Verkamaðurinn - 08.01.1960, Blaðsíða 4

4
— ri
VERKAMAÐURINN
Föstudaginn 8. janúar 1960
Hvenær opnar Tóbakseinkasala
ríkisins aftur útibú á Akureyri?
Sú ráðstöfun Tóbakseinkasölu
ríkisins að leggja niður útibú sitt
hér á Akureyri, sem Kaupfélag
Eyfirðinga annaðist um nærfellt
30 ára skeið, vekur hvarvetna
mikla undrun og umtal. Það mun
nokkurn veginn fullvíst, að utan
Reykjavíkur a. m. k. finnst eng-
inn, sem mælir ráðstöfun þess-
arri bót. Yfirleitt eru menn á
einu máli um, að ósvífnari fram-
komu af hálfu ríkisstofnunar sé
naumast hægt að hugsa sér.
En um ástæður fyrir þessarri
ósvífnu ráðstöfun eru menn ekki
á einu máli. Þess var getið til
hér í blaðinu um daginn, að það
hefði einhvern þátt átt í þessarri
ákvörðun, að Akureyrarbær var
farinn að sækja allfast, að útibú-
ið hér greiddi útsvar til bæjarins,
eins og því bar að lögum, en
hafði aldrei gert. Margir telja þó,
að varla geti verið, að þetta sé
höfuðástæðan. Forstjóri Tóbaks-
einkasölunnar og ráðherrar Al-
þýðuflokksins geti ekki hafa
ákveðið þetta af einni saman
umhyggju fyrir bæjarsjóði
Reykjavíkur.
Sumir telja ástæðuna þá, og
bera forstjóra einkasölunnar fyr-
ir því, að stórverzlanir í Reykja-
vík hafi gert kröfu til að fá tó-
baksvörur með afslætti sem sam-
svaraði þeim umboðslaunum,
sem KEA fengi vegna afgreiðsl-
unnar hér. Hafi forstjórinn þess
vegna lagt útibúið hér niður til
þess að gera öllum jafnt undir
höfði með verðið. Þessi skýring
er ekki sennileg heldur, og a. m.
k. ber hún forstjóranum ekki
gott vitni, ef hún er sönn. Kröfur
um afslátt frá heildsöluverði hjá
einkasölu eru svo fráleitar, að
ósennilegt er, að nokkur forstjóri
hlusti á slikt, hvað þá geri nokk-
uð með það. Einkasala þarf ekki
að undirbjóða einn eða neinn til
að koma vörum sínurn út, og
ákveðið hámarksverð er á tó-
baksvörum og sama verðið, sem
gildir um land allt. Og þegar út-
söluverðið er það sama alls stað-
ar, hví skyldi þá ekki heildsölu-
verðið vera það líka. Það eru
engin skynsamleg rök til fyrir
því, að verzlanir í Reykjavík fái
hærri álagningu en verzlanir
annars staðar á landinu. Og hafi
einhverjir verzlunarmenn í Rvík
verið svo óskammfeilnir að fara
fram á afslátt sem samsvaraði
umboðslaunum hér, þá geta þeir
hinir sömu alveg eins farið fram
á afslátt sem svari því, sem send-
Skrifstofuhúsnæði
2 herbergi til leigu í mið-
bænum fyrir skrifstofur eða
léttan iðnað. — Upplýsing-
ar gefur Steingrímur Egg-
ertsson, sími 1268.
Útg.: Sósíalistafélag Akureyrar.
Ritstj.: Þorsteinn Jónatansson.
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
ingakostnaður sé meiri á tóbaks-
kassa, sem sendur er hingað
heldur en þeim, sem sendur er í
verzlun í Reykjavík.
En hvað sem því líður, hver
ástæðan er, þá eru menn hér,
ekki aðeins verzlunarmenn held-
ur og allur almenningur, sam-
mála um að krefjast þess, að Tó-
bakseinkasalan opni aftur útibú
hér á Akureyri. Og sú krafa er
svo eðlileg og sjálfsögð, að gegn
henni verður ekki hægt að
standa til lengdar. Það hlýtur að
vera tímaspursmál aðeins, hve-
nær útibúið kemur aftur. Norð-
lendingar gera sér ekki að góðu
svona ósvífni í viðskiptum.
Bæjarstjórn Akureyrar hefur
falið alþingismönnum Norður-
landskjördæmis eystra að rétta
hlut bæjarins í þessu efni og
reyna að fá það ákveðið með
lagasetningu, að Tóbakseinka-
sölunni skuli skylt að hafa hér
útibú. — Samþykkt var svo-
hljóðandi tillaga í desember:
„Bæjarstjóm Akureyrar beinir
þeim eindregnu tilmælum til
þingmanna Norðurlandskjör-
dæmis eystra, að þeir beri fram á
núverandi Alþingi frv. til laga
um breytingu á lögum nr. 58 frá
8. sept. 1931 um Tóbakseinkasölu
ríkisins, sem feli í sér, að Tóbaks
einkasölunni verði skylt að setja
upp útibú á Akureyri fyrir Norð-
urland. Enda verði það fyrirtæki
útsvarsskylt á Akureyri.“
Flutningsmaður tillögunnar
var Bragi Sigurjónsson.
