Vísir - 13.11.1958, Blaðsíða 4

VÍSIR
.Fimmtudaginn 13. nóvember 1958
VÍ0IR
DAGBLAÐ
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: (11660 (fimm línur)
Vísir kostar kr. 25.00 í áskrift á mánuði,
kr. 2.00 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Traustið á kommúnistum.
Mönnum eru væntanlega enn í
. fersku minni deilur þær, sem
urðu innan stjórnarflokk-
anna fyrr á þessu ári, þegar
komið var að því, að tekin
skyldi ákvörðunin um,
, hversu mikið og hvenær ætti
að stækka fiskveiðilögsög-
una hér við land. Menn muna
væntanlega einnig, að þegar
rætt hefir verið um land-
helgina og eitthvað skorizt í
odda milli stjórnarflokk-
anna, hefir málgagn kom-
múnista ævinlega valið ut-
anríkisráðhrra hin háðuleg-
ustu orð og um skeið mun
enginn maður hafa verið
stimplaður föðurlandssvikari
hér á landi nema þessi ráð-
herra.
Almenningur fer því ekki í
neinar grafgötur um það,
hvaða traust kommúnistar
bera til þessa ráðherra. Á
sínum tíma réðu þeir honum
til að halda sér saman, og
þeir eru vísir til að gera það
bráðlega aftur, ef þeim finnst
j það við þurfa. Þeir eru örlát-
ir á heilræðin og spara held-
ur ekki stóru orðin. Ráð-
herrann hefir hinsvegar tek-
ið þessu með staki'i þolin-
mæði — að því er virðist —
en margir munu þó hafa ætl-
að, að hann hugsaði komm-
únistum þegjandi þörfina
síðar, þegar tækifæri gæfist
til að gjalda þeim vinmælin.
En utanríkisráðherrann virðist
ekki þannig skapi farinn, að
honum finnist neitt athuga-
vert við orð og athafnir
kommúnista. Þvert á móti,
því að hann virðist hafa
fengið mjög aukið traust á
þeim við það, að þeir hafa
hrakyrt hann við öll hugsan-
leg tækifæri. Ættu þeir þá
að vita framvegis, hvernig
þeir eiga að fara að því að
Fimmtugur í dag:
Jökull
málarameistari.
„hafa hann góðan“, eins og
það er orðað á nútímamáli.
Þeir þurfa ekki annað en að
gefa honum hressilega á-
drepu með viðeigandi sví-
virðingum, og þarf þá ekki
að efa, að hann mun lýsa
auknu trausti á þeim.
En að slepptu öllu gamni, þá
er nú svo komið, að utan-
ríkisráðherrann hefir lýst
yfir, að hann beri traust til
kommúnista, svo að ekki geri
til þótt þeir fylgist með í
utanríkismálum okkar, sem
afdrifaríkast eru og sízt
ættu að blasa við sjónúm
þeirra, sem eru að meira eða
minna leyti undir erlendri
stjórn. Fyrir sjö árum var
ákveðið að gera breytingu
varðandi utanríkismála-
nefnd, svo að kommúnistar
gætu ekki fylzt með því, sem
gerðist á því sviði. Það var á
margan hátt heilladrjúgt
skref og eins eðlilegt og
hugsazt gat.
Nú á að snúa aftur til hins
fyrra forms, leggja undir-
nefnd þá niður, sem ákveðið
var árið 1951, að starfandi
skyldi innan utanríkisnefnd-
ar, og láta utanríkismála-
nefnd alla fjalla um þau mál,
sem kunna að heyra undir
hana. Þar með er kommún-
istum boðið að gæða sér á
réttunum en utanríkisráð-
herrann telur, að hann sé
ekki að votta þeim traus.t,
þegar hann býður þeim til
borðs! Það væri gott að fá að
vita, hvað hann og flokks-
menn hans eru fáanlegir til
að kalla það. Hingað til hafa
þeir ekki talað þannig um
kommúnista, að þeir teldust
í húsum hæfir, svo að rétt er
að fá að heyra, hvaða breyt-
ing er á þessu orðin.
