Vestri - 29.11.1916, Blaðsíða 2

láo
VIÍTRI
46 M.
Hlutkestisaðterðin
*em höfð var við útdrátt á
bæjarfulltrúunum þremur úr bæj>
arstjórnÍDni 23. þ. m„ er svo
sérstæð, að rétt virðist að menn
fái að heyra hvernig oddviti
hagar sér, og virðir sjálfsögðustu
fundareglur einskis, þegar svo
berr undir.
í bæjarstjórninni hefir hann
áður haft þann sið, þegar varpað
hefir verið hlutkesti, að láta
seðlana f box, hrist það vandlega
og kvatt sfðan Viðstaddan dreng
til þess að draga seðlana úr
boxinu, undir dúk á borðinu.
Þegar um einfaldar nefndan
kosningar hefir verið að ræða,
hefir aðferð þessi þótt sjálfsögð.
£n nú, þegar draga átti um,
hverjir fuiltrúar skyldu vfkja úr
bæjarstjórninni, vildu vinstrimenn
að seðlarnir yrðu iátnir f tombólu>
kassa, til þess vissa væri fyrir
því, að þeir hreyfðust úr þeim
skorðum sem oddviti iætur þá f,
og sendu einn sinna manna á
fund M. T., áður en bæjarstjórn-
srfundur var settur, til þess að
tjá honum ósk sfna, en hann
svaraði stóryrðum.
Á fundinum vafði oddviti seðl
ena saman (hatði skrifað á þá
heima hjá sér) og lét þá f lítinn
bauk eða öskubakka, sem þeir
gátu ekki hreyfst f, brá bréfi
yfir og hristi baukinn með hægð
tvfvegis, en ekki oftar, þótt
vinstrimenn æsktu þess að betur
yrði gert, því seðlarnir hreyfðust
ekki, tók síðan bréfið af boxinu
og lét draga úr þvf opnu á
borðinu, með opnum augum —
og upp komu þrír vinstrimenn.
Fiestum áhorfendum blöskruðu
þessar aðfarir.
En frásögn Vestra um þetta
mál skulu hægriroenn hnekkja
•f þeir geta.
Menn athugi: að oddviti neit-
aði að láta seðlana f tombólu'
kassa, að boxið, sem seðlarnir
voru játnir f, var svo lftið, að
seðlarpir gátu ekki hreyíst úr
skorðum i því.
Dæmi svo hver um þetta mál
•ftir þvi sem honum sýnist.
Pólland.
(Framh.)
Petta ólán, sém landið rataði í,
virtist opna augu maigra aðalnj
manna fyrir orsökum þess. Og
fóru þeir nú fyrn alvöru að hugsa
um uEhbætur á ýmsum sviðum,
og 1778 vMr kallað saman þing til
þess að ræfta u.7i nýja sljóiuaiskiá.
£ftir nokkmt þof í>g deilur við
rÚ8Sueska flokkinn var stjómai-
sbraiD írá 1791 samþykt. og aiið
eftir var hún samþykt í öilum
héruðum landsins, Samkvæmt
etjórnarskránnl var öllu aauibaudi
vift önnur riki slitið og sjíifstæði
dauUBÍös trygt í oiði kveftuu.
Símlregnir
24. DÓV.
F.inkaskeyti tii Mbl., Kh. 21. nóv.:
Bretar hafa tekið Grandcourt og náðu 6 þús. föngum.
Bandamenn hata tekið Monastir.
Afskaplegur bruni f Lundúnum.
Franz Joaeph Austurfkiskeisari er látinn.
Rikiserfinginn austurrfski tekur bráðlega við rfkisstjórn.
Einkaskeyti til Mbl.. Khötn 22. nóv.:
Bandamenn hafa krafist þess að sendhierrar óvinaþjóðanna f
Grikklandi verði kaliaðir heira.
Christian Rasmussen ríkisdagsraaður, nafnkunnur jafnaðarmaður,
er nýlátinn.
Danir ræða um að nota sykurkort og fái enginn fbúi melra
en 1 pd. á viku. Brauðkort kvað einnig eiga að gefa út á Norð*
urlöndum.
