Alþýðublaðið - 26.05.1965, Qupperneq 8

.V • :
mmM
■
Kóbert Abraham stjórnar Requiem Brahms á tónleikum í Háskólabíói.
jFlytjendur auk Ssnfóníuhljómsveitar íslands eru Hanna Bjarnadóttir
og Söngsveitin Fílharmónía.
l
;|
J HANN er landnámsmaður á ís-
lenzkri grund — og í íslenzkri
tgnlistarsögu mun það landnám
lengi í minnum haft. Annars er
hánn Þjóðverji að ætt og upp-
runa, sonur kvensjúkdómalæknis
npkkurs, er fyrir glettni forlag
ahna varð - kunnari sem tónfræð
iijgur. Og sonurinn er ekki síður
sórrtæður en faðirinn, þó ólíkur
sþ æviferill þeirra feðga: Um 30
ára skeið hefur hann varið kröft-
ii;m sínum í þágu framandi þjóð-
ár og unnið heririi ómetanlegt
gagn. Hann fer með mikilsvert
starf í þágu hinnar íslenzku þjóð-
kirkju, og ekki alls fyrir löngu
hlaut hann doktorsnafnbót frá
Heimspekideild Háskóla íslands
fyrir merkilegt framlag til ís-
jenzkra fræða. Já, — allir íslend-
jngar kannast við söngmálastjóra
þjóðkirkjunnar og Þorlákstíðirnar
hans!
★ LamdAlótta
listssmaður
Hann er lágvaxinn en léttur og
kvikur í hreyfingum og ber með
sér fjörlegt fas athafnamannsins.
Því að það heiti ber hann með
réttu, þó að aldrei hafi hann ver-
ið orðaður við útgerð eða iðn-
rekstur. Og svo heitlr hann þessu
stórkostlega nafni, sem minnir í
senn á biblíuna og Sögu Israels-
þjóðarinnar: Róbert Abraham
Ottósson. Það er ekki vafi á því,
að þetta er umtalsverður maður:
Líklega allra postula íslenzkastur,
þó að rætur hans liggi djúpt í
þýzkri mold.
Dr. Róbert A. Ottósson, sem
upphaflega bar aðeins nafnið Ró-
bert Ábraham, er fæddur í
Þýzkalandi, í ,,hinni óskiptu Ber
lín,” eins og hann sjálfur orðgr
það, á því herrans ári 1912. Faðir
hans, — kvensjúkdómalæknirinn,
sem gekk músikkinni á hönd, —
starfaði þar við Psychologisches
Institutj, og fjallaði einkum um
samanþurð á hljómlist ýmissa
frumþjóða. Og þar sem faðirinn
var sli'kur tónlistarunnandi, kom
það eiris og af sjálfu sér, að syn-
irnir tvjeir erfðu þann áhuga hans.
Eftir stúdentspróf lögðu þeir
báðir stund á hljómlist og tón-
fræði — og þar með var kjölur-
inn lagður að lífsstarfi hins unga
Róberts Abrahams.
Svo runnu þeir upp í fyllingu
tímans, — hinir óskaplegu valda-
dagar austurríska húsamálarans
Adólfs Hitlers, — og þá var ekki
að sökum að spyrja: Róbert Abra-
ham og fleiri efnilegir synir og
dætur þessarar að flestu leyti
gáfuðu og mikilhæfu þjóðar
neyddust til að flýja föðurland
sitt. Hvað sögumann vorn, dr.
Róbert, snertir, þá ber þess að
geta, að hann kveðst samt aldrei
hafa orðið' fyrir neinum persónu
legum ofsóknum af hálfu stjórn-
arvaldanna. En allt um það: td
Frakklands fór hann, þar sem
hann lauk tónlistarnámi sínu hjá
hinum þekkta hljómsveitarstjóra
Herman Scherchen. Þaðan átti dr.
Róbert þess kost að ráðast til
Kaupmannahafnar sem stjórn-
andi Kórs ríkisútvarpsins danska,
en úr því varð þó ekki, heldur brá
hann sér þangað án fastrar ráðn-
ingar, og stjórnaði nokkrum
hljómleikum við mjög lofsamlega
dóma gagnrýnenda.