í dag er einn mætur borgarij
þessa bæjar fimmtugur.
Jökull Pétursson er fæddur
13. nóv. 1908 í Reykjavík, son-
ur Ágústínu Þorvaldsdóttur og
Péturs G. Guðmundssonar.
Jökull nam málaraiðn hjá
Helga heitnum Guðmundssyni
og Jóni E. Ágústssyni.
Eins og hann á kyn til í báð-
ar ættir er hann greindur vel
og skáld gott. Það er því engin
tilviljun að hann hefir verið og
er einn fremsti forustumaður
málarastéttarinnar. í þau 17
ár, sem hann hefir verið með-
limur Málarameistarafélags
ins, hefir hann gegnt ritara-
störfuni þess í 14 ár, auk þess
gegnt ótal mörgum öðrum
trúnaðarstöríum fyrir félagið,
enda annar sá, er lengst hefir
verið í stjórn félagsins.
Árið 1950, er félagið gerist
aðili að Sambandi norrænna
málarameistara, er Jökull kjör-
inn meðal þriggja fulltrúa er
sóttu mótið í Osló það haust.
1 þeirri ferð kynntist hann
samtökum málarameistara á
Norðurlöndum og sá hve allt
þeirra starf var með miklum
myndarbrag — stórt og rúmgott
skrifstofuhúsnæði, fastir starfs-
menn í þjónustu þess, útgáfa
myndarlegra mánaðarrita, er
fjölluðu um iðnina, og ekki
hvað síz hve landssambandið
í hverju landi var hið sterka
afl samtakanan. Þessi för hafði
varanleg áhrif á Jökul, því
rúmu ári síðar (í október) gef-
ur hann út tímarit er hann
nefnir ,,Málarinn“ ög segir
hann meðal annars í formála:
„Ástæðurnar fyrir því, að eg
nú ræðst í útgáfu þessa blaðs,
eru margar. Má þar fyrst
nefna, að eg hefi nú átt þess
kost að kynnast nokkuð útgáfu
hliðstæðra blaða á Norðurlönd-
um og jafnframt heyrt hið já-
kvæða álit manna þar um gagn
semi þeirra.“
Þá ritar hann í blaðið fyrst-
ur manna ágæta grein um
nauðsyn á landssamtökum ís-
lenzkra málarameistara. —
Tímaritið Málarinn varð fljót-
lega eign Málarameistarfélags-
ins og hefir Jökull verið rit-
stjóri og ábyrgðarmaður alla
tíð. Mér er það full-ljóst að
með útgáfu „Málarans“ hefir
Jökull hrundið af stað einum
merkasta þætti í menningar-
málum stéttarinnar og verður
honum það seint fullþakkað.
Það hefir verið málarastétt-
inni mikill fengur að eiga slík-
an mann innan vébanda sinna
sem Jökul.
Jökull er giftur ágætustu
konu, Svövu Ólafsdóttur, og
eiga þau þrjá mannvænlega
syni.
Eg veit að eg mæli fyrir
munn allra stéttarbræðra okk-
ar er eg færi honum beztu
þakkir fyrir allt það góða og
margþætta starf, er hann hefir
lagt fram í þágu málarastétt-
arinnar og færi honum sjálfum
og heimili hans beztu ham-
ingjuóskir í tilefni dagsins.
Sæm. Sigfurðsson.
Myndir úr þfóðhfinn" 50 við-
töl eftir Vaitý Stefánsson.
n
Fyrsta jólabók Bókfellsútgáfunnar komin út.
Skemmtibgt atbæfi.