Bankarnir hafa stungið upp á því, að járnpeningar verði notaðir
í stað koparmyntar.
Fiora fer trá Seyðisfirði í dag.
Are er nýkominn til Rvíkur með loftskeytavéiarnar frá Marconi-
félaginu.
Á landssfmastöðinni Í^Rvik vinna 15 karimenn og stúlkur að
afgreiðslu símskeyta, þeim var öllum nýlega sent brét með 100 kr.
Skip Eiíasar Stefánssonar, Eggert ólafsson, Earl Ilerford of
Njörður eru nýlega farln á fiskivelðar. Er f ráði að Are verði
látinn flytja út fisklnn af skipunum.
27. nóv.
Efnkaskeyti til Mbi., Khöfn 26. nóv.:
Miðrikin hafa tekið borgirnar Otsowa, Thurna, Zoverin og
Krajowa (allar i Rúmnnfu).
Þjóðverjar hafa hækkað herskattinn á Belgjum um 50 milj. fr.
á mánuði.
Von Jago (utanrfklsráðherra Þjóðverja) hefir iátið at embætti.
Dr. Bayen, heimsfraegar skurðlækair, og Jack London, rit*
höfundur, nýiátnir.
23 meðlimir f Vesturheimseyjanefndinni eru með sölu eyjanna,
en 7 á móti. Mest líkindi eru þvf til að eyjarnar verði seldar.
En ekki leift á lóngu áður en
Rússar fengu i ækifæri á að blanda
sér í málefui landsins. Nokkrir
pólskir aöalsmenn mynduöu árift
1792 éamsæri í þvf skyDÍ að breyta
stjóinarskiánni og kvöddu Rússa
séi til hjálpar. Sló þegar í bardaga
er lyktaði með þvi að Stanislau
seldi Katrínu Rússadiotningu Pól-
land i hendur, eftir hrausta vörn
frá Pólverja hálfu, undir forustu
Koscinszko.
Prússar þóttust eigi getað unað
því að Rússar tækju alt. Pólland
og sendu hersveitir inu í landið í
byrjun árs 1793, og tileinkuðu sér
Stóra Pólland ásamt Danzig og
Thorn, en Rússar slógu eign sinni
á austuihóruðin, um milj. fer*
kílómetra að stærð. Sama ár var
þing kallað saman í Grodno og
neyddist það til að ganga að þessj
um skilmálum. Par með vai Pói*
landi skift í sundur í annað sinn.
Pólland var nú að eins þriðjj
ungur af upprunalegri stærð sinni
og hafði um 31/* milj. ibúa. En
Koscinszko og félagar hans voru
samt sem áður eigi af baki dottnir.
Peir höfðu flúið iand fyrir Rússum
og dvöidu i Dresden. Bjuggu þeir
sig undir uýja uppreisn, sem braust
út í mars, er landstjóri Rússa
hafði skipað Pólveijum aö bera
•igi vopn. Koscinszko tók við
stjórn sem alræðismaður. Hann
fékk þegar allmikið lið undir vopn,
vatin sigur á Rússum 4. apríl og
náði Varsjá og Vilnu.
Eu innanlandsflokkadrættir, sem
jafnan áður höfðu valdið svo mikilli
óhamingju hófust þegar á nýjan
leik. Aðalsmennirnir settu sig upp
á móti því að lénsvaldið væri af.
numið, sem Koscinszko hafði lofað
að gert yrði til þéss að fá nógu
marga ménn undir vopn. En þá
snerist bændast.éltin á móti og
Koscinszko gut þá eigi lengur vsitt
óvinunum viðnám, einkum eftirað
Auslunikismenn höíðu skorist i
leikinn. Biðu Pólvérjar því hvern
ósigurinn á fætur'öðrum og leifar
hersins lögðu niður vopn 10. nóv.
Stórveldin ákváðu aiðan að skifta
þvi, sem éftir var af Póllandi í
þiiðja sinn. Prússland fékk Polo>
diu, Mazaflen ásámt Varsjá, AustJ
urriki Litla Pólland ásamt Kraká
og Rússland Litháaland.
far með var pólaka ríkið íyrir
fult og alt úr sögunni.
