Vísir - 19.02.1959, Blaðsíða 4

VlSIK
WÍSXR
D AGBLAÐ
Útgefaiidi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Vísir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjórl og ábyrgðarmaður: Hersteinn Fálsson.
/Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18,00,
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: (11660 (fimm línur)
■ Vísir kostar kr. 25.00 í áskrift á mánuði,
kr. 2.00 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Nýjasta Eistkynningin.
Það er kunnara en frá þurfi að
segja, að íslendingar hafa
oft orðið sér til minnkunar á
undanförnum árum með
kynningu á list sinni meðal
' annarra þjóða. Ekki er það
þó af því, að íslendingar eigi
ekki fjölda ágætra lista-
f manna, er látið hafa frá sér
fara margt prýðilegra verka,
sem þjóðinni gæti verið sómi
að sýna á erlendum vett-
vangi. Hitt hefir verið
þyngra á metunum, að þeir,
sem þessum málum hafa
ráðið, hafa ekki hirt um að
sýna það bezta, sem ísland
hefir upp á að bjóða. Fyrir
þeim hefir ekki vakið að
sýna raunverulega, íslenzka
list.
í þessu sambandi má minna á
nokkrar þær sýningar er-
lendis, sem íslendingum
| hefir verið gefinn kostur á
að senda listaverk á til að
kynna list sína. Það, sem
l íslendingar hafa sýnt þar,
) hefir verið miðað við að láta
; sýningargesti ætla, að hér
kynnu menn eiginlega ekk-
• ert annað að meta en klessu-
list abstraktmálara, sem
velja sér þvílíkt form, af
því að þeir geta ekki betur
og gera síðan kröfu til þess,
að íramleiðslan verði flokk-
uð undir „list“. Menn geta
farið nærri um það álit, sem
' íslandi er aflað með þessu
móti hjá fólki, sem hefir
raunverulega vit á list.
Nú er komið á daginn, að meiri
hluta menntamálaráðs mun
; þykja slík kynning á ís-
lenzkri menningu hin á-
kjósanlegasta og ekki komi
annað til 'greina en að henni
verði haldið áfram, meðan
þess er nokkur kostur.
Stendur nú til að efna til
sýningar austur í Sovétríkj-
unum, þar sem sýnd hafa
verið verk eftir sovétborg-
ara hér ekki alls fyrir löngu,
og hefir menntamálaráð —
eða meirihluti þess — búið
svo um hnútana að sérstakri
nefnd er falin framkvæmd
málsins, en hún velur síðan
úr þeim hópi, sem til greina
kemur, og má nærri geta,
að varla verður valið að
„verri endanum“.
Margir munu segja, að þeir láti
sér í léttu rúmi liggja,
hverskonar list sé kynnt
fyrir austan járntjaldið, og
mun ef til vill skipta litlu
fyrir álit fslendinga yfirleitt.
En það á ekki að vera þyngst
á metunum í þessu efni.
Hér er nefnilega verið að
skapa einskonar hæstarétt
eða einræðisvald í listum
þjóðarinnar, og þar verða
það ekki verðleikar eða list-
rænir hæfileikar sem mest
verða metnir heldur per-
sónulegur kunningsskapur
eða önnur þvílík sjónarmið,
sem eiga ekkert skylt við
listir. Sér hver heilvita mað-
ur, út í hvað er stefnt með
þessum hætti og hverjum
þjónað.
Meirihluti menntamálaráðs
ætti að hugsa sig' um öðru
sinni og breyta ákvörðun
sinni í þessu máli. Það er á
góðri leið með að gera sig
sekt um mistök, sem geta
dregið dilk á eftir sér, og
það verður einnig að hug-
leiða, að það er ekki neitt
einkafyrirtæki abstraktmál-
aranna — það er fulltrúi
allrar þjóðarinnar, sem vill,
að sýnd verði list en ekki
eitthvað, sem mönnum
þóknast að kalla list en er
einmitt allt annað. Ella
verður ríkisstjórn eða Al-
þingi að taka í taumana.
Hermóðsslysið —
Frh. af 1. síðu.
Kl. 1 eftir hádegi í gær sendi
Slysavarnafélagið út beiðni til
deildanna í Höfnum og í
Grindavík um að leit yrði haf-
in meðfram strandlengjunni frá
Hópvita við Grindavík að
Garðskaga. 60 manna flokkur
fór þá úr Grindavík og náði út
að Reykjanesskaga en einskis
urðu þeir varir á fjörum á
þessu svæði. Um það bil er
þeir komu aftur úr leitinni var
tilkynnt að brak úr björgunar-
báti hefði fundist rekið við
Kalmanstjörn, sem er norðan
Hafnarbergs. Það var nokkru
fyrir hádegi að maður úr Höfn-
um, var á gangi með sjónum
hjá Kalmanstjörn og kom
hann auga á björgunarbát er
rekið hafði. Við nánari athug-
un kom í ljós að á hinum grá-
málaða bát stóð nafhið „Her-
móður“. Þegar björgunarsveit-
in kom á vettvang upp úr há-
deginu fannst annar björgun-
arbátur rekinn í Merkisnesi,
sem er þar skammt frá. Ásamt
bátnum var þar rekið ýmislegt
annað brak úr skipinu, svo
sem árar, lestarlúgur, gúmmí-
bátskassi og var það allt grá-
málað og því líklegt að það
væri úr Hermóði.
