Verkamaðurinn - 09.03.1956, Blaðsíða 2

2
VERKAMAÐURINN
Föstudaginn 9. marz 1956
Lögfesling atvinnuleysislrygginga mikill
sigur fyrir alþýðuna
Ríkisstjórnin hefir lagt frumvarp um
tryggingarnar fyrir Alþingi
Einn árangurinn af verkfallinu mikla s.l. vor
Einn þýðingarmesti sigur verkfallsins mikla í fyrravor var
að verkamenn fengu framgengt áratuga baráttumáli verka-
lýðshreyfingarinnar, atvinnuleysistryggingum. Var svo um
samið að sett yrðu á næsta þingi lög um atvinnuleysistrygg-
ingar, og yrði framkvæmd þeirra að miklu leyti í höndum
nefnda sem verkalýðsfélögin sjálf skipuðu að meirihluta.
Skpiuð var nefnd til að vinna
að undirbúningi þessarar lagasetn-
ingar og lagði ríkisstjórnin í lok f.
m. fyrir Alþingi „frumvarp um at-
vinnuleysistryggingar", sem nefnd-
in hafði samið.
Aðalatriði frumvarpsins eru þau,
að lögfest verða ákvæði samning-
anna um atvirmuleysistrygginga-
sjáð.
Stofnfé þess sjóðs verða röskar
fjórar milljónir króna, sem geymd-
ar hafa verið hjá Tryggingastofn-
un ríkisins, til ,þess tíma að lög-
festar væru atvinnuleysistrygg-
ingar.
Tekjur sjóðsins eru 4% af
kaupi verkafólks miðað við kaup
Dagsbrúnarmanna fyrir 48 stunda
vinnuviku, og greiða atvinnurek-
endur 1%, sveitarfélög 1% en rík-
ið 2%.
Enda þótt löggjöfin kveði á um
stofnun atvinnuleysistrygginga-
sjóðs færast þó iðgjöldin, sem
koma inn í starfsgrein hvers verka
lýðsfélags, í sérsjóð þess.
Úthlutun bótanna, þar með tal-
in greiðsla þeirra, annast nefndir
sem að 3/5 hlutum eru skipaðar
falltrúuin hlutaðeigandi verka-
lýðsfélags.
Helztu annmarkar frumvarpsins
eru þeir, að verkalýðsfélögin hafa
ekki yfirráð atvinnuleysistrygg-
ingasjóðsins og ávöxtun hans í sín-
um höndum, en frá því atriði var
þannig gengið í samningunum í
vor og ekki hægt að komast
lengra í þessum áfanga.
Bótaupphæðirnar, sem frum-
varpið kveður á um, eru alltof lág-
ar.
Gerði fulltrúi Alþýðusambands-
ins í undirbúningsnefndinni, Eð-
varð Sigurðsson, ábendingar um
það atriði og nokkur fleiri.
Nefnd sú, er samdi frumvarpið,
samdi einnig frumvarp um vinnu-
miðlun í sambandi við atvinnu-
leysistryggingar, og hefir það einn-
ig verið lagt fyrir Alþingi sem
stjómarfrumvarp.
Hér fara á eftir nokkrir kaflar
úr frumvarpinu:
1. gr.
Stofna skal atvinnuleysistrygg-
ingasjóð. Stofnfé er verðlækkun-
arskattshluti samkvæmt lögum nr.
42 14. apríl 1943, sem er í vörzl-
um Tryggingastofnunarinnar við
gildistöku laga þessara.
Árlegar tekjur atvinnuleysis-
tryggingasjóðs eru þessar:
a. Iðgjöld atvinnurekenda sam-
kvæmt 5. grein.
b. Framlag frá sveitarfélögum
samkvæmt 11. grein.
c. Framlag úr ríkissjóði sam-
kvæmt 12. grein.
Tekjur samkvæmt stafliðum a.
—c. skulu færðar á sérreikning
verkalýðsfélaganna við sjóðinn,
sbr. þ. 7. gr. 3. mgr.
2. gr.
Stjóm atvinnuleysistrygginga-
sjóðs skipa 7 menn, einn tilnefnd-
ur af Alþýðusambandi íslands,
einn tilnefndur af Vinnuveitenda-
sambandi íslands og 5 kosnir af
sameinuðu Alþingi með hlutfalls-
kosningu. Varam. skulu vera jafn-
margir og aðalmenn og valdir með
sama hætti og þeir. Skipun stjórn-
arinnar fer fram eftir gildistöku
laga þessara og síðan að loknum
hverjum almennum alþingiskosn-
ingum.
