Skólablaðið - 01.08.1908, Blaðsíða 3

láust að lausar kerrnarastöður hafa verið
auglýstar þannig, að hvorki hefir verið
skýrt frá launaupphæð nje lengd kenslu-
tímans. í einni auglýsingunni eru boð-
in fram ákveðin peningalaun, »og ókeypis
húsnæði, Ijós og eldiviður«. Þar væri
fýsilégt fyrir kennara að fá að vita hvort
húsnæðið væri handa einhleypum manni
eða fjölskyldu; fyrir suma gæti það rið-
ið baggamuninn hvort þeir vildu sækja
eða ekki. í fræðslulögunum er kaup
kennara miðað við vikur, og væri því
rjettara að gera hið sama í auglýsingun-
um. Þegar kenslutíminn er miðaður
við mánuði, þá er ekki vafalaust hvort
átt er við vikumánuði eða almanaksmán-
uði, þótt hið síðara muni að vísu vera
lang tíðast.
Enn er ónefndur einna lakasti gallinn
á mörgum auglýsingunum í ár, sá galli,
að umsóknir eiga ekki að vera komnar
fyr en um miðjan ágúst, og það hjá
sumum ekki einusinni til skólanefndanna
sjálfra, heldur til umboðsmanns langt í
burtu, sem ekki er fullvíst að hafi um-
boð til að ráða kennarana, — gæti verið
að hann ætti aðeins að vera milligöngu-
maður — eða sje svo kunnugur að hann
geti gefið þær upplýsingar sem óskað
kynni að verða eftir.
Petta má ekki svo til ganga eftirleiðis.
Pað er svo hætt við að fastir kennarar
við skóla geti ekki dregið sig eftir þess-
um kennarastöðum, þótt þeir annars vildu
skifta um stað, en að þeir verði helst til
að reyna hamingjuna, sem af einhverjum
ástæðum standa atvinnulausir á torginu
fram eftir sumrinu. Að öðru leyti er
það nóg efni í ritgerð að ræða um það,
hvernig ráðningu kennara verði sem
heppilegast fyrir komið. Hjer átti um-
talsefnið aðallega að vera það, að brýna
fyrir mönnum að hafa auglýsingar um
kennarastöður sem greinilegastar; þær
verða líklega hóti lengri fyrir það, en
sá kostnaðarauki borgar sig.
Kennari.
Hrindisbrjefin.
Rjett þykir að »Skólab1aðið« flytji
erindisbrjef fyrir skólanefndir og
fræðslunefndir. F*au bera það með
sjer að »vandi fylgir vegsemd hverri«.
Vegsemd er það auðvitað að vera
kosinn í skólanefnd eða fræðslunefnd,
°g vonandi er að þeir menn, sem
hjeraðsbúar bera slíkt traust til, að
þeir feli þeim umsjón svo þýðingar-
mikilla mála eins og kennaramálsins,
geri sjer alt far um, að leysa það
vel af hendi. Erindisbrjef fyrir fræðslu-
nefndir verður að bíða næsta blaðs,
en hjer er:
€rimli$brjef
fyrir skólancfndir.
Samkvæmt 32. gr. laga nr. 59, 22.
nóvbr. 1907, um fræðsln barna, eru sett
eftirrituð ákvæði um skyldur skólanefnda.
SKQLABLAÐIÐ,: >
; V 1. gr.
Skólanefnd hefir á hendi stjórn fræðslu-
mála í sínu skólahjeraði undir umsjón og
yfirstjórn stjórnarráðsins. Hún semur
reglugerð fyrir barnaskóla hjeraðsins, og
sjer um að hún öðlist samþykki yfirstjórn-
ar fræðslumála.
2. gr.
Skólanefnd ræður kennara skólans og
sjer um að þeir geri skyldu sína; hún
skal láta sjer ant um að ráða góða og
vel hæfa menn, og skulu þeir, sem stað-
ist hafa kennarapróf, jafnaðarlega vera iátn-
ir ganga fyrir öðrum.
3. gr.
í lok hvers skólaárs skal skólauefnd
auglýsa, á hverjum tíma beiðnir um und-
anþágu frá skólaskyldu eigi að vera til
sín komnar. Undanþáguna veitir hún
því aðeins, að fræðslu sú, er barnið fær
utanskóla, verði jafngild þeirri fræðslu,
er skólinn veitir.
Hún skal sjá um að öll þau börn á
skólaskyldualdri, sem ekki hafa fengið und-
anþágu frá skólagöngu, sæki skóla hjer-
aðsins. En vanræki foreldrar, eða þeir
aðrir, sem börn hafa til frantfærslu, að
senda þau í skólann hinn lögskipaða tíma,
án þess að nndanþága hafi verið veitt,
skal skólanefndin kæra brotið til sekta fyr-
ir lögreglustjóra, og sjer um greiðslu sekta-
fjárins til sveitarsjóðs.
4. gr.