Eftir að brakið úr Hermóði
fannst var leitinni hætt, þar
sem sýnt þótti að skipið hefði
farist með allri áhöfn. í morg-
un fór leitarflokkur frá Sand-
gerði og annar frá Höfnum með
ströndinni og auk þeirra fóru
menn frá landhelgisgæzlunni
að leita á þessum slóðum.
Brot í Reykjanesröst.
Nokkur skip fóru þessa sigl-
ingaleið í fyrradag og fyrri-
nótt. Haugasjór var allan tím-
ann, en um það leyti sem Her-
móður mun hafa komið að
Reykjanesröst var aftaka veður
og geysilegur sjór. M.s. Vatna-
jökull fór frá Vestmannaeyjum
á mánudagsmorgun áleiðis til
Bandaríkjanna, en varð að snúa
við vegna vélarbilunar og hélt
til Reykjavíkur. M.s. Vatna-
jökuil mun hafa verið nokkrum
klukkustundum á undan „Her-
móði“, en þá var kominn svo
mikill sjór að dæla þurfti út
olíu til að lægja brotin. Esja
og Hvassafell fóru einnig þessa
leið og var sjór það mikill að
leiðin þótti tæplega fær, en
mun þó hafa versnað að mun
eftir að þessi skip fóru um
röstina.
Þegar Vísir fór í prentun var
ekki vitað að fleira hafi rekið
úr „Hermóði“.
Hótanir Kraséfs eru tilraun-
ir til að blekkja.
Hcinn er talinn í klípu vegna
gifuryrða sinna.
Byrji einhver að skjóta út af
Berlín verða það Rússar, sagði
Eisenhower á fundi með frétta-
mönnum í gær.
Brezk og bandarísk blöð láta
sér vel líka þetta svar Eisenhow
ers forseta við fyrirspurn frétta-
manna út af þeim ummælum
Krúsévs í ræðu, er hann flutti í
gær, að í vestrænum löndum
væru menn alltaf að munda
brandinn, og kvað hann styrjöld
mundu verða afleiðinguna, ef
Vesturveldin reyndu að ryðja
sér braut til Berlínar með því
að skjóta.
í vestrænum löndum er það
álit manna, að hafi nokkur
maður látið „glamra í verðs-
hjöltum“ þá sé það einmitt
Krúsév. Blöð í Bretlandi segja,
að Krúsév sijálfur hlóti að vita
það betur en nokkur maður
annar, að hann sé að reyna að
gabba menn með hótunum.
Blöðin telja, að í ræðunni í
gær hafi Krúsév þó ekki hótað
að stöðva loftflutninga til Ber-
línar, ef Bandamenn hæfu þá
að nýju, en hann sé í klípu,
vegna ákveðinnar afstöðu
bandamanna, sem hafi ekki tek-
ið sérlega mikið mark á hótun-
um hans.
Bíll fVk.su*.
Frá fréttaritara Vísis.
Akureyri í morgun.
Síðastliðinn þriðjudag fauk
jeppabíll út af veginum lijá
Lónsbrú skammt norðan við
Akureyri.
Bíllinn stórskemmdist og
talin var hrein mildi að bílsjór- ^
ann, sem var einn í bílnum,1
skuli ekki hafa sakað.

Samningar um Kýpur.
Ténverk flutt hér í 1. sinn
Víðfrægur píanóleikari í Þjóð-
leikhúsinu.
Mikil og góð umskipti virðast
hafa oi’ðið í deilunni um
framtíð Kýpurs. Helztu leið-
1 togar Grikkja og Tyrkja
hittust á hlutlausri grund —
' 1 Zurich í Sviss — fyrir
noklu’um dögum og komust
■ bráðlega að samkomulagi,
sem margir gei’a sér vonir
* um, að geti markað leiðina
til sátta milli þessarra þjóða
og Breta, enda er deiían um
Kýpur stórhættuleg sam-
heldni lýðræðisþjóða.
A ráðstefnu þeiri’i, sem nú er
^ haldin í London um fram-
tíðai’skipun mála eyjar-
skeggja, ætti að koma fram,
hversu mikill vilji er fyrir
hendi hjá hinum ýmsum
foi’ingjum þeirra til að finna
friðsamlega lausn á vandan-
um. Það vekur nokkurn ugg
hjá ýmsum, að ekkert hefir
heyrzt frá samtökum Eoka-
manna um álit þeirra á
samkomulagi Grikkja og
Tyrkja, og eins er álitið, að
kommúnistar muni gera sitt
til að reyna að spilla sam-
komulaginu. Það væi’i illt,
ef þeim tækist það.
