Verkamaðurinn - 02.12.1960, Blaðsíða 2

2
VERKAMAÐURINN
Föstudaginn 2. des. 1960
Stórkostlegar breytingar eru
nú að gerast í heiminum og ör-
lagarík átök framundan hér á
landi. Telur flokksstjómin mjög
hrýnt, að flokksmenn og öll ís-
lenzk alþýða geri sér sem
gleggsta grein fyrir þessu hvoru-
tveggja, og þó einkum með hlið-
sjón af þeirri hættu, sem nú
steðjar að landi voru.
Straumhvörfin í veröld-
inni og aðstaða íslend-
inga
Þróunin í veröldinni opnar
mannkyninu stórfenglega mögu-
leika. Undramáttur tækninnar
hefur þegar skapað skilyrði til
þess, að allir geti búið við alls-
nægtir og að fátækt og neyð
verði að fullu útrýmt úr gervöll-
um heimi.
Svo er nú komið, að sósíalism-
inn er orðinn máttugri en auð-
valdið og býr yfir vaxandi
grózku. Lönd sósíalismans eru
þegar komin fram úr auðvalds-
löndum á sumum sviðum tækni
og mimu á naésta áratug fara
fram úr þeim í iðnaðarfram-
leiðslu.
Vér lifum á tímum mikilla
þáttaskila, er auðvaldsskipulag-
inu fer hnignandi, en sósíalism-
inn sækir fram til nýrra æ stærri
sigra. Sú staðreynd þarf að vera
allri alþýðu Islands ljós. Það er
einmitt sökum þess, hve öflugur
sósíalisminn er orðinn í heimin-
um, að yfirgangsstefna auðvalds-
ins hefur nú hitann í haldinu.
Smáþjóðum eins og Kúbu-búum
tekst að koma á hjá sér alþýðu-
stjórn, sem auðvald Ameríku
hikar við að ráðast á með beinu
vopnavaldi. Vald sósíalismans í
veröldinni er bæði skjól og örv-
un þeim þjóðum, sem berjast fyr-
ir frelsi sínu, en eiga afskipti er-
lends auðvalds yfir höfði sér.
Það er líka fyrir mátt sósíal-
ismans og vegna vilja yfirgnæf-
andi meirihluta mannkynsins til
að varðveita frið, að stríðsþjáðar
þjóðir eygja nú möguleika til
þess að hindra auðvald heimsins
í því að koma af stað nýrri heims
styrjöld, og gera sér vonir um að
skapa með allsherjarsamstarfi
allra friðarafla veröld án vopna
og stríðs.
Alþingi íslendinga hafði þegar
1954 samþykkt einróma að skora
á Sameinuðu þjóðimar að koma
á allsherjarafvopnun. Þjóð vorri
ber að fylkja sér sem einn maður
um þessa kröfu og knýja fram,
að ísland sé í fylkingarbroddi
um að framfylgja henni á alþjóða
vettvangi. Það á að vera æðsta
mál íslenzku þjóðarinnar að berj
ast fyrir alheimsfriði. Líf vort
sem þjóðar liggur við, að sú
stefna vinni algeran sigur, svo
geigvænleg hætta sem vofir yfir
oss, ef heimsstríð hefst á ný.
Sósíalisminn stígur risaskref
fram á við í efnahagslegri upp-
byggingu alþýðuríkjanna. í Sovét
ríkjunum er 42 stunda vinnuvika
þegar orðin staðreynd og 8%
raunveruleg kauphækkun á ári
tryggð. Framundan eygir alþýða
þessara landa allsnægtarþjóðfé-
lag kommúnismans, jafnvel einn
áratugur friðsamiegrar þróunar
og afvopnunar gæti lagt grund-
völl þessa framtíðarþjóðfélags.