FJestir foi ingjar uppreisnarmanna
flýðu land og settust margir þeirra
að 1 Fiakklandi og tóku þar þátt
i stjOrtiaibyltingunni. Enaltafólu
þessir Pólverjar þá von í brjósti,
að takast ínætti að ná Póllandi
samau i eitt riki. Einkum settu
þeir traust. sitt á Napóleon I. og
þegai hauu helt inm eið sina i Varsjá
eftir að hafa uunið sigur á Prússum
1806 var honum fagnað sem
frelsara landsins.
Við friðargerðina i Tilsit 1807
stofnaði Napoleon stórhei togadæm*
ið Varsja, sem hann hafði tekið af
Piússuui. Fiiftrik Ágúst konungur
af Saxlandi varft þar furati og tveim
árum seinna var Vestur Galiziu og
Kraká bætt við, sem Austuníki
varð að iáta af hendi. En pólska
þjóðin bætti ekki ráð sitt, sifeldar
óeirðir riktu þar enn sem fyrfi og
eftir herför Napóleons til Rússlands
áril 1812 datt hei togadæmiftimola.
Vift hiðargerftina í Vín 1816 var
enn rætt um afdrif Póllands og
niðurstaðan varð þar sú, að þau
héiuð, sem eigi voru komin undir
Prússland og Austurrfki voru lögð
undir umsjá Rússlands’ og nefnd
konungsrikið Pólland.
Alexander I. gaf landinu stjórn*
avskrá og . aetti innienda menn i
flest embætti, en Konstantin I. var
forður að landsstjóra og alt útlit
var fyrir aö Pólveilar gætu haldið
þjóðerni sínu óbreyttu.
En slt af hrikti í fjandskap til
Rússa bæði frá aðalsmannaflokkj
inuni og alþýðunni. Eftir dauða
Alexanders voru þegar geið uppj
hlaup víða i laudinu, en uppieisn
hófst ekki fyrir alvöru fyr eu 1830
að júlibyltingin hófst. Rússum var
algerlega rýmt á brott úr iandinu
á svipstundu og pólski herinn hafði
allstaðar yflrhOndina. Pólska þingift
var kallað saman og samþykt aft
Romanoættin skyldi eigi sitja lenf ur
á konungsst.óli og aft sameina
rússnesk pólsku héruftin í eitt ríki.
Rússar sóttu þó br&tt í sif vsðrift
aítur, og unnu tvívegis stóran sigur
á Pólverjum og loks gsfst Varsjá
upp.
Rússar námu siðan stjórnaiskrána
frá 1815 úr gildi og gerftu Pólland
aðrússnesku héraðl. Pólska kernum
var steypt saman vift hcr Rússa.
Háskólunum i Varsjá og Vílna
lokað og öll söfn i þoim borgum
flutt til Pétursborgar. Rússneská
var gerð að skyldunámsgrein í
skólunum.
Bæjarstjórnarfundir
tveir voru haidnlr i siðastliðinni
vlku. Fyrri tundurinn stóð frá
ki. 7 á fimtudaginn til 1 um
nóttina; varð þá að tresta fundi,
11 mál afgreidd af 17.
Framhaldstundurinn stóð frá
kl. 1 til 4 á iaugardaginn, hótst
aftur kl. 7 og var lokið kl. nær
11. Mun þetta vera lengsti
bæjarstjórnartundur, som hér hefir
verið haidinn, og þótt viðar aé
leitað.
Á fundunum var þotta hið
helsta gort:
1. Lesið upp samþykki stjórn*
arráðsins um hækkun aukaút*
svara,
2. Kosinn ’i vorðlagsskrárnofnd
Magnús Maguússon bæjarfuUtrúi,
moð hlutkesti. Guðm. Guðm.
fékk jafnmörg atkvæði.
3. Varpað hlutkosti um hverjif
bæjarfulltrúar skyidu ganga úr