Vestri - 07.11.1916, Page 1

Blanksverta,
at bestu tegund, og
reimar fæst altat hjá
0. J. Stefánssyni.
Kttstj.: Krlstján Jój’sson frá Garððstöðum.

m
m
Langstærsta úrval bæjarins i
af vindiamog eigarettum. j
Ennfremur muniitóbak og j
| skorið riðl í verslun
‘ Guðrúnar Jóaasson.
HHH0HHE3!
Wití
XV. áPff.
Nauðsynjamál
Fyrsta jánibrantin.
»
Margt hefir verið skrafað um
kolanánnina í Stálfjalii síðastliðið
sumar, en flestir munu sammáia
um — eflir að sannast hefir við
reynsluna að þar eru nothæf kol
— aö vinna þuríi námuna af kappi
og koma þangað vélum og öðium
áhöldum, er gera vinnuna sem
auðunnasta og aíkastamesta.
En jafnframt þessu verður að
sjá borgið hinu aðalatriðinu: flutn-
ingum frá námunni, svo kolin
komi að ahnennum notum. Og
reynslan í sumar sýnir að útflutn'
ingur þaðan er mjög óviss, eftir
þrí sem þar er nú háttað Má
bæta úr því á tvennaD hátt: með
góöri Jandleið til og frá námunni,
og með góðri höfn. Eftir því sem
kunnugir menn á þessu svæði segja
er þar ilt afstöðu til hafnargerðar,
en vel vinnandi verk að leggja
járnbraut, sem er eina samgöngui
færið, er fullnægt getur þörfunum,
til ÖrJygshafnar við Patreksfjörð.
Pegar sú járnbraut væri korain
mA telja trygt, að náman geti orðið
unnin á réttan hátt og flutningur
frá henni svarað til framleiðslunnar.
í’ótt ekki væri hugsað til að nota
járnbrautína yfir háveturinn kæmi
hún þó að fullum notum, þvi húu
myndi vinna upp yfir sumarmánuð*
ina þó nokkrar birgðir lægju við
námuna að vorinu,
Jafnhliða því, sem hugsað væri
fyrirframkvæmdþessararhugmynd*
ar, þarí landið sjálft að eignast
námuna, hvort, sem það sm leigði
námuna — sejn sanngjarnt sýndist
gagnvart Guðm. J. öuðmundssyni
— eða léti reka námuna fyiir eigin
reikning. Nauðsynin á því, að hið
opinbera eða þjóðféJagið eigi slíka
fiamleiðslu er ajálfsagt svo Ijós
þorra manna, að óþarfi er að íök*
styðja hana.
Og þetta mál þolir enga bið,
bæði vegna landsins í heild sinni
og Vestflrðingafjóiðungs. Eftir að
duguaður einstaks nvanus (G. J. G.)
#r búinn að sannfæi a okkar van*
trúuðu sálir um að Þarna séu
nethæf kol, er það með öllu óvei j.
andi að horfa á námuna aðgeiða-
lauair, og með því einu, að hefjast
handa til skjótia framkvæmda
getvu- þingið og landsstjöinin bætt
fyrir fyrri' afskifti sín af þesaari
gtálfjallsnámu.
Auðvitað er uákvæm rauaókná
ÍSAFJÖRÐUR. 7. N
námunni og járnbrautaileið þaðan,
áður en út í þett.a er Jagt, sjálf-
sögð. Ælli sú rannsókn ið faia
fra n svo fljótt á næsta sumri sem
tök veiða á, og sýndist sjáifsagt
að athugað yrði um leið samband
nálægra sveita, t. d. Rauðasandar,
v'ð brautina,
Jafnframt framkvæmdum með
Stáifjallsnámuna ei brýn nauðsjm
á því, að rannsakað verðí hér víða
um Vestfirði, hvoit ekki findist
koi eða málmar i jötðu. Kolaiikindi
eru á svo mörgum siöðum hór á
Vest.fjörðum, að það virðist skylda
þingsins að veita ríflegt, fé til slíkra
raDnsókna.
Vona eg að Þingmenn Vestflrðiuga
styðji þetta nauðsynjamál einhuga
og beitist, fyrir framkvæmdum
þess.
A.
Alþingiskosningar.
II.
Austur-Skaftafellgaýsla.
Þorleifur Jónsson ( Hólum
(endurk.) með 194 atkv.
Sr. Sigurður Sigurðason í Ási
um fékk 116 atkv.
Eyjafjaríarsýsla.
Stefán Stefánsson f Fagraskógi
(endurk) með 590 atkv. og
Einar krnason á Kyi „rlandi
m«ð 364 itkv.
Páll Bergsson kaupm. fékk
280 atkv., Jón Stefánsson ritstj.
245 atkv. og KristjánBenj míns*
son á Tjörnum 133 atkv.
Norður.lsaljarðarsýsla.
Skxúi S. Thoroddsen cand. jur.
með 369 atkv.
Séra Sigurður Stefánsson í
Vigur fékk 2)9 atkv. — Uiv, 50
seðlar ógildir.
Frá útlöud 111 hata litlar frétt*
ir borist siðustu dagana. Þó haía
ítalir unaið mikið á á suðvéRtur*
vfgstöðvunum. Ha a þeir náð
vfginu Marko Polo <rá Au.tur-
ríkismönuum og nokkrum ö,!'ru(D
bæjum og tekið fjöida íahga.
Á vestri vfgstöðvunum hafa
engar verulegar breytingar orð ð.