Fáar fregnir- hafa vakið meiri
athygli síðustu vikurnar en
sú, sem barst út um siðustu
helgi„að vélbátur frá Vest-
mannaeyjum hefði verið
staðinn að veiðum í land-
helgi. Við Jiöfum vitað í
nokkra mánuði, hverjir eru
fjandmenn okkar í landhelg-
ismálinu, en enginn íslend-
ingur hefir sennilega gert
ráð' fyrir, að Bretar ættu-
bandamenn meðal íslend-
inga.
Það athæfi, sem þessi formaður
í Vestmannaeyjum hefir
',gert sig sekan um, er svo
1' 'skammarlegt, að erfitt er .að
finna viðeigandi orð .til að
fordæma það. Það er svo
erfitt að gera sér gréin fyrir
því, að til skuli vera nokk-
ur maður á landinu, sem
getur lagzt svo lágt að leggja
Englendingum lið, þótt ó-
beint sé, með því að fá varð-
■ skipununi verkefni til við-
bótar, þegar þau hafa í
mörgu að snúast. Lögin eru
væg við menn, sem brjóta
þannig af sér — alltof væg
— en annar dómur • hefir
einnig verið upp kveðinn.
Það er dómur almennings á
slíku atferli og hann er
fullkomin fyrirlitning á hin-
um brotlega.
Fyrsta bókin, sem Bókfells-
útgáfan sendir frá sér á jóla-
markaðinn í ár, heitir „Myndir
úr þjóðlífinu“ fimmtíu viðtöl
eftir Valtý ritstjóra Stefáns-
son,
Er hér um væna bók að ræða,
352 blaðsíður, býsna fróðlega
og fjölbreytta að efni, og er
ekki að efa, að þetta verður
mörgum kærkomin bók og lík-
leg til mikilla vinsælda eins
og hin fyrri bók Valtýs af sama
'(tági, „Þau gerðu garðinn fræg-
an“, .sem kom út fyrir jólin
1956. Báðar þessar bækur eru
safn af viðtölum, sem Valtýr
hefir átt á sínum langa blaða-
mennskuferli við fólk af ýms-
um stéttum þjóðfélagsins, og'
hafa mörg mikið sögulegt gildi
og eru öll bráðskemmti'leg.
Hér sltulu nefnd nokkur við-
töl úr þessarri nýju bók, tekin
af handahófi: „Það yita allir
eitthvað um mig“ (Matthías
Einarsson), „Ég hefi lifað 90
jól“ (Margrét Magnúsdóttir),
„Heldur lána út á lifandi menn
en þorskinn í sjónum“ (Magn-
ús Sigurðsson), „Snæfellsnes er
heimur fyrir sig“ (Árni Þór-
arinsson), „Flutti 12000 manns
á dag og mettaði 5000 á tveimur
klukkustundum“ (Sigurbjörn
Ármann), „Svo yar tekið upp á
því að gefa mér að borða“ (Pét-
ur Hjaltested), „Náttúrustæl-
ingar eru fjarstæða — lista-
verk endursögn hugmynda“
(Ásgrímur Jónsson).
í formálsorðum bókarinnar
se’gir Valtýr m. a.: „Við útgáfu
fyrri bókarinnar urðu þau mis-
tök, að hvergi var tilgreint,
hvenær viðtölin höfðu birzt í
Morgunblaðinu. En nú eru
allar dagsetningar tilfærðar
eftir hverja grein, og gerir það
bók þessa stórum aðgengilegri
fyrir.lesendur en þá fyrri.-----
Þessi bók á það sammerkí við
hina, að allar greinarnar eru
skrifaðar í miklum flýti, eins og
tíðkast í nútíma blaða-
mennsku.“
Stjarnan í Borg-
arnesí 20 ára.
Um helgina hélt kvenskáta-
félagið Stjarnan í Borgarnesi
upp á 20 ára afmœli sítt.
Félagið var stofnað 1938 af
sjö stúlkum og var Þórhildur
Bachmáhn kjörin formaður, óg
hefur hún verið formaður síðan.
