Vestri - 14.07.1917, Blaðsíða 1
AAAAAAAAAAé
U
R e i m a r '?p||k
og g u ni 111 i li a* 1 « r, gj.
fyrii döinnr og hena. ^
rýkon ið til
Ó. J. Stefénssonar.
*
líiístj.: Krlst ján Jónsson frá Garðsstöðum.
^AAAAAAAAAAA
^ Nýkonii.1 i verslun ^
<4 Guðrúnar Jónasson: ^*
Sliísi, frá 2.75—7.00. ►
^Silki í svuntur ,8 00— 23.00 ^
r▼???▼▼▼▼??!
ÍSAFJÖRÐfJR. 14 J Ú L í 1917.
XVI. árg.
Frá alþingi.
Fjárhagur landsins.
Á fundi neðri deild.ir skýrði
fjármálaráðherrann (B Kr.) frá
tekjum og útgjöldum landsins
s. 1. ár oir vmf yfirfit yfir Ijárhag
þess. Er hér útdráttur úr ræðu
hans, tekinn ettir Morgunbl.
Tckjur landssjóðs igiðreymd-
ust 3,237,052 kr. en þingið 1915
áætlaði þær 2.104,100 kr.
Tekjurnar hafa því farið
1 132.952 kr. fram úr áætlun.
Hafa tekjur landsins aldrei éður
farið jafn mikið frdm úr áætlun.
Þessir tekjuliðir fóru einna
mest fram úr áætlun :
Útflutningsgjald . . . kr. 92,729
Tóbakstollur..........> 53.338
Kaffi. og sykurtollur « 41.95Ó
Sfmatekjur........... » 164.023
Verðhækkunartollur*
inn nýi.........» 524,^84
Talið er að 94% verðhækk-*
unartolisupphæðinni komi á út.
fluttar sjávarafurðir, en einar 6°/o
á landbúnaðarafurðir.
Einir tveir tekjuliðir hafa reynst
lægri en áætlað var, vitagjald
um 6298 kr. og endurgjald á
öðrum fyrirgreiðslum 3498 kr.
ÚtgiiHdln voru 2,938,274 kr.
s. 1, ár, en áætluð 2,248,084 kr.
Heflr því verið borgað úr
landssjóði fr.im yfir áætlun
690,190 kr. Eru um 510 þús. kr.
af því útborgaðar samkv. lögum;
hitt umfram greiðslur á ýmsum
gjaldaliðum.
Samkvæmt þessu verður reikrn
ingslegur tekjuafgangur á árinu
298,778 kr.
Talið er að staðið hafi f versl*
uninni 1914 —15 429.333 kr., að
trádregnum reikningshalla 151
þúa. 533 kr.f eða ntó 267,800 kr.
Tekjuafgangur allra áranna,
1914, ’i5 og *i6 ætti þvf að vera
616,578 kr.
Frá þeirri upphæð dregst dýr>
tíðaruppbót 1916 (greidd 1917)*
uua 420 þús. kr.
Afgangs ætti þá að vera 196
þús. kr.
En verði íjáraukalugafrumvarp
stjórnarinnar fr. 1916 og 17 samþ.
neuvur það 232 þús. kr.
Kemur þá til að vanta um 36
þás. kr.
Annars er ekki hægt að tá
fullkomlega ábyggilegt yfirlit yfir
fjárhag landsins, því ýmsar
greiðslur, sem færast eiga. á
reikning ársins 1916, eru ekki
enn komnar til reiknings og ef
tii vi 11 ekki all.-r tekjur heldur,
segir ráðherrann.
Verftbrófnolgn landssjóðs nam
við áramótin kr. 3,272,026.00.
Skiildir landssjóðs á ssnn
tíma kr. 2.553.663.30.
Verðbrófaeign umfram skuidir
þvf kr. 718.362.70.
Við þessa arðberandi eign
landssjóðs bætist svo:
Ritsíminn kr. 2.312,754
Ræktunarsjóðiu . . > 462,000
Fiskiveiðasjóður . . < 304.000
Landhelgissjóður . . > 84 388
Yfirlit yfir tjárhag landsins
segir ráðh. að ekki sé annað
en bráðabirgðayfirlit. Segir hann
að búast tnegi við að tekjurnar
verði minni yfirstandandi ár, en
áætlað var, og sömuleiðis árin
1918 — 19 »Stjórnin setti sér við
samning fjárlagafrumv. að áætla
útgjöldin sem lægst, með því
hún bjóst ekki við að árið 1917
gæti borið sfn útgjöld.
Stjórnarfrumvörpin.
Meðal frumvarpa þeirra, er
stjórnin leggur fyrir yfirstandandi
þing, eru einkum tvö, sem nokkra
þýðiogu hafa og almenning
varða. Annað þeirra er:
Frnmv. um einJcasölu á steinoUu.
Frumv. þetta mælir svo fyrir,
að stjórninui veitis heimild til að
kaupa svo tnikla steinolíu er henni
þurfa þykir, til þess að birgja
landið og selja h- na kaupmönn-
um, kaupfélögum, sveitartéiögum
og öðrum samkv. reglugerð fyrir
steinolfuverslunina, er landsstjórm
in setur. Meðan stjórnin notar
þessa einkasöluheirnild, má eng*
ion annar flytja steinolfu til lands-
ins, netna að tengnu sérstöku
leyfi stjórnarinnar, að við iögðum
sektum alt að 100 þús. kr.
Á verð aðkeyptrar steínolíu
með umbúöutn og flutningsJcostnaöi
skal leggja 68/0, sem að hálfu
rennur f iaudssjóð en að háltu
veltufjár* og varasjóð steinolíu*
verslunarinnar, Að öðru leyti
skal seija olíuna fyrir það verð,
er 1 i ð 1 e g a svarar innkaups*
verði og Öllum kostn rði.
