Voröld - 24.07.1918, Qupperneq 2
Bls. 2
VOKÖLD
Winmpeg, 23. júlí, 1918.
f
I
I
l
!
I kiettum
1
1
I
I
í
LTver sagði þér eg sæti hér
og sjónar minnar neytti?.
Hver sagði þér að alt sem er
um aldur skeiðið þreytti?
Ilver sagði þér að horfa hátt
af himni þínum niður?
Ilver sagði þér að líta lágt
á lauf, sem enginn styður?
Hver sagði þér á bergið blátt
ab breiða geisla þína?
Hver sagði þér að mikinn mátt
þú mættir öllu sýna?
Hver sagði þér að senda yl
í svona kletta glufu?
Iíver sagði þér að sjá nú til
að sæir hverja hrufu?
Hver sagði þér að brosa blítt
í bil á vetrar degi?
Hver sagði þér að hafa hlýtt
um hrafn á norður vegi?
Hver sagði þér að annast eins
hið illa sem vér köllum?
Ilver sagði þér að minnast meins
í mauraþúfum öllum?
Hver sagði þér að sefa tár
og sorgir burtu Ieiða?
Hver mælti: Geisla minsta sár,
er mætti annars deyða?
Hver minti þig, um morgunstund,
á mararflöt og hjalla?
Hver sagjði þér, er brástu blund,
að blessa sérhvern skalla?
Hver gaf þér þetta geislaskraut,
er gastu látið falla
um hálsa, dali, litla laut
og lika’ um jökla alla?
Hver mældi þína löngu leið,
með litlum bömum þínum,
er heldur þú á hnatta reið,
ei hársbreidd skakkar línum?
Hver gaf þér kjól að kvöldi dags
með kynja fögrum litum?
Hver gaf þér alt til yndi’ og hags?
Um ekkert þetta vitum.
En þú ert söm um ár og öld
og upp að morgni risin,
en ekki þegar kemur kvöld
af kulda orðin visin.
Eg horfi á þig og halla mér
á hamra snasir mínar,
er geisla bylgjur breiða’ úr sér
um bygðír allar þínar,
því eitthvað finn eg fara’ um mig
af frumögn lífsins drauma:
að síðar enginn sjái þig
úr sæng með gylta tauma.
En hvað um það, þú sunna sæl,
þér sæmir líf og heiður.
Og lifðu frjáls, á máli mæl:
þú munir hvergi eyður,
því fari einn, er annar hér,
sem alda þráðinn rekur,
og ekki getum vitað vér
hver vörðinn síðsta tekur-
Marz, 1918.
J. FRÍMANN.
!
I
I
!
i
!
I
LF.IDRÉTTING.
Kitstjóri Voraldar:—
Viltu gjöra svo vel og ljá eftirfylgj-
•andi línum rúm í blaði þínu.
Mig langar til að leiðrétta dálitla
missögn sem birtist í síðasta tölu-
blaði Lögbergs, í grein, sem er undir-
skrifuð af herra J. W. Magnússyni,
prentara, við það blað. Missögnin
er sú, að hann segir að í grein sem
birtist í Vorö u um verkfall prentara,
hafi Ritstjórmn ekki getað setið á
strák sínum að hnýta í Lögberg. petta
er kanske ekki orðrétt en það er
meiningin.
1 blaði Voraldar sem út kom 2.
júlí byrtist ofurlítil grein. Er hún
svo stutt að 4g birti hana hér, og er
hún sem fylgir:
Prentara þeir, sem vinna við
prentsmiðju?' aðrar en dagblöðin,
gjörðu verkfall á þriðjudags morg-
uninn. Biðja þeir um $30 á
viku, svo að kaupið verði jafn-
hátt bæði á dagblöðum oð öðr-
um prent stofnunum. Hafa
dagblöðin goldið það kaup um
langan tíina. Isienzku blöðin hér
í bænum ei’u þrjú. Voröld, Heims-
kringla og Lögberg. Ekki vitum
vér hvað Lögberg hefir gert' en
Voröld og Heimskringla álitu
sjálfsagt að borga mönnum sín-
um þetta kaup, og er því ekkert
verkfall hjá þeim.