Og irá Rússum hata pnvrr ■
fregnir komið nú í nokkuru tíma.
ÓVEMBER 1916
Utanríkismáiin.
Effir þvi sem þjóðirnar þroskast
aukást viðskifti og samskifti þeirra,
fyrst meðal þjóðarinriar sjálfrar og
síðan tii náiægra þjóða.
Eiu viðskiftin við erlendar þjóðir
nefnd einu nafni utanríkisxnál.
fví stærri og þroskaðri sem
þjóðin er, því upifangsrneiri eru
ut.anríkismálin. Uess veguá hafa
stórþjóðirnar fjölda manna i hverju
erlendu landi til þess að samskift.i
þau er þjóðirnir eiga geti orðið
sem greiðust og trygg. í»ar er
utanríkÍBmálunum engu siður skip*
að til vegs og virðingar en innan*
landsmálunum.
Kotríkin fara venjulega seint á
fjörurnar með utanrikismáliu, þvi
þau bvestur bolmagnið. En það
liggur í augum uppi, að ekki er
þe(m síður nauðsynlegt en stór*
þjóðunum að samskifti þeirra við
aðrar þjóðir sóu greið og trygg.
En í því eins og öðru standa máttar
miana ríkið höllum fæti gagnvart
þeim stærri.
Við íslendiugar höfum til þessa
engin utanríkismál átt, eða réttara
sagt: Danir hafa farið og fara með
utanríkismál okkar, og þjóðin veit
því varia að slík má) séu til.
En vegna þass hve sfyrjðldin
mikla hpfir hleypt margri snuiðu
á samskifti þjóðanna er smaþjóð*
unum eun ljósara en áður. hve
þýðingarmikil utánríkismálin eru.
Að minsta kosti á þetta við urn
okkur íslehdinga, sem aldrei fyr
höfum tagt verulega upp úr utan>
ríkismálunum, eins og best kom
í Ijós í millilandanefndinni 1908.
Enginn nefndarmanna virðist hafa
lagt áherslu á þau, og var þá þó
einmitt nýafstaðinn skiinaður Norð*
mánna og Svía út af utanríkis-
málunum (konsúladeilunni).
En nú vitðist vera að vakna
áhugi manna fyrir þvi, að skipa
utáhvfkismáluhum þann sess sem
þjóðarþroski okkar heimtar, og er
það vel farið. Pannig heflr Jón
bæjaifógvti Magnússon lýst því yflr
nú við kosningarnar, að hann muni
beitast fyrir frekari framkvæmdum
utanríkismála vorra á næsta þingi.
Á því er hin mesta nauðsyn, að
vandað vevði svo til skipulags á
maiefnum þessum, sem sérftóðir
menn telja hyggilegast. Af ófull-
komnu skipulagi getur Þjóðinni
slafað hið mesta tjón. En varla
verður slikt skipulag selt nenfa
moð eamþykki sambandsþjóðar
43. bl.
okkar, Dana, beint eða óbeint. Lægi
beiuast við að undirbúin yrðu að
nýju sambandslög íslands og Dan-
merkur, til þess að leysa hnútana
i þessum og öðrum efnum, sem
hefta þjóðarþroska okkar og eru
okkur skaðleg.
Vegna yflrstandandi tíina er ekki
rétt að fara um þetta fiekari orðum
nú. UndirBtaða þessarar hreyflngar
er sú réttmæta ástæða, að við
sjáum og skiljum að þarflr okkar
eru að flestu alls ólíkar og óskyldar
þörfum Dana, og því allsendis
ómögulegt að eiga það undir dygð
þeirra, að hve miklu leyti þeir
reyna að skilja og fullnægja þörfum
okkar.
#Sjálfs er höndin hollust" i þessu
sem öðru, og ekki til þess ætlandi
að Danir skilji svo hagi okkar og
háttu að þeir, þót.t fegnir vildu,
yrðu jafn færir okkur sjálfum að
bæta úr því sem ábótavant er.
En það vseri jafn óeðlilegt að
Danir vildu ekki fúslega verða við
þeirri kröfu, að við önnuðumst
sjálflr framkvæmdir utanríkismála
okkar. Skyldi svo ólíklega ske,
verður þjóðin einhuga að standa
með þeini kröfu, þvi hún er nauð-
synjamál.
Hinar stórfeldu framfarir fræuda
okkai, Noiðmanna, síðan þeir
skildu v ð Svía, sýna okkur berlega
hversu steikur þáttur utanríkis-
málin eru i þjóðlíflnu.
Og þótt erlend viðskifti okkar
komist í engan samjöfnuð við er»
lend viðskifti Norðmanna, gildir
þar þó sama reglan. Og eítir því
sem þjóðiu eflist aukast þessi við-
skifti og kvislast á fleiri vegu.
Verður því Dauðsynin sífelt meiri,
að þeim só búin braut til hagsmuna
landi og lýð.
Y.
Stakn.
Hverfur Njóla af hnjúkutn hœt
— hratt í 8kjólin víkur —
árdagssól þá gulli glcest
grát af fjólu strýkur.
Jón S. Bergmann.
' * . i
Hver á snetftinat
í blaðinu Niiði stóð nýlega:
„Komi það fyrir að þessum mómn
um sé mikið í skapi, hafa þeir
stói yiði og illyrði ein á takteinum;
hrúga þeir slíkum orðum svo
álappalega saman eða endurtaka
þau svo oft, að engum er unt að>
festa sór f minni; saknar þeifra eg
ekki nokkui.*