Stormsveipur frelsisbyltinga
feykir nú burtu nýlendudrottn-
un evrópskra auðvaldsherra í
Afríku. Síðan heimsstyrjöldinni
lauk, hafa 1500 milljónir manna,
sem áður bjuggu við nýlendukúg
un, losnað undan beinu póhtísku
oki hennar. Það hriktir í stoðum
Atlantshafsbandalagsins og fylgi-
ríkja þess. í Suður-Kóreu, Suður
Vietnam, Laos, Tyrklandi og Jap-
an hafa brotizt út uppreisnir
gegn leppstjórnum ameríska auð-
valdsins. Þjóðfrelsisbarátta kúg-
aðra þjóða gegn yfirdrottnun og
arðráni áuðvaldsins í Evrópu og
Ameríku verður ekki lengur
stöðvuð. Henni vex ásmegin með
ári hverju.
Öll þessi þróun í veröldinni
skapar þjóð vorri enn betri að-
stöðu til að tryggja framgang
þeirrar stefnu, sem Sósíalista-
flokkurinn hefur ætíð unnið að:
þ. e. að friður megi haldast með
þjóðxmum, vinátta og viðskipti
við heim sósíalismans fari vax-
andi og friðsamleg þróun til só-
síalisma fari fram á íslandi.
Sú barátta, sem fyrrverandi
nýlenduþjóðir heyja nú gegn
efnahagsvaldi erlendra auð-
hringa yfir atvinnulífi þeirra og
þeirri pólitísku íhlutun, er fylg-
ir í kjölfarið, ætti að verða oss
lærdómsrík. Flokksstjómin vill
því alveg sérstaklegá brýna fyrir
þjóðinni að varðveita það ástand,
sem var m. a. ávöxtur þjóðfrels-
isbaráttu vorrar: að útlent auð-
vald átti ekki ítök í íslenzku at-
vinnulífi, og leiða þá þjóðfreísis-
baráttu til fulls sigurs með því
að afnema á íslandi allt arðrán
erlends auðvalds.
Flokksstjórnin álítur nauðsyn-
legt, að allri þjóðinni sé skýrt
sem gleggst frá því, hvílíkar stór-
breytingar eru að gerast í heim-
inum, og það því fremur sem aft-
urhaldið reynir nú að formyrkva
huga hennar með ofboðslegum á-
róðri og byrgja fyrir útsýnið,
svo að hún sjái ekki né skynji
þau straumhvörf, sem eru að
verða. En þjóð vor þarfnast ein-
mitt skilnings á þeim til að sjá,
hvílíka möguleika hún hefur
sjálf til lausnar á eigin vanda-
málum.
Þverrandi máttur auðvaldsins
í heiminum gerir íslendingum
enn hægra fyrir en áður að losna
við herstöðvar þess og hrinda
endanlega arðráni þess, og vax-
andi máttur sósíalisma og
bræðralags þjóðanna auðveldar
oss að stíga þau skref, sem nauð-
synleg eru til batnandi lífskjara.
Hrinda verður kreppu-
stefnu afturhaldsins
Þróunin í efnahags- og stjóm-
málum ixmanlands staðfestir við-
varanir 12. flokksþingsins síðastl.
vetur.
Harðvítugustu og skammsýn-
ustu fulltrúar auðmannastéttar-
innar eru að koma hér á kreppu
að undirlagi erlends valds. Til-
gangurinn með þessari heimatil-
búnu kreppu er að koma á ó-
menguðu og hömlulausu auð-
valdsskipulagi á íslandi. Með
samdrætti og vaxtaokri á að
ræna verkalýð, millistéttir og
bændur eignum sínum og koll-
varpa 'smærri atvinnurekendum í
sjávarútvegi, verzlun og iðnaði,
en auka að sama skapi eignir og
völd auðmanna og lánastofnana.
Afleiðing þessarar skipulögðu
kreppu er nú þegar (1) stórfelld
kaupgeturýmun hjá öllum al-
menningi, (2) atvinnuleysi á ný,
(3) stórfelldur samdráttur í
verzlun, viðskiptum og opinber-
um framkvæmdum. Og framund-
an er stöðnim mikilvægustu
þátta íslenzks atvinnulífs.
Takist að halda þessari stefnu
áfram, leiðir af því síversnandi
lífskjör íslenzkrar alþýðu og
djúptæka efnahagslega kreppu í
íslenzku atvinnulífi.
Með slíkum aðgerðum væri
verið að ryðja erlendu auðmagni
braut inn í landið og gera fsland
aftur hæft til beins og milliliða-
lauss arðráns fyrir erlent auð-
magn.