Ef þetta er greinin sem hr. Magnús-
son á við, þá vil eg benda honum á
það, að ritstjóri Voraldar á engan
þátt í henni. Svo stóð á að ég, und-
irritaður, var staddur inni á prent'
smiðju Voraidar ög blaðið var í þann
veginn að fara í pressuna, en vantaði
svo sem 2. þuml. uppá lesmálið. Rít-
stjórinn var ekki viðstaddur og báðu
því prentararnir mig að skrifa eitt-
hvað , helzt um verkfallið. Skorað-
ist ég undan; sagði að verkfallið væri
ný byrjað og væri ekki hægt að
segj„a mikið am það; en samt skrifaði
ég áminsta grein, og nefndi þar ís-
lenzku blöðia af þeirri ástæðu að þaú
komu íslendingum við, en ekki af
því að ég væri neitt að hnýta í Lög-
berg.
‘4pað eru elcki allar sóttir Guði að
kenna,” segi.' máltækið, og eins mætti
segja um ritstjórana suma; það er
ekki æfinlega alt þeim að kenna, sem
þeir eru ákærðir um.
útá Columbia Press og hegðun
þeirra í verkiVúinu hefi ég ekkert að
setja. Vinsamlegast,
G.uðmundur Johnson,
prentari.
20. júlí, 1918.
SUNDURLAUSIR pANKAR
prjú mikilmenni
Crerar, akuryrkjumála ráðherra,
sagði fyrir síðustu kosningar, “Enginn
sem vinnur að framleiðslu verður tek-
inn I hepinn,” eða svo sögðu blöðin að
hann hefði sagt.
Nikulás Ottenson sagði þann 10.
des. síðastliðinn, “Borden getur
ekkí gert að því þó að menn þeir
sem vinna fyrir hann gæti ekki skyldu
sinnar; hann liefir aldrei sagt að
taka drengina héma, og þeir verða
aldrei teknir.
Islendingadagur
A GIMLI
2. ágúst 1918.
Forseti Dagsins: Bergthór Thordarsson.
PROGRAM:
-Mínni Islands..-......Dr. Sig. Júl. Jóhannessón
—Minni íslands................Jón Jónatanson.
-Minni Kanada........—.......Jón Árnason, M.A.
—Minni Kanada............
-Minni Nýja íslands......
Ræða—
Kvæði-
Ræða—
Kvæði-
Ræða-
Kvæði-
Ræða-
Kvæði-
Dr. S- E. Björnson.
....G. 0. Einarson.
—Minni Nýja íslands...........Sigursteinn Einarson.
-Minni Kvenna...............Séra A. E. Kristjánson.
—Minni Kvenna ................Gutt. J. Gitttormsson
Söngvar undir umsjón Jónasar Pálssonar fara fram
milli ræðanna.
Gísli Jónsson, hinn góðltunni- söngmaður syngur ís-
'enzka söngva.
íslenzlt glíma, hlaup, stökk, kappsund og aðrar íþróttir
eins og að undanförnu.
Dans að kveldinu.—Prís vals.
Islendingar viljum vér allir vera.
FJÖLMENNID A ÍSLENDINGADAGINN Á GIMLI.
NEFNDIN.
Hon. T. H. Johnson, dómsmálaráð-
herra, sagði sama kvöldið, í ræðu
sinni: “peir sem ekki vilja fara í
stríðið, þeir þurfa ekki að fara, þeim
dugar að skrifa til Duff dómara, og
biðja hann um undanþágu; það skrif-
aði maður þangað fyrir skemstu og
hann var undan þeginn.” petta kall-
ar maður nú að vera samhuga og sam-
taka og sjálfsagt fá þessir menn að
vera saman í öðru lífi. Hversu dá-
samleg og dýrðleg sjón verður það
þegar þessi þrjú mikilmenni stinga
kollunum út úr faðmi Abrahams.
En óneitanloga yki það mikilleik
þessarar dýrðiegu sjónar ef Sigurður
okkar Vilhjálmsson væri þar með sitt
elccricisiti, til að bregða yfir ásjónur
þeirra til þess að sem bezt gæti sést
hreinleikinn :g sannleiks ástin, sem
ávalt stafar frá saklausum sálum.