í>egar versluninni hefir aafnast
svo mikið voltufé, að nægi tii að
reka versunina skuldlaust,
fellur öil álagningin (°/«) 1 iands-
sjóð, en annar arður sem til kann
að falla leggist ávalt i varasjóð
versluuarinnar, enda beri hann
það tap sem verslunin kann að
bíða.
Ekki má stjóruin nota heimild-
ina iyr eo tún hefir feogið bankai
eða handveðs tryggisign, er hún
áiítur fullnægjandi. fyrir því, að
áreiðanieg vers’unarhús selji Iand*
inu nægar birgðir af steinolíu
fyrir eigi hærra verð en alment
stórkaupamarkaðs-verð, og segi
slikum samningi eigi upp með
minna en eins árs fyrirvara.
Landsstjórnin skipar forstöðu-
rnann steinolfuverslunarionar og
tvo verslunartróða endurskoðend«
ur og ákveður laun þeirra.
Gert er ráð fyrir því, að versl*
unin verði algerlega sjálfstæð
stofnun, en að landssjóður beri
ábyrgð á skuldum hennar, að svo
miklu leyti sem veltutjár og vara
sjóður hennar ekki hrekkur til,
en veraunin stofnuð og rekin 1
fyrstu algerlega fyrir lánsfé.
E>að er ekki ætlast til þess að
stjórnin megi afhenda öðrum
einkaréttinn, en tryggaia þykir
að heimila henni að Ieyfa öðrum
að flytja steinoifu til landsins í
einstökum tilfellum.
Árið 1914 voru fluttar til lands*
ins 22150 tunnur af steinolíu.
Með 22 króna innkaupsverði yrði
ágóða hluti landssjóðs at þeim
tunnutjölda um 14600 kr. En nú
er olíunotkun orðin miklu íneiri,
lfklega tvöföid. En ráðgert er að
aðflutningsgjald af steinoiíu falli
niður svo að beinar tekjur lands»
sjóðs vaxa ekki að mun við
breytinguna.
Hitt er:
Frumvarp um dýrtíöaruppbót
embættismanna.
Samkvæmt því skal veita dýr-
tíðaruppbót: öllum embættisH
mönnum landsins, af töstum laun*
um þeirra úr landssjóði; öllum,
er eftirlauna eða styrktarfjár njóta
samkvæmt eftirlaunalögum eða
fjáriögum, svo og þeim er biðlaun
hafa; öllum sýslunarmönnum, sem
hafa aðalatvinnu stör^ i þarfir
landsins og ef sami maður gegnir
fleiri störfum en einu I landsins
þarfir, þá aðeins af iaurtum fyrir
aðaistarfið; öiium prestum, af
föstum launum þeirra úr lands*
sjóði eða prestiaunasjóði og sókm
argjöldum eftir eldri lögum.
Dýrtlðaruppbótin reiknast eftir
sama mælikvarða sem aukaþingið
26. bl.
ákvað, nema hvað hámark launa
sem dýrtíðaruppbót grviðist af
er ákveðið 5000 kr. í stað 4500
og rt iknast hrefn 5°/0 af launum
frá 4500 — 5000 kr.
Með þessu er gert ráð fyrir að
öll dýrtíðaruppbótm muai nema
u.n 300 þús. kr. á ári. En samky.
þingsál.tiil. aukaþ. hafa þegar
verið greiddar kr. 420000,00 í
dýrtíð iruppbát og nokkuð ógreitt
enn.
Stafar iækkunfn aðailega af
því að dýrt.uppbót verður ekki
greidd öðrum en starfsmönnum
landssjóðs. En stjórnin telur það
skyldu sýslu* sveita* og bæjar*
íélaga að sjá sfnum starfsmönnum
fyrir uppbót, svo sem kennurum
við barnaskóla, sem njóta styrks
úr landssjóði, en aðallega eru
kostaðir af öðrum, Ennfr. verður
það til að lækka uppbótafúiguna,
að ekki verður greidd uppbót á
aukatekjum eða launum fyrir
aukastörf þó f þágu landsins séu.
önnur frumvörp stjórnarinnar,
auk fjárlaga, fjáraukaiaga og
samþ. landsreikningsins, eru:
Um breyting á lögum um al-
mennan eliistyrk. Um lögræði.
Um aukatekjur hreppsstjóra. Um
br. á lögum um vegi. Um fram*
kvæmd eignunáms. Um fiski*
veiðasamþyktir og iendingarsjóði.
Um mæli og vigtartæki. Um
húsaleigu í Reykjavfk. Um frestun
á framkvæmd laga um sölu þjóði
jarða. Um viðuka við lög frá
síðasta þingi um heimiid fyrir
landsstj. til ýmsra ráðstafana út
af Norðurálfuófriðnum. Um fyrir*.
hleðslu fyrir Markarfljót og Þverá
Um þóknun til þeirra er bera
vitni fyrir dómi. Um breyting á
lífsábyrgðarjögum sjóm. (þarft
írurav.).
Þingmannafrumvörp.
»
Frv. til laga um söiu á 7 hundr.
1 jörðinni Tungu f Skutilsfirði.
Frv. til laga um sameining ísai
fjarðar og Eyrarhrepps. (Frumv
þetta kom til umræðu f efri deild
6. júlí. Guðj. Guðlaugsson andi
mælti frumv.; kvað það óforralega
fram borið, þar sem það hefði
eigi verið borið undir sýslunefnd
Norður-ísafjarðarsýslu, og vildi
folia það frá nefnd, en samþ. var
þó, með I atkv., að vísa því tii
alsherjarnefudar).
Frv. utn stækkun verslunaf*
lóðar á ísafirði.