Vikan - 20.04.1912, Blaðsíða 3
V I K A N
3
Loftskeytaturn, rjett að segja
fullgerður, brotnaði til grunna í
Nauen, skamt frá Berlín, 31. f. rr^
af fellibyl, er þá gekk á Þýskalandi.
Turn þessi átti að skifta loftskeyt-
um við New York í Jiandaríkjun-
um. Turninn var úr stáli og járni,
650 ensk fet á hæð, og var því
háreistasta mannvirki Norðurálfunn-
ar næst Eiffelturninum. Skaöinn er
talinn 20 þúsund pund sterling.
Þýskir verkf ræðingar
hafa verið í þjónustu Tyrkjastjórnar
til þess að leggja sprengivjelar í
höfn Saloniki-borgar, þar sem bú-
ist var við árás ítalska flotans. Verða
öll gufuskip, er til hafnarinnar koma,
að hafa hafnsögumann. Hafa Tyrkir
skotið á skip frá Belgíu, sem ætl-
aði inn á höfnina leiðsagnarlaust.
í Kfna helst innanlandsstyrjöld
ennþá og er ekki annað sýnna, en
að ríkið sje að liðast í sundur.
Mandsjúar styðja mótherja lýðveld-
ismanna og blása að sundrungar-
kolunum. Japanar hafa sent her
inn í landið, nú síðast 30U0 menn
í einu, og hafa herflokka í ýmsum
helstu borgunum til þess að halda
friði og reglu að kallað er.
Það gengur torveldlega að
koma spekt á. Juan-Shi-kai for-
seti lýðveldisins hefur fengið sig
fullsaddan og ersagt aðhann muni
leggja niður völdin innan skamms.
Póstsamband við Svalbarð.
»Vísir« hefur nokkrum sinnum sagt
frá framkvæmdum Norðmanna til
þess að helga sjer Svalbarð (Spits-
bergen). Seinasta framkvæmd þeirra
er sú, að koma á föstum póstgöng-
um milli Tromseyar og Svalbarðs.
Hefur stofnast fjelag í Tromsey til
þess að flytja þangað póstflutning
um þriggja mánaða tíma að sumr-
inu. Til ferðanna ætlar fjelagið að
hafa bif-skútu, og á hún að fara
6 ferðir á milli gegn 2400 króna
styrk, eða 400 kr. fyrir hverja ferð.
Talið er víst, að ríkissjéður veiti
fjelaginu þenna lítilfjörlega styrk.
Bifreiðir handa lög-
regluþjónum. Stjórnin í París
hefur ákveðið að sækja um eina
miljón franka úr ríkissjóði til þess
að kaupa bifreiðir handa lögreglu-
þjónum. ©læpamenn eru' farnir að
nota bifreiðirnar óspart, og þarf þá
lögreglan að liafa ráð á jafngóð-
um fararskjótum.
Hesfarnir í kolanámun-
um á Englandi fengu auðvitað
hvíldina jafnframt verkamönnunum
og voru látnir koma undir bertloft,
sem þeir eiga ekki að veujast. En
til þess að þeir stirðnuðu ekki af
áreynsluleysi var kolanemum leyft
að fara á þeim í smáferðir og'hafa
kappreiðar endrum ogsinnum. Safn-
aðist fjöldi manna til þess að sjá
kappreiðarnar, ekki af því, að hest-
arnir væri frábærir að flýti, heldur
öllu fremur til þess að horfa á reið-
mennina, sem áttu fult í fangi að
halda sjer á baki og sátu álíka vel
á hestunum eins og danskir sjó-
nienn. Eru kátlegar myndir af reið-
Iagi þeirra í* ensku blöðunum. **
Kvenrjettinda-frumvarp-
ið felt í Parlamentinu.
Frumvarpið var felt 28. f. m. í
neðri málstofu enska þingsins með
222 atkv. gegn 208 eftir snarpar
umræðu. Meðal þéirra, er greiddu
atkvæði gegn frv. voru þessir:
Askviður stjórnarforseti, Churchill,
Buxton, Eysteinn Chamberlain (son-
ur gamla Ch.), John Redmond, for-
ingi íra,
Með frv. voru:
Lloyd George, Edward Grey,
John Burns, Balfour, Bonar Law,
o. s. frv.
Úrshtunum var tekið með há-
værum fögnuði af andstæðingum
frumvarpsins.
Meðal gegn kólera
er nýfundið. Það fann ítalskur
læknir í Tunis um daginn.
Hann hefur reynt það á kólera-
sjúklingum allmörgum og öllum
hefur batnað. Læknir þessi heitir
Naames.
Meðalið heitir Adrenalín og hefur
áður verið notað gegn öðrum sjúk-
dómum.
Spánverjar og Frakkar
hafa átt í allmiklu þjarki út af yf-
irráðum í Marokkó. Um síðir hef-
ur þó samist með þeim, Spánverj-
ar slakað til.
