Skólablaðið - 01.08.1919, Blaðsíða 2

SKÓLABLAÐIÐ
114
ólíkar og svo gersamlega gagnstæðar hver annari, að
þær eru ljósastur vottur sjálfum sjer um það, hversu
slíkir dómar geta verið hæpnir og einhliða.
pað er og fróðlegt, að athuga ádeilur þeirra rithöf-
unda, sem harðlegast hafa fundið að skólunum, og af
mestri alvöru og einlægni, og reynt að benda á nýjar
leiðir og betri. Margoft er þá skelt á skólana eina þeim
sökum, sem í rauninni eiga rætur í gervöllu mannlíf-
inu. Höfundarnir lýsa því átakanlega, hversu flest gangi
öfugt í skólunum, og hversu þeim mishepnist að koma
nemendum sínum til verulegs þroska. En það er eins
og þeim skiljist það ekki sjálfum, að þeir eru þá að
glíma við almenna og rótgróna galla mannfólksins yfir-
leitt, og láta sem þctta sje skólanna sök, eða það sje þeim
að kenna, að ckki verði við þessum meinum gert. Og
þá er hitt, hvernig þessir vandlætarar stundum vilja skcra
fyrir skólameinin og endurskapa skólana, en stefna svo
með tillögum sínum, t. d. um námsefni og námsaðferð-
ir, í bersýnilega ófæru og stórum verri en þá, sem þcir
vildu vara við. (Til dæmis um þetta mætti nefna sumt
í ritum hinnar stórvitru konu Ellen Key).
En „sæll er sá, scm hræddur er.“ Skólunum og kenn-
urunum er það holt og gott, að eiga refsivönd aðfinn-
inganna yfir höfði sjer. ]?að skerpir ábyrgðartilfinning-
una, og ætti að knýja hvern kennara til að gera sjer
ljóst hvað hann er að gera og hvað hann vill, og forða
skólunum frá að síga of mjög í skorður gamals vana og
sjálfbyrgingsskapar. Og lof sje því hverjum þcim, scm
brýnir rodd hrópandans i eyðimörkinni; og þótt jafnaðar-
legast sje þá sagt hcldur meira en minna, þá sakar það
ekki.
pað eru í rauninni ljettvæg rök á móti skólagöngu
barna og barnaskólum yfirleitt, þótt benda megi á það.