Róðherra skipar formann og
varaformann sjóðsstjómar úr hópi
þeirra aðalmanna sem valdir eru
af sameinuðu Alþingi.
Ráðherra ákveður þóknun
stjórnarnefndarmanna.
4. gr.
Ákvæði laga þessara taka að-
eins til atvinnurekenda, verkalýðs-
félaga og meðlima þeirra í kaup-
stöðum og kauptúnum með 300
íbúa eða fleiri, svo og til allra er-
lendra verktaka, sem hafa með
höndum framkvæmdir hér á landi.
Ráðherra getur ákveðið, að lögin
taki til annarra staða, ef verka-
lýðsfélög og atvinnurekendur þar
óska þess og hlutaðeigandi sveit-
arstjórn mælir með því.
Gjaldskyldur atvinnurekaandi
telzt hver sá, er hefur í þjónustu
sinni mann, 16 ára eða eða eldri,
sem tekur laun samkvæmt kjara-
samningi verkalýðsfélaga eða sam
kvæmt gildandi launataxta verka-
lýðsfélags.
Verkalýðsfélög teljast sam-
kvæmt lögum þessum félög verka-
fólks ,sem vinnur hvers konar dag-
launavinnu, svo og annarra, sem
vinna fyrir launum við sams konar
vinnu, svo sem félög sjómanna,
starfsfólks við iðnað, flutninga á
mönnum og vörum og þjónustu í
veitingahúsum, starfsfólk íbrauða-
og mjólkurbúðum og önnur sam-
bærileg félög. Félög skrifstofu-
fólks og afgreiðslufólks í verzlun-
um, fastlaunaðra opinberra starfs-
manna, lækna og annarra sam-
bærilegra aðila, teljast ekki til
verkalýðsfélaga.
Lögin taka til þeirrar vinnu,
sem framkvæmd er á stöðum, sem
um getur í 1. mgr. þessarar grein-
ar. Ennfremur skulu lögin taka til
vinnu utan þessara staða, ef þau
taka til hlutaðeigandi verkamanna
og atvinnurekandi á heimilisfang
ó stað, sem um ræðir í 1. mgr. eða
er erlendur verktaki.
5. gr.
Atvinnurekandi skal greiða ið-
gjald til atvinnuleysistrygginga-
sjóðs, að upphæð kr. 4.88, miðað
við vinnuviku, unna í þjónustu
hans. Verði breyting á grunnkaupi
Dagsbrúnarverkamanns í almennri
dagvinnu, breytist iðgjaldið í sam-
ræmi við það. Iðgjald þetta skal
greiða með vísitöluálagi, sam-
kvæmt meðalvísitölu þeirri, sem
umrætt kaup hefur verið greitt
eftir árið á undan.
Sé um tímavinnu að ræða telj-
ast 48 stundir í viku, en brot úr
viku telzt heil vika.
• .
í 14. gr. segir m. a. svo:
Úthlutun bótafjár fyrir hvert fé-
lag eða félagasamband sé undir
stjórn nefndar, sem skipuð er 5
i mönnum, þrem frá verkalýðsfé-
lagi eða sambandi, einum af
Vinnuveitendasambandi íslands
og einum af Vinnumálasambandi
samvinnufélaganna. Éf ekki næst
einróma samkomulag varðandi úr-
skurði um bótagreiðslur, getur
hver einstakur nefndarmaður
áfrýjað til stjómar atvinnuleysis-
tryggingasjóðs, sem fellir endan-
legan úrskurð um mólið. . . .
15. gr.
