Verkamaðurinn - 13.04.1949, Blaðsíða 2

Miðvikudaginn 13. april 1949 VERKAMAÐURINN
2
VERKAMAÐURINN
Útgeíandi: Sósíalistafélag Akureyrar.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Þórir Daníelsson.
Blaðstjórn: Ásgrímur Albertsson, Eyjólfur Árnason, Jakob Árnason.
Ritstjórn og afgreiðsla á skrifsotfu Sósíalistafélags Akureyrar, Brekku-
götu 1 — sími 516.
Áskriftargjald kr. 20 á ári. — LausasÖluverð 50 aura einatkið.
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
Eru nýjar árásir á alþýðuna í undirbúningi?
Þess hefir ekki svo lítið orðið vart í seinni tíð, að anðstéttin
í þessu landi hyggst. nú að hefja nýjar árásir á alþýðuna.
Krafa um 25% gengislækkun hefir þegar komið fram og er
ekki ósennilegt, að einhverjar slíkar aðgerðir séu í undirbún-
ingi. Styður þessa skoðun sú staðreynd, að í sambandi við
Marshall-áætlunina voru þau Iönd, sem þátt tóku í henni,
skuldhundin til þess að koma á og viðlialda „réttu" gengi.
M. ö. o., Bandaríkin kröfuðst gengislækkunar þar sem þeiin
þótti slíkra aðgerða þörf.
Það þarf ekki að rekja hér aðgerðir ríkisstjórnarinnar gegn
verklýðssamtökunum og lífsafkomu almennings í þessu landi,
þeir atburðir eru ölltim vel kunnir, enda er nú svo komið,
að alþýðan getur ekki mikið lengur unað slíku ástandi, og
er nú þegar farið að bera á því, að ýmis verklýðsfélög eru farin
að segja upp samningum sínum og krefjast kauphækkunar.
Sá maður fyrirfinnst nú vart innan verklýðssamtakanna, sem
lieldur því fram, að ríkisstjórnin hafi ekki svikið öll þau lof-
orð, sem hún gaf um lækkun dýrtíðarinnar, og allir vita, að
dýrtíðin hefir akirei verið neitt svipað því eins gífurieg og
hún er nú orðin, heinlínis fyrir tilverkað stjórnarinnar.
Kn nú er spurningin: Er dýrtíðin í þessu landi orðin það
vandamál, sem ekki er hægt að leysa án þess að lækka kaup
verkalýðsins? Nei, vissulega ekki. Arið 1948 var verðmæti
útflutnings meira en nokkru sinni fyrr í sögu þjóðarinnar,
og verðlag á erlendum markaði svo gott, að framleiðsla lands-
manna var vel sæmd af, hefðu framleiðendurnir ferigið að
njóta þess verðs. En allur þessi ntikli gjaldeyrir fer ekki til
ráðstöfunar þeirra, sem hans afla, honum er ekki r;íðstafað í
samræmi við þarfir þjóðarheildarinnar, heldur manna, sem
hvergi koma nærri framleiðslunni, heildsala og slíks brask-
aralýðs, enda hefir sú sétt mánna rakað saman þvílíkum
gróða á undanförnum árum, að slíks eru engin dæmi hér-
lendis. Það er nú svo komið, að okkar 150 þús. manna þjóð,
verður að ala nokkur hundruð manna afætustétt, sem ekkert
gera annað en hirða afrakstur þeirrar vinnu, sem verkamenn-
irnir, verkakonurnar, sjétmennirnir og bændurnir inna af
hendi.
Öll stefna ríkisstjórnarinnar hefir beinzt að því, að gera
hlut þessara inanna serh mestan og öruggastan. Vegna þess
að heildsalarnir heimta það ,eru beztu markaðirnir eyðilagðir
og viðskiptin að langmestu leyti bundin við Bretland og
Bandaríkin, þó að öllum, sem um þau mál hugsa, hljóti að
vera Ijóst, að í þeim löndum getur aldrei orðið um neinn
framtíðarmarkað fyrir afurðir okkar að ræða.
En heildsalarnir heimta meiri gróða, og Ameríka heimtar
gengislækkun. Þetta tvennt fellur því algerlega saman; það
eina, sem erfitt er viðfangs fyrir stjórnina í þessu efni er al-
þýðan — þjóðin sjálf. Það er allt annað en álitlegt að leggja
nú í enn frekari árásir á alþýðuna eftir það, sem gerzt hefir
undanfarið, með kosningar á næsta leiti, — en ekki vantar
viljann. —
Vandamálið í sambandi við dýrtíðina í þessu landi er fyrst
og fremst það, hvernig á að koma fjármagninu út í fram-
leiðsluna og nýta gjaldeyrinn í samræmi við þarfir alþjóðar,
en það verður ekki gert fyrr en alþýðan sjálf hefir tekið
völdin í sínar hendur. Á meðan heildsalarnir ráða mest um
stefnuna í verzlunar- og viðskiptamálum þjóðarinnar, verður
ekkert lát á sífelldum ofsóknum á hendur verkalýðssamtak-
anna, og lífskjör alþýðunnar gerð syo aum sem frekast má
vera.