Hattprjónar og kven-
rjeitindi. Kvenrjettindakonur í
New-York gerðu samtök með sjer
fyrir páskana að kaupa enga páska-
hatta, heldur gefa fjeð sem svaraði
andvirði þeirra í kvenrjettindasjóð.
— Kvenskörungur nafnkendur, sem
heitir Anna Shaw, benti á, að
ekki væri eftirsjón i höttunum, þótt
þeir hyrfi, því að þar með væri
útrýmt hinum lífshættulegu gödd-
um og mundi kvenrjettinda-konum I
ganga miklu betur að fá menn til
að hlusta á mál sitt í sporvögnum
og öðrum opinberum stöðum, þeg-
ar ekki væri lengur að óttast bann-
setta gaddana.
Uppreisnin í Mexiko er
svo alvaileg, að Taft Bandaríkjafor-
seti ákvaö 30. f. m. að senda sendi-
herra sínum þar 1000 kúlubyssur
og gnægð skotfæra til varnar Banda-
ríkjaþegnum, er þar hafa búsetu.
Vopnasending þessi var með vit-
und og samþykki Mexíkos-stjórnar.
Nokkur hluti flotans var og farbú-
inn til þess að flytja lið frá Banda-
ríkjunum til Mexiko.
Átta stunda vinnutími.
Þjóðþingið í París samþykti frum-
varp um átta-stunda vinnutíma í
námum 30. f. m. með 355 atkv.
gegn 59. Það er ákveöið, að vinnu-
tíminn skuli talinn frá því að sein-
asti verkmaðurinn gengur inn í
námuna og til þess er Iiinn síðasti
fer út. — Umsjónarmenn í nám-
unum, verkstjórar, vjelameistarar,
kyndarar og hesta-geymslumenn eiga
að hafa 9 stunda vinnutíma.
AJltatx aj tatv&v,
Færeyingastrandið.
Svo sem áður hefur verið skýrt
frá í Vísi strandaði færeyisk skúta
fyrir Landeyasandi. Það var laug-
ardagsniorguninn 23. f. m. Nú á
þriðjudagskveldið kom skipshöfnin,
16 manns, að austan og fylgdu
þeim 8 Landeyingar og var fyrir
þeim Sæmundur frá Lágafelli.
Skipið, sem strandaði hjet »Su-
ringur* og var frá Trangisvaag
eign I Mortensens Eíterf. og heitir
skipstjórinn Morten Holm. Skipið
kendi grunns kl. 4^2 að morgni, j
var þá suðaustan stormur á og
brim mikið, en svört þoka, svo ekki
sá til lands. Þetta var í byrjun að-
falls og með flóðinu smá mjakað-
ist skipið innfyrir brimgarðinn og
komst bátur úr því í land kl. 1
um daginn og voru á honum 5
manns og komu þeir kaðli í land.
Á sandinum voru fyrir allmargir
Landeyingar sem hjálpuðu hið besta
við björgun þeirra sem eftir voru.
Fór Sæmundur í Lágafelli þrjár
ferðir á kaðlinum fram í skipið til
mannbjörgunar og reyndist hann
þeim í hvívetna hinn hjálpsamasti.
Björgunin gekk vel en íitlu náðu
skipbrotsmenn af fötum sínum.
Skipbrotsmenn dvöldu eystra eftir
það í 14 daga í besta yfirlæti.
Skipbrotsmenn eru einkum hrifnir
af viðtökum hjá sýslumanni. »Hann
er óefað sá besti maður á jarðríki,«
sögðu tveir þeirra, sem heimsóttu
Vísi. — Út fóru þeir með Sterling.
Stórslys enn.
Skip sekkur. Fjórtán
menn farast.
16. þ. m. kom hingað á höfnina
frakknesk fiskiskúta með 12 íslenska
sjóm enn affiskiskútunni »Svaninum «.
Hafði þessi frakkneska skúta rekist
á »Svaninn« hjer fyrir sunnan land
djúpt á Selvogsgrunni, í stórviðr-
inu á sunnudagsnóttina kl. 4. Var
veðrið þá sem hvassast og »Svan-
urinn« að leggjast í rjett (»tildrifs«,
sem sumir kalla) þegar hitt skipið
sigldi á hann. Skipin slógust tvisvar
saman og í seinna skiftið gátu 12
menn af Svaninum, þar á meðal
skipstjóri og stýrimaður, hlaupið
upp á frakkneska skipið, en 14
urðu eftir.
Skipin bar skjótt sundur og kom
síðan dimt jel svo að ekkert sást.
En nokkru síðar þegar jelinu stytti,
sást Svanurinn ekki. Leitaði frakkn-
eska skútan að honum um morg-
uninn þegar veðrinu slotaði en fann
ekki og er líklegast að skipið hafi
sokkið bráðlega og því vonlítið úm
að nokkur þessara 14 manna hafi
komist í önnur skip, en þeír voru
þessir:
Af Akranesi:
Bjarni Guðmundson.
