Skólablaðið - 15.06.1910, Blaðsíða 14

94
SKÓLABLAÐIÐ
boða trú (59). Höf. lætur sér nægja að gefa atburðina en reyn-
ir ekki að útskýra þá, eða rekja innra samhengi þeirra. Einstaka
sinnum gefur hann þó mola af eigin borði og er þá venjulega
fremur óheppinn. Bls. 7 segir hann: »þrátt fyrir ágirnd, mann-
dráp og rán víkinganna má segja að 'siðalögmál þeirra væri:
drenglyndi, hreysti, trygð og sannleiksást*. Svo bætir hinnvið,
að samt megi menn ekki halda, að allir víkingar hafi lifað eftir
þessu siðalögmáli. Eftir þessu ætti ágirnd manndráp og rán
ekki að fara illa saman við drenglyndi; og þó voru að sögn
hans sumir af þessum siðgóðu mönnum verri en svo að þeir
gætu lifað eftir þessu lögmáli. Bls. 45 segir höf. um Ásatrúna:
»Væri þá goðin ýmind ýmsra sálareiginleika, en baráttan milli
goða og jötna táknaði baráttu milli andstæðra afla sálarlífsins«
etc, etc. Þetta minnir mig á danskan sagnfræðing, sem hélt að
sagan um Þór í kvennbúningi, táknaði sérstaklega baráttu kvenna
nú á tímum fyrir kosningarrétti. Höf. getur varla tekið illa upp
þótt lesendurnir efist um, að siðleysingjar sem léku séraðbörn-
um á spjótsoddum, hafi yfirleitt hugsað nokkuð um hin andstæðu
öfl sálarlífsins, allrasíst á þann hátt sem hér er getið til.
Stundum slæðast inn í efnið verulegar villur: Ptolemæus
er talinn »mestur stjörnufræðingur fornaldarinnar* (152), Oissur
Þorvaldsson er látinn flytja út að Stað á Reykjanesi vorið 1259
(281). Þá er einokunarverslunin flutt hálfa þriðju öld aftur í
tímann (bls. 300), o. fl. af þessu tægi.
Sigurður ritar yfirleitt blátt áfram og Iagjegt mál; en verður þó
stundum ónáttúrlega íburðarmikill. Þegar höf. minnist á harm
Egils yfir sonarmissinum, segir hann: »Því að banamadursowzx
hans var Ægir, sjávarguðinn og kona hans Rán. Sveið hetjunni
sárt að geta ekki komið fram hefnd« (67). Betur hefði mátt
komast að orði en að segja að frillu lifnaður /slendinga hafi
staðið á gömlum merg (220). Á sömu bls. er tólf sinnum tal-
að um »frillur« og »frillulifnað«.
Annars virðist höf. hafa þekt allvel takmörk sín, og þess-
vegna fremur haldið sér við að færa fram skoðanirannara manna
heidur en eigin athuganir. Og þó varla sé hægt að segja að
Mfnntngítr feðra vorra sé skemtileg bók, eða líkleg til að hafa