Ýmislegt bendir til þess, að ekki sé þess langt að bíða, að
ýmis stærstu verklýðsfélögin segi upp samningum sínum og,
krefjist verulegrar kauphækkunar. Eins víst er það, ef að til
slíks kemur, að ríkisvaldið mun beita öllum þeim ráðum, sem
það þorir og getur, til þess að berja alþýðuna niður, jafnvel
mun ekki örgrannt um, að ýmsir hugsi til þess með fögnuði,
að þá gefist tækifæri til þess að slá alþýðuna niður ,,í eitt
skipti fyrir öll“. Þeir atburðir, sem gerðust í Reykjavík 30.
marz síðastl., geta hæglega endurtekið sig; ríkisstjórnin hefir
þegar sýnt, að hún hikar ekki við að beita hreinum fasistaað-
ferðum í baráttunni við alþýðuna.
En þessir menn þekkja ekki íslenzka alþýðu. Þeir hafa sýnt
það í hvert einasta skipti, sem til átaka iiefir komið, að þeir
hafa ekki staðið henni snúning. Þeir halda, að þeir geti slegið
hana niður. Verði þeim trú sín að góðu; íögmálum þjóðfé-
lagsins fá þeir ekki breytt. — Lokasigurinn fellur alþýðunni
í skaut; öðruvísi getur ekki farið.
Á VETTVANGI
VERKALÝÐSMÁLA
Atvinnuleysi.
Vcturinn sem nú er að líða lieíir
sorfið alifast að mörgum ljölskyldtmi
verkamanna hér á Akureyri. Síðan um
nýár hefir atvinna verið mjög lítil.
aðeins nokkrir menn í bæjarvinnu og
snapvinnu við höfnina. Byggingar nær
engar, og lítið útlit fyrir að í þeim
efntun glaðist mikið með vorinti, cng-
in byggingalcyfi veitt, engin lán fáan-
leg, iðnaðurinn dregst saman. Hin
dauða hönd núverandi jríkisstjórnar
hefir lamað atvinnulífið. Launafólk
hér á Aktfreyri sér fram á tekjurýrt
sumar eftir atvinnuleysið í vetur. og
cf síldin bregst enn í stunar, er hætt
við að þröngt verði í búi h já mörgum
fjöJskyldum hér á Akureyri í haust.
Áhugi bæjaryfirvaldanna.
Við verkamenn hér á Akureyri höf-
um ekki haft ástaðti til að Jofa ba*jar-
yfirvöldin lyrir áhuga þeirra á at-
vinnttafkomu okkar. A hverjum vetri
hefir verkamannafélagið hér sent ba*j-
arstjórn fleiri og færri erindi tim úr-
ba*tur í atvinnumálum, og jafnframt
bent á verkefni sem fyrir lægjtt, og
vinna mætti að yfir veturinn, en jafn
att hafa þessi erindi verið að engu
höfð af þeim bæjarstjórnarmeirihluta,
sem trúlega hefir staðið við hlið ríkis-
stjórnarinnar í því efni að draga úr
öllum atvinnuframkva*mdum og koma
á atvinnuleysi. Þó má segja að með
betra móti hafi til tekizt í vetur, þar
sem því lckkst frámgengt, að skipuð
var atvinnumálanefnd af bæjarstjórn
og verkamannafélaginu sameiginlega.
Nefnd þessi hafði það verkefni að
benda á leiðir til atvinnubóta yfir
dauðasta tíma ársins, og hefir henni í
þessum efnum oröið dálítið ágengt,
þótt afturhaldið í bæjarstjórninni
hafi reynt að hamla á móti tilTógum
hennar, einkum hefir hafnarnefnd
verið treg til að hafa samvinnu við
nefndina um fyrirhugaðar hafnar-
kvæmdir.
Kjarabætur.
Ank þess seni atvinna liefir verið
með rýrara móti í vetur. bætist svo
það að stöðugt fæst minna verðmæti
fyrir andvirði vinnunnar, sem er af-
leiðing af vaxandi dýrtíð sem valdhöf-
unum tekst þó furðanlega að halda
fyrir utan hina útreiknuðu vísitölu.