Látinn:
INGIMAR EYDAL
fyrrv. ritstjóri
Hinn 28. desember lézt Ingimar
Eydal, fyrrum ritstjóri, og útför
hans fór fram frá Akureyrar-
kirkju 5. þ. m. Hann varð 86 ára.
Ingimar Eydal var ritstjóri
blaðsins fslendings árin 1915—
1917 og þegar blaðið Dagur var
stofnað 1918 gerðist hann ritstjóri
þess um skeið og aftur tók hann
við ritstjóm þess blaðs 1928 og
gegndi því starfi til ársins 1945,
er hann lét af störfum vegna
heilsubilunar. Hann þótti hinn
merkasti maður í blaðamanna-
stétt.
En hann gegndi fleiri störfum
en blaðamennskunni einni, og lét
mjög að sér kveða í margvísleg-
um félagsmálum Akureyringa,
auk þess sem hann var kennari
við Barnaskóla Akureyrar í 30
ár. Hann átti áratugum saman
sæti í stjóm Kaupfélags Eyfirð-
inga, í bæjarstjóm Akureyrar
átti hann sæti í 17 ár og var um
skeið forseti hennar, og á mörg-
um öðrtnn sviðum vann hann
mikið starf. Honum var ekki
tamt að sitja auðum höndum, var
starfsmaður mikill og lagði
óhikað lið, hverju því máli, er
honum þótti réttmætt vera og til
framfara horfa. Hann átti því
vini marga en óvildarmenn enga.
Guðrún Kristinsdóttir
leikur á Akureyri
Tónlistarfélagið hefur orðið
fyrir því happi, að rétt fyrir jólin
kom hingað heim til Akureyrar
ungfrú Guðrún Kristinsdóttir
píanóleikari og hefur hún ennþá
dvalið við nám erlendis. Ekki er
vafi á að því að bæjarbúar munu
almennt fagna því að'fá að heyra
píanóleik hennar á ný, þar sem
nokkuð langt er síðan hún hélt
hér píanótónleika á vegum Tón-
listarfélagsins. — Tónleikarnir
verða í Nýja-Bíó þriðjudaginn
12. jan. kl. 9 síðdegis. Hún mun
leika lög eftir Schubert, Beet-
hoven, Bartok og Debussy.
Júlíus Jónsson ráðinn
banhíastjóri
Júlíus Jónsson hefur verið ráð-
inn bankastjóri Útvegsbankans
hér á Akureyri frá síðustu ára-
mótum, en síðastliðið ár hefur
hann verið settur bankastjóri frá
því að Svavar Guðmundsson lét
af störfum, en bankaráð Útvegs-
bankans skaut því á frest þar til
í árslok að ganga frá ráðningu
bankastjóra. Júlíus hefur starfað
hjá bankaútbúinu hér frá því
1939 og verið gjaldkeri þess síðan
1943. Júlíus er vinsæll maður og
vel kynntur, og er því almennt
vel tekið, að hann skuli hafa ver-
ið ráðinn til þessa vandasama
starfs.
Kirkjan. Messað í Akureyrar-
kirkju kl. 2 e. h. ó sunnudaginn
kemur. Sálmar nr.: 99 — 131 —
105 — 500 — 102. — P. S.
Fermingarböm! Börn, sem
eiga að fermast í Akureyrar-
kirkju á komandi vori, eru
beðin að koma til viðtals sem
hér segir: Til séra Kristjáns
Róbertssonar mánudaginn 11.
janúar kl. 5 e. h. í kapellunni,
til séra Péturs Sigurgeirssonar
þriðjudaginn 12. janúar kl. 5 e.
h. í kapellunni.
Viðtalstími Ólafs Ólafssonar
læknis er kl. 2—3 og kl. 1—2 á
laugardögum.
Frá Mæðrastyrksnefnd. Hjart-
ans þakkir til allra hinna mörgu,
sem aðstoðuðu okkur með rausn-
arlegum fjárframlögum og fata-
gjöfum fyrir jólin. Ennfremur
alveg sérstakar þakkir til skát-
anna og skátaforingjans, Tryggva
Þorsteinssonar, sem veittu okkur
alveg ómetanlega hjálp. —
Mæðrastyrksnefndin.
Árshátíð Iðju, félags verk-
smiðjufólks, verður 16. jan. n.k. í
Alþýðuhúsinu.
Þorkell V. Ottesen, vélsetjari,
er fimmtíu og fimm ára í dag.
- Stjórnmálarabb við áramót
Framhald af 2. siðu.
þess að véla þjóðina til þess að
hverfa af braut framfara og at-
vinnuuppbyggingar, minnkandi
framleiðslu og atvinnuleysis í
staðinn.
