Verkamaðurinn - 25.02.1955, Blaðsíða 1

VERKRDIÐURinn
EININGARKONUR!
Munið aðalfund félagsins í
Verkalýðshúsinu á sunnu-
daginn kl. 4 síðdegis.
XXXVIII. árg.
Akureyri, föstudaginn 25. febrúar 1955
8. tbl.
Verkalýðsfélögin leggja fram kröfur sínar:
30% hækkun á grunnkaupi, þriggja vikna orlof,
mánaðarleg vísitala, stytting yíirvinnutíma, verka-
menn hafi uppsagnarfrest og tryggingu í veikindum
Hægri klíkan í Alþýðuflokknum
að einangrast
Hlaut nauman meirihluta fyrir brottrekstri
Alfreðs Gíslasonar - Flokksdeildirnar út um
land mótmæla ofsóknaræði Stefáns og
Haraldar
Verkalýðsfélögin hafa frestað verk
fallsaðgerðum um tíma, svo að
nægur tími sé til samninga
V erkamannaf élag
Akureyrarkaupstaðar
einhuga um kröfurnar
Á fundi Verkamannafélags
Akureyrarkaupstaðar í gær-
kvöldi var gengið frá kröfum
félagsins og voru þær sam-
þykktar með atkvæðum allra
fundarmanan nema eins er sat
hjá.
Þá var einnig samþykkt ein-
róma heimild til trúnaðar-
mannaráðs að ákveða verk-
fallsaðgerðir, ef nauðsynlegt
reyndist.
Á fundi Alþýðuolfkksfélags
Rvíkur sl. sunnudag urðu hörð
átök milli hægri og vinstri manna.
um það, hvort reka ætti Alfreð
Gíslason bæjarfulltrúa úr
flokknum, samkvæmt tillögu
Haráldar Guðmundssonar, en
„sök“ Alfreðs var sú, að hafa
samstarf við sósíalista og Þjóð-
varnarmanninn í bæjarstjórn um
kosningar í nefndir.
Þrátt fyrir harðvítuga smölun
hægri klíkunnar fóru leikar svo
að tillaga Haraldar, um skilorðs-
bundinn brottrekstur, var aðeins
samþykkt með naumum meiri-
hluta, eða 118 atkv. gegn 94. —
Samkvæmt tillögunni á Alfreð að
vera brottrækur nema hann sjái
að sér og segi sig úr bæjarstjóm-
inni í eitt ár, segi sig úr Mál-
fundafélagi jafnaðarmanna og
segi af sér ábyrgð blaðsins Land-
sýn, sem vinstri menn gefa út.
Ekki munu taldar líkur á að Al-
freð sæti neinu af iþessum skil-
yrðum.
Á þennan eftirminnilega fund
bárust ályktanir frá ýmsum fé-
lögum úti á landi, m. a. frá Al-
þýðuflokksfélagi Akureyrar, Al-
þýðuflokksfélagi Hafnarfjarðar,
ísafjarðar, Selfoss og Sauðár-
króks, þar sem mótmælt var
mjög eindregið brottrekstraræði
hægri klfkunnar.
Góðar horfur á aS hraðfryslihúsið
byggt á þessu ári
Framkvæmdabankinn hefur ákveðið
að veita 3,5 milljón kr. lán, með því
skilyrði að 6 milljón kr. lán fáist
í Þýzkalandi
Loforð fyrir fjárfestingarleyfum og gjaldeyr-
isleyfum fengin. - Allar horfur á að öll hluta-
bréfaaukningin verði keypt upp
verði
Yfir 20 verkalýðsfélög hafa nú
sagt upp samningum sínum mið-
að við 1. marz og hafa flest þeirra
þegar birt atvinnurekendum
kröfur sínar. Krefjast öll félögin
25—30% grunnkaupshækkunar,
þriggja vikna orlofs og fullrar
framfærsluvísitölu, sem greiðist
mánaðarlega á kaup.
Meðal þeirra félaga, sem sagt
hafa upp eru stærstu verka-
mannafélög landsins, Dagsbrun í
Rvfk, Hlíf í Hafnarfirði og Verka
mannafélag Akureyrarkaupstað-
ar. Eru kröfur þeirra svo til sam-
hljóða og skal hér gerð nánari
grein fyrir þeim.
Kaupið.
Kaup í almennri vinnu hækki
úr kr. 9.24, í grunn, í kr. 12.00.
Kaup verkamanna í fagvinnu,
steypuvirmu, við fiskmóttöku og
aðgerð á afla, vinnu við loft-
þrýstitæki, vinnu í grjótnámi,
holræsahreinsun, tjöruvinnu,
Þeir verkamenn, sem leggja á
sig óhóflega langan vinnudag í
þjónustu framleiðslunnar, eiga
skilið að þjóðfélagið sýni þá 'við-
urkenningu, að yfirvinnukaup
þeirra sé skattfrjálst og útsvars-
frjálst.
Þetta felst í tveimur frumvörp-
um er Karl Guðjónsson flytur á
Alþingi, og mæla svo fyrir, að at-
vinnutekjur, sem verkamaður
aflar sér með yfirvinnu í þjón-
ustu framleiðslunnar, skuli und-
anþegnir tekjuskatti og útsvari.
I framsögu lagði Karl áherzlu
á að það væri háttur menningar-
þjóða að vemda þegna sína fyrir
óhóflega löngum vinnudegi, enda
sýndi reynslan, að óhóflega lang-
ur vinnudagur tefur fyrir menn-
ingarlegri framþróun.