Krafan um grunnkaupshtckkun er nú
að verða allhúvær rneðal verkamanna.
sem ekki er að undra. þar scm ekki
hefir einu sinni tekizt að halda hinni
útreiknuðu vísitölu í skefjum síðan
katipgjaldsvísitalan var lögfest, þrált
fvrir marggefin loforð rfkisstjórnar-
innar tun niðurfærsiu á dýrtíðinni,
en jrar að auki mun nú bein fölsun
vísitölunnar nema um 100 stigum. Að
öllu óbreyttu er því ekki annað sjá-
anlegt en að vcrklýðsfélögin verði
neydd til að fara út í kattpdeilur með
vorinu, þar sem Alþingi hefir nú
fellt frutnvarp þeirr^ Herntanns Guð-
mundssonar og Sigurðar Guðnason-
ar um afnám vísitölubindingarinn-
ar. og ríkisstjórnin hefir ekki einu
sinni séð sér fært að verða við hinum
hógværu kröfum stjórnar A.S.Í. um að
verkamenn fái greidd þau stig sem
vísitalan liefir hækkað síðan hún var
lögfest.
Dagsbrún boðar til
ráðstefnu.
Nú stendur yfir í Reykjævík ráð-
stefna, setn Verkamannafélagið „Dags-
brún“ í Reykjavík hefir boðar til með
stærstu verklýðsfélögtun landsins.
Verkefni þessarar ráðstefnu er að ræða
kaupgjaldsmálin, og samræma að-
gerðir forustufélaganna, í þeim mál-
um svo betur yrði tryggður árangur
af þeim aðgerðum, sem gerðar kynnu
að verða. Dagsbrún hefir undanfarin
ár haft forustu í kaúþgjaldsraálunum
og önnur félög jáfnan siglt í kjölfar
hennar með kjarabætur slnar. Var
því sjálfsagt og eðlilegt að hún héfði
forgöngu um sameiginlegar ráðstafanir
starstu verklýðsfélaganna, gcgn vax-
andi afkomuörðugleikum launastétt-
anna. |>ví að allir muniini við sammála
tun. að ekki verði léngur komizt hjá
einhverjum aðgerðuin til úrbóta. —
Verkamannafélag Akureyrarkattpstað-
ar á fulltrúa á þessari ráðstefnu, og
mun að hentii lokinni verða tekin á-
kviirðun ttm jiað, hvernig félagið muni
snúa sér í kaupgjaldsmálunum nú með
vorinu.
Sameinaðir stöndum vér . . .
Eins og ég minntist á áðan, munu
ekki vera skiptar skoðanir uni það
meðal verkamanna, að einhverra að-
gerða sé þörf í kjaramálum okkar, en
ef til vill verða eitthvað skiptar skoð-
14/1 Enski herinn drepur
fjölda innfæddra manna í bænum
Kuala Kubu á Malakkaskaga, fyr-
ir þær sakir að „óttast“ var að
þeir væru kommúnistar.
22/1 52 Spánverjar ákærðir
og dregnir fyrir herrétt í Ocana
fyrir „að ógna öryggi ríkisins", þ.
e. einræðisherranum Franco.
26/1 Ný stjórn hefur tekið við
völdum í Grikklandi og var fyrsta
verk hennar að taka af lífi tíu and-
fasista í Tripolis og Kalamata.
27/1 Gríska stjórnin hefur
rekið 7000 bændur frá heimilum
sinum til þess eins að hindra að
þeir kæmust í samband við frels-
isherinn.
2/2 Atta kommúnistar líflátn-
ir í Aþenu af ógnarstjórn þeirra
Trumanns og Bevins. Sama dag
tilkynnt að 12000 grískir andfas-
istar hefðu verið fluttir til ó-
byggðrar klettaeyju í Egiska haf-
inu, þar sem þeim er ógnað með
hungurdauða.
9/2 Enrique Marcos Nadal á
Spáni dæmdur til dauða fyrir að
vera foringi átta meðlima hins
syndikalistiska CNT. Þrír félagar
hans voru dæmdir í 30 ára þrælk-
unarvinnu.
Tveir grískir verkalýðsleiðtogar,
Ambatielos og Bekakos dæmdir
til dauða af herrétti. Þetta er í
annað skipti, sem þeir eru dæmd-
ir. I fyrra skiptið var dómurinn
upphafinn sökum almennra mót-
mæla.
10/2 Þrír prófessorar við rík-
isháskólann x Washington settir af
fyrir „byltingaráform“.