Verið viðbúin.
Við þessi áramót er höfðað til
íslenzku verkalýðshreyfingar-
innar úr tveim áttum. Annars
vegar ákallar afturhaldið hana,
særir hana við fórnfýsi hennar
við „þjóðina“ og allar helgar
dygðir að sætta sig við að hún
verði rænd flestum ávöxtum
baráttu sinnar síðustu áratugina,
heitir henni því að aðeins sé um
„bráðabirgðafórn“ að ræða. Hún
hljóti aftur réttindi sín og bætt
lífskjör, ef hún verði nú „um
stundarsakir“ hlýðin og þæg.
Hins vegar er höfðað til hennar
af öllum þeim erfðum sem hún
er vaxin upp úr, erfðum hinnar
hörðustu baráttu fyrir tilveru
sinni, baráttu fyrir mannsæm-
andi lífskjörum, auknum mann-
réttindum og framförum. Rödd
þessarra erfða, þeirrar dýr-
keyptu reynzlu sem verkalýðs-
hreyfingin hefur hlotið á allri
sinni vegferð, mælir nú til
hennar þyngri aðvörunarorðum
en nokkru sinni áður: Haltu föst
um og traustum höndum um
hver þau réttindi, sem þú hefur
unnið þér og láttu engin þeirra af
hendi hvað sem á dynur. Trúðu
engri þeirra blekkinga, sem
veifað er að þér. Láttu þér ekki
bregða þótt stéttarandstæðingar
og skósveinar þeirra troði sér
inn fyrir dyrastaf verkalýðs-
hreyfingarinnar. Rektu þá af
höndum þér. Treystu samtök þín
strax nú í kosningunum í stjórnir
verkalýðsfélaganna nú í árs-
byrjun og síðar til Alþýðusam-
bandsþingsins á næsta hausti. —
Vertu viðbúin örlagaríkustu og
hörðustu baráttu, sem þú hefur
háð til þessa. Þau öfl sem nú búa
sig til atlögu gegn íslenzkum al-
þýðuheimilum ráða að vísu, illu
heilli, löggjafarþinginu, en rétt-
inn til að verðleggja vinnuaflið
átt þú sjálf og hann getur ekkert
vald í þessu landi tekið af þér,
hvorki með lögum eða ólögum, ef
þú sjálf ert samhent og sterk. —
Þess vegna eru þau örlög sem
árið 1960 býr þér í þínum eigin
höndum.
- Arfleifð „Þriðja
ríkisins44
Framhald af 3. siðu.
reynd, að slíkir atburðir sem
þessir gerast nú, eiga að kenna
þjóðunum, að það þarf að breyta
um kennslu- og uppeldisaðferð-
ir, ef vel á að fara. Aðeins breyt-
ing á hugsunarhætti og hugarfari
skapar varanlegan frið í heimin-
um. Jafnvel þó að stórveldin
semdu um algera afvopnun og
það strax á þessu ári, og það ber
að vona að þau geri það, þá næg-
ir það eitt ekki til að tryggja frið,
ef áfram verður haldið að gera
hermennsku, styrjaldir og mann-
víg eftirsóknvert í augum barna
og unglinga. Ef illgresi er sáð,
þarf ekki að búast við fagurri
uppskeru. Það þarf að taka fyrir
rætur stríðsæsinga og styrjalda,
og það verður aðeins gert með
því að hætta að sá illgresi.
TILK YNNING
frá Verkamannafélagi
Akureyrarkaupstaðar
Ákveðið hefur verið að kosn-
ing stjórnar og trúnaðar-
rnannaráðs Verkamannafélags
Akureyrarkaupst. fari fram að
viðhafðri allsherjaratvkæða-
greiðslu.
Kjörlistum með meðmæl-
um 46 fullgildra félagsmanna
skal skila til formanns kjör-
stjórnar, Jóns Ingimarssonar,
Byggðaveg 154, fyrir kl. 6 e. h.
miðvikudaginn 13. jan. n. k.
Stjúrn Verkamannafélags
Akureyrarkaupstaðar.
Skakþing Norðlendinga
hefst á Akureyri sunnudaginn 24. janúar n. k. — Þátt-
taka tilkynnist fyrir 20. janúar Jóni Ingimarssyni, sími
1544 eða 1503.
SKÁKFÉL.AG AKUREYRAR.
SPILAKVÖLD
Sósíalistafélag Akureyrar hefur spilakvöld í
Ásgarði n. k. sunnudag kl. 8.30.
Spiluð verður félagsvist, en að henni lok-
inni mun Björn Jónsson alþm. tala um stjórn-
málaviðhorfið. Einnig verður þá kaffi í boð-
stólum. Aðgangur kr. 10.00.
Félagar, fjölmennið á þessa fyrstu kvöld-
vöku félagsins. Síðar verða fleiri slíkar með
öðru sniði.
NEFNDIN.