyrir sjálf-
kaupa „vörurusl til hagnaðar fyrir sjálfa
sig, en til fjárhagslegs tjóns fyrir félagið."
og að Kf. S. hafi verið „látið leggja í
braskfyrirtæki kommúnista". Þá segir
blaðið einnig, að viðskipti félagsmanna
séu hvergi skráð í viðskiptabókum fé-
lagsins. Allur þessi vaðall „Dags“ er með
eindæmum hjákátlegur, eftir að fyrrv.
kaupfélagsstjóri, Framsóknarmaðurinn
Sigurður Tómasson hefur hrakið allar
þessar lygar flokksmanna sinna opinber-
lega. Sigurður upplýsir, að það hafi verið
með fullu samþykki sínu, að vörur þær
sem „Dagur“ er að þvæla um, voru
keyptar, og að Kf. S. hafi engan óhag
haft af þeim kaupum. Sigurður ber líka
til baka slúður flokksbræðra sinna hér
og á Siglufirði, um óreiðu á bókhaldi fé-
lagsins. En eftir þessar upplýsingar Sig.
Tómassonar, hamrar „Dagur“ ennþ'á á
sömu lyginni og tekur nú það dýpst í
árina, að segja að viöskipti félagsmanna
séu alls ekki færð inn í bækur íélagsins!
Ef einhverjir skyldu taka „Dag“ há-
tíðlega í þessu máli, mundi þeim hinum
sömu, varla þykja furða, þóft kaupfélags-
stjóri, sem ekki fylgdist betur með verzl-
uninni, en það, að hann hefði ekki hug-
mynd um, hvort bókarinn færði nokkuð
af viðskiptunum inn í bækurnar eða
ekki, væri látinn fá frí frá störfum!
Nokkur píanó
væntanleg í
þessum mánuði
Verð ca. kr. 3800-7300
Bókabúð Akureyrar
því ekki að undra, þótt þeim yrði
ýmiskonar slysni á, enda urðu lnak-
fþllin æði mörg. Eitt jreirra var það,
þegar Jakob Frímannsson vildi
draga' „Svíþjóðarbátana“ frá ný-
sköpunaraðgerðum núverandi rík-
isstjórnar, vegna þess, að fyrverandi
atvinnumálaráðherra, Vilhjálmur
Þór, hefði samið um smíði þeirra,
og ætti því heiðurinn af fram-
kvæmdinni.
Já, rétt er það, að Vilhjálmur Þór
á „heiðurinn“ af því að semja um
Svíþjóðarbátana í fyrstu. F.n sá
heiður er einkum fólginn í því, að
verðið á bátunum er máklu hærra
en fullyrt var, að hægt væri að fá
þá fyrir. í öðru lagi samdi hann um
smíði bátanna eftir teikningu, sem
flestir útgerðarmenn vildu ekki
nýta, þegar þeir fengu að vita um
gerð bátanna. í þriðja lagi setti
hann kaupendum bátanna svo
harða greiðsluskilmála, að aðeins
mjög vel efnaðir menn eða l’élög
hefðu getað sætt kaupunum.
Allt þetta olli því, að á meðan
Vilhjálmur Þór hékk enn í ráð-
herrastóli, leit út fyrir að svo að
segja engir fengjust til að kaupa
Svíþjóðarbátana hans — m. a. var
afsalað öllum bátunum, sem beðið
hafði vertið um hiingað tii Akur-
eyrar!
Ef svo hefði farið lengur fram,
hefði nýsköpunin orðið alveg eins
og „Framsókn“ vill hafa hana, jr. e.
a. s. ENGIN.
En núverandi ríkisstjórn fór
öðruvísi að. Hún sendi nýja teikn-
ingu af bátunum, sem útgerðar-
menn voru ánægðir með. Samning-
um um verð bátanna varð að vísu
ekki haggað, úr því sem komið var.
En núverandi atvinnumálaráð-
herra, Áki Jakobsson, ákvað að
'lækka um helming f járhæð J)á, sem
menn skyldu greiða til þess að festa
kaup í bátunum, og kom því jafn-
framt til leiðar, að lánin úr Fiski-
veiðasjóði væru hækkuð að sama
skapi.
Með þessu brá svo við, að nú
fengu miklu færri bátana, en vildu.
Og þeir Akureyringar o. fl„ sent
Vilhjálmur Þór, með óvitahætti
sínum og óbilgirni, hafði komið til
að afsala sér bátunum, sem þeir
voru búnir að sækja um að fá, naga
sig nú í handarbökin — með til-
heyrandi hlýhug í garð fyrverandi
atvinnumálaráðherra.
Það er því eins og að nefna snöru
í hengds manns húsi, þegar flokks-
menn Vilhjálms Þór nefna nafn
hans í sambandi við Svíþjóðarbát-
ana.

i