15/2 300 lögreglumenn ráðast
á negra, sem höfðu safnazt saman
á íþróttasvæðinu í Jóhannesborg
í Suður-Afríku. Einn negri var
drepinn og margir særðir.
17/2 Níu grískir kommúnistar
líflátnir í Aþenu. Þeir voru ákærð-
ir fyrir að hafa stutt skæruliða-
hreyfingu gegn fasistastjórninni.
18/2 Fjórir enskir vísinda-
menn í þjónustu ríkisins settir af
fyrir þá sök, að haldið er að þeir
séu kommúnistar. Hinir ákærðu
fengu ekki að verja sig.
anir um það, hvaða lciðir skuli fara.
Vonandi bera þó hin ýmsu stéttarfé-
lög gæfu til jiess að vinna einhuga og
í sameiningtt að úrlausn þessara mála,
til hagsbóta fyrir verklýðsstéttina í
heild, og' að yfirstjórn heildarsamtak-
anna ljái til þess stuðning sinn og full
tingi að félögin fái fratugengt réttmæt-
um kröfum sínum, en hvergi* verði
flokksleg sjónarmið látin ráða, því að
fyrsta og veigamesta skilyrðið til þess
að við fáum réttlætiskröfum okkar
framgengt er, að komið verði í veg
fyrir að eining samtakanna rofni. Ekki
mttn af því veita að launastétlirnar
standi sem órjúfandi veggur um liags-
muni sína, því að við ramman rcip
er að draga, þar sem er sameinað aft-
uihald borgarafiokkanna jrriggja, sem
að ríkisstjórninni standa. En ef við
eigum |)ví láni að fagna að stéttarleg
eining sé metin meira en þjónkun við
flokkshagsmuni. inun sérhver kaup-
deila. scm byggð er á réttmætum
kröfum, verða farsaillega til lvkta
leidd.
19/2 Þrír Kínverjar, sem eru
ákærðir fyrir að hafa skipulagt
sporvagnaverkfallið í Shanghai,
myrtir af stjóm Siangs Kai-Sheks.
23/2 Aðalritari Kommúnista-
flokksins í Irak, Joussuf Seiman
Fehede, hengdur ásamt Mohamed
Chibibi forystumanni hinnar þjóð-
legu frelsishreyfingar í landinu og
tveim öðrum fyrir baráttu gegn
enskum yfirráðum í landi sínu.
600 kommúnistar handteknir í
Indlandi fyrir pólitíska starfsemi.
25/2 Herréttur í Ocana á
Spáni dæmir sjö manns í níu ára
þrælkunarvinnu fyrir að halda við
sósíalistiskri verkalýðshreyfingu í
landinu. Fyrirliði þeirra dæmdu,
José Satue, var dæmdur til dauða
fyrir þetta afbrot.
28/2 Fjórir Spánverjar teknir
af lífi fyrir „ríkisfjandsamlega
starfsemi“. Einn þeirra myrtu var
foringi sósíalistaflokks Kataloníu.
Þannig litur „lýðræðið", sem
borgaraflokarnir og kratarnir lofa
sem mest, út. Einkenni þess eru
stríð og ofbeldi.
(Ny Dag).
Grískar mæður ákæra
Eftirfarandi bréf hafa grískar mæð-
ur sent mæðnim í Ameríku:
„Við viljum að þér kynnist harm-
leik okkar. Dollayar yðar koma til
okkar sem skriðdrekar, flugvellir og
fallbyssur en ekki setn brauð og mjólk.
Þeir, sein unnu með nazistunum og
ættu að sitja í fangelsi, eru frjálsir.
Grísku nra-ðurnar þola neyð vegna
sona sinna. Rétt eins og stríðinu væri
enn ekki lokið, eru fleiri og fleiri lýð-
raðissinnar rifnir frá heimilum sínum
á næturþeli og dæmdir til dauða.
Land okkar hefir orðið nýr Spánn,
og hver veit nema sá eldur, sem nú er
nærður í okkar landi, eigi eftir að
hleypa öllum heiminum í bál.
Við, grískar mæðtir og konur, senr
þjáumst og lifum í stöðugum ótta
um börn okkar, scm eru kvalin í
fangelsunum, biðjum yður að líta á
þennan gríska harmleik, sem væri
hann ykkar eiginn. Slökkvið þann eld,
sem kyntur er í okkar landi, áður en
hann breiðist utn allan heiminn og
brennir einnig ykkar nánustu."
Vestrænf lýðræði: stríð og ofbeldi
í þeim löndum, sem heimsveldasinnarnir ráða, er
stöðug ógnaröld ríkjandi
Hér getur að líta nokkur dæmi frá janúar-febrúar: