Verkamaðurinn - 18.05.1956, Blaðsíða 3

Föstudaginn 18. maí 1956
VERKAMAÐURINN
Bygginganefnd sfaðin aS hlufdrægni og
óheiðarleik við úlhlulun lóSa
Þrennskonar „reglur“ notaðar á einum og sama
fundi, eftir því hver í hlut á
r
Bæj arstjórnarfulltrúar Ihalds, Framsóknar °g
Þjóðvarnar leggja blessun sína yfir ósómann
Fyrir bæjarstjórnarfundi sl.
þriðjudag lágu allmargar umsókn-
ir um lóðir við svonefnan Ásveg.
Eins og venja er hafði bygginga-
nefnd fjallað um umsóknirnar og
gert tillögur um þær. Um þrjár
lóðanna höfðu borizt tvær um-
sóknir um hverja, og fara tillögur
nefndarinnar um veitingu þeirra
hér orðréttar á eftir.
„Guðjón H. Daníelsson, Norð-
urgötu 39 og Haukur Valtýsson,
Munkaþverárstræti 1, sækja
með bréfi, dags. 30. apríl 1956,
um lóðina nr. 19 við Ásveg. —
Rafn Magnússon, Holtagötu 12,
sækir með bréfi, dags. 2. maí
1956, um sömu lóð.
Nefndin samþykkir að láta
fara fram hlutkesti um þessar
lóðaumsóknir, og kom upp hlut-
ur Hauks og Guðjóns.
Nefndin leggur til að Rafni
Magnússyni sé gefinn kostur á
að fá lóðina nr. 17 við Ásveg.
Gunnar Árnasin sækir með
bréfi, dags. 3. apríl 1956, um
lóðina nr. 28 við Ásveg, og
Gunnar Óskarsson sækir um
sömu lóð með bréfi, dags. 5.
sept. 1955. — Upprunalega
sóttu báðir um lóðina 14. apríl
1955.
Nefndin leggur til að Gunnar
Árnason fái lóðina.
Tryggvi Sæmundsson, Ránar-
götu 22 ,sækir með bréfi, dags.
10. sept. 1955, um lóðina nr. 24
við Ásveg. — Ámi Bjarnarson,
Norðurgötu 48, sækir um sömu
lóð með bréfi, dags. 21. apríl
1956.
Meirihluti nefndarinnar legg-
ur til að Tryggvi Sæmundsson
fái lóðina.“
' Ef þessar tillögur eru athugaðar
kemur í ljós, að bygginganefndin
hefur sett það met í handahófsleg-
um og hlutdrægum vinnubrögðum,
að nota þrenns konar „reglur“ við
úthlutunina, eftir því hverjir áttu
hlut að máli:
1. Hlutkesti látið ráða, en ekki
farið eftir tímaröð umsókna.
2. Hlutkesti ekki látið ráða, þótt
fyrsta umsókn bærist samdæg-
urs frá báðum og sá látinn
hreppa, sem átti síðari umsókn-
ina, þeirra sem verið var að af-
greiða.
3. Sá látinn fá lóðina, sem átti
fyrri umsókn, þeirra sem verið
var að afgreiða. (Síðar upplýst
að Ámi Bjarnarson hafði upp-
haflega sótt um lóðina 11. apríl
1955, en verið synjað.)
Umræður urðu miklar í bæjar-
stjóminni um þetta hneykslismál
og voru alls 16 ræður fluttar. —
Einnig komu fram margar tillögur.
Ræðumenn bygginganefndar:
Steinsen, Jón Þorvaldsson og Mar-
teinn, fóru hvern hringsnúninginn
af öðrum og urðu menn, um það
er lauk, engu nær af ræðum
Deirra, nema að sjáanlega var að
samvizkan var ekki í góðu lagi.
Björn Jónsson og Guðmundur
Guðlaugsson deildu hart á bygg-
inganefndina fyrir meinbægni í
störfum fyrr og síðar og óheiðar-
leg og handahófsleg vinnubrögð.
Réátlætiskennd Framsóknar
náði ekki lengra en til
skjólstæðingsins.
Það kom þó fljótt i ljós, að rétt-
lætiskennd Framsóknarmanna
náði ekki lengra en að túnfætin-
um hjá skjólstæðingi þeirra. — I
fyrstu fluttu þeir tillögu um að all-
ar umsóknir skyldu afgreiddar eft-
ir tímaröð, en tóku hana aftur til
baka og fluttu í hennar stað breyt-
ingartillögu um að skjólstæðingur
þeirra fengi lóðina, sem bygginga-
nefnd hafði veitt Tryggva Sæ-
mundssyni. Var sú tillaga sam-
þykkt með atkvæðum þeirra,
tveggja íhaldsmanna, Steindórs og
Marteins.
Björn Jónsson flutti tillögu um
að allir umsækjendur yrðu látnir
sitja við sama borð og yrði hlut-
kesti látið ráða að þessu sinni. —
Hafði fulltrúi Framsóknar í bygg-
inganefnd, Stefán Reykjalín, áður
lagt hið sama til í bygginganefnd-
inni, en þetta máttu Ihaldið og
Framsókn og Marteinn ekki heyra
nefnt, enda var þá ekki tryggður
forgangsréttur skjólstæðinga
þeirra til þeirra lóða, er þeir girnt-
ust. Hlaut tillaga hans ekki at-
kvæði nema sósíalistanna og
Steindórs, en atkvæði hans náði
þó ekki til Árna Bjarnarsonar. Þar
var hann á móti hlutkestinu.
Afgreiðsla þessa máls sýndi
ljóslega að um var að ræða af-
gerðan samning milli Ihalds og
Framsóknarmanna um að beita
pólitíska andstæðinga svívirðilegri
hlutdrægni, og notuðu þeir Þjóð-
varnarvesalinginn, sem nú er
framfærslufulltrúi fyrir náð íhalds
ins, sem yfirbreiðslu yfir verknað-
inn og mun flestum þykja það
heldur léleg flík.
Hingað og ekki lengra.
I fljótu bragði kann sumum að
þykja fremur lítils vert þótt ein-
hver borgari verði fyrir barðinu á
íhaldsmeirihlutanum í bygginga-
nefndinni og verði af þeim sökum
fyrir óhagræði og jafnvel áralangri
bið eftir úrlausn um að fá viðun-
andi lóð fyrir hús sitt og heim-
ili meðan aðrir fá allt sitt fram í
skjóli þess, að þeir eru skjólstæð-
ingar eða pólitískir samherjar
þeirra, sem hafa veitingavaldið.
Ekki munu þó allir lita svo á. En
þetta mál er miklu stærra en í
fljótu bragði virðist.
Hér er verið að innleiða í
bæjarstjómina og neíndir
hennar nýjar vinnuaðferð-
ir, sem áður hafa lítt þekkzt
hér, sem betur fer. Það er
verið að prófa sig áfram, að
vísu enn í smáum stíl, á
þeirri braut, að gera sjálf-
sögðustu réttindi borgara
bæjarins, svo sem réttinn til
að byggja sér heimili, að
náðarbrauði, sem rétt er
óhreinni hendi Ihaldsins að
þeim sem falla fram og
biðja það um náðina.
Ef slíkar aðfarir, sem þeirra
dánumanna, sem skipa meirihluta
bygginganefndarinnar, Steins Stein
sens, Karls Friðrikssonar, Jóns
Þorvaldssonar og Marteins Sig-
urðssonar, verður ekki fordæmt af
öllum bæjarbúum, svo að eftir
verði tekið — ef samsekt bæjar-
stjórnarmannanna Jakobs Fri
mannssonar, Guðmundar Guðlaugs
sonar, Guðmundar Jörundssonar
og annarra, sem hér eiga hlut að
verður ekki tekin sömu tökum —
þá verður haldið áfram á sömu
brautinni og hvert réttindamálið
af öðru, sem sækja þarf í hendur
bæjaryfirvaldanna, undirlagt klíku
skap og hlutdrægni.
Sigurvonir" hræðslubandalags-
ins og lýðræðið í landinu
Við höfum á undanförn-
um árum fengið meira en
nóg af viðurstyggilegum
helmingaskiptiaklíku s k a p
íhalds og Framsóknar gagn-
vart öllum sem sækja þarf
undir yfirvöld ríkisins, þótt
ekki séu slíkar aðferðir
innleiddar í bæjarmálin
líka. Þess vegna segja allir
heiðarlegir borgarar bæjar-
ins: HINGAÐ OG EKKl
LENGRA.
í síðustu Alþingiskosningum
hlaut Framsóknarflokkurinn 16956
atkvæði og Alþýðuflokkurinn
12093, eða samanlagt 29052 at-
kvæði af 77410 greiddum, eða að-
eins röskan þriðjung. Ut á þetta
atkvæðamagn fékk Framsókn 16
þinmenn, en hefði átt að fá aðeins
10 þingmenn, ef réttar lýðræðis-
reglur hefðu gilt. Alþýðuflokkur-
inn hlaut 6 þingmenn.
Síðan í síðustu kosningum hefur
stór hluti Alþýðuflokksins sagt
skilið við hann og sameinast
sósíalistum og öðrum vinstri
mönnum í Alþýðubandalaginu. —
Fjöldi Framsóknarmanna víðs
vegar um land eru í þann veginn
eða þegar búnir að stíga skrefið til
fulls yfir til verkalýðsstéttarinnar
og munu styðja Alþýðubandalagið,
vitandi það að sigur þess einn get-
ur tryggt vinstri stjórn að kosning-
um loknum.
Alþýðuflokkurinn hefur verið
lagður niður í 16—18 kjördæm-
um af 28 í veikri von um ótryggan
stuðning Framsóknar í nokkrum
kaupstaðakjördæmum. Framsókn-
arfylgið í kaupstöðunum er að
tvístrast. Afturhaldssamasti hlut-
inn yfir til Ihaldsins, auðsveipasta
j liðið á Alþýðuflokkinn og hinir
raunverulegu vinstri menn yfir til
Alþýðubandalagsins.
Samt eru til þeir menn í for-
ingjaliði hræðslubandalagsins og í
blaðamannahópi þess, sem láta
sem ekkert af þessu hafi gerzt og
tala um sigurhorfur þessara
flokksleifa! Þessum mönnum, sem
auðvitað vita vel að fylgi hægri
klíkunnar hrynur trúlega niður í
9—-10 þúsund atkvæði og Fram-
sóknar í 11—12 þúsund, klígjar
jafnvel ekki við að halda því fram
að þessi bræðingur fái hreinan
meirihluta á Alþingi! Þeir tala
mikið um lýðræði og telja sig hina
einu sönnu málsvara þess, en samt
segjast þeir ætla að misnota rang-
láta og úrelta kjördæmaskipun til
þess að ná meirihluta á löggjafar-
þinginu með þriðjungi eða jafnvel
minnu af kjörfylgi alþingiskjós-
enda, stjórna landinu með at-
kvæði 20—22 þsúund kjósenda að
baki, gegn flokkum, sem hafa um
50 þúsundir að baki. Geti slíkir
menn nokkurn tíma oftar nefnt
orðið lýðræði án þess að roðna, þá
kunna þeir ekki að skammast sín.
Allar „sigurvonir“ hræðslu-
bandalagsins eru bundnar
við það að falsa þjóðarvilj-
ann, gera Alþingi að sam-
kundu, þar sem fulltrúatala
flokkanna stendur í al-
röngu hlutfalli við fylgið
meðal þjóðarinnar. — Þeir
eru nú að leika sama leik-
inn og íhaldið hefur verið
að reyna í undanfarandi
kosningum og hefur raunar
fullan vilja á að leika enn,
en er orðið vonlaust um að
beri tilætlaðan árangur.
Með núgildandi kjördæmaskip-
un eru að vísu ekki horfur á að
Alþýðubandalagið nái þingmanna-
fjölda í fullu samræmi við at-
kvæðamagn, en annað er öruggt:
Það verður stærsti and-
stöðuflokkur íhaldsins að
atkvæðamagni. Og verði
það nægilega yfirgnæfandi
að fjöldafylgi fram yfir
hræðslubandalagsflokkana,
hvom um sig, mun það
áreiðanlega verða þeim
slíkur leiðarvísir um stefnu
alþýðunnar í landinu, að
fram hjá henni verður ekki
hægt að ganga.
1169
er sími Alþýðubanda-
lagsins
Hjörleifur Hafliðason:
Alþýðubandalagið er stjórnmálasamtök allra
þeirra, sem af alhug vilja sameina íslenzka
alþýðu í eina órofa heild
Sú samvinna sem tókst hér á
Akureyri og víðar á landinu milli
Alþýðuflokksins og stuðnings-
manna hans og Sósíalistaflokksins
og stuðningsmanna hans, um full-
trúakjör til 24. þings ASI árið
1954, var byggt á þeim for-
sendum, að sú innbyrðir barátta,
sem háð hafði verið í verkalýðs-
félögunum milli þessara aðila,
væri alþýðusamtökunum til
óþurftar í starfi þeirra, og hags-
munum alþýðunnar hættuleg.
Margt verkafólk bar þá von í
brjósti, að þetta væri upphaf að
samvinnu allra vinstrisinnaðra
manna. Ekki eingöngu samvinnu í
erkalýðsfélögunum, heldur líka á
stjórnmálasviðinu, því að svo
nauðsynleg, sem slík samvinna er
í verkalýðsmálurrv, er hún það
ekki síður í stjórnmálum og innan
■Uþingis, þar sem það hefur sýnt
sig hvað eftir annað, að launa-
hækkanir, sem hafa verið knúnar
fram með margra vikna verkfalli,
hafa verið teknar aftur á Alþingi
á einum degi, eingöngu fyrir það,
að alþýðan hefur ekki átt þar
nógu sterkan málsvara til að verja
rétt sinn.
Eins og kunnugt er öllum, hefur
ASI gert stefnuyfirlýsingu og lagt
hana fyrir vinstri flokkana í land-
nu með það takmark fyrir augum
að fá þá til að mynda um hana
samvinnu ríkisstjórnar, sem al-
þýðusamtökin gætu treyst og veitt
fullan stuðning. Eins og nú er ljóst
orðið tókst þetta ekki, og ákvað
því fullskipuð sambandsstjórn
samhljóða, að fela þeirri viðræðu-
nefnd, sem hafði rætt við flokk-
ana, að vinna að því að koma á
fót kosningasamtökum allra þeirra
manna, sem vilja vinna að mynd-
un stjórnar allra vinstri flokkanna,
og saman vilja standa um stefnu-
yfirlýsingu ASÍ.
Nú hefur viðræðunefndin lokið
störfum sínum með stofnun Al-
býðubandalagsins, og eru það sam-
tök allra þeirra manna, sem af al-
(Framhald ó 4. síðu).