★ „Vil De hjælpe til
sá skal De være
hjertelig velkommen“
Það var Kóngsins Kaupinhafn,
sem varð örlagavaldur í lífi hins
unga Abrahams. Ekki þó svo að
skilja, að ilmhöfgir beykiskógar
Danaveldis hafi heillað hann svo,
að hann fengi ekki aftur snúið.
Ónei, — ástæðan var önnur: Með-
al borgarinnar innbyggjara voru
nokkrir eyjarskeggjar úr Norður-
höfum, sem sögðu honum sitt af
hverju um land sitt og þjóð. Og
það hvarflaði að Róbert Abraham
að þar kynni einmitt að vera
heppilegur starfsgrundvöllur fyrir
hann í framtíðinni — eða að
minnsta kosti þangað til Þýzka-
land' lösnaði aftur úr klóm naz-
ismans.
Dag nokkurn stefndu þau svo
för sinni til Sveins Björnssonar,
þáverandi sendiherra íslands í
Danmörku, Róbert Abraham og
málfræðingurinn góðkunni, dr. Lis
Jacobsen, sem var í senn forn-
vinur Abrahams eldra og eyþjóð-
arinnar í nórðri. Sendiherrann
hlýddi með athygli á ráðagerðir
unga mannsins, hugsaði sig síðan
lengi um og mælti loks: „Hvis
De vil rejse til I land til at blive
millioner, skal De ikke tænke paa
det, — men vil De hjælpe til, saa
skal De være hjertelig velkomm-
en.”
Þannig atvikaðist það, að skip
Róberts Abrahams tók í fyrsta
sinn land í hinni litlu og fá-
mennu höfuðborg íslands, Reykja-
vík. Þetta var grár og kuldalegur
októberdagur árið 1935. Allt var
grátt, ömurlegt, regnþrungið. —
Rigningin helltist úr lofti og skall
á lágum þökunum með vonleysis-
legu snökti. Róbert minnist þessa
dags meff hrolli: það lá við að
honum hrysi hugur við þegar í
upphafi. Hann gisti á hernum um
nóttina- Síðan eru 30 ár, — „þrjá
tíu góð ár,” segir Abraham — og
brosir.
★ Norðlenzkir
piparsveinar
Veturinn 1936 tók Róbert Abra-
ham sig upp úr „súldinni hér
sunnanlands” og dreif sig til Ak-
ureyrar, þar sem dr. Páll ísólfs-
son hafði bent honum á ákjósan-
legt starf. Og Róbert var hæst-
ánægður, er norður kom: „Þar
var allt hreint og tært og yndis-
legt,” segir hann og hreyfir hend-
urnar máli sínu til stuðnings.
„Mér fannst ég strax vera orðinn
hálfgerður Akureyringur.” Þarna
ílentist hann í góðu yfirlæti
næstu fjögur árin. Hann starfaði
að hugðarefni sínu, tónlistinni,
lék og kenndi á slaghörpu, og
kom á fót hinum svonefnda Sam-
kór Róberts Abrahams. Þetta var
þrotlaust starf, en veitti jafnframt
tækifæri til fjölbreyttra kynna.
Meðal fyrstu og beztu vina hans
urðu þeir menntaskólakennararn-
ir dr. Halldór Halldórsson, síðar
prófessor, og Þórarinn Björnsson
síðar skólameistari. ,,Við vorum
allir piparsveinar þá,“ segir dr.
Róbert og brosir, „og snæddum á
mötuneyti fr. Sesselju Eldjárn,
þeirrar heiðurs- og gæðakonu.
Þetta var mér hið bezta sálufélag,
því að betri drengi en þá Hall-
dór og Þórarin er vart hægt að
hugsá sér. Og þeir lögðu mér

| ■
fí
&
t%;•
WA
Eftir Doktorsvörn Róberts. — Fyrri andmælandi, próf. dr. Bruni
Stáblein, sérfræðihgur í miðaldatónlist, og dr. Róbert ræðast vii
ásamt eiginkonum sínum.
„Við íslendingar stukkum beint úr
rímnaiögunum út í nútímann eins og
við fórum af hestbaki og stigum inn í
bifreiðarnar“.
8 26. maí 1965 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