Hvorir eru vinir okkar^
Hugsum okkur mínir elskulegir að
við værum öll föst niðri í feni, og
setjum nú svo að maður kæmi að fen-
inu sem gerði alt sem hann gæti til
að bjarga okkur úr fenina, huglireysta
okkur og sýna okkur fram á að jörðin
kringum fenið væri frjógsöm og fögur
og lífið væri pess virði að lifa það
ef að við færum rétt að, hugsum okk-
ur að í sama mund beri að menn
sem spörkuðu í okkur mannvonsku-
lega og segðu “Bölvuð illmennin ykk-
ar þetta er ykkur mátulegt; þið eruð
aldrei ánægðir hvort heldur er. pið
hafið ekki vit á að meta það við þá
sem að réttu lagi eiga að ráða í ver-
öldinni, þó þeir hafi lofað ykkur að
lifa til þess að vinna fyrir sér, og þó
þeir skilji eftir handa ykkur svo mik-
ið af matnum að þið hafið getað lifað
fram á þennan dag. Drepist þið nú
þarna, úrþvættin ykkar.” Mundi
okkur ekki verða hlýrra í hug til
þess fyr nefnda? Vissuiega, því við
erum ekki enn þá komnir upp á lag
með að blessa þá sem okkur bölva.
En eins ólík og framkoma þessara
manna er, eins ólik var framkoma
Voraldar og hinna Vestur-íslenzku
blaðanna í verkfalls málinu síðast-
liðið vor. Voröld studdi verkamenn-
ina en Lögberg og Heimskringla virt-
ust ekki almennilega skilja hvaöa
verur þessir verkamenn væru. Að
vera að biðja um bót á kjörum sínum
það þptti þeim nú ljóta ósvífnin, og
þó segir Voróid að þeir séu báðir
ritstjóramir gamlir verkamenn.
peir eru þvi eftir því að dæma upp-
skapningar. pað eru víst ógeðsleg-
ar skepnur skaparans þessir upp-
skapningar.
Gísli Einarsson.
TILKYNNING
Hérmeð tilkynnist öllum þeim sem
nú hafa og haft hafa viðskifti við
verzlun þá sem við undirritaðir
bræður nú eruin eigendur að hér •'á
Mozart, að herra Grímur Laxdal hefir
tekið að sér forstöðu þessarar verz-
lunar, og er því til hans að snúa sér
með alt það sem eldri og framhalds
viðskiftum viðvíkur.
Herra Grímur Laxdal er mörgum
af viðskiftamönnum þessarar verzlun-
ar velkunnur bæði sem kaupmaður og
verzlunarstjóri frá fslandi og sem
bóndi hér við Kristnes pósthús, og
erum við þess fuilvissir að hann muni
gjöra sér alt far um að gjöra hvern
þann ánægðan sem við hann skiftir.
Mozart 15. júlí 1918.
John og Th. S. Laxdal.
f sambandi við ofanritaða yfirlýs-
ingu vil ég leyfa mér vinsamlegast að
mælast til þess, að sem flestir þeirra
er verzlun sækja til Mozart vildu
gjöra svo vel að líta inn í verzlun
þeirra Laxdal Bros., svo mér sem
fyrst gefist kostur á að kynnast og
kynna mig mönnum, og vonast ég eftir
að geta sannfært alla um það að ég
mun umfram alt leitast við að reyn-
ast áreiðanlegur í öllum viðskiftum,
og sjá um fljóta og lipra afgreiðslu,
eins og mér líka skal umhugað um að
verzlunin ætíð sé sem bezt byrg af
öllu nauðsynlegu.
Yirðingarfylst,
Grímur Laxdal.
NCFNDARFUNDUR
Eins og lesendur Voraldar minnast
var fundur halinn að heimili Thos. H.
Johnsonar, ráðherra, fyrir hér um bil
tveimur mánuðum til þess að ræða
um það hvernig hægt væri að veita
fólki aðstoð og létta því þá byrði sem
stríðsmálin leggja því á herðar.
Á þessum fundi voru kosnir nokkrir
menn í nefnd og áttu þeir meðal ann-
ars að gangast fyrir undirbúningi al-
menns fundar eða almennra funda.
Nefndin kom sama á fimtudaginn var
á skrifstofu Dr. B. J. Brandsonar? er
hann formaður nefndarinnar.
Taláð var um að íslendingar sam-
þyktu yfirlýsingu á þjóðminningardag
sínum 2. ágúst, líkt og sum önnur
þjóðbrot hafa gert hér viðvíkjandi
þegnhollustu og áhuga sinum í stríðs-
málum. Voru allir því sammála að
viðeigandi yfirlýsing í því efni ætti
heima við það tækifæri.
pá var stungið upp á nauðsyn þess
að grenslast eftir og fá vissu fyrir því
hversu margir Islendingar hefðu geng-
Ið í herinn beggja megin línunnar.