Það virðist beinlínis vaka fyr-
ir frumkvöðlum þessarar stefnu
í stjómmálum fslands:
(1) að ísland verði eigi aðeins
áfram herstöð, heldur ger-
ist og arðrænd hjálenda
erlendra auðhringa.
(2) að koma lífskjörum ís-
lenzkra launþega niður á
slíkt stig, að erlendu auð-
valdi þyki gimilegt til
gróða, og
(3) að brjóta niður innan frá
efnahagslegt sjálfstæði ís-
lenzks atvinnulífs með
skipulögðum tilbúnum
kreppuráðstöfunum — og
með því að rjúfa viðskipta-
sambönd íslands við heim
sósíalismans, sem verið
hafa undirstöðuatriði í
sjálfstæði íslenzks atvinnu-
lífs og afkomuöryggi lands-
manna.
Stjóm Sósíalistaflokksins álít-
ur því, að íslenzk alþýða verði
að gera allt, sem í hennar valdi
stendur til þess að afstýra þeirri
ógæfu, er yfir vofir, hindra, að
afturhaldssamasta hluta auð-
valdsins takist að leiða þjóðina
út á þá braut, sem þegar er vörð-
uð verstu kúgunarráðstöfunum
síðustu áratuga og vítaverðu
undanhaldi í sjálfstæðismálum
þjóðarinnar.
AJþýða íslands þarf að rísa upp
til varnar og til sóknar fyrir
bættum lífskjörum og fyrir sjálf-
stæði og öryggi íslenzks efna-
hagslífs.
Eining alþýðtuinar
tryggir sigur
Flokksstjórnin fagnar þeirri
miklu og sterku einingu, sem
skapast hefur í verkalýðssamtök-
unum um baráttu fyrir bættum
lífskjörum alþýðu og afkomuör-
yggi — og sem bar sigur úr být-
um á Alþýðusambandsþingi.
Nauðsynlegt er að efla og festa
sem bezt þá samstöðu um lifs-
hagsmuni almennings, sem þann-
ig hefur tekizt með verkafólki úr
ýmsum flokkum og utanflokka.
Vaxandi baráttuhugur opin-
berra starfsmanna sem kom m. a.
fram á þingi Bandalags starfs-
manna ríkis og bæja, er öllum
verkalýð mikið fagnaðarefni.
Flokksstjórnin lýsir algjöru
samþykki við þær kröfur um
hækkað kaup og bætt kjör, sem
stjórn Alþýðusambands Islands
hefur mótað og nú hafa hlotið
staðfestingu 27. þings sambands-
ins. Telur flokksstjórnin næsta
og brýnasta verkefni verkalýðs-
samtakanna að skapa sem .sterk-
asta einingu um þessar kröfur
alþýðunnar og tryggja sigursæl-
an framgang þeirra.
Eitt höfuðverkefni alþýðu-
stéttanna nú er að hindra þá ó-
heillaþróun í atvinnulífi og fram-
kvæmdum, sem leiðir til sam-
dráttar og atvinnuleysis og nú
blasir við víðsvegar um land.
Flokksstjómin fagnar sérstak-
lega því frumkvæði Alþýðusam-
bands íslands, sem fram kemur í
einróma samþykkt 27. þings þess
um að beita sér fyrir öflugu sam-
starfi verkalýðs og bænda á
grundvelli sameiginlegra hags-
muna þessara stétta.
Flokksstjórnin lýsir fyllsta
stuðningi sínum við þær kröfur
og þá stefnu í efnahagsmálum
þjóðarinnar, sem samþykkt var á
27. þingi ASÍ, og telur aðkallandi
nauðsyn, að um þær takist sem
fyrst sú víðtæka eining allra al-
þýðustétta, sem ein fær borið
þær fram til sigurs. '
Er hin brýnasta þörf á því, að
skipulögð samtök vinnandi fólks
í landinu komi á hjá sér sem öfl-
ugustu bandalagi um að vernda
og efla hag og réttindi vinnandi
stéttanna, ekki sízt með tilliti til
þeirrar tilraunar, er auðvaldið
innanlands og utan nú gerir til
að hrifsa öll völd í landinu til sín
og þrengja kosti almennings.