Hins vegar væri erfitt hér á
vinnu á steypuverkstæðum og
nokkrar aðrar vinnugreinar
hækki úr kr. 9.75 og 9.90 í kr.
12.90. Fyrir alla vinnu við af-
greiðslu á togurum slippvinnu,
löndun síldar og ísun síldar í
skip greiðist kr. 14.50. Fyrir
stjórn á vélskóflum, ýtum og vél-
krönum, sementsvinnu, lempingu
á kolum í lest, lempingu á salti,
vinnu við upp- og útskipim á
tjöru- og karbolíubomum staur-
um dixilvinmi, vinnu við rotun
o. fl. vinnu í sláturhúsum o. fl.
greiðist kr. 15.00. Fyrir boxa- og
katlavinnu, ryðhreinsun með raf-
magnstækjum, botnhreinsun
skipa innanborðs, hreinsun með
vítissóda o. fl. greiðist kr. 15.50.
Kaup næturvarðmanna hækki úr
kr. 111.00 í kr. 150.00 fyrir 12
stunda vöku. — Kaup drengja 14
—16 ára hækki úr kr. 7.20 í kr.
9.50. — Kaup netagerðarmanna
úr kr. 10.20 í kr. 13.50.
landi að leggja bann við yfir-
vinnu eða hefta hana verulega,
og ætti það þó einkum við fram-
leiðslustörfin til sjávarins. Vinnu
í verstöðvum landsins væri oft
þannig háttað ,að ekki væri hægt
að takmarka stranglega yfirvinnu
án þess að draga um leið úr
framleiðslunni.
En einmitt þess vegna ætti það
að sjást í einhverju að þjóðfélag-
ið kynni að meta hvað menn
legðu á sig með slíkri yfirvinnu.
Eins og nú er, taka stjómarvöld-
in óhóflega mikinn hluta af slík-
um yfirvinnutekjum í skatta og
útsvar, og því er lagt til í frum-
vörpunum að þær tekjur verði
undanþegnar tekjuskatti og út-
svari.
Báðum frumvörpunum hefur
verið vísað til 2. umræðu og fjár-
hagsnefndar.
Þeir Helgi Pálsson, formaður
Utgerðarfélags Akureyringa h.f.,
og Guðmundur Guðmundsson,
framkvæmdastjóri þess, kölluðu
blaðamenn á sinn fund sl. þriðju-
dag og skýrðu þeim frá því, sem
gerzt hefur að undanförnu í
frystihússmálinu ,en þeir voru þá
báðir nýkomnir frá Reykjavík,
þar sem þeir hafa að undanförnu
unnið að útvegun lánsfjár og
fleiri fyrirgreiðslum í sambandi
við væntanlega byggingu hrað-
frystihússins.
Framkvænvdabankinn lofar ZVz
milljón, með skiiyrðum um
erlent lán.
Skýrðu þeir frá því, að í fram-
haldi af þeim athugunum, sem
fram hafa farið um lánsmögu-
leika í Vestur-Þýzkalandi, hafi
Gísli Sigurbjömsson, sem haft
hefur milligöngu um Jánið, verið
kvaddur utan til viðræðna og
uindirbúnings endanlegra samn-
inga. Fór hann utan um sl. helgi
og er væntanlegur aftur heim í
byrjun næsta mánaðar. Eins og
áður hefur verið skýrt frá hér í
blaðinu er hér um að ræða lán að
upphæð 6 milljónir króna til 5
ára. Fáist það þarfnast Útgerðar-
félagið innlends láns, þannig að
því sé unnt að lengja raunveru-
legan Mnstíma í 15 ár og var bæj-
arábyrgðin, sem samþykkt var
nú í vetur, bundin þeim skilyrð-
um. Framkvæmdabankinn hefur
nú ákveðið að veita Útgerðarfé-
laginu 3,5 milljón kr. lán, á árun-
um 1957-—1959, til 13 ára til
greiðslu á þýzka láninu, en það er
afborgunarlaust fyrstu 2 árin. —
Loforð bankans er bundið þeim
skihnálum að hann samþykki
lánskjör og önnur skilyrði, sem
sett kunna að verða af hinum
þýzka Mnveitanda.
Þá skýrðu þeir Guðmundur og
Helgi frá því að þeir hefðu í
höndum loforð um fjárfestingar-
leyfi og gjaldeyrisleyfi þessum
framkvæmdum viðkomandi.
(Framhald á 4. síðu).
Hætt við að byggja
harnaskóla úr niður-i;
rifi spítalans
Komið hefur í ljós að sú!|
hugmynd, sem skaut upp koll- !;
inum í bæjarstjóm, að leysa ;
húsnæðisvandræði bamaskól- ♦
ans til bráðabirgða á þann hátt;!
að byggja skóla á Oddeyri úrj!
niðurrifi gamla spítalans, á !
; mikilli andstöðu. að mæta,!;
; bæði innan bæjarstjómar og !;
| utan.
! Kennarar bamaskólans hafa ;
! mótmælt hugmyndinni mjög;
! einairðlega og sama er að segja;!
um fjölda borgara bæjarins. !
; Þá hafa fulltrúar og blöð allra ;
; flokka, nema Sjálfstæðis-!;
; manna, lýst andstöðu sinni við ;;
! þessar fyrirætlanir.
! Má því telja víst að allar
ráðagerðir um byggingu;!
; bráðabirgðaskóla séu úr sög- !!
; unni og að horfið verði að því!
; ráði að byggja varanlegan og!
; fullkominn skóla. !;
1 'r
(Framhald á 4. síðu).
Yf irvinna í þ jónustu útflutningsfram-
leiðslunnar undanþegin tekjuskatti
og útsvari