Magnús Magnússon.
Magnús Óiafsson.
Sigurmundi Helgason.
Sveinn Davíðsson.
Teitur Gíslason.
Vigfús Magnússon.
Úr Reykjavík:
Eiríkur Ingvarsson (Ánanaustum).
Eiríkur Jónsson (Brekkustíg 3).
Jóhann Hjörleifsson (Bræðrab.st.).
ÍJr Kcfiavík:
Jón Pálsson.
Jón Páll Jónsson.
Úr Ölvesi:
Hallgr. Eyólfsson (Bakkarholti).
Úr Biskupstungum:
Ólafur Jónssou (Gýgjarhóli).
SvanurinnvareignDuus-verslunar.
Bátur fersf með 6
mönnum.
Á laugardagskveldið 13. eða nóttina
eftir fóist vjelar-bátur hjeðan úr
eyunum' með sex mönnum. Veðr-
ið var ofsahvast um kveldið og
nóttina, og hefur ekkert til báts
þessa spursir. Formaðurinn hjet
Bergsteinn Bergsteinsson.
Húsbruni í Kefiavík.
14. þ. m. brann hús S. Bergmanns
sem Vilh. Chr. Hákonar rekur verslun
í. Mikið af vörunum brann, sem
voru vátryggðar í »Norge« en húsið
var vátryggt í »Nye danske«.
Þilskip fersi.
I ofsaroki á sunnudagsmorguninn
14. rak þilskip af Arnarfirði á land
undir klettum og brotnaði í spón.
Skipverjarnir 12 að tölu komust
í skipsbátinn og hröktust um sjó-
inn þar til mótorbát bar að af til-
viljun og fjekk bjargað þeim.
Móiorbófur fersi.
í sama roki sigldi mótorbátur frá
Hnífsdal upp j stórgrýtisfjöru við
Arnarfjörð og eyðilagðist, en menn
björguðust og móturinn náðistsíðar,
Iítt skemdur.
Drukknun.
Miðvikudag 17. hrökk maðurútúr
mótorbát á Súgandafirði, við það
að vjelin sló hann, og varð hon-
um ekki náð. Hann hjet Þorvald-
ur Jónsson, unglingsmaður af ísa-
firði.
Húsbruni
Aðfaranótt þriðjudagsins 19. brann
timburhús að Borg í Skötufirði hjá
Lárusi bónda Magnúskyni. Fólk
var í svefni og varð eldsins ekki
vart fyr en hann var kominn um
alt húsið, slapp fólkið nauðulega
út, sumt með brunasárum, en allar
eigur þess brunnu inni. Húsið var
vátrygt, en munir ekki.
Aflafrjeitir 19. þ. m.
ísafirði: Góður fiskiafli hefur
verið síðustu daga um Vestfirði.
Sauðárkrókur: Aflalaust lengi.
Akureyri: Enginn afli um Eya-
fjörð nú Iengi utan mikil hrogn-
kelsaveiði í Svarfaðardal.
Vestmanneyar: Aflalítið um tíma
en góður afli í gær og fyrradag.
Úr Önundarfiri.
25. mars 1912.
Gamall, íslenskur málsháttur segir:
»Þess skal getið sem gert er«, en það
virðist eins og hann hafi hingað
til ekki verið Iátin gilda að því er
Önundarfjörð snertir. Hjer er nefni-
lega alt í uppgangi og framfarir
miklar tvö síðustu árin; en hvergi
hefi jeg sjeð þess gelið í blöðum.
f fyrra vor gengu hjeðan tveir botn-
vörpungar, er hr. kaupm. Kristján
Torfason hafði Ieigt í Þýskalandi,
gekk veiðin mjög vel, svo að nú
í vor hefur hann bætt einum við
sig, svo nú hefur hann þrjá á leigu,
auk þess er enskt fjelag frá Grims-
by sem heldur úti 5 skipum, er
öll leggja sinn fisk upp á Önund-
arfirði; ennfremur ganga hjeðan 4
fiskiskútur og má af þessu sjá að
hjer eru meiri framfarir en á öðr-
um stöðum á landinu, enda erhjer
hin besta höfn og innsigling mjög
stutt. Auk þess sem jeg hefi um
getið, er hjer að rísa stór fiskmjöls-
verksmiðja; er hún bygð fyrir þýskt
fje, en að mestu að tilstuðlan Kr.
Torfasonar og megum vjer hjer
vestra vera honum mjög þakklátir
fyrir dugnað sinn, þar sem bæði
flytst margt fólk hingað og það
sem fyrir ér hefur meiri atvinnu en
nokkru sinni áður.
Hjer er fólk mjög glaðvært. Hafa
verið all-margar danssamkomur í
vetur og ennfremur leikinn sjón-
i leikurinn Nei.