í skátafélaginu eru nú 50 stúlk-
ur. Skátastúlkurnar hafa starf-
að að félagsmálum sínum af
miklum þrótti, undir forystu
Börnin, sem
bera út blöðin.
Þau eru ófá börnin, sem bera
út blöð hér í bæ, og inna með
því af höndum mikilvæga þjón-
ustu í þágu blaðanna og kaup-
enda þeirra. Það má hiklaust
segja, af reynslu, að það eru
yfirleitt börn, sem táp er í, sem
sækjast eftir þessu starfi, hafa
athafnaþrá til að bera, langar
til að vinna sér eitthvað inn, og
ekki ósjaldan er um að ræða
börn, sem taka að sér þetta
starf, til þess að létta undir með
foreldrum sínum. Yfirleitt rækja
börnin þetta starf vel, þótt um
börnin gildi hið sama og hópa
fólks á öllum aldri, að liðsmenn
eru misjafnir. Það er stundum
kvartað yfir vanskilum og börn-
unum þá um kennt, — það vill
stundum verða fyrst fyrir — en
þau eiga líka stundum við sína
erfiðleika að stríða við að koma
blöðum til skila, — enginn
heima, loka, blaðið skilið eftir
á hurðarhún og fýkur. Reyndin
er sú, að með nokkru umburð-
arlyndi og góðvild, ef eitthvað
ber út af, er hægt — og alltaf
reynt — að kippa öllum misfell-
um í lag.
Hinir
krakkarnir —.
En svo eru hinir krakkarnir,
sem kannske eru úti að leika
sér, einkum þegar snjór er á
jörð, full af glensi og kæti —
og kannske ertni. Það verður að
segja hverja sögu eins og hún
gengur, en því miður kemur það
ekki ósjaldan fyrir, að krakkar,
sem eru að leika sér, glettast
við börnin, sem eru að bera út
blöðin, jafnvel dæmi til að hóp-
ur krakka gerir aðsúg að blað-
burðarbörnum og rifið af þeim
blöðin. Þetta er vitanlega gert í
hugsunarleysi, en það er ljótt,
og það eru vinsamleg tilmæli
til fullorðinna, einkum foreldra,
er slíks verða vör, að þau beiti
hér áhrifum sínum í rétta átt.
Með því væri ekki aðeins börn-
unum, sem bera út blöðin, greiði
gerður,. heldur og hinum,
hrekkjalómunum, og hann
miklu meiri, því að það væri
þeim fyrir beztu, að vandað
væri um við þau.
Gleymdu ekki
parkljósunum.
„Sértu til neyddur að stanza,“
segir í Umferð, „eða að leggja
bil þínum í myrkri úti á vegum,
þá gleymdu ekki parkljósunum.
Legðu bílnum utan akbrautar,
sé það mögulegt. Þurfirðu að
vinna við bílinn, er ekkert eins
öruggt og „þríhyrningurinn lýs-
andi“ (sjá Umferð, 2. tbl.). Hann
ættirðu að eiga.“
formanns síns, í öll þessi ár.
Meðal annars háfa þær unnið
að skógræktarmálum með góð-
um árangri. Félagið fékk fyrir
12 árum tvo hektara af landi
Stóru Grafar í Stafholtstungunr
og gróðursetti þar nokkur þús-
und trjáplöntúr.
Það má segja, að flestar stulk-
ur í Borgarnesi séu í skátafé-
laginu. Uppeldisáhrif og félags-
þroski, sem skátahreyfingin hef-
ur veitt stúlkunum, verður ekkí
metinn til fjár. Er það mál
manna hér, að skemmtanir þær,
sem skatastúlkurnar héldu á
laugardags- og sunnudagskveld
hafi verið með þeím beztu, er
hér hafa verið. Sáu þær sjálfar
um öll skemmt.iatr ið i;. með á-•;
gætum.'