Kvæði
Flutt á samsæti hermanna við Geysir bygð
17. Júlí, 1918
Til ungmenna vorra, sem alfaðir skóp,
svo indæla friðsama og blíða,
það kallið berst hingað með kníandi hróp:
“Nú koma þið verðið að stríða!”
En herskapar þráin hjá löndum er lægð,—
Hún lifði þeim forðum í huga,—
Eg veit að þeir hugann á friðsama frægð
í framsóknar stríðskepni að duga.
Við vitum að lánið og lífi ð er valt
hjá líðum hvar hættan býr mesta-
En gæfuna skapar, það gildir um alt
að gjöra sitt ýtrasta og bezta.
Og fram þegar sækið, á fánann sé skráð,
að fomkappa siðunum hreinum:
Við berjumst og sigrum með drengskap og dáð,
en drýgjum ej þrælsmorð í neinu.
Svo farið þá, vinirnir, fjarlæg í lönd
hvar fylkingar hugprúðar stríða,
cg fylgi ykkur almáttug forsjóaar hönd
og forði við þrautum og kvíða.
En skilnaður stundum er svíðandi sár
og saknaðar helbeiskur ótti.
Nú byggðin öll hatmar með blæðandi sár,
hún blómunum tapar og þrótti.
En vi ð skulum reyna að bera okkar böl—
Nú bezta þarf stillingu að sýna—
pvi brátt geturjiorfið hin beiskasta kvöl,
hvað bjart mun þá lífsólin skína.
Eg fastlega trúi’ á hinn friðþrungna mátt
sem frelsisins hugsjónir mynda,
og öflin þau leysast úr læðingi brátt
sem lífgrös við helsárin binda.
Sú trúin og vonin skal hressa vom hag—
þá hart að oss sækja vill kvíði—
að sjáum hinn blessaða, dýrðlega dag,
sem drengimir koma úr stríði.
i' (•/
Við biðjum, þó hugsun vor beisk sé og köld,
—og bænrækni vanti okkur frína—
þið himnesku, eilífu, algóðu völd,
nú ófriðinn láti ð þið dvína.
H. V. FriðrikSson.
I
I
I
!
1
I
I
!
jÉ.
1
Var álitið að til þess þyrfti helzt að
velja færan mann sem verkið stund-
aði í Ottawn. Var áætlað að til þess
mundi þurfa sex mánuði og að kost-
naðurinn munrli verða um $1,000. Var
talað um að Capt. Walter Líndal
væri vel til þess verks fallinn ef hann
fengist til þess.
pá var talað all lengi um það hver
verða mundi heppilegaust aðferð til
þess að létta byrði fólksins í sam-
bandi við stríðið og skýra sem bezt
fyrir því allar hliðar málsins og
koma því í kilning um nauðsyn
þeirrar fórnfærslu sem af því væri
krafist. Var af sumum minst á al-
menn fundarhöld, en aðrir töldu
sýnan árangur af þeim.
tví-
Sumir vildu láta frumsemja og þýða
góðar og fróðlegar ritgerðir er bæði
væru birtar í öllum blöðum og sér
prentaðar og sendar út á meðal fólks-
ins.
Frekari ákvarðanir voru ekki tekn-
ar á þessum fundi, en væntanlega
kemur nefndin saman aftur innan
| skamms, og er þá ekki óliklegt að
ákveðið verði að halda fundi víðsveg-
ar meðal fslendinga, enda virtist það
vera framkvæmanlegasta og áhrifa-
mesta leiðin.
Okeypis Dráttvélar
Bœndur góðir
Ef þú hefir hugsað þér að kaupa land, þá geturðu liagnýtt þér þetta stórk'.stlegi
kostaboð. REGLULEG DRÁTTVEL TIL JARDYRKJU ÓKEYPIS. petta er blátt
áfram ráðvöndleg verzlun eins áreiðanlegasta verzlunarfélagsins í Cariada og Banda-
ríkjanna. Dráttvélarnar hafa meðmæli reyndustu bænda og eru- eins mikils virði og 10
hestar. Sendið oss umsókn og takið það til hversu mikið þér getið borgað út í hönd
í landinu; dráttvélin er alveg ókeypis. pað kostar ekkert að svara. Vér höfum að-
eins fengið fáeinar dráttvélar sem vér lát- um fyrir gjafverð og bókstailega géfum
eina þeirra með hverri landspildu sem vér seljum.
American Land and Loan Company
WINNIPEG
35 Canada Life Building
MANITOBA