Skólablaðið - 01.03.1915, Qupperneq 4

36
SKÓLABLAÐIÐ
YTegna þess hve bygðin er strjál og mikið um heimafræðslu,
og börnin Utið færð saman, verða kennararnir að vera svona
niargir. En af því þeir eru svo margir, hefur þjóðin ekki efni
á að borga þeim sómasamlega. Og af því þeim er illa goldin
vinnan, svo illa, að þeir geta alls ekki lifað af kaupinu, enn
síður keypt bækur, ferðast eða gert annað það, sem kennari
þarf að gera til að halda við fjöri og þekkingu, þá hætta
flestir fljótlega að kenna og taka að stunda aðrar atvinnu-
greinar. Því efnilegri sem kennarinn er, því fleiri dyr standa
honum opnar til að yfirgefa stöðuna. En furðumargir af bestu
mönnunum sitja af sér góð boð, af því þeir hafa áhuga á
starfinu, ög sætta sig við sífelda örbyrgð og allsleysi. En þrátt
fyrir þann mikla og virðingarverða fórnarvilja, verður jafnvel
þeim mönnum lítið ágengt, vegna illrar aðstöðu og mótþróa
og skilningsleysis þeirra, sem unnið er fyrir. Og þó mun enn
meira kveðá að hjá þeim, sem ekki eiga annars úrkosta og
gleðjast af neyðarbrauðinu. Varla munu þeir menn tala kjark
í æskulýðinn.
Margir menn eru svo fávísir, að þeir halda að það sé gróða-
vegur að vera kennari og fá t. d. 150 kr. auk fæðis um vetur-
inn. Hafi maðurinn gengið í gegnum alla bekkí kennaraskól-
ans, er hann búinn að verja til námsins 12-—15 hundruð krón-
um. En hver daglaunamaður getur nú fengið meira en þetta
vetrarkaup við sjóróðra og sveitastörf á Suðurlandi, og hefur
engu orðið að kosta til undirbúnings. Eðá litum á kjör giftra
farkennara. Hver vill vera flækingur alla æfi, kennari á vetr-
um og í vegavinnu á sumrum, hafa alls um 350 kr., og fæða
og klæða af því kaupi konu og börn? Allir sjá, að það er ó-
mögulegt. Litlu betra eiga kennararnir í sjóþorpunum með
500—800 kr. og kosta sig sjálfir. Að vísu eru margir þeirra
giftir. En í kaupstað getur enginn lifað heilbrigðu lífi af
þessum launum, og ekki þó bætt sé við 2—300 kr. með sumar-
vinnu. Undir þessum kringumstæðum verður ekkert afgangs
til bókakaupa og sárfátæktin dregur úr kennaranum afl og
fjör. En þessi vöntun kemur aftur niður á börnunum, og þjóð-
inni allri, þegar svo verður víða., Til samanburðar mættu
bændur gjarnan virða afurðir af búunum, draga frá rentur af
höfuðstól og verkafólkskaup og sjá svo hvað eftir verður. Ef
til vill öfunduðu þeir þá minna farkennarana. Að minsta kosti