Gleðileg vakning með
þjóðinni
Flokksstjórnin lýsir yfir fyrir
hönd Sósíalistaflokksins fyllsta
stuðningi við þau Samtök her-
námsandstæðinga, sem upp hafa
risið á þessu ári og staðið að
Keflavíkurgöngunni og Þingvalla
fimdinum. Það er öllum þjóð-
hollum íslendingum mikið gleði-
efni, hve víðtæk og sterk þjóðar-
vakning og þjóðareining kemur
fram í þessum samtökum.
Menntamenn, bændur, verka-
menn og fólk úr öðrum stéttum
hafa tekið þar höndum saman,
til þess að einbeita kröftum sín-
um — án tillits til þjóðmálaskoð-
ana þeirra að öðru leyti — að því
að knýja fram brottför hersins,
afnám herstöðvanna og hlutleysi
íslands. -
Heitir flokksstjórnin á alla
sósíalista að styðja að vexti og
viðgangi þessarar hreyfingar og
starfa ötullega að þeim verkefn-
um, sem Samtök hernámsand-
stæðinga hafa ákveðið. Jafnframt
mun flokkurinn vinna af öllum
mætti að framgangi og fullum
sigri þessara sjálfstæðismála þjóð
arinnar á Alþingi og öðrum opin-
berum vettvangi ásamt banda-
mönnum sínum í Alþýðubanda-
laginu og öllum þeim öðrum
hvar í flokki sem standa, er ljá
vilja þessum lífshagsmimamálum
þjóðarinnar lið.
Virkt og vakandi lýðræði
skilyrði fyrir framförum
Flokksstjórnin minnir á skil-
greiningu 12. flokksþingsins á
átökum þeim, sem fram fara í
landinu. Hefur þróunin síðan
staðfest þá skilgreiningu. Og leið
sögn þess flokksþings um úrræð-
in er eins rétt og brýn sem þá.
Það verður æ skýrara með
hverjum deginum sem líður, að
þjóðin á um tvær leiðir að velja:
Önnur er sú, sem afturhalds-
stjómin nú fetar: Að nota ríkis-
valdið, er hún ræður, til þess að
sölsa undir örfáa auðmenn eigur
landsmanna og ríkisins, fyrst og
fremst framleiðslutæki, og skapa
hér stórauðvald að amerískum
hætti, er hefði gróðann fyrir sinn
guð og traðka undir fótum jafnt
þau lífskjör og réttindi, sem al-
þýðan um land allt með áratuga
baráttu sinni hefur aflað sér, sem
og þá þjóðarmenningu íslands,
sem einkennzt hefur af viðhorf-
um hins vinnandi manns og hug-
sjón manngildisins. Slík leið
byrjar með einræði auðsins og
gróðalögmáls þess í atvinnulífinu
og endar með efnahagslegu og
pólitísku einræði og harðstjóm
erlendra auðhringa á íslandi, ef
eigi er rönd við reist í tíma.
Hin leiðin er leið lýðræðis og
samvirkra félagshátta, leið sósíal
ismans. Til þess að fara þá leið,
þurfa hin miklu samtök vinnandi
fólks í landinu á öllum sviðum
þjóðh'fsins að mynda sem sterk-
ast bandalag sín á milli. Þau
þurfa að knýja fram, að velferð
vinnandi fólks og þar með þjóð-
arheill verði það lögmál, sem lát-
ið sé ráða í atvinnulífinu. Þessi
samtök alþýðunnar þurfa að
tryggja lýðræðið í stjórnmálum
landsins í bandalagi við öll fram-
sækin öfl í þjóðlífinu. En það eitt
nægir ekki, það þarf líka að
koma á lýðræði í efnahagslífi
þjóðarinnar, svo þar sé alls stað-
ar stjómað með hag almennings
fyrir augum. Til þess að svo
megi verða þarf að beita í vax-
andi mæh sósíalistískum úrræð-
STJÓRNMÁLAÁLYKTUN
flokksstjórnarfundar Sameiningarflokks alþýðu - Sósíalista-
flokksins, sem haldinn var í Reykjavík 20. og 21. nóv. 1960