Rétt til bóta samkvæmt lögum
þessum hafa þeir menn á aldrin-
um 16—67 ára, sem:
a. eru fullgildir meðlimir í
verkalýðsfélögum, sem lög þessi
taka til og hafa 20 meðlimi eða
fleiri. Þó skulu meðlimir félaga,
sem hafa færri meðlimi en 20, og
gert hafa samning við atvinnurek-
endur um greiðslur til atvinnu-
leysistryggingasjóðs fyrir gildis-
töku þessara laga, öðlast rétt til
bóta samkvæmt lögum þessum.
b. hafa á síðustu 12 mánuðum
stundað a. m. k. samtals í 6 mán-
uði vinnu, sem goldin er sam-
kvæmt kjarasamningi eða kaup-
taxta verkalýðsfélags. Bótaréttur
glatast ekki þó að hlutaðeigandi
vinni um tíma önnur hliðstæð
störf, t. d. kaupavinnu.
c. sanna með vottorði vinnu-
miðlunar, samkvæmt lögum um
vinnumiðlun, að þeir hafi á síðast-
liðnum sex mánuðum verið at-
vinnulausir a. m. k. 36 virka daga,
þar af 9 daga á siðustu 18 dögum.
I þessu sambandi teljast ekki með
þeir dagar, sem hlutaðeigandi hef-
ir átt í verkfalli eða verkbanni,
sbr. 16. gr. a.-lið, eða notið at-
vinnuleysisbóta. I reglugerð, sbr.
14. gr., má ákveða lengri biðtíma
og fleiri atvinnuleysisdaga, sem al-
mennt skilyrði bótaréttar en gert
er í þessum staflið. Ennfremur
má í reglugerð setja sérákvæði
um lengri biðtíma þeirra, sem
hafa árstíðabundna vinnu, hafa
tekjur af eigin atvinnurekstri eða
hafa haft hærri tekjur en almennt
gerist í byggðarlagi þeirra síðustu
6 mánuði, svo og um styttri bið-
tíma fyrir þá, sem hafa búið við
skertan vinnutíma undanfarið.
Þeir, sem orðnir eru 67 ára, en
njóta ekki ellilífeyris, eiga rétt til
atvinnuleysisbóta.
NÝJA-BÍÓ
i Aðgöngumiðasala opin kl. 7-9. I
Sími 1285.
Vm helgina:
Heiða |
| Þýzk mynd, gerð eftir!
\ hinni heimsfrægu skáldsögu 1
i Jóhönnu Spyri: HEIDI, §
§ sem komið hefur út á ís- i
| lenzku. í
Aðalhlutverk:
Elsbeth Sigmund
Samvinnufryggingar endurgreiða
2.818.000 króna fekjuafgang
Félagið hefur þá endurgreitt hinum
tryggðu 9,6 milljónir króna
Samvinnutryggingar hafa ákveðið að endurgreiða 2.818.000 krónu tekjuafgang félags-
ins fyrir viðskipti ársins 1955. Nemur þá tekjuafgangur, sem stofnunin hefur endur-
greitt á árunum 1948—1955 samtals 9.600.000 krónum til viðskiptamanna sinna.
Hinn endurgrekldi tekjuafgangur fyrir 1955 verður greiddur fyrir viðskipti við bruna-
deild og sjódeild félagsins, en því miður var afkoma bifreiðadeildar ekki svo góð, að
þar væri neinn tekjuafgangur til skipta. Stafar þetta af vaxandi umferðatjónum og
hækkandi kostnaði við bifreiðaviðgerðir.
Tekjuafgangur ársins 1955 verður að nokkru leyti greiddur út og að nokkru lagður
í stofnsjóð hmna ýmsu viðskiptamanna hjá Samvinnutryggingum.
Fyrir allar tryggingar í brunadeild verða endurgreidd 15% af iðgjöldum 10% útborg-
uð, en 5% lögð í stofnsjóð.
Fyrir tryggingar á vörum, í flutningi, mun sjódeild endurgreiða 25% af iðgjöldum,
10% útborguð, en 15% lögð í stofnsjóð.
Fyrir skipatryggingar verða endurgreidd 10%, 5% útborguð og 5% lögð 1 stofnsjóð.
(Þessi endurgreiðsla til flutninga- og fiskiskipa nemur samtals kr. 456.000.00).
Fyrir ferðatryggingar verða endurgreidd 20%, 10% útborguð og 10% lögð í stofnsjóð.
Þó hafa Samvinnutryggingar ákveðið, að allar brunatryggingar á húsum hjá félaginu
skuli framvegis einnig gilda fyrir tjón af völdum snjóflóða, án þess að nokkurt viðbótar-
iðgjald sé greitt fyrir þá áhættu.
Samvinnutryggingar eru eign hinna tryggðu
- þeir f á ágóðann
SAMVINNUTRYGGINGAR
Umboð á Akureyri: Vátryggingardeild KEA.