Annað kvöld gefst Reykvík-
ingum tækifæri til að hlusta á
einn snjallasta píanóleikara
Vesturheims flytja einhvern
fegursta píanókonsert sem til
er, með sinfóníuhljómsveitinni
í Þjóðleikhúsinu.
Það er bandaríski píanóleik-
arinn Frank Glazer, sem leikur
píanókonsért nr. 2 í b-dúr eftir
Brahms, en Róbert A. Ottós-
son stjórnar Sinfóníuhljóm-
sveitinni, sem flytur nú í fyi’sta
sinn hérlendis bæði þennan
undui’fagra konsert og skozku
sinfóníuna (nr. 3 í s-moll) eftir
Mendelssohn. Að lokum verður
svo fluttur Akademíski hátíða-
forleikurinn eftir Brahms, sem
hér hefir vei’ið fluttur áður.
Skozka sinfónían er flutt í til-
efni af 150 ára afmæli Men-
delssohns, sem er hátíðlegt
haldið í hljómleikasölum víða
um heim.
Tónleikai’nir hefjast kl. 20.30
í Þjóðleikhúsinu. Má búast við
mikilli aðsókn, því að liér
Fimmtudaginn 19. febrúar 1959
J. K. sendir Bergmáli pistil um
áfengismálin og telur heppilegt,
að beina umræðum um þau hire
á aðra braut.
Átti „á j)vi von“.
„Eg er einn þeirra mörgu,
sem hlustaði á þáttinn „Spurt óg
spjallað“ 22. f. m., en þar var
m. a. fjallað um áfengismálin.
Ekki var ég í vafa um, að þær
umræður myndu draga þana
dilk á eftir sér, að farið yrði að
þvæla enn á ný um þessi mál á
þann hátt, að það yrði ný endui’-
tekning á því, sem búið er að
segja hundrað sinnum, varðandl
drykkjuskapinn fyrr og nú,
hvernig suðrænar þjóðir drekka
og hvernig við Islendingar drekk
um, hvbrt leyfa eigi framleiðslut
og sölu á stei’kum bjór, og þar
fram eftir götunum. Eg áttl
sannast að segja á þvi von, að
svona færi. Eg drep á þetta a£
því, að ég er einn þeirra mörgu,
sem er oi’ðinn hundleiður á
þessu, því að ekki verður sagt,
að neitt nýtt komi fram.
Tölur, sem tala.
Það kunna að vera til einhverj
ir, sem telja það eitthvað „inn-
legg í málið“ hversu ástatt var
í áfengismálum hér á landi fyr-
ir heilli öld, en ég er alveg á'
annai’ri skoðun — tel þær ekki
hafa gildi fyrir nútímann. Þaðí
eru nýju tölurnar, sem hafa
gildi, tölur fx*á síðari árum, töl-
ur, sem eru örugg vísbending,
um á hvaða leið við erum nú,
og það er það, sem máli skiptir.
Það eru tölur sem tala. Og slik-
ar tölur hafa einmitt alveg ný-
lega verið birtar, og þær sýna,
að áfengisneyzlan á mann nam1
1.78 lítrum (miðað við 100% á-
fengi á mann 1958, en 1.69 1. í
hitteðfyrra, og er það ekki mik-
ill munui’, en 1.29 1 .1956 og 1.45
1. 1955. Tölur sem þessar tel ég
ákaflega athyglisverðai’.
lk
Engin stórbreyting en —
Það verður vai’la sagt, að hér
sé um neina stórbreytingu að
ræða — en þó er þetta aukning,
og væri betur, að þessar tölur
færu lækkandi ár frá ári, cg
yrðu sem lægstar, þótt við get-
um kinnroðalaust borið okkur
saman við aðrar þjóðir hvað
þetta atriði snertir. Það, sem
þarf að ræða öfgalaust og útúr
dúralaust er hversu þvi verði til
leiðar komið, að í landinu verði
sterkt almenningsálit, er for-
dæmi alls' ofnautn áfengis, hún
sé vansæmd hverjum manni. Til
þess er uppeldisleiðin vænlegust
til árangurs að mínu viti og að
unnið sé að því, að æskunni sé
ekki gefið illt fordæmi af þeinx,
sem eldri eru, en af því tel ég
mesta háskann stafa. En illt for-
dæmi kalla ég alla þá meðfei’ð
áfengra drykkja í neyzlu, sem
hefur spillandi áhrif. Jafnframt
•er ég þeirrar skoðunar og styðst
þar við reynslu, ekki aðeins við
reynslu sjálfs mín, heldur og
margra annara, að börnum fólks
sem neytir áfengis við stöku
tækifæri, en gerir það í hófi og
virðulega, er sjaldnast hætt, og
jafnvel síður hætt en þeim, sem
alast upp við eilfar bindindispré-
dikanir. Það er alveg rétt, að
mínum dómi, sem kom fram í
þessum dálki eigi alls fyrir
löngu, að hinir fullorðnu geta
ekki með réttu gert strangari
kröfur til æskunnar en sjálfra
sín. — J. K.“
verður efalaust um mikinn við-
burð að ræða í tónlistarlífi
Reykjavíkur, ___t