Skólanefndin skipar fyrir um próf barna
í sínu skólahjeraði í samráði við prófdóm-
anda þann, sem skipaður er af yfirstjórn
fræðslumála, hún kænr til sekta þá sem
án gildra forfaila vanrækja að senda börn
sín til prófs.
5. gr.
Það er skylda skólanefndarinnar að líta
eftir því, að börn á námsaldri njóti full-
nægjandi fræðslu á heimilum sínum í þeim
fræðigreinum, sem að lögurr ber að kenna
til 10 ára aldurs, og komist hún að raun
um að kenslan sje ófullnægjandi, svo að
líkur sjeu til. að eitthvert barn nái ekki
fyrirskipuðu fræðslumat ki, ber henni að
vanda um við foreldra eða aðstandendur
barnanna, en reynist það árangurslaust,
skal hún koma slíkum börnum fyrir þar
sem þau fá nauðsynlega tilsögn.
Svo skal skólanefnd og hafa gætur á
framförum barna á skólaaldri, þeirra er
ganga í skóla hjeraðsins, og komist hún
að raun um, að eitthvert barn sje svo van-
kunnandi, að sterkar líkur sjeu til að það
nái ekki lögskipaðri knnnáttu áður en það
er 14 ára fullra, ber henni að gera ráð-
stafanir til, að lögð sje við það meiri rækt
en áður, og má hún, ef nauðsyn krefur,
kaupa handa því sjerstaka kenslu á kostn-
að þess, sem barnið hefir tilj framfærslu,
Hafi eitthvert barn, sem gáfnasvortur
eða vanheilsa hamlar eigi, ekki náð hinu
fyrirskipaða fræðslumarki við 14 ára ald-
ur, ber skölanefnd að sjá því fyrir nægi-
legri tilsögn, og láta það ganga til prófs
uns það er fullra 16 ára.
55
6. gr.
Skólanefndin hefir umsjón og eftirlit
með skóla hjeraðsins, sjer um skólahúsið
eða felur öðrum manni að sjá um það
fyrir sína hönd. Hún annast að börnin
fái nægilegar kensluþækur, og að fyrir
hendi sjeu í skólanum þau kensluá-höld,
sem fyrirskipað er að skólinn skuli hafa.
7. gr.
Rað er skylda skólanefndarinnar að sjá
um, að skólahúsið sé svo gott og hentugt,
sem kostur er á, og að það fullnægi þeim
kröfum um hollustuhætti, sem yfirstjórn-
in setur.
8- gr.
Aætlun um kostnað við skólahaldið ár
hvert skal skölanefndin semja og senda
bæjarstjórn eða hreppsnefnd í tæka tíð.
Hún varðveitir fje það, sem veitt er til
skólans, og hefir á hendi greiðslu þess
til kennaralauna og annara þarfa skólans.
9. gr.
Beiðni um styrkveitingu til skólans úr
landssjóði semur skólanefndin á ári hverju
og sendir til yfirstjórnarinnar ásmt þeim
skýrslum og skírteinum, sem yfirstjórnin
fyrirskipar, eigi síðar en 30. júní ár hvert.
Petta tilkynnist öllum þeim, sem hlut
eiga í máli.
í sjórnarráði íslands, n. júlí 1908-
H. Hafstein.
Jóh Magnússon.
Úr brjcfi frá mcrkum prcsti.
Fræðslulögin veit jeg verða að sumu
leyti pappírs gagn fyrst um sinn, en upp
úi þeim vona jeg þó að eitthvað spretti
gott með tímanum, og að, sje farið að
með lagi, vakni áhugi á því að gera eitt-
hvað verulegt til að bæta úr ástandinu,
sem nú er, og bæta það upp, sem mjer
finst að fólkið hafi misst á síðari árunum.
Jeg er vitanlega ekki bjartsýnn og þú
munt kannast við að jeg á ekki gott með
að sjá framfarir hjá almenningi, sem
nokkru nemur þessi síðustu 20 — 25 ár.
Mjer finst alt í sama fari um skrift og
reikning, menn lærðu sama þá og nú
(Nb, þar sem jeg var). góður lesari finst
varla, móts við það sem áður gerðist
og kristindómsfræðslan á heimilunum hafa
farandkennararnir als ekki bætt; því er
nú alveg slengt á prestana, og getur það
verið gott þar sem fámennt er og sóknir
ékki víðlendar, og áhugi vakandi hjá hlut.
aðeigendum. Heimafræðslunni í kristin-
dóminum hefur farið svo aftur, að jeg ber
ekki annað við, nú orðið, en taka tossana
heim, og hafa þá meira eða minna af
vetrinum. Það er hægt hjer í fámenninu.
Yfir þessu veit jeg annars að fleiri hafa
kvartað en jeg, og bera sig illa út af því
jafnvel þar sem skólar eru eða skólanefn-
ur. Jeg vænti bótanna frá kennaramennt-
uninni, þó jeg búist naumast við að lifa
til að sjá ávextina eins og jeg óska þess og
vonast eptir þeim, og hallast meir og
meir að því að hvergi dugi annað en